Leon
Friday 4 May 2007, 05:25 AM
زمان تولد: سال 1315
محل تولد: قزوین
تحصیلات :
واروژان با نام اصلی واروژ هاخباندیان در خانواده ای ارمنی متولد شد. در هنگام تولد پدرش را از دست داد و در دو سالگی نیز مادرش را از دست داد و نزد پدر بزرگ و مادربزرگش زندگی را آغاز کرد.بعد از فوت مادربزرگش در ۷ ساگی به مدرسه (پانسیون ) ایتالیا یی ها رفت .در نوجوانی ساز پیانو را برگزید و در هنرستان عالی موسیقی تهران زیر نظر اساتیدی چون روبن، گریگوریان و لودویک وازیل تعلیم دید . پس از آن به کنسرواتور موسیقی راه یافت. چندی بعد از آن به آمریکا سفرکرد و در کالج های موسیقی فرانسه و آمریکا به تحصیل پرداخت و بعد از چهار سال در سال ۱۳۴۳به ایران بازگشت.
شروع کار:
پس از مراجعت به ایران به دليل تعهداتی که به رادیو تلویزیون داشت، حدود 2 سال به اهواز رفته ودر مدرسه ارامنه به تدريس موسیقی پرداخت. سپس به تهران آمد و پرویز اتابکی مالک استودیو طنین او را به عنوان تنظیم کنند ه ی ثابت این استودیو استخدام کرد و با شهیار قنبری کار خود را در زمينه موسیقی پاپ ادامه داد.
او در انجمن فارغ التحصيلان ارامنه، دسته کری تشکيل و مدتها رهبری آن را به عهده داشت،نخستين کار او بدرود نام داشت.
او کار خود را با انجام تنظیم آهنگهایی برای راديو آغاز کردو سپس برای ساخت آهنگ برای یکی از برنامه های تلويزيون « زنگوله ها » ( کشف صداهای تازه در تلويزیون)، انتخاب شد.اين آغاز کار واروژان در ترانه بود. يکی از اولين آثار او ترانه« قصه دو ماهی» از ترانه های شهیار قنبری با صدای گوگوش بود که اولين ترانه موسیقی نوين ايران است.اين همکاری ادامه پيدا کرد و روز به روز بر تعداد ترانه سرايان و آواز خوانانی که می خواستند با او همکاری کنند بیشتر می شد.
کارنامه هنری :
فعالیت های درخشان او با گوگوش و شهیار قنبری معجزه آفرید . همکاری واروژان با گوگوش وشهیار منجر به ساخت ترا نه ی حرف گردید . ترانه ای که عنوان بهترین آهنگساز سال را در سال ۱۳۵۴برای او به ارمغان آورد. در همان سال نیز جایز ه ی پنجمین جشنواره ی سپاس را برای ساخت موسیقی فیلم کندو (فریدون گله)از آن خود کرد.
شهیار قنبری ترا نه ای می نویسد به نام دهکده ی کوچک من . ترانه ای که ضیا آن را اجرا می کند. واروژان و ضیا این ترانه را به جشنواره ی موسیقی آتن در یونان می برند . در آنجا ابن ترانه برایشان مدال و تقدیر نامه ای به ارمغان می آورد. اما این ترانه گم می شود و هیچ نسخه ای ازآن باقی نمی ماند.همچنین جایز ه ی بهترین آهنگ ساز پنجمین دوره ی جشنواره ی سپاس را برای آهنگ سازی فیلم صبح روز چهارم (کامران شیر دل) از آن خود کرد. اما در مراسم حضور پیدا نکرد چرا که اهل خود نمایی نبود واز مصاحبه و عکس انداختن نیز بیزار بود.
موسيقی پاپ با واروژان به سینمای ايران راه يافت . وی در سال 1349 با موسیقی فيلم حسن کچل از ساخته های علی حاتمی پا به دنيای موسيقی فيلم گذاشت. موسيقی اين فيلم کار مشترکی بود بين واروژان، بابک افشار و پرويز اتابکی.
ملوديهای واروژان رنگ و بوی خاصی داشت .آهنگسازی که با تعدادی از آوازخوانان جوان دوران پيش از انقلاب کارکرد و شايد برای بعضی از آنان بهترين آثار دوران کاريشان را خلق کرد. او به خوبی جنس، توان ونوع صدای تمام کسانی که با آنان کار می کرد را می شناخت و بهترين و زيبا ترين و لطيف ترين آهنگ و تنظيمی را که ممکن بود برای آنها در نظر می گرفت. واروژان که فعالیتش را از سال ۱۳۴۰ آغاز کرده بود تا سال ۱۳۵۸ امضای خود را بر روی ده ها ترانه و موسیقی فیلم به یادگار گذاشت.
وفات :
واروژان در شهريورماه سال 1356 ، در حال ضبط موسیقی فیلم « بر فراز آسمانها»، سکته کرد و روز 25 شهريور ماه 1356 بعد از ده روز بستری بودن در بيمارستان جم تهران در سن 42 سالگی در گذشت و یک روز بعد در گورستان ارامنه خاوران توسط دوستان و آشنايان به خاک سپرده شد و موسیقی ايران يکی از ارکان اصلی و بی تکرار خود را از دست داد.
برخی از ترانه ها ( آهنگ و تنظيم )
ابی: شبزده، پوست شير، کندو( ايرج جنتی عطائی )
گوگوش: قصه دو ماهی، عاشقانه، حرف ( شهيار قنبری) + دريايی، همسفر، پل، باور کن، شب شيشه ای، خوابم يا بيدارم، وقتشه ( ايرج جنتی عطائی ) + گهواره ( زويا زاکاريان )
داريوش: اجازه ، برادر جان ( ايرج جنتی عطائی ) + بوی خوب گندم ( شهيار قنبری )
فرهاد: هفته خاکستری ( شهيار قنبری )
ستار: شام آخر ( شهيار قنبری )
ليلا فروهر : يک نفس عطر تو بس ( شهيار قنبری )
برخی از تنظيم ها
گوگوش: قصه بره و گرگ، جمعه، کوير، غريب آشنا، طلاق، من و گنجشکای خونه، مرداب، دوپنجره، جاده
فرهاد: مرد تنها
داريوش: بن بست، جنگل، ضيافت ( فرياد زير آب )، سال 2000، به خود رسيدن
فريدون فروغی: هميشه غايب
ابی: عسل
پری زنگنه ( ترانه های محلی ): شکار آهو، دای بلال، کريشيم، رشيد خان، دو به دو، اسمر اسمر جان، قد بلند، تو بيو ، کبوتر
موسيقی فيلم ( سال ساخت _ کارگردان ):
رشيد ( 1350 - پرويز نوری )
قدير ( 1351 _ رضا علامه زاده )
فدايی ( 1351 _ رضا علامه زاده _ فيلمنامه نويس: ايرج جنتی عطائی )
سر گروهبان (با همراهی بابک بيات 1351 _ سعيد مطلبی _ فيلمنامه نويس: ايرج جنتی عطائی )
دشنه ( 1351 _ فريدون گله )
صبح روز چهارم ( 1351 _ کامران شيردل )
خروس ( 1352 _ شاپور قريب )
تنها و گلها ( 1352 _ ابولقاسم ملکوتی )
ممل آمريکايی ( 1353 _ شاپور قريب )
همسفر ( 1354 - مسعود اسدالهی )
شب غريبان ( 1354 _ فرزان دلجو )
ذبيح ( 1354 _ محمد متوسلانی )
کندو ( 1354 _ فريدون گله )
حرفه ای ( 1355 _ قدرت الله بزرگی )
شام آخر ( 1355 _ گارگردان و فيلمنامه نويس:شهيار قنبری)
بت ( 1355 _ ايرج قادری )
علفهای هرز ( 1355 _ فرزان دلجو + امير مجاهد )
نازنين ( 1355 _ عليرضا داوودنژاد )
سلطان صاحبقران ( 1355 تا 1356 _ علی حاتمی )
سلام تهران ( 1356 _ داريوش کوشان )
کوسه جنوب ( 1357 _ ساموئل خاچيکيان )
بر فراز آسمانها ( 1358 _ فردين )
________________________________
منابع: 1_ Take One ( شهيار قنبری ) 2_ فرهنگ فيلم های سينمای ايران (جمال اميد) 3_ ماهنامه فيلم
محل تولد: قزوین
تحصیلات :
واروژان با نام اصلی واروژ هاخباندیان در خانواده ای ارمنی متولد شد. در هنگام تولد پدرش را از دست داد و در دو سالگی نیز مادرش را از دست داد و نزد پدر بزرگ و مادربزرگش زندگی را آغاز کرد.بعد از فوت مادربزرگش در ۷ ساگی به مدرسه (پانسیون ) ایتالیا یی ها رفت .در نوجوانی ساز پیانو را برگزید و در هنرستان عالی موسیقی تهران زیر نظر اساتیدی چون روبن، گریگوریان و لودویک وازیل تعلیم دید . پس از آن به کنسرواتور موسیقی راه یافت. چندی بعد از آن به آمریکا سفرکرد و در کالج های موسیقی فرانسه و آمریکا به تحصیل پرداخت و بعد از چهار سال در سال ۱۳۴۳به ایران بازگشت.
شروع کار:
پس از مراجعت به ایران به دليل تعهداتی که به رادیو تلویزیون داشت، حدود 2 سال به اهواز رفته ودر مدرسه ارامنه به تدريس موسیقی پرداخت. سپس به تهران آمد و پرویز اتابکی مالک استودیو طنین او را به عنوان تنظیم کنند ه ی ثابت این استودیو استخدام کرد و با شهیار قنبری کار خود را در زمينه موسیقی پاپ ادامه داد.
او در انجمن فارغ التحصيلان ارامنه، دسته کری تشکيل و مدتها رهبری آن را به عهده داشت،نخستين کار او بدرود نام داشت.
او کار خود را با انجام تنظیم آهنگهایی برای راديو آغاز کردو سپس برای ساخت آهنگ برای یکی از برنامه های تلويزيون « زنگوله ها » ( کشف صداهای تازه در تلويزیون)، انتخاب شد.اين آغاز کار واروژان در ترانه بود. يکی از اولين آثار او ترانه« قصه دو ماهی» از ترانه های شهیار قنبری با صدای گوگوش بود که اولين ترانه موسیقی نوين ايران است.اين همکاری ادامه پيدا کرد و روز به روز بر تعداد ترانه سرايان و آواز خوانانی که می خواستند با او همکاری کنند بیشتر می شد.
کارنامه هنری :
فعالیت های درخشان او با گوگوش و شهیار قنبری معجزه آفرید . همکاری واروژان با گوگوش وشهیار منجر به ساخت ترا نه ی حرف گردید . ترانه ای که عنوان بهترین آهنگساز سال را در سال ۱۳۵۴برای او به ارمغان آورد. در همان سال نیز جایز ه ی پنجمین جشنواره ی سپاس را برای ساخت موسیقی فیلم کندو (فریدون گله)از آن خود کرد.
شهیار قنبری ترا نه ای می نویسد به نام دهکده ی کوچک من . ترانه ای که ضیا آن را اجرا می کند. واروژان و ضیا این ترانه را به جشنواره ی موسیقی آتن در یونان می برند . در آنجا ابن ترانه برایشان مدال و تقدیر نامه ای به ارمغان می آورد. اما این ترانه گم می شود و هیچ نسخه ای ازآن باقی نمی ماند.همچنین جایز ه ی بهترین آهنگ ساز پنجمین دوره ی جشنواره ی سپاس را برای آهنگ سازی فیلم صبح روز چهارم (کامران شیر دل) از آن خود کرد. اما در مراسم حضور پیدا نکرد چرا که اهل خود نمایی نبود واز مصاحبه و عکس انداختن نیز بیزار بود.
موسيقی پاپ با واروژان به سینمای ايران راه يافت . وی در سال 1349 با موسیقی فيلم حسن کچل از ساخته های علی حاتمی پا به دنيای موسيقی فيلم گذاشت. موسيقی اين فيلم کار مشترکی بود بين واروژان، بابک افشار و پرويز اتابکی.
ملوديهای واروژان رنگ و بوی خاصی داشت .آهنگسازی که با تعدادی از آوازخوانان جوان دوران پيش از انقلاب کارکرد و شايد برای بعضی از آنان بهترين آثار دوران کاريشان را خلق کرد. او به خوبی جنس، توان ونوع صدای تمام کسانی که با آنان کار می کرد را می شناخت و بهترين و زيبا ترين و لطيف ترين آهنگ و تنظيمی را که ممکن بود برای آنها در نظر می گرفت. واروژان که فعالیتش را از سال ۱۳۴۰ آغاز کرده بود تا سال ۱۳۵۸ امضای خود را بر روی ده ها ترانه و موسیقی فیلم به یادگار گذاشت.
وفات :
واروژان در شهريورماه سال 1356 ، در حال ضبط موسیقی فیلم « بر فراز آسمانها»، سکته کرد و روز 25 شهريور ماه 1356 بعد از ده روز بستری بودن در بيمارستان جم تهران در سن 42 سالگی در گذشت و یک روز بعد در گورستان ارامنه خاوران توسط دوستان و آشنايان به خاک سپرده شد و موسیقی ايران يکی از ارکان اصلی و بی تکرار خود را از دست داد.
برخی از ترانه ها ( آهنگ و تنظيم )
ابی: شبزده، پوست شير، کندو( ايرج جنتی عطائی )
گوگوش: قصه دو ماهی، عاشقانه، حرف ( شهيار قنبری) + دريايی، همسفر، پل، باور کن، شب شيشه ای، خوابم يا بيدارم، وقتشه ( ايرج جنتی عطائی ) + گهواره ( زويا زاکاريان )
داريوش: اجازه ، برادر جان ( ايرج جنتی عطائی ) + بوی خوب گندم ( شهيار قنبری )
فرهاد: هفته خاکستری ( شهيار قنبری )
ستار: شام آخر ( شهيار قنبری )
ليلا فروهر : يک نفس عطر تو بس ( شهيار قنبری )
برخی از تنظيم ها
گوگوش: قصه بره و گرگ، جمعه، کوير، غريب آشنا، طلاق، من و گنجشکای خونه، مرداب، دوپنجره، جاده
فرهاد: مرد تنها
داريوش: بن بست، جنگل، ضيافت ( فرياد زير آب )، سال 2000، به خود رسيدن
فريدون فروغی: هميشه غايب
ابی: عسل
پری زنگنه ( ترانه های محلی ): شکار آهو، دای بلال، کريشيم، رشيد خان، دو به دو، اسمر اسمر جان، قد بلند، تو بيو ، کبوتر
موسيقی فيلم ( سال ساخت _ کارگردان ):
رشيد ( 1350 - پرويز نوری )
قدير ( 1351 _ رضا علامه زاده )
فدايی ( 1351 _ رضا علامه زاده _ فيلمنامه نويس: ايرج جنتی عطائی )
سر گروهبان (با همراهی بابک بيات 1351 _ سعيد مطلبی _ فيلمنامه نويس: ايرج جنتی عطائی )
دشنه ( 1351 _ فريدون گله )
صبح روز چهارم ( 1351 _ کامران شيردل )
خروس ( 1352 _ شاپور قريب )
تنها و گلها ( 1352 _ ابولقاسم ملکوتی )
ممل آمريکايی ( 1353 _ شاپور قريب )
همسفر ( 1354 - مسعود اسدالهی )
شب غريبان ( 1354 _ فرزان دلجو )
ذبيح ( 1354 _ محمد متوسلانی )
کندو ( 1354 _ فريدون گله )
حرفه ای ( 1355 _ قدرت الله بزرگی )
شام آخر ( 1355 _ گارگردان و فيلمنامه نويس:شهيار قنبری)
بت ( 1355 _ ايرج قادری )
علفهای هرز ( 1355 _ فرزان دلجو + امير مجاهد )
نازنين ( 1355 _ عليرضا داوودنژاد )
سلطان صاحبقران ( 1355 تا 1356 _ علی حاتمی )
سلام تهران ( 1356 _ داريوش کوشان )
کوسه جنوب ( 1357 _ ساموئل خاچيکيان )
بر فراز آسمانها ( 1358 _ فردين )
________________________________
منابع: 1_ Take One ( شهيار قنبری ) 2_ فرهنگ فيلم های سينمای ايران (جمال اميد) 3_ ماهنامه فيلم