Prana
Friday 3 June 2011, 08:26 PM
خريد سنتور
خرید سنتور یکی از اموری است که تقریبا تمام هنرآموزان در مقطعی از زندگی هنری خود با آن مواجه می شوند و به نظر نگارنده دانستن یک سری اصول کلی می تواند به شما در انتخاب یک سنتور قابل اطمینان و شاید خوش صدا کمک بکند.
الف. نحوه تشخیص سنتور درجه 3 از نظر ساختاری (سنتورهای بدساخت):
1. به چهارچوب و جعبه صوتی سنتور دقت کنید و آن را به طور کامل وارسی کنید (هر چهار ضلع محیط آن، صفحه رویی و زیری و تمام اتصالها و جاهایی که به هم چسبیده شده اند). در هیچ قسمتی ترک و شکستگی نباید وجود داشته باشد. اگر سنتوری ترک یا شکستگی داشته باشد، حتی اگر سنتور ناظمی باشد یا بهترین چوب برای آن به کار رفته باشد، ارزش ندارد و سرمایه گذاری روی آن توصیه نمی شود.
2. سنتور را بلند کنید و مسطح بودن سطح رویی و زیری را با چشم بسنجید. می توانید سنتور را روی سطح مسطحی قرار داده و چک کنید که به اصطلاح لق نمی خورد. یک سنتور نو قاعدتا نباید انحنا داشته باشد و ممکن است این انحنا به تدریج بیشتر شده و به ترک منجر شود.
3. تخلخل طبیعی چوب را با ترک نباید اشتباه گرفت. یک چوب طبیعی شیارهای خیلی ظریفی دارد که نباید از حدی بیشتر باشد. وجود همین شیارهای طبیعی است که در طنین صدای سنتور نقش دارد.
4. سنتور را به آرامی تکان دهید. نباید صدای اضافه بشنوید. گاهی پل سنتور افتاده است و موقع تکان دادن صدا می دهد که نشانه خوبی نمی باشد.
5. سیمهای سنتور، گوشی ها، سیم گیرها و مفتولهای سیمی روی شیطانک و خرکها را با دقت نگاه کرده و لمس کنید. این فلزها نباید زنگ زده باشند. در اثر زنگ زدگی رنگ این فلزها تیره و گاهی قرمز شده و هنگام لمس کردن زبر می شوند. زنگ زدگی نشان از آن دارد که از ارزان ترین مواد برای ساخت سنتور استفاده شده است و به مرور زمان این مساله بدتر شده و نه تنها کوک سنتور خراب می شود بلکه صدای سنتور نیز افت خواهد کرد.
6. به محل فرو رفتن گوشیها، سیم گیرها و سیمها (جایی که از شیطانک عبور می کنند) در چوب سنتور نگاه کنید. آثار آسیب جدی یا شکسته شدن یا خرد شدن چوب نباید وجود داشته باشد. اگر باشد از خرید آن سنتور منصرف شوید.
7. روی چوب سنتور گره نباید وجود داشته باشد. بخصوص گرههای بزرگی که در مرکزشان ترک دارد. گاه جای میخ و سوراخ شدگی دیده می شود که آن نیز نکته خوبی به شمار نمی رود. گره جایی از چوب است که رنگ آن تیره تر به نظر می رسد و حالت تخلخلی خود را از دست می دهد. معمولا گرهها نقاط ضعف چوب هستند و می توانند مشکل ساز باشند.
8. خواهشمند است به جنبه های ظاهری مانند خاتم کاری، جعبه های چرمی، مضرابهای کادویی و گارانتی فروشنده در صورتی که هفت مورد بالا وجود داشته باشد توجه نکنید. زیرا هیچیک به تنهایی تضمینی بر خوش ساختی سنتور نمی باشد.
ب. نحوه تشخیص سنتور درجه 1 از نظر ساختاری (سنتورهای خوش ساخت):
1. سنتورهای خوش ساخت در مجموع ظاهر منظم و تمیزی دارند. جای شره رنگ و چسب چوب روی آنها دیده نمی شود و گوشی ها و سیم گیرها کاملا منظم و ردیف قرار گرفته و یک اندازه هستند.
2. در سنتور خوش ساخت گوشی ها خیلی سفت یا خیلی شل نیستند به گونه ای که به راحتی می توان سنتور را کوک کرد و این کوک در طول زمان حفظ می شود. برای امتحان این مساله باید با کوک کردن سنتور آشنایی داشته باشید و بتوانید چند سیم سفید و چند سیم زرد را کوک کرده و از همسان بودن کارکرد گوشی ها مطمئن شوید.
3. در یک سنتور خوش ساخت جنس فلزهای به کار رفته اعلا و درجه یک بوده و نه تنها زنگ زدگی در آن مشاهده نمی شود، بلکه سازنده یا فروشنده باید بتواند ضدزنگ بودن فولاد به کار رفته را تضمین کند.
4. در سنتور خوش ساخت، ضخامت صفحه رویی و زیری سنتور از حد مجاز بیشتر نمی باشد. این ضخامت اندازه ثابتی ندارد ولی معمولا از 5 میلیمتر بیشتر نمی باشد.
5. چوب به کار رفته در سنتور باید چوب یک دست و سالمی باشد. معمولا رنگ مات و تیره برای سنتور بهتر است زیرا سیمها را بهتر می توان دید. چوب گردو نیز چوب محکم و متداولی است، هر چند از چوبهای دیگر نیز می توان برای ساخت سنتور استفاده کرد.
6. کوک سنتور موقع امتحان کردن صدای آن باید درست باشد. اگر سنتور سل کوک می خرید و فروشنده آن را نیم پرده پایین تر کوک کرده باشد، خیلی از اشکالات کوکی و ساختاری آن ممکن است مخفی بماند. با خود یک دیاپازون ببرید تا مطمئن شوید کوک سنتور از حد معمول بالاتر یا پایین تر نیست.
7. داشتن مهر یا امضای سازنده به تنهایی چیزی را ثابت نمی کند، مگر در مواردی که فرد سازنده خیلی معروف باشد. حتی در آن صورت نیز باید در نظر داشت که حتی سازندگان بسیار معروف نیز سازهای بدصدا یا بدساخت داشته اند. بنابراین به معیارهای گفته شده بیشتر دقت کنید تا به مهر و امضا و تزئینات ساز.
8. معمولا سازهای خوش ساخت توسط فروشنده یا سازنده گارانتی می شوند. به این نحو که فرد به حدی از کار خود مطمئن است که حاضر است در صورت بروز مشکلات ساختاری، آن را تعویض یا اصلاح نماید. به خاطر داشته باشد که جز در موارد معدودی سنتور قابل تعمیر نیست و بهتر است از همان ابتدا مشکلی وجود نداشته باشد.
9. کلید سنتور خوش ساخت دقیقا اندازه گوشی های آن است و جای چکش کاری روی آن دیده نمی شود.
ج. اگر سنتوری تمام موارد لیست الف و ب را نداشت به طبع از نظر ساختاری درجه 2 به شمار می رود.
د. نحوه تشخیص سنتور درجه 1 از نظر صدادهی (سنتورهای خوش صدا):
1. در سنتور خوش صدا طنین صداها نه از حدی کمتر هستند و نه از حدی بیشتر و تشخیص این امر به تجربه خریدار در ارزیابی سنتورهای مختلف دارد. سنتورهای با طنین طولانی به اصطلاح صدای تشت می دهند و سنتورهای با طنین کوتاه صدای خفه ای دارند.
2. در سنتورهای خوش صدا تمام نتها کیفیت طنینی یکسان و مشابهی دارند. بهترین تست برای این امر ثابت ماندن کیفیت صدا هنگام گذر از سیمهای زرد به سفید یا برعکس است. برخی سنتورهای صدای بم بهتر و برخی صدای زیر بهتری دارند. اما یک سنتور خوش صدا باید تمام نتهایش خوش صدا باشد.
3. در یک سنتور خوش صدا هیچ یک از نتها نباید به اصطلاح کر باشند یا صدای زنگ بدهند. کر بودن به این معناست که یک نت بخصوص به طور محسوسی نسبت به نتهای قبل و بعد از خود صدای ضعیف تری دارد. زنگ داشتن یعنی حس می کنید یک صدای اضافه مانند برخورد ارتعاشی دو فلز وجود دارد.
4. سنتور خوش صدا قابلیت تولید صداهای بسیار بلند و بسیار آرام را دارد، بدون آنکه در کیفیت مطلوب صدا تغییری ایجاد شود.
برگرفته از کتاب حاشیه دستور سنتور، تالیف پژمان آذرمینا
2011, Pejman Azarmina
خرید سنتور یکی از اموری است که تقریبا تمام هنرآموزان در مقطعی از زندگی هنری خود با آن مواجه می شوند و به نظر نگارنده دانستن یک سری اصول کلی می تواند به شما در انتخاب یک سنتور قابل اطمینان و شاید خوش صدا کمک بکند.
الف. نحوه تشخیص سنتور درجه 3 از نظر ساختاری (سنتورهای بدساخت):
1. به چهارچوب و جعبه صوتی سنتور دقت کنید و آن را به طور کامل وارسی کنید (هر چهار ضلع محیط آن، صفحه رویی و زیری و تمام اتصالها و جاهایی که به هم چسبیده شده اند). در هیچ قسمتی ترک و شکستگی نباید وجود داشته باشد. اگر سنتوری ترک یا شکستگی داشته باشد، حتی اگر سنتور ناظمی باشد یا بهترین چوب برای آن به کار رفته باشد، ارزش ندارد و سرمایه گذاری روی آن توصیه نمی شود.
2. سنتور را بلند کنید و مسطح بودن سطح رویی و زیری را با چشم بسنجید. می توانید سنتور را روی سطح مسطحی قرار داده و چک کنید که به اصطلاح لق نمی خورد. یک سنتور نو قاعدتا نباید انحنا داشته باشد و ممکن است این انحنا به تدریج بیشتر شده و به ترک منجر شود.
3. تخلخل طبیعی چوب را با ترک نباید اشتباه گرفت. یک چوب طبیعی شیارهای خیلی ظریفی دارد که نباید از حدی بیشتر باشد. وجود همین شیارهای طبیعی است که در طنین صدای سنتور نقش دارد.
4. سنتور را به آرامی تکان دهید. نباید صدای اضافه بشنوید. گاهی پل سنتور افتاده است و موقع تکان دادن صدا می دهد که نشانه خوبی نمی باشد.
5. سیمهای سنتور، گوشی ها، سیم گیرها و مفتولهای سیمی روی شیطانک و خرکها را با دقت نگاه کرده و لمس کنید. این فلزها نباید زنگ زده باشند. در اثر زنگ زدگی رنگ این فلزها تیره و گاهی قرمز شده و هنگام لمس کردن زبر می شوند. زنگ زدگی نشان از آن دارد که از ارزان ترین مواد برای ساخت سنتور استفاده شده است و به مرور زمان این مساله بدتر شده و نه تنها کوک سنتور خراب می شود بلکه صدای سنتور نیز افت خواهد کرد.
6. به محل فرو رفتن گوشیها، سیم گیرها و سیمها (جایی که از شیطانک عبور می کنند) در چوب سنتور نگاه کنید. آثار آسیب جدی یا شکسته شدن یا خرد شدن چوب نباید وجود داشته باشد. اگر باشد از خرید آن سنتور منصرف شوید.
7. روی چوب سنتور گره نباید وجود داشته باشد. بخصوص گرههای بزرگی که در مرکزشان ترک دارد. گاه جای میخ و سوراخ شدگی دیده می شود که آن نیز نکته خوبی به شمار نمی رود. گره جایی از چوب است که رنگ آن تیره تر به نظر می رسد و حالت تخلخلی خود را از دست می دهد. معمولا گرهها نقاط ضعف چوب هستند و می توانند مشکل ساز باشند.
8. خواهشمند است به جنبه های ظاهری مانند خاتم کاری، جعبه های چرمی، مضرابهای کادویی و گارانتی فروشنده در صورتی که هفت مورد بالا وجود داشته باشد توجه نکنید. زیرا هیچیک به تنهایی تضمینی بر خوش ساختی سنتور نمی باشد.
ب. نحوه تشخیص سنتور درجه 1 از نظر ساختاری (سنتورهای خوش ساخت):
1. سنتورهای خوش ساخت در مجموع ظاهر منظم و تمیزی دارند. جای شره رنگ و چسب چوب روی آنها دیده نمی شود و گوشی ها و سیم گیرها کاملا منظم و ردیف قرار گرفته و یک اندازه هستند.
2. در سنتور خوش ساخت گوشی ها خیلی سفت یا خیلی شل نیستند به گونه ای که به راحتی می توان سنتور را کوک کرد و این کوک در طول زمان حفظ می شود. برای امتحان این مساله باید با کوک کردن سنتور آشنایی داشته باشید و بتوانید چند سیم سفید و چند سیم زرد را کوک کرده و از همسان بودن کارکرد گوشی ها مطمئن شوید.
3. در یک سنتور خوش ساخت جنس فلزهای به کار رفته اعلا و درجه یک بوده و نه تنها زنگ زدگی در آن مشاهده نمی شود، بلکه سازنده یا فروشنده باید بتواند ضدزنگ بودن فولاد به کار رفته را تضمین کند.
4. در سنتور خوش ساخت، ضخامت صفحه رویی و زیری سنتور از حد مجاز بیشتر نمی باشد. این ضخامت اندازه ثابتی ندارد ولی معمولا از 5 میلیمتر بیشتر نمی باشد.
5. چوب به کار رفته در سنتور باید چوب یک دست و سالمی باشد. معمولا رنگ مات و تیره برای سنتور بهتر است زیرا سیمها را بهتر می توان دید. چوب گردو نیز چوب محکم و متداولی است، هر چند از چوبهای دیگر نیز می توان برای ساخت سنتور استفاده کرد.
6. کوک سنتور موقع امتحان کردن صدای آن باید درست باشد. اگر سنتور سل کوک می خرید و فروشنده آن را نیم پرده پایین تر کوک کرده باشد، خیلی از اشکالات کوکی و ساختاری آن ممکن است مخفی بماند. با خود یک دیاپازون ببرید تا مطمئن شوید کوک سنتور از حد معمول بالاتر یا پایین تر نیست.
7. داشتن مهر یا امضای سازنده به تنهایی چیزی را ثابت نمی کند، مگر در مواردی که فرد سازنده خیلی معروف باشد. حتی در آن صورت نیز باید در نظر داشت که حتی سازندگان بسیار معروف نیز سازهای بدصدا یا بدساخت داشته اند. بنابراین به معیارهای گفته شده بیشتر دقت کنید تا به مهر و امضا و تزئینات ساز.
8. معمولا سازهای خوش ساخت توسط فروشنده یا سازنده گارانتی می شوند. به این نحو که فرد به حدی از کار خود مطمئن است که حاضر است در صورت بروز مشکلات ساختاری، آن را تعویض یا اصلاح نماید. به خاطر داشته باشد که جز در موارد معدودی سنتور قابل تعمیر نیست و بهتر است از همان ابتدا مشکلی وجود نداشته باشد.
9. کلید سنتور خوش ساخت دقیقا اندازه گوشی های آن است و جای چکش کاری روی آن دیده نمی شود.
ج. اگر سنتوری تمام موارد لیست الف و ب را نداشت به طبع از نظر ساختاری درجه 2 به شمار می رود.
د. نحوه تشخیص سنتور درجه 1 از نظر صدادهی (سنتورهای خوش صدا):
1. در سنتور خوش صدا طنین صداها نه از حدی کمتر هستند و نه از حدی بیشتر و تشخیص این امر به تجربه خریدار در ارزیابی سنتورهای مختلف دارد. سنتورهای با طنین طولانی به اصطلاح صدای تشت می دهند و سنتورهای با طنین کوتاه صدای خفه ای دارند.
2. در سنتورهای خوش صدا تمام نتها کیفیت طنینی یکسان و مشابهی دارند. بهترین تست برای این امر ثابت ماندن کیفیت صدا هنگام گذر از سیمهای زرد به سفید یا برعکس است. برخی سنتورهای صدای بم بهتر و برخی صدای زیر بهتری دارند. اما یک سنتور خوش صدا باید تمام نتهایش خوش صدا باشد.
3. در یک سنتور خوش صدا هیچ یک از نتها نباید به اصطلاح کر باشند یا صدای زنگ بدهند. کر بودن به این معناست که یک نت بخصوص به طور محسوسی نسبت به نتهای قبل و بعد از خود صدای ضعیف تری دارد. زنگ داشتن یعنی حس می کنید یک صدای اضافه مانند برخورد ارتعاشی دو فلز وجود دارد.
4. سنتور خوش صدا قابلیت تولید صداهای بسیار بلند و بسیار آرام را دارد، بدون آنکه در کیفیت مطلوب صدا تغییری ایجاد شود.
برگرفته از کتاب حاشیه دستور سنتور، تالیف پژمان آذرمینا
2011, Pejman Azarmina