fanoos
Wednesday 4 July 2007, 10:55 PM
اين مقاله با نام < نظری بر روانشناختی موسيقی ايرانی > در سال ۱۳۶۵ توسط احمد حاجيلو نوشته شده است . که به بررسی وضعيت موسيقی ايرانی از ديد جامعه شناسی می پردازد . در حال نيز مشکلات موسيقی ايرانی همان است که در آن سالها مطرح شده است و طرح اين مقاله در ادامه مقالات قبلی خالی از لط? نيست .
مقدمه
موضوع « موسيقي ايراني » نيازمند بررسي اساسي از « وضعيت عمومي جامعه ايران » است .اين بررسي تا بدانجا پيش مي رود كه زمينه هاي اقتصادي ـ اجتماعي جامعه را ، براي « شناخت موسيقي ايراني » ، به عنوان پايه اي اساسي و ضروري در محور اين مبحث قرار مي دهد . ضرورت سخن درباره موسيقي ايراني برخاسته از شرايط اجتماعي موجود در جامعه مي باشد كه « موسيقي سنتي ايراني » را در مركز توجه قرار داده است . از طر?ي گرايش به شنيدن موسيقي سنتي بطور گسترده اي اقشار متوسط جامعه را ?را گر?ته ، كه اين جذبه ، در ?راگيري سازهاي سنتي بيشتر نمايان مي باشد .
براي رجوع به گذشته موسيقي سنتي ايران از مطالب چند كتاب موجود كه بصورت « تاريخي » و « تعري?ي » ( خالقي در كتاب « سرگذشت موسيقي ايراني » به اين نكته اشاره كرده است كه اكثر كتابهاي موسيقي اقتباسي از يكديگر بوده و در زمينه هاي محدودي گ?تگو شده است . ) مي باشد و نه تحليلي است?اده شده ـ كه در جاي خود بصورت زير نويس به آنها اشاره خواهد شد . ـ اين نكته مورد نظر است ، كه نگارنده از ?ن موسيقي اطلاعي ندارد و موارد مطرح شده خارج از حيطه ?ني موسيقي مي باشد . قصد ما از پرداختن به اين مبحث سعي بر « شناخت موسيقي ايراني » به عنوان بخش مهمي از « هنر اجتماعي » جامعه مي باشد .
تاريخچه اي كوتاه از « موسيقي ايراني »
نظر اين است كه در مورد « شرايط كنوني » موسيقي ايراني به بحث بپردازيم . براي رسيدن به اين مضمون « شناخت و تحليل » ، تاريخ گذشته راهنماي ما مي باشد .
هر قدر كه شناخت عيني تري ( Objective ) از اين مقوله اساسي داشته باشيم ، در بيان نظراتي راجع به شرايط حال و آينده مو?ق تر خواهيم بود . موسيقي ايراني از تاريخ چند هزار ساله اي برخواردار است كه مانند ديگر موارد اقتصادي ، اجتماعي در دوران حكومت شاهنشاهي در بخش عظيمي از جهان آن روز حضور داشته است ( 1 ـ زمينه شناخت موسيقي ايراني ?ريدون جنيدي ص 48 )
موسيقي در اين دورانها بيشتر در دربار شاهان رواج داشته و به مثابه گذران اوقات ?راغت « خواص » بوده كه از حمايت آنان نيز برخوردار مي شده است . اين حمايت خود باعث شكو?ائي و گسترش موسيقي در آن دوران مي شده است . ( 2 ـ سرگذشت موسيقي ايراني روح الله خالقي ص 16 ) چنانكه از شواهد مكتوب بر مي آيد موسيقي سنتي كنوني ، از نظر برخي نغمات (3 ـ همان كتاب ص 74 ) و سازها (4 ـ سل?اي موسيقي سنتي ايران بهزاد باشي ص 70 ) ريشه در همان دوران ها دارد .
همانطوريكه در بالا اشاره شد ، رشد و گسترش موسيقي در دربار شاهان و ديگر دولت مردان آن صورت مي گر?ت و بنابر نياز و علاقمندي آنان از پيشر?ت نيز برخوردار مي شده است . اين موسيقي است?اده عمومي نداشته و در حيطه « خاصي » عمل كرده و گوياي حال و هواي حاكمان بوده است .
آنانكه ?نون موسيقي را كسب مي كردند ، معدود بوده و در پي آن نيز آن را به مصر? همان عده خاص مي رسانده اند و ديگر جايي براي گسترش و مصر? عمومي نمي مانده است . ( نبود عوامل تكنيكي كه بتواند همانند امروزه راهگشاي اين عدم ارتباط باشد يكي از عللي است كه موسيقي را در گذشته در محدوده خاص نگاه مي داشته است . )
اين روند بعد از حمله اعراب به ايران دچار ركود مي شود (5 ـ تاريخ موسيقي ، محمد حسين قريب ص12 و 6 ـ زمينه شناخت موسيقي ايراني ?ريدون جنيدي ص 152 ) ( چنانچه در كليه امور اجتماعي نيز تغييراتي بر همين منوال صورت مي گيرد . ) اين ركود تا به امروز نيز بر موسيقي ايراني اثر خود را ح?ظ كرده است . ( سرگذشت موسيقي ايراني ، روح الله خالقي ، ص 21 . در اين كتاب خالقي به يك بخش از موانع پيشر?ت موسيقي اشاره مي كند . اين موضوع كه وضعيت اجتماعي در دورانهاي مختل? چگونه بوده است ، مي تواند راهگشاي « توضيح » و « تحليل » موارد متعددي از جمله هنر و موسيقي باشد . طرح اين مطالب در اين مقاله به منظور ربط مسائل مطرح شده به عنوان « پايه و اساس » با موسيقي مي باشد . ( نگارنده ) چنانچه در امور ديگر جامعه نيز همين معضلات قابل لمس است .
منبع : You can see links before reply
مقدمه
موضوع « موسيقي ايراني » نيازمند بررسي اساسي از « وضعيت عمومي جامعه ايران » است .اين بررسي تا بدانجا پيش مي رود كه زمينه هاي اقتصادي ـ اجتماعي جامعه را ، براي « شناخت موسيقي ايراني » ، به عنوان پايه اي اساسي و ضروري در محور اين مبحث قرار مي دهد . ضرورت سخن درباره موسيقي ايراني برخاسته از شرايط اجتماعي موجود در جامعه مي باشد كه « موسيقي سنتي ايراني » را در مركز توجه قرار داده است . از طر?ي گرايش به شنيدن موسيقي سنتي بطور گسترده اي اقشار متوسط جامعه را ?را گر?ته ، كه اين جذبه ، در ?راگيري سازهاي سنتي بيشتر نمايان مي باشد .
براي رجوع به گذشته موسيقي سنتي ايران از مطالب چند كتاب موجود كه بصورت « تاريخي » و « تعري?ي » ( خالقي در كتاب « سرگذشت موسيقي ايراني » به اين نكته اشاره كرده است كه اكثر كتابهاي موسيقي اقتباسي از يكديگر بوده و در زمينه هاي محدودي گ?تگو شده است . ) مي باشد و نه تحليلي است?اده شده ـ كه در جاي خود بصورت زير نويس به آنها اشاره خواهد شد . ـ اين نكته مورد نظر است ، كه نگارنده از ?ن موسيقي اطلاعي ندارد و موارد مطرح شده خارج از حيطه ?ني موسيقي مي باشد . قصد ما از پرداختن به اين مبحث سعي بر « شناخت موسيقي ايراني » به عنوان بخش مهمي از « هنر اجتماعي » جامعه مي باشد .
تاريخچه اي كوتاه از « موسيقي ايراني »
نظر اين است كه در مورد « شرايط كنوني » موسيقي ايراني به بحث بپردازيم . براي رسيدن به اين مضمون « شناخت و تحليل » ، تاريخ گذشته راهنماي ما مي باشد .
هر قدر كه شناخت عيني تري ( Objective ) از اين مقوله اساسي داشته باشيم ، در بيان نظراتي راجع به شرايط حال و آينده مو?ق تر خواهيم بود . موسيقي ايراني از تاريخ چند هزار ساله اي برخواردار است كه مانند ديگر موارد اقتصادي ، اجتماعي در دوران حكومت شاهنشاهي در بخش عظيمي از جهان آن روز حضور داشته است ( 1 ـ زمينه شناخت موسيقي ايراني ?ريدون جنيدي ص 48 )
موسيقي در اين دورانها بيشتر در دربار شاهان رواج داشته و به مثابه گذران اوقات ?راغت « خواص » بوده كه از حمايت آنان نيز برخوردار مي شده است . اين حمايت خود باعث شكو?ائي و گسترش موسيقي در آن دوران مي شده است . ( 2 ـ سرگذشت موسيقي ايراني روح الله خالقي ص 16 ) چنانكه از شواهد مكتوب بر مي آيد موسيقي سنتي كنوني ، از نظر برخي نغمات (3 ـ همان كتاب ص 74 ) و سازها (4 ـ سل?اي موسيقي سنتي ايران بهزاد باشي ص 70 ) ريشه در همان دوران ها دارد .
همانطوريكه در بالا اشاره شد ، رشد و گسترش موسيقي در دربار شاهان و ديگر دولت مردان آن صورت مي گر?ت و بنابر نياز و علاقمندي آنان از پيشر?ت نيز برخوردار مي شده است . اين موسيقي است?اده عمومي نداشته و در حيطه « خاصي » عمل كرده و گوياي حال و هواي حاكمان بوده است .
آنانكه ?نون موسيقي را كسب مي كردند ، معدود بوده و در پي آن نيز آن را به مصر? همان عده خاص مي رسانده اند و ديگر جايي براي گسترش و مصر? عمومي نمي مانده است . ( نبود عوامل تكنيكي كه بتواند همانند امروزه راهگشاي اين عدم ارتباط باشد يكي از عللي است كه موسيقي را در گذشته در محدوده خاص نگاه مي داشته است . )
اين روند بعد از حمله اعراب به ايران دچار ركود مي شود (5 ـ تاريخ موسيقي ، محمد حسين قريب ص12 و 6 ـ زمينه شناخت موسيقي ايراني ?ريدون جنيدي ص 152 ) ( چنانچه در كليه امور اجتماعي نيز تغييراتي بر همين منوال صورت مي گيرد . ) اين ركود تا به امروز نيز بر موسيقي ايراني اثر خود را ح?ظ كرده است . ( سرگذشت موسيقي ايراني ، روح الله خالقي ، ص 21 . در اين كتاب خالقي به يك بخش از موانع پيشر?ت موسيقي اشاره مي كند . اين موضوع كه وضعيت اجتماعي در دورانهاي مختل? چگونه بوده است ، مي تواند راهگشاي « توضيح » و « تحليل » موارد متعددي از جمله هنر و موسيقي باشد . طرح اين مطالب در اين مقاله به منظور ربط مسائل مطرح شده به عنوان « پايه و اساس » با موسيقي مي باشد . ( نگارنده ) چنانچه در امور ديگر جامعه نيز همين معضلات قابل لمس است .
منبع : You can see links before reply