همه چیز درباره کمانچه

[mona12]

همه چیز درباره کمانچه





You can see links before reply (You can see links before reply)







رده‌بندی (You can see links before reply)




سازهای زهی (You can see links before reply DB%8C)




محدودهٔ صوتی (You can see links before reply D8%AA%DB%8C)





سازهای مرتبط (You can see links before reply)




رباب (You can see links before reply)
قیچک (You can see links before reply)









کَمانچه یکی از سازهای ایرانی (You can see links before reply) و موسیقی (You can see links before reply) خاور زمین است. این ساز علاوه بر شکم، دسته و سر، در انتهای تحتانی ساز پایه نیز دارد که روی زمین یازانوی (You can see links before reply) نوازنده قرار می‌گیرد.
اولین نشانه‌های تاریخی در مورد کمانچه در کتاب موسیقی الکبیر اثر ابونصر فارابی (You can see links before reply D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C) در قرن چهارم هجری دیده شده‌است. او در این کتاب از کمانچه با نام عربی آن، رباب یاد می‌کند. کمانچه در دوران صفویه و قاجاریه جزو سازهای اصلی موسیقی ایران بوده‌است. نخستین صدای ضبط‌شده کمانچه به اوایل قرن بیستم میلادی بر می‌گردد.تاریخچه

شکل ظاهری

شکم ساز کروی و توخالی است که مقطع نسبتا کوچکی از آن در جلو به دهانه‌ای اختصاص یافته و روی دهانه پوست (You can see links before reply) کشیده شده و بر روی پوست، خرکی تقریبا شبیه به خرک تار و نه کاملا عمود بر سیم‌ها قرار گرفته‌است. دستهٔ ساز، لوله‌ای تو پر است و به طور نامحسوس به شکل مخروط وارونه خراطی شده‌است. انتهای بالایی این لوله؛ توخالی و در طرف جلو شکاف دارد که نقش جعبهٔ گوشی‌ها را می‌یابد. دسته فاقد پرده می‌باشد. سر ساز متشکل است از جعبهٔ گوشی‌ها که در دو طرف آن هر یک دو گوشی کار گذاشته شده و یک قبه که در بالای جعبه قرار گرفته‌است. طول ساز تا سر قبه حدود ۸۰ سانتی متر است.
این ساز جز دسته سازهای زهی است. کمانچهٔ امروزی دارای ۴ سیم می‌باشد. کمانچه در زمان قدیم فقط سه سیم داشته[۱] (You can see links before reply_note-farabisoft-1) و احتمالاً از زمان ورودویولن (You can see links before reply) به ایران (You can see links before reply) به تقلید از آن سیم چهارم به آن افزوده شده‌است. این سیم‌ها به موازات درازای ساز گستردگی دارد و آوای آن خیلی خوش و دلکش می‌باشد. این گرانبها ساز می‌تواند آواهای گوناکون بسیاری را برآرد. آوا دهی گسترده کمانچه این ساز را پادشاه سازها ساخته و در همنوازی بزرگترین پایه خنیاگری در خاور زمین و بویژه زادگاهش ایران است. کاسه صوتی این ساز از چوب توت است که با برش‌های از عاج تزیین شده‌است.

You can see links before reply (You can see links before reply )
You can see links before reply (You can see links before reply )
کمانچه شش تکه ترکه‌ای پشت باز اثرمحمدحسن کاکاوند (You can see links before reply B3%D9%86_%DA%A9%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%A F&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%A C%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8 C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8 %AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%A A%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A 9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8% A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8% AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF %D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF %DB%8C%D8%AF) [۲] (You can see links before reply_note-2)، موزه فلک‌الافلاک (You can see links before reply 8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%81%D9%84%D8%A7%DA%A9)


کوک

کوک کمانچه (نسبت فاصله سیم‌ها به یکدیگر) در دستگاه‌های مختلف موسیقی ایرانی (You can see links before reply D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C) تفاوت می‌کند. معمول ترین کوک این است که سیم‌های اول و دوم نسبت به هم فاصله چهارم (یا پنجم) داشته، سیم سوم یک اکتاو بم تر از سیم اول و سیم چهارم یک اکتاو بم تر از سیم دوم می‌باشد. به این صورت که کوک اصلی و رایج کمانچه می لا ر سل می‌باشد و از جمله می‌توان به کوک‌های رِ لا رِ سل (برایدستگاه نوا (You can see links before reply D8%A7)) می لا رِ لا (برای ماهور (You can see links before reply D9%87%D9%88%D8%B1)) و می لا می لا (برای همایون (You can see links before reply D8%A7%DB%8C%D9%88%D9%86)، اصفهان (You can see links before reply D8%A7%D9%86)، چهارگاه (You can see links before reply D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87)، ماهور (You can see links before reply D9%87%D9%88%D8%B1) و راست‌پنجگاه (You can see links before reply D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%BE%D9%86%D8%AC%DA%AF%D8%A7 %D9%87)) اشاره کرد.

طرز نواختن

نوازندهٔ ساز در حالت نشسته پایهٔ کمانچه را روی زمین (یا صندلی) یا زانو قرار می‌دهد. ساز در موقع اجرا کمی حول محور خود می‌چرخد و همین عمل تماس آرشه با سیم‌ها را آسان تر می‌کند. نوازنده ساز را به طور قائم در دست چپ می‌گیرد و انگشتان همان دست را روی دسته می‌لغزاند و آرشه را با دست راست به سیم‌ها تماس می‌دهد.
نوازندگان شاخص

از شاخص‌ترین کمانچه‌نوازان ایرانی می‌توان به علی‌اصغر بهاری (You can see links before reply 1_%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%B1%DB%8C)، رحمت الله بدیعی (You can see links before reply %D8%A8%D8%AF%DB%8C%D8%B9%DB%8C) و مجتبی میرزاده (You can see links before reply D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87) اشاره کرد[۳] (You can see links before reply_note-3). برخی از نوازندگان شاخص معاصر عبارتند از:



اردشیر کامکار (You can see links before reply D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1)[۴] (You can see links before reply_note-4)
سعید فرجپوری (You can see links before reply D9%88%D8%B1%DB%8C)[۵] (You can see links before reply_note-5)
داوود گنجه‌ای (You can see links before reply D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C)
کیهان کلهر (You can see links before reply D8%B1)[۶] (You can see links before reply_note-6)
علی اکبر شکارچی (You can see links before reply %DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%86%DB%8C)
درویش‌رضا منظمی (You can see links before reply 6%D8%A7_%D9%85%D9%86%D8%B8%D9%85%DB%8C)
سهراب پورناظری (You can see links before reply D9%86%D8%A7%D8%B8%D8%B1%DB%8C)
مهدی باقری (You can see links before reply DB%8C)
مهدی آذرسینا (You can see links before reply %B0%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D9%86%D8%A7&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%A C%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8 C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8 %AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%A A%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A 9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8% A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8% AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF %D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF %DB%8C%D8%AF)[۷] (You can see links before reply_note-7)
فرج علیپور (You can see links before reply D8%B1) [۸] (You can see links before reply_note-8)[۹] (You can see links before reply_note-9)


سازندگان شاخص



رضا ژاله (You can see links before reply)
ابراهیم قنبری مهر (You can see links before reply D9%86%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D9%87%D8%B1)
قدرت الله کردی (You can see links before reply %DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C)
محمدحسن کاکاوند (You can see links before reply B3%D9%86_%DA%A9%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%A F&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%A C%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8 C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8 %AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%A A%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A 9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8% A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8% AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF %D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF %DB%8C%D8%AF)
حسین قلمی (You can see links before reply)
سعید ملکی (You can see links before reply %84%DA%A9%DB%8C&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%A C%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8 C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8 %AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%A A%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A 9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8% A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8% AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF %D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF %DB%8C%D8%AF)
بیاض امیر عطایی [۱۰] (You can see links before reply_note-10)
احمد مراحمی


منبع : سایت علمی نخبگان جوان