MonaLisa
Monday 10 September 2007, 01:14 PM
اُرگ از سازهای صفحه‌کلیددار که نت های آن به وسیله هوا تولید می شود. این ساز از قدیمی‌ترین سازها در فرهنگ اروپائی است و در اجرای موسیقی مذهبی و کلیسائی از دیرباز بکار می‌رفته است. در منابع عربی و فارسی قدیم به این ساز ارغنون می‌گفتند.
ارگ امروزی دو نوع اصلی دارد: ارگ بادی و ارگ برقی (الکترونیک). ارگ بادی از یک ردیف لوله با اندازه های مختلف تشکیل شده است که صدا از نوسان هوا در این لوله‌های صوتی تولید می‌شود. در ارگ برقی مدارهای الکترونیک نوسان می‌سازند و بلندگویی صدا را بگوش می‌رساند.
مکانیسم:
بر خلاف صدای هارپسیکورد و پیانو که عمری کوتاه دارند، نت های ارگ بادی تا زمانی که یک شستی و یا یک پدال را فشار می دهیم ادامه می یابد و هوا نیز از درون لوله مربوط به آن شستی عبور می کند.
ارگ معمولا پنج ردیف شستی یا کلید و جایگاهی برای پدال های متعدد دارد. گاهی نوازنده ارگ این پدال ها را با پاهای خود و با استادی هرچه تمام تر می نوازد. برخلاف پیانو، شدت فشردن شستی‌ها تغییری در شدت صدای تولید شده ایجاد نمی کند، اما نوازنده ارگ به وسیله اهرم های قطع و وصل که خود آن ها را تنظیم می کند و همچنین ابزاری که آن را کلید های قطع صدا می نامند، با قطع و وصل جریان هوا درجه صدا را تغییر میدهد. سایر حالت ها هنگامی تاثیر می گذارند که نوازنده به صفحه کلید دیگری رجوع کند و یا پدال ها را به کار گیرد. بسیاری از ارگ ها دارای پدال هارمونیوم نیز هستند که به آن ها فرصت می دهد تا سطح صدا را به تدریج کم یا زیاد کنند.
پیکر این ساز بسیار بزرگ و صدای آن بسیار حجیم و پر طنین است رنگ های درخشان ارگ های بادی که در مراسم مذهبی کلیسا ها اجرا می شود،فضای زیبایی به این مراسم می بخشد. آهنگسازان بزرگی برای این ساز آهنگسازی کرده اند که مشهورترین آن ها باخ می باشد.
جیمی اسمیت با نواختن ارگ برقی هموند در دهه ۱۹۵۰ این ساز را وارد دنیای موسیقی جاز کرد.
پیدایش ارگ:
کمی پیش از پیدایش مسیحیت هوشمندی هلنیستی تحولی دوران ساز در مکانیسم سازهای بادی که تا آن هنگام بسیار ساده بود، به وجود آورد. نگه داشتن فشار هوا همیشه یکی از سختی های بزرگ در نواختن آئولوس بود و تنها راه حل شناخته شده آن از سده ششم به بعد، بهره بردن از نگهدارنده چرمی بود که تا دور دهان نوازنده بسته می شد. یک سفالینهٔ اسکندریه ای از سده یکم پیش از میلاد در دست است که گروهی تک نفره را نشان می دهد: نوازنده نی های بزرگی را در دست چپ نگه داشته است و با بازوی چپ خود کیسه ای را فشار می دهد که یک نی از آن بیرون زده است. او این نی را با دست راست نگه داشته است؛ در اینجا بی تردید با یک نی انبان کاملاً پیشرفته روبرو هستیم. هیچ سازی بیش از این به عنوان منشا نی انبان که بعدها به یکی از پیشرفته ترین و رایج ترین سازهای محلی مبدل شد، شهرت نیافته است. با این حال این ساز همواره یک ساز محلی باقی ماند و در دوران رومیان جایش در میخانه بود نه در قصر؛ این ساز هرگز در حیطه موسیقی علمی پذیرفته نشد البته اصول نخستین آن به طرز درخشانی توسط دانشمندان اسکندریه تعمیم یافت تا سازی پدید آید که در سده چهارم میلادی «ارگانوم» نام گرفت که به معنای ساز درخشان است. با این همه خاستگاه ارگ به اندازه نی انبان نامشخص است. از دوران حکومت اسکندر سوروس بود که گوشه های از کهن ترین ارگ به جای مانده، در آکونیکوم نزدیک بوداپست یافته شد؛ ارگی خانگی و بسیار کوچک با چهار ردیف سیزده تایی از نی های فلوتی که سه ردیفشان بسته و یکی باز بوده و در نتیجه سیزده قطعه مکانیکی به همراه کلید دارد، که هر ردیف برای نواختن هارمونیومی جداگانه است. بزرگترین نی آن بیش از 33 سانتی متر طول ندارد.
منبع:ویکی پدیا
ارگ امروزی دو نوع اصلی دارد: ارگ بادی و ارگ برقی (الکترونیک). ارگ بادی از یک ردیف لوله با اندازه های مختلف تشکیل شده است که صدا از نوسان هوا در این لوله‌های صوتی تولید می‌شود. در ارگ برقی مدارهای الکترونیک نوسان می‌سازند و بلندگویی صدا را بگوش می‌رساند.
مکانیسم:
بر خلاف صدای هارپسیکورد و پیانو که عمری کوتاه دارند، نت های ارگ بادی تا زمانی که یک شستی و یا یک پدال را فشار می دهیم ادامه می یابد و هوا نیز از درون لوله مربوط به آن شستی عبور می کند.
ارگ معمولا پنج ردیف شستی یا کلید و جایگاهی برای پدال های متعدد دارد. گاهی نوازنده ارگ این پدال ها را با پاهای خود و با استادی هرچه تمام تر می نوازد. برخلاف پیانو، شدت فشردن شستی‌ها تغییری در شدت صدای تولید شده ایجاد نمی کند، اما نوازنده ارگ به وسیله اهرم های قطع و وصل که خود آن ها را تنظیم می کند و همچنین ابزاری که آن را کلید های قطع صدا می نامند، با قطع و وصل جریان هوا درجه صدا را تغییر میدهد. سایر حالت ها هنگامی تاثیر می گذارند که نوازنده به صفحه کلید دیگری رجوع کند و یا پدال ها را به کار گیرد. بسیاری از ارگ ها دارای پدال هارمونیوم نیز هستند که به آن ها فرصت می دهد تا سطح صدا را به تدریج کم یا زیاد کنند.
پیکر این ساز بسیار بزرگ و صدای آن بسیار حجیم و پر طنین است رنگ های درخشان ارگ های بادی که در مراسم مذهبی کلیسا ها اجرا می شود،فضای زیبایی به این مراسم می بخشد. آهنگسازان بزرگی برای این ساز آهنگسازی کرده اند که مشهورترین آن ها باخ می باشد.
جیمی اسمیت با نواختن ارگ برقی هموند در دهه ۱۹۵۰ این ساز را وارد دنیای موسیقی جاز کرد.
پیدایش ارگ:
کمی پیش از پیدایش مسیحیت هوشمندی هلنیستی تحولی دوران ساز در مکانیسم سازهای بادی که تا آن هنگام بسیار ساده بود، به وجود آورد. نگه داشتن فشار هوا همیشه یکی از سختی های بزرگ در نواختن آئولوس بود و تنها راه حل شناخته شده آن از سده ششم به بعد، بهره بردن از نگهدارنده چرمی بود که تا دور دهان نوازنده بسته می شد. یک سفالینهٔ اسکندریه ای از سده یکم پیش از میلاد در دست است که گروهی تک نفره را نشان می دهد: نوازنده نی های بزرگی را در دست چپ نگه داشته است و با بازوی چپ خود کیسه ای را فشار می دهد که یک نی از آن بیرون زده است. او این نی را با دست راست نگه داشته است؛ در اینجا بی تردید با یک نی انبان کاملاً پیشرفته روبرو هستیم. هیچ سازی بیش از این به عنوان منشا نی انبان که بعدها به یکی از پیشرفته ترین و رایج ترین سازهای محلی مبدل شد، شهرت نیافته است. با این حال این ساز همواره یک ساز محلی باقی ماند و در دوران رومیان جایش در میخانه بود نه در قصر؛ این ساز هرگز در حیطه موسیقی علمی پذیرفته نشد البته اصول نخستین آن به طرز درخشانی توسط دانشمندان اسکندریه تعمیم یافت تا سازی پدید آید که در سده چهارم میلادی «ارگانوم» نام گرفت که به معنای ساز درخشان است. با این همه خاستگاه ارگ به اندازه نی انبان نامشخص است. از دوران حکومت اسکندر سوروس بود که گوشه های از کهن ترین ارگ به جای مانده، در آکونیکوم نزدیک بوداپست یافته شد؛ ارگی خانگی و بسیار کوچک با چهار ردیف سیزده تایی از نی های فلوتی که سه ردیفشان بسته و یکی باز بوده و در نتیجه سیزده قطعه مکانیکی به همراه کلید دارد، که هر ردیف برای نواختن هارمونیومی جداگانه است. بزرگترین نی آن بیش از 33 سانتی متر طول ندارد.
منبع:ویکی پدیا