Leon
Sunday 25 November 2007, 10:25 AM
بهنام سامانی و ساز جديد UDU-Zarbang
بهار نوائی
You can see links before reply
You can see links before reply
بهنام سامانی در کنسرت اخير گروه دستان 'اودوی-ضربانگ' هم نواخت
بهنام سامانی از جمله نوازندگان سازهای کوبه ای در خارج از کشور است. او ۲۰ سال پيش به آلمان مهاجرت کرده و در دهه گذشته در فستيوال ها و کنسرت های متعدد همراه با خوانندگان مشهوری همچون پريسا، شهرام ناظری، سيما بينا برنامه اجرا کرده است.
بهنام سامانی همچنين از اعضای گروه دستان، گروه ضربانگ، و گروه برادران سامانی است و تاکنون بسياری از برنامه های او در راديو و تلويزيون های اروپا پخش شده و به صورت CD نيز در دسترس علاقه مندان قرار گرفته است.
وی که از اهالی چهار محال بختياری است تا سن ۱۸ سالگی در اصفهان به آموزش تنبک پرداخت و پس از آن در اروپا نوازندگی سازهای ديگری همچون دف، تنبک، نقاره، دمام و دهل را ادامه داد.
حاصل تجربيات بهنام سامانی ساخت يک ساز کوبه ای جديد به نام UDU-Zarbang (اودوی-ضربانگ) است که توانسته نظر موزيسين های ايرانی و غير ايرانی را به خود جلب کند.
ساز UDU در افريقا و بيشتر در نيجريه نواخته می شود. نواختن اين ساز بيشتر در بين زنان افريقائی معمول است و مردان نيز در مراسم آئينی خود از اين ساز استفاده می کنند و در غارها به نواختن اين ساز می پردازند. آنها طنين اين ساز را وسيله ای برای ارتباط با مردگان و نياکان خود می دانند.
جنس ساز UDU از سراميک است و سه حفره روی آن وجود دارد. بزرگترين حفره با پوستی که روی آن کشيده شده در وسط ساز قرار گرفته است. دو حفره کوچک و بزرگ ديگر تغييراتی در صدا و فرکانس اين ساز بوجود می آورند. به عقيده بهنام سامانی UDU می تواند جانشين چندين ساز ضربی باشد و کار او را در سفرهای دور ونزديک آسان کند:
" من ازمدتها پيش ساز UDU را در اجراهايم بکار می بردم. اصل اين ساز بدون پوست بود و فقط از بدنه سراميکی آن استفاده می کردم. بعد از چند سال تمرين و اجرا با اين ساز فکر کردم اضافه کردن يک پوست به اين ساز امکان توليد صداهای مختلف مثل دربوکه، تنبک، طبلا، کنجيره و ريتم های عربی، هندی، ايرانی، آفريقائی و ترکيبی از ريتم ها را بوجود می آورد.
You can see links before reply
بهنام سامانی و سازش
بر اين اساس يک سوراخ ديگر به بالا و در قسمت چپ اين ساز اضافه کردم که باعث عوض شدن نت ها می شود. در واقع بخاطر اينکه درسفر به کشورهای مختلف هميشه مجبور بودم چند ساز را همراه خود ببرم تصميم گرفتم سازی را طراحی کتم که جانشين همه آنها باشد. و خوشحالم که موفق بودم هم خودم بيشتر لذت می برم و هم استقبال خوبی از اين ساز شده است"
ساز آفريقايی UDU شباهت زيادی به ساز کوزه در موسيقی بلوچستان دارد. نوازندگان بلوچ يک طشت ودو کوزه را همزمان بکار می برند. در يکی از کوزه ها مقداری آب می ريزند و با اين عمل دو صدای متفاوت از کوزه ها توليد می کنند . اما با وجودی که ساز کوزه در ايران وجود دارد، چه چيز باعث شده که اين نوازنده ايرانی يک ساز افريقائی را الگوی خود قرار داده و تغييراتی روی اين ساز بوجود آورد:
ب
"چون در سازهای کوبه ای ايرانی Bass کار کم است و صدای بيشتر سازها تيز است. به نظر من در ارکسترهای ما حتی زمانی که چهار تنبک با هم اجرا می شوند حجم صدا کم است . در واقع Bass که پشت ارکستر را پر کند نداريم. وقتی اين ساز را اجرا می کردم متوجه شدم که Bass خيلی خوبی دارد و صدای آن باعث شد که بعد از چند سال نوازندگی با اين ساز به فکر تغييراتی در آن باشم."
تغيير در اندازه ، اضافه کردن پوست بر روی بدنه سراميکی، و افزودن يک حفره کوچک بر ساز UDU باعث شده که اين وسيله از نظر توليد صدا غنی تر شود و براحتی نه تنها ريتم و تکنيک های افريقائی، بلکه ريتم های ايرانی، هندی و عربی بر روی پوست و بدنه اين ساز قابل اجرا باشند:
" از محاسن اين ساز، اجرای تکنيک های مختلف است. تکنيک های هندی، ايرانی، حتی افريقائی. حتی يک نوازنده معمولی هم می تواند با کف دست روی ساز بزند و صدای مطلوب از آن توليد کند. اما برای اجرای بعضی سازها حتما بايد تکنيک آن را بطور دقيق بکار برد تا صدای درست شنيده شود. مثلا در تنبک برای ايجاد صدای تم بايد شش ماه تلاش کرد. اما به قول دوست افغانم که اصطلاح غار را بکار می برد، اين ساز با گرفتن غار بالا يک صدا و با برداشتن آن يک صدای ديگر توليد می کند. حتی امکان دارد کسی نوازنده هم نباشد اما با يک تکنيک ساده بر روی پوست يا بدنه اين ساز اجرای خوبی داشته باشد. مثلا من تکنيک تنبک و طابلا راترکيب کردم و هيچ محدوديتی در آن نيست."
پس از تکميل ساز UDU ، بهنام سامانی در کنسرتهای متعددِ گروه ضربانگ و پانتئون از آن استفاده کرد. اما بی شک بکار گيری اين ساز در تازه ترين تور اروپايی گروه دستان همراه با آواز پريسا، تائيد اين ساز درموسيقی سنتی ايرانی است:
"من در گروه ضربانگ از اين ساز استفاده کرده بودم اما در گروه دستان اين ساز را اجرا نمی کردم تا اينکه يک روز که قطعه ای از "حميد متبسم" تمرين می کرديم، " پژمان حدادی" مرا تشويق به استفاده اين ساز کرد. من در تمرين بعدی، با ترديد و بدون اينکه به گروه چيزی بگويم نواختن را شروع کردم ودرهمان اولين لحظه از آن استقبال شد. بعد هم در قطعه ای از "حسين بهروزی نيا" اين ساز را اجرا کردم... خانم پريسا هم خيلی از اين ساز خوششان آمد و هيچ اصراری نکردند که حتما يک ساز ايرانی بکار گرفته شود و جالب بود که ايشان شعری را از مولانا درباره کوزه انتخاب کرده بودند و اين برايم خاطره خوبی بود که ايشان بدون اينکه از اين اجرا خبر داشته باشند اشعاری مرتبط انتخاب کرده بودند...و به اين ترتيب برای اولين بار در کنسرت "گل بهشت" از اين ساز استفاده شد. در ايران هم بزودی کنسرت خواهيم داشت که و اين ساز را بکار خواهم برد."
You can see links before reply
اودوی-ضربانگ
او درباره تغيير نام ساز UDU به UDU-Zarbang اينطور می گويد:
"اسم اين ساز را اودوی ضربانگ انتخاب کردم چون ضرب همان ريتم در زبان فارسی و عربی است و بانگ هم يعنی صدای ضرب و ريتم های مختلف. و همچنين ضربانگ، نام يک گروه کوبه ای است که من با دوستانم در آن فعاليت داريم و به همين علت اسم اين ساز را ضربانگ انتخاب کردم."
بهنام سامانی بيست سال پيش به آلمان مهاجرت کرده و در سالهای گذشته در تورها و کنسرت های مختلفی در در داخل و خارج ازاين کشور شرکت کرده است. او اعتقاد دارد مهاجرت اوبه آلمان عامل اصلی پيشرفت اودر موسيقی بوده است:
" واقعيت اين است که اگر من ايران بودم شايد حتی کار موسيقی نمی کردم. زمانی که من از ايران به اروپا آمدم ۱۸-۱۹ ساله بودم و دولت آلمان از کار من حمايت زيادی کرد. برای من در محيط چهار محال بختياری هرگز امکان پيشرفت وجود نداشت. موزيسين هائی که در تهران زندگی می کنند بخاطر آن رابطه ها و باند بازی ها که هنوز هم وجود دارد امکان رشد به من نمی دادند. ديگر اين که در کشور آلمان ارتباط با نوازندگان هندی، افريقائی، کوبائی و خيلی ازگروه های ديگر تاثير زيادی در کارم گذاشت . در ايران محيط بسته است شما هيچوقت يک کنسرت خوب هندی يا آفريقائی در ايران نمی بينيد."
سازUDU-Zarbang توسط شرکت Schlag Werk سازنده سازهای کوبه ای درآلمان به ثبت رسيده است. بهنام سامانی هم اکنون در حال تهيه يک کتاب آموزشی به زبان فارسی و انگليسی برای اجرای اين ساز است. او قصد دارد اين ساز را بزودی در ايران نيز در دسترس علاقه مندان قرار دهد.
بهار نوائی
You can see links before reply
You can see links before reply
بهنام سامانی در کنسرت اخير گروه دستان 'اودوی-ضربانگ' هم نواخت
بهنام سامانی از جمله نوازندگان سازهای کوبه ای در خارج از کشور است. او ۲۰ سال پيش به آلمان مهاجرت کرده و در دهه گذشته در فستيوال ها و کنسرت های متعدد همراه با خوانندگان مشهوری همچون پريسا، شهرام ناظری، سيما بينا برنامه اجرا کرده است.
بهنام سامانی همچنين از اعضای گروه دستان، گروه ضربانگ، و گروه برادران سامانی است و تاکنون بسياری از برنامه های او در راديو و تلويزيون های اروپا پخش شده و به صورت CD نيز در دسترس علاقه مندان قرار گرفته است.
وی که از اهالی چهار محال بختياری است تا سن ۱۸ سالگی در اصفهان به آموزش تنبک پرداخت و پس از آن در اروپا نوازندگی سازهای ديگری همچون دف، تنبک، نقاره، دمام و دهل را ادامه داد.
حاصل تجربيات بهنام سامانی ساخت يک ساز کوبه ای جديد به نام UDU-Zarbang (اودوی-ضربانگ) است که توانسته نظر موزيسين های ايرانی و غير ايرانی را به خود جلب کند.
ساز UDU در افريقا و بيشتر در نيجريه نواخته می شود. نواختن اين ساز بيشتر در بين زنان افريقائی معمول است و مردان نيز در مراسم آئينی خود از اين ساز استفاده می کنند و در غارها به نواختن اين ساز می پردازند. آنها طنين اين ساز را وسيله ای برای ارتباط با مردگان و نياکان خود می دانند.
جنس ساز UDU از سراميک است و سه حفره روی آن وجود دارد. بزرگترين حفره با پوستی که روی آن کشيده شده در وسط ساز قرار گرفته است. دو حفره کوچک و بزرگ ديگر تغييراتی در صدا و فرکانس اين ساز بوجود می آورند. به عقيده بهنام سامانی UDU می تواند جانشين چندين ساز ضربی باشد و کار او را در سفرهای دور ونزديک آسان کند:
" من ازمدتها پيش ساز UDU را در اجراهايم بکار می بردم. اصل اين ساز بدون پوست بود و فقط از بدنه سراميکی آن استفاده می کردم. بعد از چند سال تمرين و اجرا با اين ساز فکر کردم اضافه کردن يک پوست به اين ساز امکان توليد صداهای مختلف مثل دربوکه، تنبک، طبلا، کنجيره و ريتم های عربی، هندی، ايرانی، آفريقائی و ترکيبی از ريتم ها را بوجود می آورد.
You can see links before reply
بهنام سامانی و سازش
بر اين اساس يک سوراخ ديگر به بالا و در قسمت چپ اين ساز اضافه کردم که باعث عوض شدن نت ها می شود. در واقع بخاطر اينکه درسفر به کشورهای مختلف هميشه مجبور بودم چند ساز را همراه خود ببرم تصميم گرفتم سازی را طراحی کتم که جانشين همه آنها باشد. و خوشحالم که موفق بودم هم خودم بيشتر لذت می برم و هم استقبال خوبی از اين ساز شده است"
ساز آفريقايی UDU شباهت زيادی به ساز کوزه در موسيقی بلوچستان دارد. نوازندگان بلوچ يک طشت ودو کوزه را همزمان بکار می برند. در يکی از کوزه ها مقداری آب می ريزند و با اين عمل دو صدای متفاوت از کوزه ها توليد می کنند . اما با وجودی که ساز کوزه در ايران وجود دارد، چه چيز باعث شده که اين نوازنده ايرانی يک ساز افريقائی را الگوی خود قرار داده و تغييراتی روی اين ساز بوجود آورد:
ب
"چون در سازهای کوبه ای ايرانی Bass کار کم است و صدای بيشتر سازها تيز است. به نظر من در ارکسترهای ما حتی زمانی که چهار تنبک با هم اجرا می شوند حجم صدا کم است . در واقع Bass که پشت ارکستر را پر کند نداريم. وقتی اين ساز را اجرا می کردم متوجه شدم که Bass خيلی خوبی دارد و صدای آن باعث شد که بعد از چند سال نوازندگی با اين ساز به فکر تغييراتی در آن باشم."
تغيير در اندازه ، اضافه کردن پوست بر روی بدنه سراميکی، و افزودن يک حفره کوچک بر ساز UDU باعث شده که اين وسيله از نظر توليد صدا غنی تر شود و براحتی نه تنها ريتم و تکنيک های افريقائی، بلکه ريتم های ايرانی، هندی و عربی بر روی پوست و بدنه اين ساز قابل اجرا باشند:
" از محاسن اين ساز، اجرای تکنيک های مختلف است. تکنيک های هندی، ايرانی، حتی افريقائی. حتی يک نوازنده معمولی هم می تواند با کف دست روی ساز بزند و صدای مطلوب از آن توليد کند. اما برای اجرای بعضی سازها حتما بايد تکنيک آن را بطور دقيق بکار برد تا صدای درست شنيده شود. مثلا در تنبک برای ايجاد صدای تم بايد شش ماه تلاش کرد. اما به قول دوست افغانم که اصطلاح غار را بکار می برد، اين ساز با گرفتن غار بالا يک صدا و با برداشتن آن يک صدای ديگر توليد می کند. حتی امکان دارد کسی نوازنده هم نباشد اما با يک تکنيک ساده بر روی پوست يا بدنه اين ساز اجرای خوبی داشته باشد. مثلا من تکنيک تنبک و طابلا راترکيب کردم و هيچ محدوديتی در آن نيست."
پس از تکميل ساز UDU ، بهنام سامانی در کنسرتهای متعددِ گروه ضربانگ و پانتئون از آن استفاده کرد. اما بی شک بکار گيری اين ساز در تازه ترين تور اروپايی گروه دستان همراه با آواز پريسا، تائيد اين ساز درموسيقی سنتی ايرانی است:
"من در گروه ضربانگ از اين ساز استفاده کرده بودم اما در گروه دستان اين ساز را اجرا نمی کردم تا اينکه يک روز که قطعه ای از "حميد متبسم" تمرين می کرديم، " پژمان حدادی" مرا تشويق به استفاده اين ساز کرد. من در تمرين بعدی، با ترديد و بدون اينکه به گروه چيزی بگويم نواختن را شروع کردم ودرهمان اولين لحظه از آن استقبال شد. بعد هم در قطعه ای از "حسين بهروزی نيا" اين ساز را اجرا کردم... خانم پريسا هم خيلی از اين ساز خوششان آمد و هيچ اصراری نکردند که حتما يک ساز ايرانی بکار گرفته شود و جالب بود که ايشان شعری را از مولانا درباره کوزه انتخاب کرده بودند و اين برايم خاطره خوبی بود که ايشان بدون اينکه از اين اجرا خبر داشته باشند اشعاری مرتبط انتخاب کرده بودند...و به اين ترتيب برای اولين بار در کنسرت "گل بهشت" از اين ساز استفاده شد. در ايران هم بزودی کنسرت خواهيم داشت که و اين ساز را بکار خواهم برد."
You can see links before reply
اودوی-ضربانگ
او درباره تغيير نام ساز UDU به UDU-Zarbang اينطور می گويد:
"اسم اين ساز را اودوی ضربانگ انتخاب کردم چون ضرب همان ريتم در زبان فارسی و عربی است و بانگ هم يعنی صدای ضرب و ريتم های مختلف. و همچنين ضربانگ، نام يک گروه کوبه ای است که من با دوستانم در آن فعاليت داريم و به همين علت اسم اين ساز را ضربانگ انتخاب کردم."
بهنام سامانی بيست سال پيش به آلمان مهاجرت کرده و در سالهای گذشته در تورها و کنسرت های مختلفی در در داخل و خارج ازاين کشور شرکت کرده است. او اعتقاد دارد مهاجرت اوبه آلمان عامل اصلی پيشرفت اودر موسيقی بوده است:
" واقعيت اين است که اگر من ايران بودم شايد حتی کار موسيقی نمی کردم. زمانی که من از ايران به اروپا آمدم ۱۸-۱۹ ساله بودم و دولت آلمان از کار من حمايت زيادی کرد. برای من در محيط چهار محال بختياری هرگز امکان پيشرفت وجود نداشت. موزيسين هائی که در تهران زندگی می کنند بخاطر آن رابطه ها و باند بازی ها که هنوز هم وجود دارد امکان رشد به من نمی دادند. ديگر اين که در کشور آلمان ارتباط با نوازندگان هندی، افريقائی، کوبائی و خيلی ازگروه های ديگر تاثير زيادی در کارم گذاشت . در ايران محيط بسته است شما هيچوقت يک کنسرت خوب هندی يا آفريقائی در ايران نمی بينيد."
سازUDU-Zarbang توسط شرکت Schlag Werk سازنده سازهای کوبه ای درآلمان به ثبت رسيده است. بهنام سامانی هم اکنون در حال تهيه يک کتاب آموزشی به زبان فارسی و انگليسی برای اجرای اين ساز است. او قصد دارد اين ساز را بزودی در ايران نيز در دسترس علاقه مندان قرار دهد.