کاروان صبا! اجرای مسعود شعاری و نظر دوستان؟

[AliB]

دوستان عزیز سلام . در این تاپیک می خواهم نظر دوستان رو در مورد کاست کاروان صبا که اجرای چهارمضرابها و چندین قطعه از ساخته های استاد صبا است توسط سه تار مسعود شعاری که البته اکثرا و در اصل ساخته شده برای ویلن بوده و یا بیشتر بر روی ویلن اجرا شده بوده و کسی به صورت مدون برای سازی مثل سه تار تنظیم و اجرا نکرده بوده است جویا بشوم.
خود مسعود شعاری در این زمینه گفته که من با خود فکر می کردم_ زمانی که قصد تنظیم این قطعات برای سه تار رو داشتم_ که اگر خود استاد صبا این قطعات رو با سه تار اجرا می کرد چگونه این کار رو انجام می داد و به این طریق موفق به بازسازی این چهارمضرابها شدم.
من سالین پیش 10 سال پیش حدودا وقتی برای اولین بر این کار رو گوش کردم مدتی بود که ساز هم می زدم ولی در ابتدای راه بودم(هنوز هم هستم) ولی وقتی گوش کردم دچار حیرت شدم . چون تا قبل از اون چنین اکتیوی و چنین صدایی از سه تار نشنیده بودم . افق دید من باز شد . و با این کار زندگی کردم . به نظر من اقای شعاری این کار رو با قدرت و حس بسیار خوبی اجرا کرده و خوشبختانه بعد از چندی نت کار رو هم بیرون داد.
نظر دوستان در مورد این کار و اینکه چقدر آقای شعاری موفق بوده در بازسازی چهارمضرابهای استاد صبا برای سه تار چیست؟ در مورد کتاب و نت نگاری او چطور؟ و اینکه اساسا به نظر شما سطح تکنیک قطعات این کتاب چطوره؟ آیا کسی از دوستان روی قطعاتش کار کرده؟
با سپاس فراوان
علی

[Kamanche]

دوستان عزیز سلام . در این تاپیک می خواهم نظر دوستان رو در مورد کاست کاروان صبا که اجرای چهارمضرابها و چندین قطعه از ساخته های استاد صبا است توسط سه تار مسعود شعاری که البته اکثرا و در اصل ساخته شده برای ویلن بوده و یا بیشتر بر روی ویلن اجرا شده بوده و کسی به صورت مدون برای سازی مثل سه تار تنظیم و اجرا نکرده بوده است جویا بشوم.
خود مسعود شعاری در این زمینه گفته که من با خود فکر می کردم_ زمانی که قصد تنظیم این قطعات برای سه تار رو داشتم_ که اگر خود استاد صبا این قطعات رو با سه تار اجرا می کرد چگونه این کار رو انجام می داد و به این طریق موفق به بازسازی این چهارمضرابها شدم.
من سالین پیش 10 سال پیش حدودا وقتی برای اولین بر این کار رو گوش کردم مدتی بود که ساز هم می زدم ولی در ابتدای راه بودم(هنوز هم هستم) ولی وقتی گوش کردم دچار حیرت شدم . چون تا قبل از اون چنین اکتیوی و چنین صدایی از سه تار نشنیده بودم . افق دید من باز شد . و با این کار زندگی کردم . به نظر من اقای شعاری این کار رو با قدرت و حس بسیار خوبی اجرا کرده و خوشبختانه بعد از چندی نت کار رو هم بیرون داد.
نظر دوستان در مورد این کار و اینکه چقدر آقای شعاری موفق بوده در بازسازی چهارمضرابهای استاد صبا برای سه تار چیست؟ در مورد کتاب و نت نگاری او چطور؟ و اینکه اساسا به نظر شما سطح تکنیک قطعات این کتاب چطوره؟ آیا کسی از دوستان روی قطعاتش کار کرده؟
با سپاس فراوان
علی

در مورد موفقیت آقای شعاری و این نوار من به شخصه هیچ شکی ندارم.این کاست میشه گفت تنها مرجع سه تار برای نواختن قطعات استاد صباست.و انصافا آقای شعاری به زیبایی و با احساس اجرا کردند.
سطح تکنیکی هم که دیگه اصلا نباید صحبت کرد که اصولا قطعات استاد صبا نمونه بارز تکنیک اصولی در موسیقی ایرانه
من قطعات استاد صبا رو زدم چند تاییش رو با سه تار و بیشترش رو با کمانچه. نواختن این قطعات برای پیشرفت سطح تکنیک نوازندگی نوازنده لازم و واجبه .البته باید با اصول نواخته بشه

[AliB]

بله با نظر شما موافقم . این قطعات باید از روی نت و با اجرای همه ی تکیه کاری ها و اشارات موجود و با انگشت گذاری صحیح اجرا بشه.
من خیلی از چهار مضرابهای استاد صبا رو روی سه تار زدم . ولی فعلا آرزوی زدن اونها رو بر روی کمانچه دارم.
بر روی سه تار نیاز به اکتیو بالا سرعت و قدرت بالا در پرشهای طولی و توان تکیه کاری بالا هست و همیطور مضراب فرز که پایه ها رو خوب و به جا اجرا کنید.
و در کمانچه فکر می کنم نیاز به ارشه کشی قوی و آمادگی پنجه رای تکیه کاری هست.
اگر ممکنه مرجعی برای نت قطعات استاد صبا برای کمانچه(ویلن) به من معرفی کنید آیا در ردیف استاد صبا همه ی اونها موجود هست؟

[Kamanche]

بله با نظر شما موافقم . این قطعات باید از روی نت و با اجرای همه ی تکیه کاری ها و اشارات موجود و با انگشت گذاری صحیح اجرا بشه.
من خیلی از چهار مضرابهای استاد صبا رو روی سه تار زدم . ولی فعلا آرزوی زدن اونها رو بر روی کمانچه دارم.
بر روی سه تار نیاز به اکتیو بالا سرعت و قدرت بالا در پرشهای طولی و توان تکیه کاری بالا هست و همیطور مضراب فرز که پایه ها رو خوب و به جا اجرا کنید.
و در کمانچه فکر می کنم نیاز به ارشه کشی قوی و آمادگی پنجه رای تکیه کاری هست.
اگر ممکنه مرجعی برای نت قطعات استاد صبا برای کمانچه(ویلن) به من معرفی کنید آیا در ردیف استاد صبا همه ی اونها موجود هست؟
کسی تا به حال قطعات استاد صبا رو برای کمانچه ننوشته و خب به دلیل شباهتهای اجرایی از روی کتاب های ویولون اجرامیکنند. هرچند درسته ولی خب معمولا کوک رو چیزی به غیر از کوک کمانچه میگیرند.
در مورد ردیف استاد صبا من به شخصه اطلاعی ندارم فکر کنم دوستان ویولون نواز بتونند کمک کنند.
یه توضیح هم بدم شاید بلند بشه اما خوشبختانه کم کم جریانی داره به وجود میاد که کوک کمانچه رو به حالت معمول تمام سازهای ایرانی یعنی دو سل دو سل اجراو بخونیم.چون کوک فعلی یه چیز کاملا اشتباهیه که کوک رو مثلا از روی تار دو میگیریم و با هم ماهور میزینم بعد بیایم بگیم کوک کمانچه ر لا رلا هستش در حالی که دو سل دو سل کوک کردیمبه نظر شما این یه که مسخره نیست؟ .به هر حال امیدوارم هر چه زود تر این اتفاق بیفته.
این رو از اون جهت گفتم که دیگه کمانچه محدودیتی از نظر اجرا نتهای دیگر ساز ها نداره.مثلا شما همین قطعات نت شده استاد صبا در کتاب آقای شعاری رو میتونید با کمانچه هم اجرا کنید.

[AliB]

کسی تا به حال قطعات استاد صبا رو برای کمانچه ننوشته و خب به دلیل شباهتهای اجرایی از روی کتاب های ویولون اجرامیکنند. هرچند درسته ولی خب معمولا کوک رو چیزی به غیر از کوک کمانچه میگیرند.
در مورد ردیف استاد صبا من به شخصه اطلاعی ندارم فکر کنم دوستان ویولون نواز بتونند کمک کنند.
یه توضیح هم بدم شاید بلند بشه اما خوشبختانه کم کم جریانی داره به وجود میاد که کوک کمانچه رو به حالت معمول تمام سازهای ایرانی یعنی دو سل دو سل اجراو بخونیم.چون کوک فعلی یه چیز کاملا اشتباهیه که کوک رو مثلا از روی تار دو میگیریم و با هم ماهور میزینم بعد بیایم بگیم کوک کمانچه ر لا رلا هستش در حالی که دو سل دو سل کوک کردیمبه نظر شما این یه که مسخره نیست؟ .به هر حال امیدوارم هر چه زود تر این اتفاق بیفته.
این رو از اون جهت گفتم که دیگه کمانچه محدودیتی از نظر اجرا نتهای دیگر ساز ها نداره.مثلا شما همین قطعات نت شده استاد صبا در کتاب آقای شعاری رو میتونید با کمانچه هم اجرا کنید.
از مطلبی که مرقوم داشتید بسیار متشکرم. از این باب گفتم نتی برای کمانچه با همون ویلن که تکنیکهای نت نگار برای سازی ارشه ای باشه و نه مضرابی . وگرنه به راحتی حتی اگر همون رلا رلا هم که فرض کنیم میشه انتقال داد و زد. در مورد کوک و مبنا هم من اطلاعاتی در این زمینه ندارم و چیزی نشنیدم. البته دیدگاهیست .
منتها هنگامی که مثلا شما با دیاپازون ر لا ر لا کوک کرده اید و تار با شما هم کوک می شود یعنی دوی خود را یک پرده پایین تر از دوی دیاپازون کوک می کند و یا بالعکس نمی توان از دید کلی اینچنین فرض کرد ولی به طور نسبی جون کوک با فاصله چهارم است بله می توان تعبیر کرد.
در هر صورت فکر نمی کنم اتلاق کوک مانعی تکنیکی بر سر راه اجرای یک ساز باشد.
با تشکر

[Kamanche]

منتها هنگامی که مثلا شما با دیاپازون ر لا ر لا کوک کرده اید و تار با شما هم کوک می شود یعنی دوی خود را یک پرده پایین تر از دوی دیاپازون کوک می کند و یا بالعکس نمی توان از دید کلی اینچنین فرض کرد ولی به طور نسبی جون کوک با فاصله چهارم است بله می توان تعبیر کرد.

آخه سازهای ایرانی رو تا do دیاپازون میشه کوک کرد و از اون بالاتر صدا دهی خوبی ندارن تازه برای بعضی ساز ها مثل تار si پیشنهاد میکنند توی گروه نوازی هم کوک همه ی ساز ها رو معمولا do میگیرند حالا کمانچه رو مثل بقیه سازها Do کوک میکنیم و وقتی از نوازنده اش میپرسن کوک چیه جواب میده ر لا ر لا در حالی که مثل همه ی سازها دو سل دو سل کوک کرده. به طور خلاصه این اسم سیم های کمانچه س که مثلا ر لا ر لا گفته میشه ولی در واقع کوک ساز همون دو سل دو سل همه ی سازهای گروهه.که به نظر من کاملا غلطه.وقتی حالت درستش رو میشه گفت چرا چیزی رو که به غلط رسم شده رو تکرار کنیم.کمانچه یا کوک دو سل دو سل
البته این قانون نانوشته به غلط از روی ویولون به کمانچه منتقل شده و اسم سیم ها رو عوض کرده که امیدوارم یه روزی به فراموشی سپرده بشه.
خیلی خیلی ببخشید بحث تاپیک رو به انحراف کشیدم.

[AliB]

کمانچه ی عزیز بسیار متشکر. اتفاقا پرداختن به این بحث ها بسیار آموزنده و مفید هست و موسیقی همه ی قسمتهاش به هم پیوسته است . حالا چه بخش سه تار چه بخش کمانچه فرقی نداره.
از شما متشکر

[بهنام77]

سلام
چند قطعه از كتاب رو زدم،
قطعات فوق العاده...
اجرا (نوع مضرابهاو...)بي نظير
احساس بي نهايت غني

[shahr_ashub]

درود
بایید بگم جناب استاد شعاری با این کارشون تونستن دینی که به حضرا استاد صبا داشتن رو ادا کنن و تونستن کارای حضرت استاد رو از نابود شدن نجات بدن چون تا قبل از اون قطعات استاد صبا رو می دیدیم که با تنظیمات اشتباه و بدون ریز بینی در کتاب های مختلف چاپ می شد اما استاد شعاری واقعا آثار ارزشمند استاد صبا رو نجات و زندگی دوباره بخشیدن
البته من خودم فقط نوارش رو گوش کردم و کتابش رو نتونستم گیر بیارم
از دوستان می خوام اگه کسی می تونه در مورد پیدا کردن کتاب راهنماییم کنه

[AliB]

متاسفانه ، ظاهرا این کتاب و دو کتاب دیگر جناب شعاری تا اونجایی که من مطلع شدم ، نایاب شده! باید بگم در ادامه ی این حرکت ارزشمند جناب مسعود شعاری، در تدوین آثار قدما برای سه تار ، کتاب گنجینه ی سه تار هم (که نایاب هست) شامل مجموعه ی دیگری از آثار استاد صبا و تنی چند از دیگر اساتید از جمله فروتن و هرمزی است که چندی پیش منتشر شده است.
تنها جایی که ممکن هست این کتاب درش موجود باشه ، بعضی کتاب فروشی هایی که تخصصی کتاب های موسیقی می فروشند در خیابان انقلاب هست. البته شاید در شهرستان ها هم نسخه هایی در مغازه های ابزار و ادوات موسیقی باقی مونده باشه.

[Khashayar]

درود
بله متعصفانه این کتاب ها کمیاب شده ولی احتمال خیلی زیاد کتاب فروشی رهام که تخصصی کتاب های موسیقی رو میفروشه و حتی منتشر میکنه داره این کتاب فروشی واقع در خیابان 12 فروردین هست...امیدوارم اونجا بتونید پیدا کنید...
پاینده باشید

[shahr_ashub]

درود
البته یک کتاب دیگه هم هست به نام بهار مست (حسین مهرانی،موسسه ماهور) که مجموعه ی قطعات ضربی استاد صباست و الان در بازار موجوده اما من از کیفیت نت هاش بی اطلاعم،راستش وقت نکردم کار کنم فقط خریدم که باز سرم بی کلاه نمونه

اه هر حال بازم هرکدو از اعضا کتاب کاروان صبا یا حتی کپیشو رو دارن من حاضرم به هر قیمتی که گفت ازش بخرم

[AliB]

من هم این کتابی که شما اسم بردی رو ندیدم!
من کتاب کاروان صبا رو دارم ، همون ابتدایی که منتشر شده بود خریدم سالیان قبل ، من فکر می کنم این کتاب رو بتونی پیدا کنی تو کتاب فروشی ها. حالا این دفعه که برم تهران ، سعی می کنم سری به انقلاب بزنم . شاید پیدا کردم .

[arash-68]

بهترین آلبوم سه تار و بهترین قطعه کاروان(دشتی)

[Behrooz_Taaj]

بحث استاد شعاری و اجرای کاروان صبا شد و از آن ور هم نقل اينکه کتاب کاروان صبا تقريبا ديگر نا ياب شده که بياد خاطره آقای مجيد افتادم ... عجيب حال و هوای منم در باره استاد صبا همينطور هست . درود بر استاد شعاری که اين ميراث رو زنده تر نگاه داشتند.. تمام قطعات زيبا بود من از به زندان خيلی خوشم می آيد.

نويسنده مطلب: مجيد از تهران منبع news.dostan.ir

يک توضيح کوتاه: اين داستان غم نامه اي است در سوگ ابوالحسن صبا. شايد بپرسيد صبا که سال هاست مرده است. چرا حالا به سوگش نشسته ايد... اما صبا براي من تازه متولد شده بود، تازه شناخته بودمش و نغمه اي از او نواخته بودم که زندگي نامه غم انگيزش را خواندم و... به سوگ نشستم...
قطعه اي از صبا را که گوش مي دهيد وجود شما را سراسر خوشي و شادي و لذت مي کند... اما امان از غمي پنهان پشت چهره هميشه خندان صبا...
شاعري بود که با گيتارش به شادي آواز مي خواند:

رقصم گرفته بود
مثل درختکي در باد
آنجا کسي نبود
غير از من و خيال و تنهايي
رقصم گرفته بود
پيرانه سر، ديوانه وار
تنها... تنها... رقصيدم...

غمگين شدم...


کارواني از دور مي آمد. صبا کاروانسالار بود...
صبا که مُرد... کارواني ها مي رفتند و مي خواندند: بگرييم خون که ناگه صبا رفت...
نيما که رفت شعر نو بي پدر شد... صبا که رفت... دل موسيقي شکست...


اين که شاگرد باشي، شاگرد استادي باشي که بداني او هم شاگرد استادي بوده است و بتواني زنجيره استادان را به انتها برساني در انتهاي اين رشته ناگاه به ماهيتي فرامادي مي رسي که وجودش مملو از يبايي هاست. حال اگر ريشه استادان را از آخر برگردي به خود مي رسي و مي بيني که ماهيت اين زيبايي را درک کرده اي اما آيا صرفاً اين که بداني چيز زيبايي وجود دارد کافيست؟... پس من اين زيبايي را کجا ببينم، کجا بشنوم، کجا بخوانم... من دست به ساز برده ام تا راوي اين زيبايي باشم اما نيستم... تا رسيدن به قله، راه زياد مانده است. من مي خواهم شمه اي از اين زيبايي را اکنون ببينم... حالا به ارزش هنر استادان پي برده ام...

گفتگوي شاگرد و استاد:
- وقت آزاد داري باز هم درس بگيري؟
- دارم استاد... ممکن هست که رقص چوبي رو به من درس بدين... من تا حالا افشاري نزده ام...
- کتاب کاروان صبا رو داري؟
- ندارم استاد...
استاد بلند شد. به ميان قفسه کتاب هايش رفت و کتابي آورد. صفحه اول را باز کرد و نوشت: تقديم به دوست و شاگرد عزيزم... از طرفِ...
چشمم را بستم و کتاب - اين يادگار گران بها از استادم را - در کيفم گذاشتم. يک هفته در پيش دارم و بايد چهارمضرابي در آواز بيات ترک، زرد مليجه را در دشتي و رقص چوبي را در افشاري بنوازم... آثار استاد کامل... ابوالحسن صبا را...

صبا از محضر چهل استاد بزرگ زمان خويش بهره گرفت. از هر گلي شاخه اي چيد و بزرگترين استاد زمان خود شد. در ويلن و سه تار استاد بي نظيري بود. دستور کاملي براي تار و سه تار نوشت، همچنين براي سنتور و ويلن و ضرب. و خدا مي داند تعداد شاگردانش چقدر بود... استاد فرامرز پايور... استاد حسين تهراني... استاد مهدي خالدي... استاد حسين ياحقي... استاد... استاد... شاگردان استاد... استادان شاگرد...

غباري از راه مي آمد و مي رفت. بر مسير جاده اي نشسته بودند انگار... استاد ضرب نواز و شاگرد ضرب گير...
شاگرد مشق تنبک مي کرد. استاد که چهره اش مهربان بود تنبک را به زير ساعد گذاشته بود و در هر دوره بازگشتي از ريتم ضربي شاگرد به تنبک ضربه اي مي زد و بازگشت ريتم را يادآور مي شد. شاگرد در مسير جاده به راه افتاد... نواخت و نواخت... گرد و خاک بيابان، چهره استاد را زدود و همچون قاب عکسي به ميان کتاب ها و مجله ها فرستاد... شاگرد ضرب گرفت و ضرب گرفت... استاد حسين تهراني شد...
راديو... تکنوازي تنبک استاد حسين تهراني...!!
سلوي تنبک قابل شنيدن است؟... ضرب تنها؟!
اگر آن را استاد تهراني بنوازد... شما مگر مي توانيد نشنويد؟...
در مسير ديگر جاده اي ديگر... استادي يکتا همچون صبا... شاگردي درس سه تار مي گيرد... شاگردي درس ويلن... شاگردي درس سنتور... شاگردي درس تار...
در نقطه پيوند همه شاخه راه هايي که از نقطه اي منشعب مي شد، ابوالحسن صبا ايستاده بود... يک نگاه به گذشته انداخت و يک نگاه به آينده... از ميرزا عبدالله سه تار، از درويش خان تار، از حسين خان اسماعيل زاده کمانچه، از حاجي خان ضربي تنبک، از نايب اسدالله ني، از حسين خان هنگ آفرين ويلن، از علي اکبر شاهي سنتور... و شايد از همه مهمتر... از استاد يگانه کلنل علينقي وزيري... اين همه نغمه و نوا و تکنيک آموخته اي صبا... حوصله داري عده شاگردان را هم بشماري صبا؟!
زود رنجي... ظريف و احساساتي... زود خسته مي شوي... حوصله تملق شنيدن نداري... استاد وزيري ترک وطن کرده اند ... تو ماندي و... هيچکس صبا جان... هيچکس...
من هم مي روم...
شمال...
جنگل...
تنها...
زرد مليجه، کوهستاني، کاروان، ديلمان، به زندان، رقص چوبي، در قفس، به ياد گذشته، چهارمضراب... اين همه چهارمضراب... دشتي و افشاري و ماهور و چهارگاه و بيات ترک...
چه يادگارهايي براي ما گذاشتي صبا... چه يادگارهايي...
در عروسي ها مي شنويم رقص چوبي را... تو نواختي اولين بار با ضرافت و لطافت با سه تار خودت...
...
متعلق به دنياي شماها نيستم ديگر... رهايم کنيد... مي روم از براي خودم...
مي روم...
بدرود اي وارثان مرز پرگهر... ايران

[shahr_ashub]

درود
دوست عزیزم عالی بود،ممنون
امیدوارمهمه بتونن بزرگی استاد نبغه ی ایران زمین رو درک کنن
امیدوارم بتونیم دینمون رو به ایت اساتید ادا کنیم تا از ما راضی باشن