سوال درباره ی خرک کمانچه!

[AliB]

سلام به دوستان عزیز و مدیر عزیز این بخش ویشتاسب گرامی.
سوالاتی برای من مطرح هست درباره ی خرک کمانچه که در پایین مطرح می کنم:
1-اینکه جنس چوبی که خرک کمانچه از آن ساخته می شود چیست معمولا؟
2-چرا خرک کمانچه به صورت مایل نسبت به راستای سیمها قرار می کیرد و چرا مانند سازهای دیگر کاملا عمود بر راستای سیمها نیست؟(میزان این شیب معمولا چقدر است و چگونه می توان آن را تعیین کرد)
3-طول آزاد سیمهای ساز حدودا چقدر باشد بهتر است(چند و چون محل قرار گیری خرک)؟
3"-دور یا نزدیک شدن خرک به شیطانک چه تاثیری بر صدای ساز دارد؟
4-ارتفاع خرک چقدر باید باشد یا بهتر است بگوییم (با توجه به متغیر بودن پوست) ارتفاع سیم از روی دسته در قسمتی که کاسه به آن وصل می شود بهتر است چقدر باشد؟(آیا هرچه سیمها به دسته نزدیکتر باشد بهتر است؟)
5-آیا خرک کمانچه هم ریگلاژ خاصی دارد مثلا به صورتی باشد که سیمهای بم بالاتر قرار بگیرد ؟
6-اگر امکان دارد عکسی از خرک کمانچه در زوایای مختلف قرار بدهید.
این موارد برای من سوال بود در مورد خرک که مطرح کردم.
پیشاپیش از لطف و محبت دوستان عزیز در پاسخگویی سپاسگزارم.

[Kamanche]

سلام به دوستان عزیز و مدیر عزیز این بخش ویشتاسب گرامی.
سوالاتی برای من مطرح هست درباره ی خرک کمانچه که در پایین مطرح می کنم:
1-اینکه جنس چوبی که خرک کمانچه از آن ساخته می شود چیست معمولا؟
2-چرا خرک کمانچه به صورت مایل نسبت به راستای سیمها قرار می کیرد و چرا مانند سازهای دیگر کاملا عمود بر راستای سیمها نیست؟(میزان این شیب معمولا چقدر است و چگونه می توان آن را تعیین کرد)
3-طول آزاد سیمهای ساز حدودا چقدر باشد بهتر است(چند و چون محل قرار گیری خرک)؟
3"-دور یا نزدیک شدن خرک به شیطانک چه تاثیری بر صدای ساز دارد؟
4-ارتفاع خرک چقدر باید باشد یا بهتر است بگوییم (با توجه به متغیر بودن پوست) ارتفاع سیم از روی دسته در قسمتی که کاسه به آن وصل می شود بهتر است چقدر باشد؟(آیا هرچه سیمها به دسته نزدیکتر باشد بهتر است؟)
5-آیا خرک کمانچه هم ریگلاژ خاصی دارد مثلا به صورتی باشد که سیمهای بم بالاتر قرار بگیرد ؟
6-اگر امکان دارد عکسی از خرک کمانچه در زوایای مختلف قرار بدهید.
این موارد برای من سوال بود در مورد خرک که مطرح کردم.
پیشاپیش از لطف و محبت دوستان عزیز در پاسخگویی سپاسگزارم.


با سلام به علی عزیز
امیدوارم بتونم کمکی بکنم.

1-علی جان جنس چوب رو معمولا سازندهای ساز به تشخیص و سلیقه ی خودشون انتخاب میکنند و معمولا بنا به دید شخصی سازنده یا نوازنده و جنس صدای مورد نظرشون جنس چوب رو انتخاب میکنند.

2 - در مورد شیب خرک هم همونطور که میدونی دسته ی ساز مورب و گرده! به دلیل اینکه انگشت گذاری فواصل در چهار سیم کمانچه به صورت مساوی و هم شکل باشه خرک رو کج قرار میدن. آقای هادی منتظری در این مورد مثال خوبی زدند و مسابقه ی دو رو مثال زدند که نفر اول با نفرهای بعدی خودش در ظاهر فاصله داره اما در آخر همه به یک نقطه میرسند و علت این کار شیب پیست مسابقه س. که در دسته کمانچه هم به همین صورته.اگه کمی خرک رو صاف کنی میبینی که انگشت گذاری ها در چهار سیم مساوی و به یک شکل نمیشه مثلا طرز قرار گرفتن انگشتان در سیم اول با سیم های بعد تفاوت داره و برای حل این مشکل کج کردن خرک رو در نظر گرفتن واین مشکل رو حل کردن.

3-نزدیک شدن خرک به شیطانک هم معمولا از زنگ ساز کم میکنه .

4-در مورد ارتفاع سیمها هم باز هم معمولا سلیقه ی نوازنده هاس که تعیین کننده ی این اندازه س. و معمولا اتفاق نظری در این زمینه بین نوازنده ها وجود نداره.در بیم سازنده ها شاید.اما من بی اطلاعم.

5-معمولا دو سیم وسط باید بالاتر از دوسیم اول و اخر هستند و اگه از بغل نگاه کنیم دو سیم وسط در یک راستا و دوسیم کناری در یک راستا قرار میگیرن.

6.با عرض معذرت فعلا عکسی از خرک کمانچه که مناسب باشه ندارم اما یه عکس هایی توی بخش همه چیز در مورد کمانچه هست که شاید بتونه مکمی بکنه.

در ادامه مبحث همه چیز در مورد کمانچه به تک تک اجزای این ساز به صورت کامل خواهم پرداخت و امیدوارم بتونم به سوالات دوستان پاسخی هرچند ناکامل بدهم.

با تشکر فراوان از شما
و یشتاسب

[AliB]

ویشتاسب عزیز متشکرم خیلی عالی بود.
پاسخ شما خیلی کمک کرد.
نظر خود شما چیست آیا هرچه سیمها به دسته نزدیکتر باشد سیمها نرم تر و ساز خوش صداتر نمی شود؟(از تجربه ی شخصی خودتان بگویید)
فاصله سیمها چه؟
مثلا بر روی ساز شما سیمها چقدر از هم فاصله دارند؟
با تشکر

[Kamanche]

ویشتاسب عزیز متشکرم خیلی عالی بود.
پاسخ شما خیلی کمک کرد.
نظر خود شما چیست آیا هرچه سیمها به دسته نزدیکتر باشد سیمها نرم تر و ساز خوش صداتر نمی شود؟(از تجربه ی شخصی خودتان بگویید)
فاصله سیمها چه؟
مثلا بر روی ساز شما سیمها چقدر از هم فاصله دارند؟
با تشکر

با سلام

علی جان من این ساز پشت بسته ای که دارم خرکش رو که بالاتر میبرم زیاد صداش به دلم نمی چسبه .یه مقدار زنگ صداش کم میشه و از اون صدای به قول معروف تو دماغیش کم میشه .

خب من به شخصه ساز هایی که احتیاج به زور زدن زیادی دارن رو نمی پسندم. سیمها هم هر چه قدر پایین تر باشن (نسبت به دسته) ساز نرم تر میشه .توی این سازم هم سیم ها نسبتا اندازه متوسطی دارن .نه زیاد بالا هستند نه پایین.البته من خیلی با استاد عطایی در مورد ساز حرف زدم و ایشون با صبوری کامل تغییراتی در اندازه سیمهاش دادند .
اندازه سیمها نسبت به هم رو هم معمولا به سلیقه ی نوازنده اس.الان من با این ساز استاد عطایی و زاویه سیمهاش نسبت به همدیگه واقعا راحتم و میتونم بگم تقریبا ایشون به این اندازه استاندارد رسیدن و توی همه ی سازهاشون این اندازه دیده میشه.مگر نوازنده تغییری داده باشه.

علی جان خوشحال میشم تجربیات شما رو هم در این موارد بشنوم.

[AliB]

ویشتاسب عزیز خیلی متشکرم. من واقعا قصد دارم که مطالبی بیاموزم در این باب.
تجربیان من تجربیات یک آماتور ماجرا جو بر روی کمانچه بوده ((: من این کمانچه ای که خریدم خدمت شما عرض شود که طبق تجربه ی یکی از دوستانم و البته وسواس خودم سعی کردم که خرک اون رو سمباده کاری بکنم تا صیقلی بشود و این کار رو گردم بعد سعی در اصلاح فرم این خرک داشتم چون به نظرم زیاد زیبا نمی آمد ((: که با اجازه ی شما به خاطر زیاده روی در سمباده کاری این خرک از کمر شکست خلاصه ما ماندیم و حکایت "آمد ابرو را درست کند زد چشم را هم کور کرد" حلاصه ساز شد بدون خرک و تو این شهر ما هم که فکر نمی کردم بتونم خرکی به صورت عاجل گیر بیارم. این بود که دست به کار شدم و از چوب افرا(چوب بسیار خشکیست) که داشتم با اره مویی خرکی برای خودم بریدم و سمباده کاری کردم و بدک هم از آب در نیامد. اما الان که فکر می کنم به این نتیجه می رسم که اگر جنس چوبی که خرک کمانچه از آن ساخته می شود نرمتر باشد کیفیت صدادهی بهتری خواهد داشت.
خلاصه خرک را انداختیم و با سمباده کاری پایه ها سیمها را تا جای ممکن به دسته نزدیک کردم.
و من هم فکر می کنم که اگر خرک زیاد به دسته نزدیک شود صدا تیز تر و کم تنین تر می شود و از اون حالت تو دماغی(که من کشته ی همین حالتم) کم می شود.اصلا یکی از دلایلی که من دنبال کمانچه ی کاسه بسته هستم همین حالت تو دماغیست والا کمانچه های پشت باز اتفاقا صدای باز و صافی دارند.
نکته ی بعد که الان دستگیرم شد این است که حتی الامکان قوس خرک باید متناسب با قوس سطح دسته ی ساز باشد تا سیمها هنگامی که به دسته نزدیک می شوند فاصله ای یکسان از سطح دسته بیابند(که من آن زمان عقلم نرسید ((:) .
و همینطور تجربه ای داشتم در ساختن یک آرشه که بد نشد ولی خوب هم نشد آن هم داستانی دارد مخصوص به خود.
ویشتاسب جان فکر می کنم خود شما هم یک ساز پشت باز مراحمی داشته باشید؟. آرشه ی خوبی ندارد آنچنان! خلاصه فعلا با همین ساز سر می کنیم تا خداوند توفیق دهاد و ساز بهتری تهیه کنم.
با تشکر از شما به خاطر مطالب خوبتان.

[MADAKTOO]

سلام درسته كه تاريخ پست قديميه ولي نتونستم نظرم را نگم
جنس خرك
اگه خشك باشه اكو صدا كم ميشه يه جوراي صدا خشك و لرزش سيم كم ميشه
اگه چوب نرم استفاده بشه كه خيلي بهتره صدا نرم ميشه اكو صدا بيشتر ميشه البته جنس چوب نرم چون كاج روسي زير فشار سيم تغيير حالت ميده كه بهتره لبه بالاي كه سيم سوار ميشه با ضخامت 2 ميل باشه كه حالت عوض نكنه
سيم
همان طور كه دوستان اشاره كردن ارتفاع سيم و خرك در هر ساز بستگي به صليقه شخص داره در اكثر سازها معيار مشخصي داره مگر سازهاي سفارشي
سيم كم ارتفاع صداش كمتره و صدا خيلي نرم و دلنشين ميشه كه اكثر دوستان صداي كم ساز را ضعف ساز محسوب ميكنن البته در سازهاي پشت بسته .در سازهاي پشت باز اين مشكل خيلي كمتره
و بلعكس سيمي كه ارتفاعش بشتره صداي صاف و رسايي داره با قدرت مانور كمتري تو صداهاي بالا و به اصطلاح صدا شيشه ميكنه و مورد پسند اكثريت هست