Khashayar
Sunday 24 August 2008, 11:18 PM
فهرست رسمی آثار او که به ترتيب سال توليد شماره بندی شده است، ۱۴۷ اثر را در بر می گيرد. از قطعات کوچکی که در نوجوانی تصنيف کرده است (اسکرتسو، اپوس يک) تا آخرين اثرش سونات برای ويولا (اپوس ۱۴۷) که چند روز پيش از مرگ به پايان رساند.
اما شمار واقعی آثار شوستاکوويچ بيشتر است. در آرشيو موسيقی رسمی دولت روسيه ۲۳۷ اثر به نام او ذکر شده است. در اين فهرست همچنين از آثاری ياد شده است که زير شماره ای مکرر به ثبت رسيده اند، يا آثاری که در طول سالها مهجور مانده، به فراموشی افتاده، و يا برخی آثار (حد اقل ۱۰ اثر) که به کلی مفقود شده اند.
در زير فهرستی از کارهای مهمتر شوستاکوويچ آمده است، شامل آثاری که همچنان در رپرتوارهای معتبر جايگاهی ويژه دارند.
سمفونی ها:
از ۱۵ سمفونی شوستاکوويچ، آثار زير شهرت و اعتبار بيشتری دارند:
سمفونی شماره يک، سال ۱۹۲۳ - ۱۹۲۵، اپوس ۱۰، زمان تقريبی ۳۲ دقيقه.
سمفونی شماره ۴، ۱۹۳۵ - ۱۹۳۶، اپوس ۴۳، ۶۲ دقيقه.
سمفونی شماره ۵، ۱۹۳۷، اپوس ۴۷، ۴۵ دقيقه.
سمفونی شماره ۷ (لنينگراد)، ۱۹۴۱، اپوس ۶۰، ۷۰ دقيقه.
سمفونی شماره ۱۰، ۱۹۵۳، اپوس ۹۳، ۵۱ دقيقه.
سمفونی شماره ۱۳، ۱۹۶۲، اپوس ۱۱۳، ۵۹ دقيقه. سمفونی با کلام با استفاده از اشعاری از يوگنی يفتوشنکو. مقامات فرهنگی اتحاد شوروی، اجرای اين اثر را که به "سمفونی بابی يار" هم معروف است، منع کرده بودند.
کنسرتوها:
ديميتری شوستاکوويچ ۲ کنسرتو ويولن، ۲ کنسرتو ويولونسل و ۲ کنسرتو پيانو دارد، که همه آنها از کارهای برجسته او به شمار می روند.
آثار مجلسی:
کارشناسان و دوستداران موسيقی کلاسيک امروزه به طور کلی برای آثار مجلسی ديميتری شوستاکوويچ، ارزشی بيش از کارهای ارکستری و صحنه ای او قائل هستند.
او ۱۵ کوارتت برای سازهای زهی نوشته که ساختاری کمابيش سنتی دارند و به فرم آثار بتهوفن و فرانتس شوبرت در اين قالب نزديک هستند. از ميان کوارتت های شوستاکوويچ آثار زير اهميت بيشتری دارند:
کوارتت شماره ۲، اپوس ۶۸ که در سال ۱۹۴۴ تصنيف شده، از پرمايه ترين، عميق ترين و در عين حال سياه ترين آثار شوستاکوويچ است.
کوارتت شماره ۳، اپوس ۷۳ آ، که با ارکستراسيون پرشور و هيجان رودولف بارشای معروفيت بيشتری دارد.
کوارتت شماره ۸، اپوس ۱۱۰، از بالغ ترين و مؤثرترين آثار شوستاکوويچ است. او اين اثر را در سال ۱۹۶۰ طی چند روز هنگام ديدار از شهر درسدن در آلمان شرقی ساخت و آن را به "قربانيان جنگ و فاشيسم" تقديم کرد.
اما پيرامون اين اثر زيبا همواره بحثهای فراوان جريان داشته است. برخی عقيده دارند که "جنگ و فاشيسم" تنها بهانه ايست تا آهنگساز در اين اثر با لحنی پر سوز و گداز از سرگذشت اندوهبار خود و سرنوشت تلخ ميهن خود بگويد.
ترديدی نيست که اين اثر از شخصی ترين آثار آهنگساز به شمار می رود. به قول کارل سندبرگ، شاعر آمريکايی، "شوستاکوويچ اين اثر را با خون دل نوشته است."
در موومانهای اول و آخر کوارتت هشتم، آهنگساز با چهار نت حزن آلود، حروف اول نام و نام خانوادگی خود را تکرار می کند و آشکارا می گويد که از خويشتن است که سخن می گويد.
کوارتت شماره ۱۰، اپوس ۱۱۸، سال ۱۹۶۴
کوارتت شماره ۱۵، اپوس ۱۴۴، سال ۱۹۷۴.
کارهای صحنه ای:
دماغ، اپرا در سه پرده بر پايه داستان گوگول، اپوس ۱۵، ۱۹۲۷ - ۱۹۲۸، اولين اجرا: لنينگراد در سال ۱۹۳۰. طول اثر: ۱۰۵ دقيقه.
ليدی مکبث اهل منطقه متزنسک، اپرا در چهار پرده، اولين اجرا: لنينگراد ۱۹۳۴، طول اثر: ۱۷۰ دقيقه.
کاترينا اسمائيلووا، برداشتی تازه از اپرای ليدی مکبث، اپوس ۱۱۴، اولين اجرا: مسکو ۱۹۶۳، طول اثر: ۱۷۰ دقيقه.
سويت ها:
ديميتری شوستاکوويچ برای نزديک ۵۰ فيلم و تئاتر موزيک متن نوشته است، سپس بسياری از آنها را در قالب سويت هم ارائه کرده که معروفيت بيشتری دارند:
سويت بر پايه موزيک متن فيلم "بابل جديد"، اپوس ۱۸ آ.
موزيک متن نمايش ساس (اثر ماياکوفسکی)، ۱پوس ۱۹، ۱۹۲۹
سويت بر پايه باله "عصر طلايی" اپوس ۲۲ آ، ۱۹۳۲
سويت بر پايه موزيک متن فيلم "سقوط برلين"، اپوس ۸۲ آ، ۱۹۴۹
سويت بر پايه موزيک متن فيلم "هملت"، اپوس ۱۱۶، سال ۱۹۶۴
سويت ۱ (اپوس ۳۸) و سويت ۲ (اپوس ۳۸) برای ارکستر جاز
چهار باله سويت، از ۱۹۴۹ تا ۱۹۵۳.
کارهای آوازی:
ترانه هايی بر پايه اشعاری از قوم يهود، ۱۱ ترانه برای صدای مرد و زن، اپوس ۷۹. اين اثر را شوستاکوويچ به دو صورت تصنيف کرده است: برای پيانوی سولو و برای ارکستر.
اعدام استپان رازين، اپوس ۱۱۹، موسيقی ارکستری بر شعری از يفتوشنکو، برای صدای باس و همسرايی مردان و زنان.
قطعاتی بر پايه شش شعر از مارينا زوتايوا (شاعره نامداری که مخالفت او با نظام شوروی معروف خاص و عام بود)، اپوس ۱۴۳، سال ۱۹۷۳.
آثار پيانويی:
سوناتهای پيانويی ۱ و ۲
تريوهای پيانويی ۱ و ۲
۲۴ پرلود و فوگ، اپوس ۸۷، سال
اما شمار واقعی آثار شوستاکوويچ بيشتر است. در آرشيو موسيقی رسمی دولت روسيه ۲۳۷ اثر به نام او ذکر شده است. در اين فهرست همچنين از آثاری ياد شده است که زير شماره ای مکرر به ثبت رسيده اند، يا آثاری که در طول سالها مهجور مانده، به فراموشی افتاده، و يا برخی آثار (حد اقل ۱۰ اثر) که به کلی مفقود شده اند.
در زير فهرستی از کارهای مهمتر شوستاکوويچ آمده است، شامل آثاری که همچنان در رپرتوارهای معتبر جايگاهی ويژه دارند.
سمفونی ها:
از ۱۵ سمفونی شوستاکوويچ، آثار زير شهرت و اعتبار بيشتری دارند:
سمفونی شماره يک، سال ۱۹۲۳ - ۱۹۲۵، اپوس ۱۰، زمان تقريبی ۳۲ دقيقه.
سمفونی شماره ۴، ۱۹۳۵ - ۱۹۳۶، اپوس ۴۳، ۶۲ دقيقه.
سمفونی شماره ۵، ۱۹۳۷، اپوس ۴۷، ۴۵ دقيقه.
سمفونی شماره ۷ (لنينگراد)، ۱۹۴۱، اپوس ۶۰، ۷۰ دقيقه.
سمفونی شماره ۱۰، ۱۹۵۳، اپوس ۹۳، ۵۱ دقيقه.
سمفونی شماره ۱۳، ۱۹۶۲، اپوس ۱۱۳، ۵۹ دقيقه. سمفونی با کلام با استفاده از اشعاری از يوگنی يفتوشنکو. مقامات فرهنگی اتحاد شوروی، اجرای اين اثر را که به "سمفونی بابی يار" هم معروف است، منع کرده بودند.
کنسرتوها:
ديميتری شوستاکوويچ ۲ کنسرتو ويولن، ۲ کنسرتو ويولونسل و ۲ کنسرتو پيانو دارد، که همه آنها از کارهای برجسته او به شمار می روند.
آثار مجلسی:
کارشناسان و دوستداران موسيقی کلاسيک امروزه به طور کلی برای آثار مجلسی ديميتری شوستاکوويچ، ارزشی بيش از کارهای ارکستری و صحنه ای او قائل هستند.
او ۱۵ کوارتت برای سازهای زهی نوشته که ساختاری کمابيش سنتی دارند و به فرم آثار بتهوفن و فرانتس شوبرت در اين قالب نزديک هستند. از ميان کوارتت های شوستاکوويچ آثار زير اهميت بيشتری دارند:
کوارتت شماره ۲، اپوس ۶۸ که در سال ۱۹۴۴ تصنيف شده، از پرمايه ترين، عميق ترين و در عين حال سياه ترين آثار شوستاکوويچ است.
کوارتت شماره ۳، اپوس ۷۳ آ، که با ارکستراسيون پرشور و هيجان رودولف بارشای معروفيت بيشتری دارد.
کوارتت شماره ۸، اپوس ۱۱۰، از بالغ ترين و مؤثرترين آثار شوستاکوويچ است. او اين اثر را در سال ۱۹۶۰ طی چند روز هنگام ديدار از شهر درسدن در آلمان شرقی ساخت و آن را به "قربانيان جنگ و فاشيسم" تقديم کرد.
اما پيرامون اين اثر زيبا همواره بحثهای فراوان جريان داشته است. برخی عقيده دارند که "جنگ و فاشيسم" تنها بهانه ايست تا آهنگساز در اين اثر با لحنی پر سوز و گداز از سرگذشت اندوهبار خود و سرنوشت تلخ ميهن خود بگويد.
ترديدی نيست که اين اثر از شخصی ترين آثار آهنگساز به شمار می رود. به قول کارل سندبرگ، شاعر آمريکايی، "شوستاکوويچ اين اثر را با خون دل نوشته است."
در موومانهای اول و آخر کوارتت هشتم، آهنگساز با چهار نت حزن آلود، حروف اول نام و نام خانوادگی خود را تکرار می کند و آشکارا می گويد که از خويشتن است که سخن می گويد.
کوارتت شماره ۱۰، اپوس ۱۱۸، سال ۱۹۶۴
کوارتت شماره ۱۵، اپوس ۱۴۴، سال ۱۹۷۴.
کارهای صحنه ای:
دماغ، اپرا در سه پرده بر پايه داستان گوگول، اپوس ۱۵، ۱۹۲۷ - ۱۹۲۸، اولين اجرا: لنينگراد در سال ۱۹۳۰. طول اثر: ۱۰۵ دقيقه.
ليدی مکبث اهل منطقه متزنسک، اپرا در چهار پرده، اولين اجرا: لنينگراد ۱۹۳۴، طول اثر: ۱۷۰ دقيقه.
کاترينا اسمائيلووا، برداشتی تازه از اپرای ليدی مکبث، اپوس ۱۱۴، اولين اجرا: مسکو ۱۹۶۳، طول اثر: ۱۷۰ دقيقه.
سويت ها:
ديميتری شوستاکوويچ برای نزديک ۵۰ فيلم و تئاتر موزيک متن نوشته است، سپس بسياری از آنها را در قالب سويت هم ارائه کرده که معروفيت بيشتری دارند:
سويت بر پايه موزيک متن فيلم "بابل جديد"، اپوس ۱۸ آ.
موزيک متن نمايش ساس (اثر ماياکوفسکی)، ۱پوس ۱۹، ۱۹۲۹
سويت بر پايه باله "عصر طلايی" اپوس ۲۲ آ، ۱۹۳۲
سويت بر پايه موزيک متن فيلم "سقوط برلين"، اپوس ۸۲ آ، ۱۹۴۹
سويت بر پايه موزيک متن فيلم "هملت"، اپوس ۱۱۶، سال ۱۹۶۴
سويت ۱ (اپوس ۳۸) و سويت ۲ (اپوس ۳۸) برای ارکستر جاز
چهار باله سويت، از ۱۹۴۹ تا ۱۹۵۳.
کارهای آوازی:
ترانه هايی بر پايه اشعاری از قوم يهود، ۱۱ ترانه برای صدای مرد و زن، اپوس ۷۹. اين اثر را شوستاکوويچ به دو صورت تصنيف کرده است: برای پيانوی سولو و برای ارکستر.
اعدام استپان رازين، اپوس ۱۱۹، موسيقی ارکستری بر شعری از يفتوشنکو، برای صدای باس و همسرايی مردان و زنان.
قطعاتی بر پايه شش شعر از مارينا زوتايوا (شاعره نامداری که مخالفت او با نظام شوروی معروف خاص و عام بود)، اپوس ۱۴۳، سال ۱۹۷۳.
آثار پيانويی:
سوناتهای پيانويی ۱ و ۲
تريوهای پيانويی ۱ و ۲
۲۴ پرلود و فوگ، اپوس ۸۷، سال