arian
Wednesday 22 October 2008, 09:04 AM
بالابان ، ساز بادی (ذات النَّفْخ ) از ردة سُرْنا، استوانه ای شکل ، به طول چهل سانتیمتر و با دو زبانة عریض . نام این ساز به صورتهای «بِلَبان » و «بِله بان » نیز در منابع ضبط شده است . عبدالقادر مراغی (ص 134ـ135) که از این ساز به عنوان «نای بلبان » و «نایچة بلبان » نام برده است ، آواز آن را «لَیِّن و حزین » وصف می کند. مؤلّف بهجة القلوب ابن طائی نامی را، مخترعِ «بله بان » را ذکر کرده است .
You can see links before reply
این ساز از چهار بخش تشکیل شده است : 1) نی که در رأس لولة ساز قرار دارد و مانند سرنا از دو زبانه یا شَعیره یا قمیش تشکیل شده است ؛ 2) خَرَک که زبانه و پوکه را به هم متصل می کند؛ 3) پوکه که استوانة فلزیِ کوتاهی است و تنه را به وسیلة خرک به زبانه ها متّصل می کند؛ 4) تنه که استوانه ای است از چوب شمشاد و خیزران و مانند آن . طول این ساز از سرنا کوتاهتر و صدایش از آن زیرتر و وسعت صوتش
کمتر است . در آذربایجان ، که بالابان از سازهای متداول آنجاست ، غیر از نوع بلند آن ، که طولش چهل سانتیمتر است و نُه سوراخ (هشت سوراخ در رو و یک سوراخ در پشتِ استوانه ) دارد، نوع کوچکتری
You can see links before reply
نیز هست که در گروههای نوازنده آذربایجانی فقط یک یا دو نغمة ثابت را به گوش می رساند. حدود صد سال قبل که موسیقی نظامی به شیوة غربی در ایران متداول شد، دستة نوازنده ای نیز ترتیب داده شد که افراد آن سازهایی از قبیل طبلِ بزرگ و طبل کوچک و ترُمْپِت و نوعی نی موسوم به فیفْر می نواختند. به نوازندگان این دسته «بالابانچی » می گفتند.
You can see links before reply
منابع : بهجة القلوب ، نسخة خطی کتابخانة بغدادلی وهبی افندی ، ش 1001؛ عبدالقادربن غیبی مراغی ، مقاصدالالحان ، چاپ تقی بینش ،
تهران 1344 ش ؛
Jean Jenkins, Paoul Rosving Olsen, Music and musical instruments in the world of Islam , London 1967, 70; Curt Sachs, Real Lexikon der Musikinstrumente , Berlin 1913.
/ حسینعلی ملاّ ح /
دايره المعارف اسلامي
You can see links before reply
این ساز از چهار بخش تشکیل شده است : 1) نی که در رأس لولة ساز قرار دارد و مانند سرنا از دو زبانه یا شَعیره یا قمیش تشکیل شده است ؛ 2) خَرَک که زبانه و پوکه را به هم متصل می کند؛ 3) پوکه که استوانة فلزیِ کوتاهی است و تنه را به وسیلة خرک به زبانه ها متّصل می کند؛ 4) تنه که استوانه ای است از چوب شمشاد و خیزران و مانند آن . طول این ساز از سرنا کوتاهتر و صدایش از آن زیرتر و وسعت صوتش
کمتر است . در آذربایجان ، که بالابان از سازهای متداول آنجاست ، غیر از نوع بلند آن ، که طولش چهل سانتیمتر است و نُه سوراخ (هشت سوراخ در رو و یک سوراخ در پشتِ استوانه ) دارد، نوع کوچکتری
You can see links before reply
نیز هست که در گروههای نوازنده آذربایجانی فقط یک یا دو نغمة ثابت را به گوش می رساند. حدود صد سال قبل که موسیقی نظامی به شیوة غربی در ایران متداول شد، دستة نوازنده ای نیز ترتیب داده شد که افراد آن سازهایی از قبیل طبلِ بزرگ و طبل کوچک و ترُمْپِت و نوعی نی موسوم به فیفْر می نواختند. به نوازندگان این دسته «بالابانچی » می گفتند.
You can see links before reply
منابع : بهجة القلوب ، نسخة خطی کتابخانة بغدادلی وهبی افندی ، ش 1001؛ عبدالقادربن غیبی مراغی ، مقاصدالالحان ، چاپ تقی بینش ،
تهران 1344 ش ؛
Jean Jenkins, Paoul Rosving Olsen, Music and musical instruments in the world of Islam , London 1967, 70; Curt Sachs, Real Lexikon der Musikinstrumente , Berlin 1913.
/ حسینعلی ملاّ ح /
دايره المعارف اسلامي