mojgan
Sunday 21 January 2007, 11:09 PM
اصول مقدماتي سنتورسازي
چوبهايي که براي ساختن سازهاي ايراني به کار مي روند
عبارتند از چوبهاي گردو، شمشاد، توت، شاه توت،
توت سياه، آزاد، ?و?ل، که از ميان آنها، چوبهاي گردو، ?و?ل و آزاد
مورد است?اده بيشتري در سنتورسازي دارند
سن چوب را بطور کلي مي توان از حلقه هاي آن که در بدنه چوب قرار دارند، تشخيص داد
. چوب گردو نيز از جمله همين چوبهاست.
گردوي قهوه اي يا سياه جهت بکارگيري مناسب تر است.
چوب س?ت داراي مشخصاتي است مانند وزن آن، مثلاً يک چوب گردوي قديمي
در ابعاد مشخص با همان چوب از دسته چوبهاي کاج (با همان ابعاد) تقريباً دو برابر وزن دارد
. براي باز نمودن
خلل و ?رج چوب و صمغ هاي آن، اعمالي بر روي چوب انجام مي گيرد. البته براي
چوبهاي صنعتي غير از سازسازي، چوب را در کوره (?رهاي) بزرگ قرار مي دهند و نخست آن
را به مرحله اشباع مي رسانند (مرحله اي که چوب نهايت تري و رطوبت را دارا است) و
به تدريج با دميدن هواي گرم توسط پنکه هاي بزرگ و تهويه توسط پنکه هاي بزرگ ديگري
و اضا?ه نمودن مواد شيميايي، صمغ چوب و ساير آلکالوئيدهاي غيرضروري
در صنعت را از چوب مي گيرند اما براي ساختن ساز، ناگزير از قرار دادن چوب در
طبيعت هستيم تا چوب به صورت طبيعي، به گونه دلخواه درآيد
سنتور را معمولاً از چوب گردو مي سازند يا بهتر است گ?ته شود،
چوب گردو به مناسبت استحکام و امتيازاتي که دارد، بيشتر مورد است?اده سازندگان سنتور قرار مي گيرد.
براي بعمل آوردن چوب جهت ساختن سازهاي مختل?،
بعضي اعمال شيميايي بر روي آن انجام مي گيرد که
در مهيا نمودن چوب به گونه
دلخواه سازنده، نقش اساسي را دارا است. قدمت چوب هميشه مورد نظر بوده است.
يحيي تارساز در انجام اينگونه اعمال به روي چوب، مهارت و شهرت داشته و تارهايي که ساخته، نمونه اي از کار اوست. در سنتور
نيز مسئله شناخت چوب و انجام بعضي از اعمال بر روي آن، از مهارت کار است زيرا
چوب بايد به گونه اي از کار در آيد که در نهايت بتواند ?شار سيمها را تحمل کند و جوابگو باشد
. در سنتور که ?شار سيمها بر ص?حه زياد است، با کوچکترين اشتباهي
در انتخاب چوب، ص?حه ها تغيير شکل داده و اساس کار در هم مي ريزد.
استاد مهدي ناظمي
که مشهورترين سازنده سنتور بودند، دقت بسياري براي پروراندن چوب به عمل مي آوردند
، که از آن جمله قرار دادن چوب به مدتهاي طولاني زير ?ضولات حيواني است.
البته از نوعي داروهاي شيميايي مخصوص چوب نيز است?اده مي شود
است?اده از تکه هاي مختل? چوب در قسمتهاي مختل? ساز، به شناسايي سازنده از
چوب، بستگي تام دارد و اين مسئله گاه به قدري حائز اهميت است که از يک قطعه
چوب به کلي صر?نظر مي شود، زيرا در اصطلاح «بد راه» است و انتخاب نادرست و
اشتباه در مسأله ?وق باعث دگرگونيهاي ظاهري سنتور و بد صدائي ساز مي شود.
چوبهايي که براي ساختن سازهاي ايراني به کار مي روند
عبارتند از چوبهاي گردو، شمشاد، توت، شاه توت،
توت سياه، آزاد، ?و?ل، که از ميان آنها، چوبهاي گردو، ?و?ل و آزاد
مورد است?اده بيشتري در سنتورسازي دارند
سن چوب را بطور کلي مي توان از حلقه هاي آن که در بدنه چوب قرار دارند، تشخيص داد
. چوب گردو نيز از جمله همين چوبهاست.
گردوي قهوه اي يا سياه جهت بکارگيري مناسب تر است.
چوب س?ت داراي مشخصاتي است مانند وزن آن، مثلاً يک چوب گردوي قديمي
در ابعاد مشخص با همان چوب از دسته چوبهاي کاج (با همان ابعاد) تقريباً دو برابر وزن دارد
. براي باز نمودن
خلل و ?رج چوب و صمغ هاي آن، اعمالي بر روي چوب انجام مي گيرد. البته براي
چوبهاي صنعتي غير از سازسازي، چوب را در کوره (?رهاي) بزرگ قرار مي دهند و نخست آن
را به مرحله اشباع مي رسانند (مرحله اي که چوب نهايت تري و رطوبت را دارا است) و
به تدريج با دميدن هواي گرم توسط پنکه هاي بزرگ و تهويه توسط پنکه هاي بزرگ ديگري
و اضا?ه نمودن مواد شيميايي، صمغ چوب و ساير آلکالوئيدهاي غيرضروري
در صنعت را از چوب مي گيرند اما براي ساختن ساز، ناگزير از قرار دادن چوب در
طبيعت هستيم تا چوب به صورت طبيعي، به گونه دلخواه درآيد
سنتور را معمولاً از چوب گردو مي سازند يا بهتر است گ?ته شود،
چوب گردو به مناسبت استحکام و امتيازاتي که دارد، بيشتر مورد است?اده سازندگان سنتور قرار مي گيرد.
براي بعمل آوردن چوب جهت ساختن سازهاي مختل?،
بعضي اعمال شيميايي بر روي آن انجام مي گيرد که
در مهيا نمودن چوب به گونه
دلخواه سازنده، نقش اساسي را دارا است. قدمت چوب هميشه مورد نظر بوده است.
يحيي تارساز در انجام اينگونه اعمال به روي چوب، مهارت و شهرت داشته و تارهايي که ساخته، نمونه اي از کار اوست. در سنتور
نيز مسئله شناخت چوب و انجام بعضي از اعمال بر روي آن، از مهارت کار است زيرا
چوب بايد به گونه اي از کار در آيد که در نهايت بتواند ?شار سيمها را تحمل کند و جوابگو باشد
. در سنتور که ?شار سيمها بر ص?حه زياد است، با کوچکترين اشتباهي
در انتخاب چوب، ص?حه ها تغيير شکل داده و اساس کار در هم مي ريزد.
استاد مهدي ناظمي
که مشهورترين سازنده سنتور بودند، دقت بسياري براي پروراندن چوب به عمل مي آوردند
، که از آن جمله قرار دادن چوب به مدتهاي طولاني زير ?ضولات حيواني است.
البته از نوعي داروهاي شيميايي مخصوص چوب نيز است?اده مي شود
است?اده از تکه هاي مختل? چوب در قسمتهاي مختل? ساز، به شناسايي سازنده از
چوب، بستگي تام دارد و اين مسئله گاه به قدري حائز اهميت است که از يک قطعه
چوب به کلي صر?نظر مي شود، زيرا در اصطلاح «بد راه» است و انتخاب نادرست و
اشتباه در مسأله ?وق باعث دگرگونيهاي ظاهري سنتور و بد صدائي ساز مي شود.