علي اكبر خان شهنازي

[Hes_r]

در سال 1276 هجري شمسي متولد شد. وي در سن هشت سالگي اولين درس هاي موسيقي را نزد پدر هنرمند خود �?را گر�?ت و در اين راه به حدي جديت به خرج داد كه در سن 14 سالگي يادگاري ارزنده از پدر به شمار مي ر�?ت و در همين سن دو ص�?حه گراما�?ون با صداي جناب دماوندي كه از خوانندگان بنام ان زمان بود ضبط كرد. پس از �?وت پدر كلاس او را ادامه داد و نگذاشت كه اين كلاس تعطيل كردد.



به قول مرحوم خالقي در سال هاي 1300 شهنازي بزرگترين نوازنده تار بود كه در تمام محا�?ل هنري از او با احترام ياد مي شد و اين در حالي است او بيش از بيست و چهار سال نداشت. در همين سال ها شهنازي شروع به ساختن پيش درآمد و رنگ و تصني�? مي نمايد كه اين آهنگ ها در ص�?حاتي كه از وي به يادگار مانده ضبط شده است.



آشنايي او با خواننده ي بنام زمان ، مرحوم اقبال آذر باعث مي شود كه آن دو ص�?حات متعددي را در دستگاههاي مختل�? اجرا نمايند. اين نواخته هاي شهنازي نشان از قدرت بي نظير ، مضرابي ش�?ا�? و سرعتي حيرت انگيز دارد.



شيوه نوازندگي شهنازي كاملا با پيشينيان خود �?رق دارد و از بياني نو تر برخوردار است. بهره گيري شهنازي از تمام امكانات تكنيكي ساز و پرش هاي پياپي از بالا دسته به پايين دسته و پيچ و خم هاي تكنيكي و ريزه كاري هاي او ، خود به نوعي زيبايي مي رسد كه تا آن زمان در شيوه نوازندگي هيچكدام از استادان ديده نمي شد.



جالب توجه اين كه پردازش ملودي هاي استاد شهنازي نوع و بديع است، ولي از چهارچوب هاي اصيل موسيقي برخوردار بوده و خدشه اي به اصل و اساس موسيقي ردي�?ي وارد نمي شود و اين نمودار خلاقيت و تبحر شهنازي و نشان دهنده عمق بينش و نگرش و دريا�?ت هنري او از �?رهنگ ديرپاي موسيقي اين سرزمين مي باشد.



بخصوص اين دريا�?ت ژر�? را استاد شهنازي در تنظيم ردي�? عالي موسيقي كه همگي از ساخته هاي خود�? او مي باشددر عاليترين نوع به نمايش مي گذارد و نشان مي دهد كه مي توان در هر حيطه اي دست به كارهاي بديع زد، ولي به شرطي كه به عمق جوهره ي آن حيطه ي �?رهنگي وقو�? كامل پيدا كرده و زبان گ�?تن آنرا دريابي ، كه اصل و اساس كار هنري پيدا كردن آن زبان�? مكاني و زماني است. استاد شهنازي در كارهاي به يادگار مانده از خود نشان داده است كه داراي چنين نگرش و چنين زباني مي باشد.



از اين استاد بزرگوار به غير از ص�?حاتي كه با مرحوم اقبال آذر ضبظ كرده است، آثاري باقي مانده كه عبارتند از:



پيش درآمد و رنگ در تمامي دستگاههاي موسيقي ايراني.
تصني�? در بيات اص�?هان با شعري از ملك الشعراي بهار و صداي زنده ياد «تاج اص�?هاني»*
تصني�? « اي نوع بشر » با شعر امير جاهد و صداي قمرالملوك وزيري.
تصني�?ي در چهارگاه با شعر « وحيد دستگردي ».
سرود « جوانان وطن » با شعر امير جاهد و صداي قمرالملوك وزيري.
تصني�?ي در ابوعطا.
يك دوره تكنوازي تار كه بر روي گراما�?ون ضبط شده و عبارتند از: دستگاه شور ، دستگاه ماهور ، دستگاه سه گاه و آواز بيات اص�?هان.


برگر�?ته از مقدمه ی کتاب موسیقی دستگاهی ایران ردی�? میرزا حسین قلی نوشته ی داریوش پیرنیاکان میباشد .