alireza_amirsamimi
Sunday 22 April 2007, 04:50 AM
- آقا آلبوم جدید استاد اومده براتون ؟
* دو تاست ... دو تا آلبومه . بدم ؟
- بدین آقا ، سی دی هم داره ؟
* سی دی شو تموم کردیم والا ...
*الو ؟ سلام قربان ، قربان شما سی دی استاد دارین ؟ من دیروز زنگ زدم که از استاد برام ب?رستید ... پس چی شد ؟
* پس پنجاه تا از هر کدوم بذار آقا دستت درد نکنه...
***
پنج ن?ری با هم آلبوم استاد رو می خواهیم . ?روشنده هیجان زده است . ?روشنده ای که هر وقت سراغش می ر?تم با نخوت و خمودی از صندلی اش بلند می شد . نگاهی به ویترینش می کرد و به آرامی آلبومی برمی داشت و روی میز می گذاشت . کارتن ها روی سر هم تلنبار شده اند و اگر دقت کنی کسی با ماژیک و با خط در هم و برهمی رویش نوشته : ساز خاموش ، 50 عدد ... سرود مهر ، 100 عدد ... ?روشنده پا روی مقواهای ک? مغازه اش می گذارد و رد می شود . می گوید : از دیروز تا حالا ?رصت نکردم اینجا رو تر و تمیز کنم ! تقریبا هر روز س?ارش می گیرم از استاد ، تا اینا رو جمع کنم باز کارتن جدید اومده ...
خریداران هیجان زده اند ... دو تا آلبوم ؟ سی دی هم زده ؟ ... ؟ قیمتش آقا ؟ من اگر سی دی شو بگیرم دیگه تا آخر ماه هیچی پول ندارم ، پول تو جیبی هم خبری نیست ! ... باشه ولی سی دی شو می گیرم ، استاد ارزشش رو داره ...
***
بازار مرده ی موسیقی ایران هیکل خسته و پیر خود را تکانی می دهد . پس از شش ماه خواب زمستانی ، در رختخواب گرم و نرم ، ?روردین نوید بیداری و هوشیاری است . پیش خودم ?کر می کنم : شبیه یک مرد خسته و بی حوصله ، که چراغ های اتاقش را خاموش کرده ، پنجره ها را کشیده ، و خودش را چپانده توی تختش ... و آن وقت یک مرتبه کسی بیاید ، چراغ ها را روشن کند ، و مرد را تکانی بدهد ... . از آنجا که تقریبا هر ه?ته یک بار ( و گاهی دو بار ) یکی دو ساعتی را در مغازه های ?روش آلبوم موسیقی می گذرانم به گمانم قضاوتم پر بیراه نباشد . البته همیشه چند ن?ری در مغازه ها می لولند ! ولی خوب اولا چیز زیادی نمی خرند ،ثانیا خریدهایشان حول و حوش بسه دنیا وایسا دیگه نرو ! است و ثالثا بازه ی سنی شان چندان گسترده نیست . باز هم میانسال ها به مغازه آمده اند ... مادرها ... پدرها ... جوان های کمی سخت گیر ... آلبوم استادو دارین ؟؟؟
***
"?ریاد" و " همنوا با بم " از جمله آخرین آلبوم های استاد محمدرضا شجریان بودند و از آن سال ها ( 1382-1383) تا کنون آلبومی به شکل رسمی از ایشان منتشر نشده بود . بازار موسیقی ایران در شرایطی در 20 ?روردین 1386 سلام و خوش آمد خود را تقدیم " ساز خاموش " و " سرود مهر " کرد که بسیاری از دوستداران استاد آواز ایران مدت ها بود با ناشکیبایی و بی قراری چشم انتظار نسخه ی رسمی کنسرت آذرماه 1384 استاد شجریان در تالار وزارت کشور در تهران بودند . از آنجا که بسیاری از مشتاقان تهیه بلیط و حضور در کنسرت 84 مثل همیشه مو?ق به این کار نشده بودند لذا آلبوم جدید استاد برای آن ها ارمغان خوشایندی بود و همین امر شعله های انتظار هوادارن شجریان را بیشتر می کرد .
انتشار هر آلبومی از محمدرضا شجریان در تاریخ موسیقی ایران ات?اق مهمی است . من این را نه از سر تعصب و خامی ، که با اتکا به حقایق و گ?ته های متخصصان این حوزه می گویم . اگر صحبت داریوش پیرنیاکان ( آذر ماه 1384 ) را قبول کنیم که شجریان آخرین ن?ر از سلسله ی خوانندگان آواز به شیوه ی اصیل ایرانی است که بر شیوه های سنتی آواز ایران و مقام ها و گوشه هایش تسلط دارد و همچنان به شکل اصیلش این هنر را ارائه می کند ، لذا انتشار آلبوم های چنین ?ردی قطعا برای موسیقی ایران واقعه ی مهمی است ، زیرا که همچون قطرات خونی است که در رگ های جسم موسیقی ملی ایران تزریق می شود و به همگان می گوید که : آی ! این جسم هنوز جان دارد ... زنده است ... بساط شادی تان را از اینجا دور کنید ، منتظرید که جان بدهد و بر سر نعشش مجلس خوشی تان را برپا کنید ؟ کور خوانده اید که در کالبد این موسیقی ، هنوز رمقی هست ... . آری ، هر گاه شجریان آلبومی منتشر می کند یا کنسرتی می گذارد و هزاران هزار ن?ر را به جنب و جوش خرید آلبوم یا تهیه ی بلیط می اندازد ، گویا موسیقی ایرانی با چشمان حق شناس و سپاسگزار خودش به شجریان می نگرد و به خاطر اینکه جریان حیاتش هنوز ادامه دارد لبخند مهری به او تحویل می دهد . متاس?م که بگویم دیگر کسانی که خودشان ، خودشان را در این حوزه ی موسیقایی قرار می دهند ، توسط مردم واقعا در این حوزه انگاشته نمی شوند . کسی ?کر نمی کند که ا?تخاری در حوزه ی آواز سنتی ایران ?عالیت می کند . این را می شود با یک نظرسنجی ساده از مردم و خریداران آلبوم هایش پرسید . ا?تخاری و بسیاری از نام های بزرگ دیگر آنچنان شانه به شانه ی ترانه خوانی و پاپ-سنتی خوانی زده اند که گوش های حساس و سخت گیر ، نمی توانند آن ها را آوازخوانی سنتی بدانند . البته من در اینجا نمی خواهم قضاوت کنم و مهر تایید بر کار شجریان یا مهر ابطال بر تلاش دیگران بزنم ، بلکه ?قط دارم سعی می کنم موقعیت را تشریح کنم و جایگاه ها را توضیح دهم ، همین .
اگر ?کر کنیم که انتشار هر آلبومی از محمدرضا شجریان برای موسیقی اصیل ایرانی واقعه ی مهمی است ، باید بگوییم که ساز خاموش و سرود مهر وقایعی بیشتر از مهم هستند !!! در واقع شجریان ، با شناخت بی نظیر از شرایط اجتماعی و ?رهنگی زمان ، همواره کوشیده است که دین خود را ادا کند ، دینی و وامی که به خاطر پیشرو بودن و آخرین بودن و بزرگ بودن و مشهور بودن بر دوش دارد و روح زمانه و تاریخ و موسیقی ایرانی از او انتظار دارند . او کوشیده است که از طی کردن یک مسیر ثابت و یکنواخت و تکراری بپرهیزد . همواره خلاقیت را مد نظر قرار دهد و آثاری نو و متناسب با زمان ارائه کند . بر عکس بسیاری از هنرمندان دیگر که ده ها آلبوم کاملا یکسان دارند و هیچ چیز مثبتی بر گنجینه ی موسیقی ایرانی ایرانی نمی ا?زایند .
در ادبیات ، ما یکی از وظای? شاعران و نویسندگان را این می دانیم ، که بر ذخایر آن زبان اضا?ه کنند . یعنی در نوشته هایشان ، هر بار سبک و واژگان وساختاری را ابداع کرده بیازمایند تا به مرور بر ذخایر آن زبان اضا?ه گردد ، نه اینکه آن زبان دچار رخوت و یکنواختی و نهایتا مرگ شود . در موسیقی نیز ما از قله ها همین انتظار را داریم . شجریان ، این امر را با شیوه های گوناگونی پیگیری کرده است . گاهی همکاران خود را عوض کرده تا از یکنواخت شدن آثار جلوگیری کند . گاهی در انتخاب شعرها هوشمندی بیشتری به خرج داده است ( و از اولین کسانی است که تا کنون اشعاری نو از مشیری ، سپهری ، کدکنی ، اخوان ثالث ، جواد آذر و ... را با شیوه ی موسیقی اصیل ایرانی ارائه کرده است ) ، گاهی سعی کرده تا به لحن و مایه ی جدیدی برسد و ... . از این جهت برخی آلبوم های شجریان نقاط عط?ی در موسیقی ایرانی هستند که شنونده ی خسته از تکرار را به ناگاه با تصویری نوین و شکوهمند از آن پایه های کهن و در عین استحکام ، رنگ رخ باخته ، روبرو می کند .
از این منظر است که می گویم ساز خاموش و سرود مهر ، دو ات?اق بسیار مهم برای موسیقی ایران هستند . البته در این نوشتار نمی خواهم تمام جنبه های نو و قابل توجه این آلبوم ها را بررسی کنم - که بسیاری از دوستان من را از طولانی شدن نوشته ها بر حذر داشته اند - و آن را به نوشتارهای بعدی می سپارم ، اما در همین حد بگویم که در این آلبوم ها ، شجریان
به یک جور پختگی در سبکی می رسد که در ده سال اخیر پیگیر آن سبک بوده است . از " زمستان است " تا " ?ریاد " ... و در طول این ده سال طی 4 آلبوم و ده ها کنسرت خارج از کشور ، کوشید تا این سبک آوازی را گسترش بدهد و به نقطه ی قابل اتکایی برساند . نظر شخصی من این است که در این دو آلبوم شیوه ی آواز خوانی بسیار شنیدنی و دل انگیز شجریان که ازهمکاری با حسین علیزاده شروع به تغییراتی کرد بالاخره پس از سال ها یک پوست اندازی کامل می کند و به شکلی پخته و در اوج خود به شنونده معر?ی می شود . شیوه ای مناسب گوش های امروز ، که می کوشد از تحریرهای خیلی طولانی و آوازهای پرتحریر ( آگاهانه و از نه روی ضع? ) بپرهیزد و تحریر را در در مواقعی که واقعا لازم است ارائه کند ، نه اینکه جا وبی جا برای به رخ کشیدن قدرت حنجره تحریر بزند . می کوشد آوازی که ارائه می کند بار احساسی بیشتری داشته باشد و به شکلی خشک و دستوری ادا نشود . اشعار ، لحن و ... نیز قابل توجه هستند . در اینجا دوستان را توجه می دهم که چنانچه کسانی ایراداتی به ضع? صدای استاد یا پیربودن صدا !!! یا از این دست انتقادات داشته باشند این به هیچ وجه منا?ی چیزی که من می گویم نیست . من پختگی در سبک وشیوه ی آواز را می گویم ، نه اینکه مثلا صدا جوان است یا پیر است ... با صدای ضعی? و قوی ، جوان و پیر ، هر دو می شود آوازهایی جدید یا قدیمی ، نو یا کهنه ، ارائه کرد . این ها دو موضوع جدا هستند که باید مستقلا بررسی شوند .
استاد شجریان این بار نیز مثل همیشه نشان داد که محمدرضا شجریان است . شجریان کسی است که غیر از موسیقی دستی هم در سایر هنرها دارد . خط می نویسد و عکس می گیرد . همسرش نقاش مو?قی است و دوستان و اطرا?یانش اهل هنرند . لذا او نه تنها به هنر موسیقی ، بلکه به کلمه ی " هنر " آشناست و آن را ارج می نهد . لذا مثل همیشه در این آلبوم ها ما با شاهکارهایی از طراحی ، گرا?یک و خطاطی روبرو هستیم و آلبوم را با کی?یتی دریا?ت می کنیم که سایر آلبوم های موسیقی در بازار ?علی ایران از این لحاظ تا این حد غنی نیستند .
***
متاس?انه مثل همیشه کسی به خواهش و درخواست ما گوش نکرد !!! و یک روز پس از عرضه ی رسمی آلبوم ، دقیقا همان کسانی که انتظارش را داشتم هر دو آلبوم را به طور کامل برای دانلود روی سرور هایشان گذاشتند !!! عجب سرعتی ! اگر اینها در همه ی امور زندگی شان همین قدر جد و جهد داشتند یقینا به رتبه های بالایی در اجتماع دست می یا?تند . جالب اینجاست که اکثر آن ها یا بیدل هستند ! یا عاشق ! نام های وبلاگها و سایت هایشان این را می گوید ... بیدل .... بی قرار ... عاشق ... من هنوز ن?همیده ام که کجای مرام عاشقان و بیدلان و سرخوشان این است که نتیجه ی زحمت ده ها ن?ر انسان ارزشمند را یک روزه دود هوا کنند ؟؟؟ شاید بیدل های دنیای جدید اینطورند و من عقبم ! نمی دانم ... ولی واقعا هنوز نمی توانم استدلال های این دوستان را که آلبوم های جدید را که هنوز در بازار هستند ( و چه بسا مهر مجوز آن ها هنوز خشک هم نشده است ) کامل برای دانلود در اینترنت قرار میدهند درست ب?همم ... آخر با چه استدلالی ؟ من برای اولین بار در این وبلاگ این بحث را مطرح کردم و دلایل این دوستان را بسیار شنیده ام . بماند که برخی از این دوستان به اتکای آمار بازدیدهای روزانه شان که سر به 3000 و 4000 ن?ر در روز می زند آنچنان در دنیای غرور و سرمستی شان سیر می کنند که هرگز حاضر نشدند درخواست های من را برای یک بحث دوستانه در این زمینه قبول کنند ، بلکه جواب سلام هم ندادند ! باری این دوستان بی توجه به اینکه برای یک پایگاه دانلود محض ، با صدها لینک دانلود ، روزانه 3000 بازدید کاملا طبیعی است ( شما ?قط حساب کنید که چند ن?ر با این اینترنت گازوییلی ما ! برای دانلود یک آلبوم چندین بار در یک روز به این سایت ها باید مراجعه کنند ؟ دانلود قطع می شود یا با مشکل روبرو می شود و دوباره باید مراجعه کنند ؟ تازه این سایت ها صد ها لینک دانلود دارند ... ) .
استدلال های این دوستان به هیچ وجه با عقل سلیم جور در نمی آید . من تنها مشکلم این است که این ها خودشان را دوستدار موسیقی می دانند و می گویند هد?شان این است که موسیقی مملکت رشد کند ؟؟؟!!!!! عجبا و حیرتا که این چگونه حمایتی است ؟ این دوستان همواره استدلال می کنند که با این سرعت های پایین کسی نمی تواند به درستی دانلود کند و مجبور می شوند اصل آلبوم را بخرند ... یا مثلا استدلال می کنند که هزینه های دانلود بالا است ... یا برای خارج نشین ها ... اولا که با این رشد سریع و روزا?زونی که اینترنت پرسرعت دارد - و چندین ن?ر از دوستان خود من تهیه کرده اند - این حر?ها کاملا بی اساس می شود . ثانیا خود من که اینترنت پرسرعت ندارم در سایت پرسرعت دانشگاه می توانم این کار را بکنم ، کما اینکه با یکساعت وقت گذاشتن توانستم 4 آلبوم کامل را در دانشگاه دانلود کنم . ثانیا امروزه با توجه به رشد و گسترش امکانات دوستان خارج نشین هم بسیاری از آلبوم ها را می توانند تهیه کنند . لا اقل دل آواز که نمایندگی ونکوور کانادا را دارد و از پخش خارج از کشور هم بهره مند است آثارش قابل تهیه اند . امکان خرید سی دی در بسیاری از سایت ها نیز ?راهم است . شما اگر میخواهید به موسیقی مملکت کمک کنید یکی دو ترک را به طور تبلیغاتی قرار دهید نه اینکه دو سی دی کامل را آن هم یک روز پس از توزیع در بازار آپلود کنید . لا اقل دم از عشق به موسیقی ایرانی نزنید که شما اولین نابود کننده های آن هستید . در این زمنیه می توان گ?ت :
لا? عشق و گله از یار زهی لا? گران ...
هر کس به طریقی دل ما می شکند ، بیگانه جدا دوست جدا می شکند
بیگانه اگر می شکند حر?ی نیست ... با دوست بگویید چرا می شکند ؟
ما از طلا گشتن پشیمان گشته ایم ، مرحمت ?رموده ما را مس کنید !
منبع:دل آواز
* دو تاست ... دو تا آلبومه . بدم ؟
- بدین آقا ، سی دی هم داره ؟
* سی دی شو تموم کردیم والا ...
*الو ؟ سلام قربان ، قربان شما سی دی استاد دارین ؟ من دیروز زنگ زدم که از استاد برام ب?رستید ... پس چی شد ؟
* پس پنجاه تا از هر کدوم بذار آقا دستت درد نکنه...
***
پنج ن?ری با هم آلبوم استاد رو می خواهیم . ?روشنده هیجان زده است . ?روشنده ای که هر وقت سراغش می ر?تم با نخوت و خمودی از صندلی اش بلند می شد . نگاهی به ویترینش می کرد و به آرامی آلبومی برمی داشت و روی میز می گذاشت . کارتن ها روی سر هم تلنبار شده اند و اگر دقت کنی کسی با ماژیک و با خط در هم و برهمی رویش نوشته : ساز خاموش ، 50 عدد ... سرود مهر ، 100 عدد ... ?روشنده پا روی مقواهای ک? مغازه اش می گذارد و رد می شود . می گوید : از دیروز تا حالا ?رصت نکردم اینجا رو تر و تمیز کنم ! تقریبا هر روز س?ارش می گیرم از استاد ، تا اینا رو جمع کنم باز کارتن جدید اومده ...
خریداران هیجان زده اند ... دو تا آلبوم ؟ سی دی هم زده ؟ ... ؟ قیمتش آقا ؟ من اگر سی دی شو بگیرم دیگه تا آخر ماه هیچی پول ندارم ، پول تو جیبی هم خبری نیست ! ... باشه ولی سی دی شو می گیرم ، استاد ارزشش رو داره ...
***
بازار مرده ی موسیقی ایران هیکل خسته و پیر خود را تکانی می دهد . پس از شش ماه خواب زمستانی ، در رختخواب گرم و نرم ، ?روردین نوید بیداری و هوشیاری است . پیش خودم ?کر می کنم : شبیه یک مرد خسته و بی حوصله ، که چراغ های اتاقش را خاموش کرده ، پنجره ها را کشیده ، و خودش را چپانده توی تختش ... و آن وقت یک مرتبه کسی بیاید ، چراغ ها را روشن کند ، و مرد را تکانی بدهد ... . از آنجا که تقریبا هر ه?ته یک بار ( و گاهی دو بار ) یکی دو ساعتی را در مغازه های ?روش آلبوم موسیقی می گذرانم به گمانم قضاوتم پر بیراه نباشد . البته همیشه چند ن?ری در مغازه ها می لولند ! ولی خوب اولا چیز زیادی نمی خرند ،ثانیا خریدهایشان حول و حوش بسه دنیا وایسا دیگه نرو ! است و ثالثا بازه ی سنی شان چندان گسترده نیست . باز هم میانسال ها به مغازه آمده اند ... مادرها ... پدرها ... جوان های کمی سخت گیر ... آلبوم استادو دارین ؟؟؟
***
"?ریاد" و " همنوا با بم " از جمله آخرین آلبوم های استاد محمدرضا شجریان بودند و از آن سال ها ( 1382-1383) تا کنون آلبومی به شکل رسمی از ایشان منتشر نشده بود . بازار موسیقی ایران در شرایطی در 20 ?روردین 1386 سلام و خوش آمد خود را تقدیم " ساز خاموش " و " سرود مهر " کرد که بسیاری از دوستداران استاد آواز ایران مدت ها بود با ناشکیبایی و بی قراری چشم انتظار نسخه ی رسمی کنسرت آذرماه 1384 استاد شجریان در تالار وزارت کشور در تهران بودند . از آنجا که بسیاری از مشتاقان تهیه بلیط و حضور در کنسرت 84 مثل همیشه مو?ق به این کار نشده بودند لذا آلبوم جدید استاد برای آن ها ارمغان خوشایندی بود و همین امر شعله های انتظار هوادارن شجریان را بیشتر می کرد .
انتشار هر آلبومی از محمدرضا شجریان در تاریخ موسیقی ایران ات?اق مهمی است . من این را نه از سر تعصب و خامی ، که با اتکا به حقایق و گ?ته های متخصصان این حوزه می گویم . اگر صحبت داریوش پیرنیاکان ( آذر ماه 1384 ) را قبول کنیم که شجریان آخرین ن?ر از سلسله ی خوانندگان آواز به شیوه ی اصیل ایرانی است که بر شیوه های سنتی آواز ایران و مقام ها و گوشه هایش تسلط دارد و همچنان به شکل اصیلش این هنر را ارائه می کند ، لذا انتشار آلبوم های چنین ?ردی قطعا برای موسیقی ایران واقعه ی مهمی است ، زیرا که همچون قطرات خونی است که در رگ های جسم موسیقی ملی ایران تزریق می شود و به همگان می گوید که : آی ! این جسم هنوز جان دارد ... زنده است ... بساط شادی تان را از اینجا دور کنید ، منتظرید که جان بدهد و بر سر نعشش مجلس خوشی تان را برپا کنید ؟ کور خوانده اید که در کالبد این موسیقی ، هنوز رمقی هست ... . آری ، هر گاه شجریان آلبومی منتشر می کند یا کنسرتی می گذارد و هزاران هزار ن?ر را به جنب و جوش خرید آلبوم یا تهیه ی بلیط می اندازد ، گویا موسیقی ایرانی با چشمان حق شناس و سپاسگزار خودش به شجریان می نگرد و به خاطر اینکه جریان حیاتش هنوز ادامه دارد لبخند مهری به او تحویل می دهد . متاس?م که بگویم دیگر کسانی که خودشان ، خودشان را در این حوزه ی موسیقایی قرار می دهند ، توسط مردم واقعا در این حوزه انگاشته نمی شوند . کسی ?کر نمی کند که ا?تخاری در حوزه ی آواز سنتی ایران ?عالیت می کند . این را می شود با یک نظرسنجی ساده از مردم و خریداران آلبوم هایش پرسید . ا?تخاری و بسیاری از نام های بزرگ دیگر آنچنان شانه به شانه ی ترانه خوانی و پاپ-سنتی خوانی زده اند که گوش های حساس و سخت گیر ، نمی توانند آن ها را آوازخوانی سنتی بدانند . البته من در اینجا نمی خواهم قضاوت کنم و مهر تایید بر کار شجریان یا مهر ابطال بر تلاش دیگران بزنم ، بلکه ?قط دارم سعی می کنم موقعیت را تشریح کنم و جایگاه ها را توضیح دهم ، همین .
اگر ?کر کنیم که انتشار هر آلبومی از محمدرضا شجریان برای موسیقی اصیل ایرانی واقعه ی مهمی است ، باید بگوییم که ساز خاموش و سرود مهر وقایعی بیشتر از مهم هستند !!! در واقع شجریان ، با شناخت بی نظیر از شرایط اجتماعی و ?رهنگی زمان ، همواره کوشیده است که دین خود را ادا کند ، دینی و وامی که به خاطر پیشرو بودن و آخرین بودن و بزرگ بودن و مشهور بودن بر دوش دارد و روح زمانه و تاریخ و موسیقی ایرانی از او انتظار دارند . او کوشیده است که از طی کردن یک مسیر ثابت و یکنواخت و تکراری بپرهیزد . همواره خلاقیت را مد نظر قرار دهد و آثاری نو و متناسب با زمان ارائه کند . بر عکس بسیاری از هنرمندان دیگر که ده ها آلبوم کاملا یکسان دارند و هیچ چیز مثبتی بر گنجینه ی موسیقی ایرانی ایرانی نمی ا?زایند .
در ادبیات ، ما یکی از وظای? شاعران و نویسندگان را این می دانیم ، که بر ذخایر آن زبان اضا?ه کنند . یعنی در نوشته هایشان ، هر بار سبک و واژگان وساختاری را ابداع کرده بیازمایند تا به مرور بر ذخایر آن زبان اضا?ه گردد ، نه اینکه آن زبان دچار رخوت و یکنواختی و نهایتا مرگ شود . در موسیقی نیز ما از قله ها همین انتظار را داریم . شجریان ، این امر را با شیوه های گوناگونی پیگیری کرده است . گاهی همکاران خود را عوض کرده تا از یکنواخت شدن آثار جلوگیری کند . گاهی در انتخاب شعرها هوشمندی بیشتری به خرج داده است ( و از اولین کسانی است که تا کنون اشعاری نو از مشیری ، سپهری ، کدکنی ، اخوان ثالث ، جواد آذر و ... را با شیوه ی موسیقی اصیل ایرانی ارائه کرده است ) ، گاهی سعی کرده تا به لحن و مایه ی جدیدی برسد و ... . از این جهت برخی آلبوم های شجریان نقاط عط?ی در موسیقی ایرانی هستند که شنونده ی خسته از تکرار را به ناگاه با تصویری نوین و شکوهمند از آن پایه های کهن و در عین استحکام ، رنگ رخ باخته ، روبرو می کند .
از این منظر است که می گویم ساز خاموش و سرود مهر ، دو ات?اق بسیار مهم برای موسیقی ایران هستند . البته در این نوشتار نمی خواهم تمام جنبه های نو و قابل توجه این آلبوم ها را بررسی کنم - که بسیاری از دوستان من را از طولانی شدن نوشته ها بر حذر داشته اند - و آن را به نوشتارهای بعدی می سپارم ، اما در همین حد بگویم که در این آلبوم ها ، شجریان
به یک جور پختگی در سبکی می رسد که در ده سال اخیر پیگیر آن سبک بوده است . از " زمستان است " تا " ?ریاد " ... و در طول این ده سال طی 4 آلبوم و ده ها کنسرت خارج از کشور ، کوشید تا این سبک آوازی را گسترش بدهد و به نقطه ی قابل اتکایی برساند . نظر شخصی من این است که در این دو آلبوم شیوه ی آواز خوانی بسیار شنیدنی و دل انگیز شجریان که ازهمکاری با حسین علیزاده شروع به تغییراتی کرد بالاخره پس از سال ها یک پوست اندازی کامل می کند و به شکلی پخته و در اوج خود به شنونده معر?ی می شود . شیوه ای مناسب گوش های امروز ، که می کوشد از تحریرهای خیلی طولانی و آوازهای پرتحریر ( آگاهانه و از نه روی ضع? ) بپرهیزد و تحریر را در در مواقعی که واقعا لازم است ارائه کند ، نه اینکه جا وبی جا برای به رخ کشیدن قدرت حنجره تحریر بزند . می کوشد آوازی که ارائه می کند بار احساسی بیشتری داشته باشد و به شکلی خشک و دستوری ادا نشود . اشعار ، لحن و ... نیز قابل توجه هستند . در اینجا دوستان را توجه می دهم که چنانچه کسانی ایراداتی به ضع? صدای استاد یا پیربودن صدا !!! یا از این دست انتقادات داشته باشند این به هیچ وجه منا?ی چیزی که من می گویم نیست . من پختگی در سبک وشیوه ی آواز را می گویم ، نه اینکه مثلا صدا جوان است یا پیر است ... با صدای ضعی? و قوی ، جوان و پیر ، هر دو می شود آوازهایی جدید یا قدیمی ، نو یا کهنه ، ارائه کرد . این ها دو موضوع جدا هستند که باید مستقلا بررسی شوند .
استاد شجریان این بار نیز مثل همیشه نشان داد که محمدرضا شجریان است . شجریان کسی است که غیر از موسیقی دستی هم در سایر هنرها دارد . خط می نویسد و عکس می گیرد . همسرش نقاش مو?قی است و دوستان و اطرا?یانش اهل هنرند . لذا او نه تنها به هنر موسیقی ، بلکه به کلمه ی " هنر " آشناست و آن را ارج می نهد . لذا مثل همیشه در این آلبوم ها ما با شاهکارهایی از طراحی ، گرا?یک و خطاطی روبرو هستیم و آلبوم را با کی?یتی دریا?ت می کنیم که سایر آلبوم های موسیقی در بازار ?علی ایران از این لحاظ تا این حد غنی نیستند .
***
متاس?انه مثل همیشه کسی به خواهش و درخواست ما گوش نکرد !!! و یک روز پس از عرضه ی رسمی آلبوم ، دقیقا همان کسانی که انتظارش را داشتم هر دو آلبوم را به طور کامل برای دانلود روی سرور هایشان گذاشتند !!! عجب سرعتی ! اگر اینها در همه ی امور زندگی شان همین قدر جد و جهد داشتند یقینا به رتبه های بالایی در اجتماع دست می یا?تند . جالب اینجاست که اکثر آن ها یا بیدل هستند ! یا عاشق ! نام های وبلاگها و سایت هایشان این را می گوید ... بیدل .... بی قرار ... عاشق ... من هنوز ن?همیده ام که کجای مرام عاشقان و بیدلان و سرخوشان این است که نتیجه ی زحمت ده ها ن?ر انسان ارزشمند را یک روزه دود هوا کنند ؟؟؟ شاید بیدل های دنیای جدید اینطورند و من عقبم ! نمی دانم ... ولی واقعا هنوز نمی توانم استدلال های این دوستان را که آلبوم های جدید را که هنوز در بازار هستند ( و چه بسا مهر مجوز آن ها هنوز خشک هم نشده است ) کامل برای دانلود در اینترنت قرار میدهند درست ب?همم ... آخر با چه استدلالی ؟ من برای اولین بار در این وبلاگ این بحث را مطرح کردم و دلایل این دوستان را بسیار شنیده ام . بماند که برخی از این دوستان به اتکای آمار بازدیدهای روزانه شان که سر به 3000 و 4000 ن?ر در روز می زند آنچنان در دنیای غرور و سرمستی شان سیر می کنند که هرگز حاضر نشدند درخواست های من را برای یک بحث دوستانه در این زمینه قبول کنند ، بلکه جواب سلام هم ندادند ! باری این دوستان بی توجه به اینکه برای یک پایگاه دانلود محض ، با صدها لینک دانلود ، روزانه 3000 بازدید کاملا طبیعی است ( شما ?قط حساب کنید که چند ن?ر با این اینترنت گازوییلی ما ! برای دانلود یک آلبوم چندین بار در یک روز به این سایت ها باید مراجعه کنند ؟ دانلود قطع می شود یا با مشکل روبرو می شود و دوباره باید مراجعه کنند ؟ تازه این سایت ها صد ها لینک دانلود دارند ... ) .
استدلال های این دوستان به هیچ وجه با عقل سلیم جور در نمی آید . من تنها مشکلم این است که این ها خودشان را دوستدار موسیقی می دانند و می گویند هد?شان این است که موسیقی مملکت رشد کند ؟؟؟!!!!! عجبا و حیرتا که این چگونه حمایتی است ؟ این دوستان همواره استدلال می کنند که با این سرعت های پایین کسی نمی تواند به درستی دانلود کند و مجبور می شوند اصل آلبوم را بخرند ... یا مثلا استدلال می کنند که هزینه های دانلود بالا است ... یا برای خارج نشین ها ... اولا که با این رشد سریع و روزا?زونی که اینترنت پرسرعت دارد - و چندین ن?ر از دوستان خود من تهیه کرده اند - این حر?ها کاملا بی اساس می شود . ثانیا خود من که اینترنت پرسرعت ندارم در سایت پرسرعت دانشگاه می توانم این کار را بکنم ، کما اینکه با یکساعت وقت گذاشتن توانستم 4 آلبوم کامل را در دانشگاه دانلود کنم . ثانیا امروزه با توجه به رشد و گسترش امکانات دوستان خارج نشین هم بسیاری از آلبوم ها را می توانند تهیه کنند . لا اقل دل آواز که نمایندگی ونکوور کانادا را دارد و از پخش خارج از کشور هم بهره مند است آثارش قابل تهیه اند . امکان خرید سی دی در بسیاری از سایت ها نیز ?راهم است . شما اگر میخواهید به موسیقی مملکت کمک کنید یکی دو ترک را به طور تبلیغاتی قرار دهید نه اینکه دو سی دی کامل را آن هم یک روز پس از توزیع در بازار آپلود کنید . لا اقل دم از عشق به موسیقی ایرانی نزنید که شما اولین نابود کننده های آن هستید . در این زمنیه می توان گ?ت :
لا? عشق و گله از یار زهی لا? گران ...
هر کس به طریقی دل ما می شکند ، بیگانه جدا دوست جدا می شکند
بیگانه اگر می شکند حر?ی نیست ... با دوست بگویید چرا می شکند ؟
ما از طلا گشتن پشیمان گشته ایم ، مرحمت ?رموده ما را مس کنید !
منبع:دل آواز