در وصف استاد علی تجویدی استاد استادم
استاد علی تجویدی هنرمندی بی همتا در تصنی? سازی بود تا حدی که هیچ یک از اساتید موسیقی ایران به تعداد تصنی?های او اثر قابل توجه ندارند؛ مثلا می توان گ?ت از بین تصانی? مشهور دستگاه چهارگاه نیمی از ساخته تجویدی هستند.
علی تجویدی با داشتن حا?ظه قوی خود حتی تا روزهای پیش جوابگوی علاقمندان موسیقی بود (چندی پیش از استاد خرم در مورد سازنده تصنی?ی در مایه سه گاه با مطلع "نشسته در هر چمنی" پرسیدم که استاد خرم ?ورا" خواستند که از استاد تجویدی بپرسم که متاس?انه چنین ?رصتی دست نداد) حا?ظه قوی و استعداد سرشار موسیقی در علی تجویدی او را سالها پیش به یک جوان مشهور در میان اساتید موسیقی تبدیل کرده بود، به صورتی که حتی در منزل استاد ایرانی مجرد (که کمتر هنرمندی به این مح?ل راه داشت)، تجویدی غیر از اینکه جزو جمع بود، به تکنوازی هم میپرداخت و حتی نکاتی که استاد ایرانی مجرد اشاره میکردند با ساز تجویدی به اجرا گذاشته میشده است.
تجویدی در جوانی موسیقی را با ?لوت آغاز کرد و سپس به آموختن ویولون پرداخت و با اینکه در آن دوره چندان نوازندگی ویولون به سبک کلاسیک غربی جا نیا?تاده بود به تحصیل این سبک از نوازندگی پرداخت که غیر از اساتید غربی، از محضر ملیک آبراهیمیان و بابگن تامبرازیان است?اده کرد.
اگرچه هنوز در نسل تجویدی و حتی نسلهای بعد از آن، این دست نوازندگان بطور جدی نوازنده ویولون کلاسیک نشدند؛ و چندین نسل بعد، نوازندگانی مانند رحمت الله بدیعی و شجاع الدین لشکرلو ظهور کردند که به طور جدی توانایی اجرای سولیستی ویولون ایرانی و کلاسیک غربی را توامان داشتند. (لازم به ذکر است به همین خاطرشجاع الدین لشکرلو نوازنده مورد علاقه مرحوم تجویدی بود)
اصولا نوازندگان یا آهنگسازان آن دوره در بند آن نبودند که در غرب ?لان آهنگساز یا نوازنده چه می کند یا خود را بسنجند که مثلا ?لان کس در ارکستراسیون کارهای بهتری دارد و باید به آن برسیم. شاید بتوان گ?ت اولین آهنگسازانی که چنین دغدغه هایی داشتند پرویز محمود و حسین ناصحی بودند که توانستند خود را با استانداردهای آهنگسازی جهانی مطابق کنند ولی پیگیری و ترویج جدی و عملی این جریان توسط استادانی مانند استوار، دهلوی، مسعودیه و پژمان در نسلهای بعد بود.
آهنگسازانی مانند تجویدی یا و?ادار که در آنزمان به تحصیل موسیقی غربی می پرداختند در واقع هد?شان رسیدن به توانی بود که قدرت بیان بهتر احساسات و حالتهای درونی شان را داشته باشند و در این ?کر نبودند که مثلا یک سونات یا سم?ونی بسازند.
مرحوم تجویدی مدتی زیر نظر روح الله خالقی و سپس هوشنگ استوار (آهنگساز بزرگ ایران) به تحصیل علوم چند صدایی و آهنگسازی پرداخت مدتی هم نزد ضیاء مختاری به تحصیل ارکستراسیون پرداخت و به این ترتیب از آن پس بسیاری از آثارش را خود برای ارکستر تنظیم میکرد. (پیش از آن آثاری از تجویدی موجود است که با ارکسترهای کوچکی که در دهه 30 معمول بود بهره برده، ترکیب این ارکستر غیر معمول و تا حدی عجیب است؛ سازهای این ارکستر بیشتر ویولون، ?لوت، کلارینت، درام و تنبک است)
تجویدی در اجرای تکنوازیها و جواب آوازهایش با ویولون حالتهای مخصوص به خود داشت که دارای طمانینه و متانت خاصی که از شخصیت بزرگ او می آمد بود؛ سکوتها و قطع های مطبوع میان آوازهایش، تومانینه ای که در موسیقی نوازندگان و خوانندگان اص?هانی سراغ داریم را تداعی میکرد.
نوازندگی ویولون او بدون هیچ گونه حالت لمپنی و سبکی ای بود که در نوازندگی ویولون در زمان او بسیار مرسوم بود. سبکی که از ویولون مرحوم حسین یاحقی ایده گر?ته و با سبکهای ویولون جیبسی و گاهی عربی مخلوط شده بود و باب دهان ?یلمهای ?ارسی با آوازهای آنچنانی آنروزگار بود. ساز تجویدی همواره جایگاهش با این دست نوازندگان متمایز و بسیار شخیص و دور از غلو های زننده این دسته از نوازندگان بود.
تجویدی از محضر استادان زیادی در موسیقی، چه غربی و چه ایرانی بهره برد که گاه این اساتید از لحاظ سنی از او کوچکتر بودند و تجویدی هم در آن زمان شهرتی داشت، ولی بدون توجه به جایگاهش در محضر اساتید حاضر میشد و می آموخت.
تجویدی به جز ویولون با سه تار هم آشنایی داشت و گاه سه تار هم به دست میگر?ت و زمزمه ای میکرد. چند سال پیش نیز آلبومی با سه تار و صدای استاد منتشر شد که اگرچه نشاندهنده توانایی های تکنیکی او نیست، ولی برای شنیدن موسیقی ناب او ?رصتی شیرین است.
سه تار نوازی او با اینکه زیر نظر استاد صبا پیشر?ته، چندان از سبک او پیروی نمیکند و همچون نوازندگی ویولونش که نه شبیه به استادش حسین خان یاحقی است نه استاد دیگرش صبا، مخصوص اوست.
علی تجویدی پس از انقلاب سالها ?قط در خلوت خود و گاهی در مجلسهای بزرگداشت اساتید موسیقی، دست به ساز میبرد و ?عالیت مهمی نداشت، تا اینکه به همت شاگرد قدیمی خود، ?رهاد ?خرالدینی با هد? راه اندازی ارکستر ملی باز شروع به کار کرد که آثار گرانبهای دیگری تقدیم به موسیقی ایران کرد.
استاد علی تجویدی پیر موسیقی ایران و همنواز بزرگترین چهره های موسیقی ایران همچون طاهرزاده، جلیل شهناز، ابوالحسن صبا، سعادتمند قومی، ادیب، حسن کسایی، مرتضی محجوبی،محمدرضا شجریان و ... همچنین جزو اولین هنرمندانی بود که زمان تاسیس رادیو بصورت زنده به اجرای موسیقی میپرداخت و از آنزمان تا انتشار آثارش روی CD سالها در راه اعتلای موسیقی تلاش کرد. تالی?ات او به همراه آثار صوتیش نشاندهنده مردی خستگی ناپذیر و سختکوش است که سالها کمر به خدمت موسیقی ایران بسته.
یاد آن استاد گرانقدر همیشه در دل ما می مونه
برای زنده نگه داشتن راه ایشان و امثال ایشان راه درازی رو در پیش داریم دوستان
