دولتمند و گروهش که نام خود را بر آن نهاده، از ۹ تا ۱۱ آبان ماه در فرهنگسرای هنر به روی صحنه می روند.
این چهارمین حضور او بر روی سن اجرا در ایران است. پیش از این دولتمند خال اف در جشنواره موسیقی فجر نیز به اجرای برنامه پرداخته بود. با پخش صدای او در تیتراژ آغازین مجموعه تلویزیونی "شکرانه" که ماه رمضان از تلویزیون ایران پخش شد، حالا او چهره ای شناخته شده تر در بین عامه مردم ایران است.
دولتمند از دیرباز از شعرهای مولوی در کارهای خود استفاده می کرد و به این واسطه مولوی را در کشور خود بیش از پیش به مردم شناسانده است.
دولتمند خال اف در سال ۱۹۵۰ در روستای داغستان ناحیه شور آباد تاجیکستان در خانواده ای کشاورز و اهل فرهنگ به دنیا آمد.
نخستین استادان او پدرش خان محمد و برادرش نظر علی بودند. او در مدرسه موسیقی و دانشکده هنر تاجیکستان تحصیل کرده است.
نخستین کنسرت دولتمند خال اف در سال ۱۹۶۳ در سن ۱۳ سالگی از تلویزیون سراسری شوروی سابق پخش شد. او از سال ۱۹۷۵ تا کنون کنسرت‌های موفقی را در کشورهای آسیایی و اروپایی اجرا کرده است.
دولتمند پژوهشگر موسیقی مردمی تاجیکستان است و در طول ۱۲ سال فعالیت مستمر، موسیقی مردمی تاجیکستان را جمع آوری کرده و امیدوار است درآینده ای نزدیک آنها را منتشر کند.
آقای دولتمند ظاهراً تمام نوازندگان گروه از اعضای خانواده شما هستند و شما در حقیقت یک گروه خانوادگی تشکیل داده اید. درست است؟
بله. گروه من با اسم دولتمند از سال ها قبل در تاجیکستان فعالیت می کرد و در سال های گذشته نیز اجراهای بسیاری را در کشورهای مختلف داشته ایم. گروه من در اصل یک گروه بیست نفره است که برای هفته مولوی در ایران شش نفر از اعضای آن را با خود به ایران آورده ام.
تمام این ۲۰ نفر از اعضای خانواده شما هستند؟
بله. برادران، پسر عموها و پسران من همگی در این گروه عضو هستند.
در این گروه چه نوع موسیقی اجرا می شود؟
در تاجیکستان دو نوع موسیقی وجود دارد که شامل شش مقام و فلکسرایی و فلک موسیقی مردمی است. آوازهایی که قرنها سینه به سینه از نسلی به نسل دیگر منتقل شده است.
فلک در اصل موسیقی اصیل تاجیکی است و شباهت های بسیاری هم به موسیقی ایران بخصوص منطقه خراسان دارد و من این موسیقی را اجرا می کنم.
[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید] [ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]
دولتمند خال اف
با اجرای موسیقی سنتی با سازهای اروپایی مخالف هستم اما سعی می کنم به موسیقی سنتی رنگ و بویی مدرن و امروزی دهم و به غمی که در آن نهفته است رنگ دیگری بزنم. غمی که در تاریخ و فرهنگ تاجیکستان ریشه دارد و اصولاً تا نسوزی قادر به ساختن و خلق هنر نیز نیستی.
آیا این موسیقی در تاجیکستان آموزش داده می شود؟
بله. اما من موسیقی فلک را از پدر و پدربزرگ خود آموخته ام. اجدام به من شعرهایی را از مولوی آموختند که امروز هر چه می گردم در مثنوی معنوی و دیوان کبیر آنها را پیدا نمی کنم و این نشان می دهد که اشعار این شاعر ۱۰۰ درصد جمع آوری نشده است.
موسیقی فلک به دلیل استفاده از اشعار عرفانی در زمان شوروی سابق از سوی دولت تا حدودی ممنوع بود. ما شعرهای مولوی را اجرا می کردیم و چون شعرهای مولوی بیشتر وجه عرفانی و خداگونه دارند، در حکومت کمونیستی شوروی اجازه کار چندانی نداشتیم. اما از زمان استقلال کشور تاجیکستان دولت نیز به این موسیقی توجه ویژه ای دارد. به طوری که رئیس جمهوری روز ۱۰ اکتبر را روز موسیقی فلک اعلام کرده است.
آقای دولتمند در تاجیکستان استفاده از شعرهای مولوی در گروه های دیگر نیز به اندازه این گروه مرسوم است؟
بله اگرچه شروع این کار با من بود. من ۲۸ سال پیش شروع به استفاده از شعرهای مولوی بیشتر از گذشته در کارهایم کردم و دو سال پیش ژاک شیراک نشان طلایی کشور فرانسه را به دلیل استفاده از شعرهای مولوی به من اهدا کرد.
دلیل علاقه شما به شعرهای مولوی چیست؟
شعرهای او صاف و بی غش است و هیچ غرضی در آن وجود ندارد. غزلیات او آهنگین است و به همین دلیل می توان آنها را به راحتی در موسیقی به کار گرفت.
شما فقط به اجرای موسیقی سنتی تاجیکستان علاقه دارید؟
موسیقی فلک بخشی از دغدغه من است. در حالی که من از شعرهای شاعران معاصر نیز استفاده می کنم و با ارکسترهای سمفونیک و گروه کر نیز همکاری دارم. در حال حاضر رهبر گروه فلک که از سوی دولت حمایت می شود هستم و در کنسرواتوار عالی موسیقی تاجیکستان تدریس می کنم.
آیا تاجیکستان هم برای هشتصدمین سال مولوی برنامه های ویژه ای تدارک دیده است؟
بله. رئیس جمهوری تاجیکستان اعلام کرد که به مناسبت این سال باید در سراسر تاجیکستان جشن برپا شود و گروه هایی از نقاط مختلف از جمله قونیه به تاجیکستان آمدند و به اجرای برنامه پرداختند.
قصد ندارید در شهرهای دیگر ایران نیز به اجرای برنامه بپردازید؟
طبق برنامه ریزی ها که امیدوارم عملی شود، قرار است ۲۹ دسامبر در جزیره کیش و پس از آن در استان آذربایجان کنسرت هایی را برگزار کنم.
منبع : bbcpersian
