آموزش ردیف دوره ابتدایی سنتور
درود دوستان
خیلی وقت بود که احساس می کردم نیاز هست که ردیف دوره ابتدایی سنتور اثر زنده یاد استاد پایور اجرا بشه و در مورد قطعاتش بحث و بررسی بشه. همانطور که مستحضر هستید استاد پایور این دوره ارزشمند برای هنرجویانی که دستور سنتور را پشت سر گذاشتن تدوین نموده اند.
این کتاب حاوی قطعاتی است در کلیه دستگاهها و آوازها (به جز نوا و راست پنجگاه). هر دستگاه یا آواز با مقدمه ای ضربی شروع می گردد و سپس گوشه های مهم آن دستگاه یا آواز اجرا می گردند و با یک قطعه ضربی یا رنگ خاتمه می یابد.
این کتاب، فوق العاده ارزشمند است و کمک بسیاری در زمینه شناخت ردیف موسیقی ایرانی و تقویت نوازندگی هنرجویان می نماید. زمان معمول برای اجرای کامل این کتاب توسط هنرجو دو سال در نظر گرفته شده که این خود نشان دهنده سنگینی و اهمیت این کتاب می باشد.
جناب آقای سعید ثابت قبلا این کتاب ارزشمند را اجرا نموده اند. پیشفرض ایشان بر این بوده که نکات مهم و کلیدی در مورد قطعات کتاب توسط هنرآموزان و مدرسان به هنرجو ارائه خواهد شد، لذا فقط به اجرای قطعات بسنده کرده اند و از ارائه توضیحات خودداری نموده اند.
ولی متاسفانه با توجه به مواردی که مشاهده نموده ام بسیاری از هنرآموزان آنگونه که باید حق مطلب را به جا نمی آورند، و نه تنها توضیحات اضافی را ارائه نمی کنند که گاها نکات ضروری و لازم را برای هنرجویان شرح نمی دهند و از هنرجو انتظار رعایت نکات مهم را ندارند. به طور مثال به شعرهایی که همراه بسیاری از گوشه ها در کتاب ذکر شده اهمیتی نمی دهند و یا نکات مهم در مورد ریتم قطعه، کوک قطعه، شرح گوشه ها و تفاوت هرکدام از گوشه ها با یکدیگر و ... را نادیده می گیرند و فقط به اجرای نت توسط هنرجو اکتفا می کنند. برای همین می بینیم که اغلب هنرجویان در بحث ردیف فوق العاده ضعیف هستند.
لذا تصمیم گرفتم در حد توان به اجرای قطعات این کتاب ارزشمند بپردازم و علاوه بر ذکر نکات لازم و ضروری،قسمتهای شعری را نیز همراه با قطعات اجرا نمایم.
علاوه بر این یکی از دوستان عزیزم در نت آهنگ تصمیم به تهیه یک نرم افزار آموزشی برای سنتور گرفته اند که اجرای کتاب دوره ابتدایی قسمتی از این برنامه هست. امیدوارم اون برنامه نیز به زودی تهیه بشه و در اختیار دوستان عزیز قرار بگیره.
گرچه سعی کرده ام هر اجرا را چند بار با نت اصلی تطابق دهم ولی به هر حال انسان جایزالخطاست و نیاز به اقرار نیست که در اجرای این مجموعه سنگین کمبودها و ضعفهایی وجود دارد که امیدوارم دوستان با پیشنهادها و انتقادهای سازنده خود مرا از آن آگاه سازند.
لازم به ذکر است این قطعات با سنتور "لا" کوک نواخته شده بنابراین اجرایی که شما می شنوید در شور"لا" می باشد و قاعدتا اگر سنتور شما "سل" کوک باشد این اجرا یک پرده بالاتر از آنچه با سنتور خود اجرا می کنید خواهد بود.
دستگاه شور
1- مقدمه شور
2- درآمد اول شور
3-درآمد دوم شور
4- چهارمضراب شور
دستگاه شور - ردیف دوره ابتدایی سنتور (دستگاه شور)
سلام دوستان
به یاری خدا قسمت "شور" به اتمام رسید. من دوتا خواهش بزرگ از شما دارم یکی اینکه به خاطر صدای ناهنجارم، بنده را عفو بفرمایید. بنده فقط برای آگاهی هنرجویان عزیز از طریقه اجرای قطعات آوازی، آوازها را اجرا کردم و چاره ای هم نبود. بالا بودن کوک (به خاطر استفاده از سنتور "لا کوک" و سرماخوردگی جزئی هم مزید علت شد که صدای ناهنجارم، ناهنجارتر رخ نمایی کند. به خصوص در گوشه حسینی. که بازهم عذرخواهی می کنم.
دومین خواهش بنده این هست که هرگونه اشکالی که در اجراها مشاهده کردید را حتما بهم بگید. گرچه من سعی در اجرای درست قطعات داشته ام ولی بالاخره انسان جایزالخطاست و خطا و اشتباه جزیی لاینفک از زندگی انسان هستش:
جایی که برق عصیان بر آدم صفی زد
ما را چگونه زیبد دعوی بی گناهی
در مورد بهبود کارها هم هرپیشنهادی که داشتید مانند کیفیت ضبط ، سرعت قطعات و ... را هم عنوان بفرمایید تا سعی کنم حتما در ادامه با بکار بستن اونها اجراهای بهتری داشته باشم.
به هر حال امیدوارم این اجراها مفید واقع گردد.
دستگاه شور
1- مقدمه شور
2- درآمد اول شور
3- درآمد دوم شور
4- چهارمضراب شور
5- درآمد سوم شور
6- گوشه شهناز
7- چهارمضراب شهناز
8- گوشه قرچه
9- گوشه رضوی
10- گوشه حسینی
11- چهارمضراب حسینی
12- ادامه گوشه حسینی
13- گرایلی شستی
آواز افشاری - ردیف دوره ابتدایی سنتور
آواز افشاری: منسوب به ایل افشار از طوایف ترک ایرانی و از متعلقات چهارگانهٔ دستگاه شور (به همراه ابوعطا، دشتی و بیات ترک) است. افشاری آوازیست محزون و غم انگیز و دارای حالتی بسیار خوش و دلپسند میباشد.
گام افشاری به سهگاه نزدیکتر از شور است. در افشاری درجهٔ چهارم دستگاه شور نت شاهد و درجهٔ دوم آن نت ایست و درجهٔ پنجم نت متغیر محسوب میگردد.
افشاری را مملو از شکایات و غم و اندوه دانستهاند. الحان و نغمات (گوشههای) افشاری بعد از درآمدهای مختلف عبارتاند از:
- درآمد
- جامه دران
- حصار
- عراق
- حزین
- نهیب
- رهاوی
- قرایی
- صدری
- مثنوی
میان قطعاتی که در موسیقی ایرانی، مطابق سبک معمول ساخته شده روی تنیک افشاری کمتر فرود آمدهاند؛ بلکه همیشه روی تنیک شور رفتهاند. البته فرود بر تنیک افشاری یک قرارداد معمول نیست.
فواصل افشاری: دوم بزرگ، سوم نیم بزرگ، چهارم و پنجم درست، ششم نیم بزرگ، هفتم کوچک و هنگام است.
از متعلقات مهم افشاری، عراق است که در ماهور هم نواخته میشود و درین جا صورت تغییر مقام را پیدا میکند. افشاری بوسیله آواز رهاب (رهاوی یا راهوری ) به شور برمیگردند. نغمه مثنوی هم به سبکی خاص در افشاری نواخته میشود که مثنوی پیچ نام دارد.
آواز افشاری
[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]
1- مقدمه افشاری
2- درآمد اول افشاری
3- چهارمضراب افشاری
4- درآمد دوم افشاری
5- جامه دران
6- حزین
7- چهارمضراب عراق
8- عراق
9- رهاب
10- رنگ افشاری
آواز دشتی - ردیف دوره ابتدایی سنتور
آواز دشتی: از متعلقات دستگاه شور است که آن را آواز چوپانی نیز نامیده اند. این آواز با اینکه غم انگیز و دردناک است اما در عین حال بسیار لطیف و ظریف می باشد.
آواز دشتی به طور کلی دارای دو منطقه اصلی درآمد و اوج میباشد که متغیر بودن نت شاهد در دشتی از ویژگیهای مهم این آواز تلقی می گردد. تنوع تحریر در آواز دشتی بسیار زیاد است به طوری که بسیاری از تکنیکها و مهارتهای آوازی در اجرای گوشهها مورد استفاده قرار می گیرند.
هر چند که آواز دشتی امروزه در بین مردم گیلان رواج یافته و گوشه هایی مانند دیلمان و گیلکی متعلق به شمال ایران است، اما اصل آواز دشتی متعلق به منطقه دشتی در جنوب کشور است و نغمه دردهای زمانه و روزگار پر از مشقت و سختی عشایر و چوپانان و مردمان کوهپایه نشین زاگرس است.
از مشهورترین آثار در آواز دشتی به سرود ای ایران اثر روحالله خالقی میتوان اشاره کرده، عارف قزوینی نیز بسیاری از تصنیفهای خود را در این آواز ارایه کرده است.
آواز دشتی
[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]
1- مقدمه دشتی
2- درآمد اول دشتی
3- درآمد دوم دشتی
4- چهارمضراب دشتی از کتاب دستور سنتور
5- بیات راجع
6- عشاق
7- چهارمضراب عشاق
8- ادامه عشاق
9- سارنج
10- رنگ دشتی