همه چیز درباره ی کمانچه (قسمت دوم)
قسمت بعدی مورد بررسی ما سیم گیر کمانچه است.
سیم گیر در زیر کاسه قرار دارد و چنانکه از اسمش پیداست وظیفه ی گرفتن سیم ها و کوک ساز را برعهده دارد.
[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]
نمای کلی کاسه و محل استقرار سیم گیر
سیم گیر از جمله قسمت های ساز کمانچه است که تغییرات زیادی در آن روی داده است.در کمانچه قدما سیم گیر
فقط وظیفه ی گرفتن سیم ها را داشت اما با ورود ویولون به ایران و بیشتر در چهار دهه ی اخیر ، در سیمگیر کمانچه تغییراتی داده شد که بیشتر متاثر از سیم گیر ویولون بود .این تغییرات در سیمگیر به شکل وسیله ای پیچ مانند ظهور کرد که به سیم گیر کمانچه اضافه شد و وسیله ای شد برای کوک کردن دقیق ساز.در بین نوازندگان به این قسمت از سیم گیر تاندر گفته میشود.
[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]
[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]
[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]
نمای سیم گیر از زوایای مختلف
به هرحال این تغییر در حال حاضر در کمانچه پذیرفته شده و به نوازند ه های این ساز کمک زیادی میکند. هر چند برخی از نوازندگان معاصر زیاد موافق استفاده از تاندر نیستند.
----------------------------------------------------
قسمت بعدی که می توان گفت مهمترین قسمت کمانچه هم هست کاسه کمانچه است.کلا در ایران کاسه ها را به دوشکل می سازند.یکی به صورت کروی که در موسیقی شهری و دستگاهی ایران کاربرد دارد و نوع دیگر کمانچه هایی هستند که به صورت مخروط ناقص ساخته میشوند و در قسمت های مرکزی و غربی ایران مثل لرستان و چهارمحال و بختیاری رواج دارند.این کمانچه ها چون معمولا در مراسم های رسمی مردم مثل عروسی و پایکوبی و سوگواری مورد استفاده قرار میگیرند پشت باز ساخته میشوند تا با افزایش حجم صدا بتوانند این گونه مراسم ها را به خوبی پوشش دهند.سازهای پشت باز صدایی تیز و رسا و شفاف دارند و معمولا دارای سه سیم هستند اما در سالهای اخیر تحت تاثیر کمانچه های سنتی سیم چهارم هم به آنها اضافه شده است.وزن این نوع کمانچه در مقابل کمانچه های کروی سبک تر است و معمولا از چوب توت و به صورت یک تکه ساخته میشوند.
[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]
نمای جانبی از کاسه کمانچه های پشت باز (ساخته ی دست استاد مراحمی)
[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]
نمای کلی کمانچه های پشت باز
کمانچه های کروی هم به صورت یک تکه و ترکه ای ساخته میشوند.کاسه های یک تکه از چوب های مختلف ،معمولا از گردو خراطی میشوند .درکمانچه‌های ترکه‌ای، سازنده ، ترکه های خم شده را را بر روی قالب مشخص کروی شکلی قرار می دهد تا ترکه ها در کنار یکدیگر کاسه ساز را شکل بدهند و در نهایت با تکمیل شدن کاسه و حالت گرفتن ترکه ها ، قالب را از قسمت جلویی کاسه که بعدا پوست بر روی آن قرار میگیرد خارج می کند. ضخامت کاسه‌های ترکه ای کم است و به همین دلیل کاسه سبک تر است چرخش کمانچه که یکی از مهمترین اصول نوازندگی است در این نوع سازها راحت تر انجام می شود.ضمنا کمانچه های ترکه ای معمولا از نظر شکل ظاهری زیباتر و شکیل ترهستند.قطر بیرونی کاسه کمانچه موسیقی سنتی معمولاً 20 سانتی متر است، در حالی که در مناطق مختلف ایران اندازه کاسه کمانچه متفاوت است، ترکمنها کمانچه با کاسه‌های بسیار کوچک می سازند. در نقاط دیگر دنیا نیز که سازهایی شبیه به کمانچه ایرانی دارند کاسه‌ها کوچک و غالبا از پوست نارگیل ساخته میشود.
[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]
[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]
نمای کاسه کمانچه های ترکه ای (ساخته ی دست استاد بیاض امیر عطایی)
انواع دیگر کاسه های ترکه ای :
[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]
کاسه ی ترکه ای (ساخته ی دست استاد ملکی)
[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]
کاسه ی ترکه ای (ساخته ی دست استاد ملکی)
[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]
کاسه ی ترکه ای (ساخته ی دست استاد کربلایی)
[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]
کاسه ی ترکه ای (ساخته ی دست استاد جاوید مقدم)
-------------------------------------------------------------------------
پایان قسمت دوم
ادامه دارد...
دوستان اگر نقصی بود بفرمایید.
نویسنده : و یشتاسب(Kamanche)
