شوچیک

«به نام تصنی�? گرهستی »
اوتاکارشوچیک ،نوازنده واستادبزرگ ویولن در22مارس 1852 میلادی دردهکده ی «هوراژدوویک»درچکسلواکی متولدشد.پدراوآموزگارمدرسه ی همان محل بودوهمزمان گروه کرناحیه رارهبری می کرد.درچنین محیطی شوچیک ازکودکی باموسیقی آشنایی پیداکرده ،درس های آوازرانیز�?رامی گر�?ت،به طوری که دره�?ت سالگی درگروه کلیساآوازمی خواندوپس ازمدت کوتاهی نت خوانی اونیزخوب شد.پس ازاندک زمانی نواختن پیانووسپس ویولن رانزدپدرآغازکرد.امابه دلیل علاقه ی زیادش به ویولن وپیشر�?ت های سریعی که کردویولن رابه عنوان سازتخصصی برگزید.امابه هرحال پدرش که نقشه های متعددی برای اوداشت اورادردبیرستانی در«پراگ»ثبت نام نمود.شوچیک جوان که به علوم علاقه ای نداشت وازاینکه نمی توانست یه قدرکا�?ی ویولن تمرین نمایدا�?سرده بود،سرانجام پس ازمدتی بامتقاعدکردن پدرش دبیرستان راترک کرد.پس ازآن درامتحان کنسروانوارپراگ شرکت کرد،اماپذیر�?ته نشدتااینکه پس ازمدتی کارشدیدومتمرکزتوانست درامتحان کنسرواتوارقبول شودوبه کلاس سال دوم راه یابد.درکنسرواتوارزیرنظرپر� ��?سور«آنتوان بنه ویتس»نواختن ویولن راادامه دادوسرانجام درماه ژو�?�?�?�?�?�?�?�?ین سال 1870�?ارغ التحصیل گردید.درجشن �?ارغ التحصیلی همراه ارکسترکنسرواتوار،کنسرتووی ولن بتهوون رابه نحوی چشمگیراجرانمودوتحسین همگان رابرانگیخت.پس ازآن مشغول نوازندگی گردیدومدت سه سال به عنوان کنسرت مایسترارکسترموزارت درسالزبورگ نوازندگی کرد.دراین مدت کنسرت های متعددی درسراسراتریش اجرانمودوبه ویژه ،بااجرای آثارپاگانینی ،باخ وارنست در وین شهرتی به هم رساندبه طوری که منتقدمشهورآن زمان "ادواردهانسلیک"که بسیارسخت گیربودطی مقاله ای نوازنده ی جوان راستود.درهمین زمان کنسرت مایستری ارکستر اپراکمیک وین به اوپیشنهادشدواوپذیر�?ت.ضمن نوازندگی دراین ارکستربارهابه پراگ مسا�?رت نموده ودرآنجاکنسرت های بسیاری راهمراه «بدریش اسمتانا»اجراکرد.هم چنین همراه «بودان کریمن»،نوازنده ی ویلنسل ،کنسرت های متعددی اجراکردوحتی دربعضی کنسرت هاهمراه پیانوآوازهای شوبرت راخواند.اونماینده ی اصیل موسیقیدانان قرن نوزدهم بودکه توانایی اوبه نوازندگی یک سازخلاصه نمی شدودرسایررشته هانیزورزیده بود.درسال 1874ارکستراپراتعطیل شدوشوچیک مجبوربه ترک وین گردید.پس ازمدتی سرانجام به شهر«کی ی�?»درروسیه ر�?ت ودررویال کالج موسیقی آنجاهمراه چندتن ازدوستانش دپارتمان زهی راپایه گذاری کرد.دراینجابودکه ضمن تدریس ،�?قدان روشی منسجم وحساب شده رالمس نمودوهمین امرانگیزه ی اوبرای نوشتن اولین کتاب خودتحت عنوان «مکتب تکنیک ویولن»اپوس 1و2گردید.شوچیک دراین کنسرواتوارتبدیل به بدعت گذاری کامل گردیدبه طوری که پس ازمدتی نه تنهاباعث تحول دردپارتمان زهی
گردید،بلکه سیستمی برای تعلیم نوازندگی ارکسترمجلسی وارکستربزرگ وحتی سیستمی برای دپارتمان سازهای بادی به وجودآورد.تحولات شگر�?ی که اوبه وجودآوردچنان مو�?ق بود که بالاخره درسال 1887ریاست کنسرواتوارمذکوربه اوپیشنهادشد.امااوبه دلایلی آن رانپذیر�?ت،تااینکه سرانجام درسال 1892 به چکسلواکی بازگشت ودرکنسرواتوارپراگ که درآن زمان ریاست آن با «آنتوان دورژاک»بودبه تدریس مشغول گردید.ازاین به بعد اوزندگی خودراوق�? تدریس ومسایل تعلیم وترتیب درموسیقی نمودزیراعلاوه بر علاقه واستعدادخاصی که دراین کارداشت ،چشم چپش نیزآسیب دیده بودومانع ازاجرای کنسرت های مو�?ق برای اومی شدبه طوری که عاقبت درسال 1894 این چشم وی به کلی بینایی خودراازدست داد.
ادامه دارد...

درزمان حضورشوچیک درکنسرواتوارپراگ،شاگردان ویولن پیشر�?ت های چشمگیری ازخودنشان دادند.ویرتوئوزهای مشهورچک مانند«یان کوبلیک»،«یاروسلاوکوچیان»و «امانوئل اوندرک»برای اونه تنهادرچکسلواکی بلکه درسراسرجهان شهرتی کم نظیربه ارمغان آوردند.ازاین به بعدبرای تصدی کرسی ویولن ،پیشنهادهای متعددی ازگوشه وکنارجهان به اوشد،ولی اوهیچ کدام رانپذیر�?ت وهم چنان درپراگ ماندوکارروی کتاب های خود-«تکنیک ویولن»-راادامه داد.کتاب «تغییرپوزیسیون»اپوس 8رادرسال 1895تمام کردودرسال 1898کارروی کتاب «تمرینات مقدماتی برای دوبل نت ها»رانوشت.
درسال 1909تدریس رادرآکادمی وین شروع نمودودرهمین جابودکه کلاس های (دوره ای)ویولن بین المللی راپایه گذاری نمودو ویولونیست های جوان ازسراسردنیابه این کلاس های می آمدند،که ازجمله مشهورترین آنها«ی�?رم زیمبالیست»،«زیگموندکرمن»و «اریکادورینی»رامی توان نام برد.دراینجاشوچیک دراوج بودومی توانست تمام ایده های خودرابه شاگردانش ارائه کندوبهترین نتیجه رابگیرد.اوروی جنبه های تکنیکی نوازندگی ویولن تأکیدخاص داشت ،بدون این که جنبه های هنری وموزیکال رانادیده بگیرد،ازاین روشاگردانش رابه سخت کوشی تشویق می کرد.بعضی ازمنتقدین به اوایرادمی گر�?تندکه" هنرجویان رامکانیکی بارمی آوردوکارخانه ی پاگانینی سازی دایرکرده است." درعوض طر�?داران اومنتقدان رابه شلختگی درنوازندگی وتمیزنبودن تکنیک متهم می کردند.بااین حال کاراوکم نظیربود.هنرجویان اوبه سطوح بالاوقابل ملاحظه ای دست یا�?ته بودندوبرخی ازآنان نیزویرتوئوزهای مشهوری درسطح جهان شده بودند.به نظرمی رسدکه شوچیک درآن دوران تنهایک رقیب داشت واوهم «لئوپولدآوئر»بودکه در"سنت پطرزبورگ" کلاس داشت .شوچیک خودراوق�? آموزش کرده بودتا�?رصت کا�?ی برای کارروی مکتب تعلیم ویولن خودراداشته باشد.گاهی اوازساعت 6صبح شروع به آموزش می کرد.تابستان ها،کلاس خودرادردهکده ای به نام"پیزک"دایرمی کردوویولونیست های مختل�? ازسراسرجهان به این دهکده می آمدندتاازاستادبزرگ درس بگیرند.به جرأت می توان گ�?ت که این دهکده تقریبا"به کعبه آمال ویولونیست هاتبدیل شده بود.اوهنرمندی بسیارباانضباط بودوبرای کارهایش برنامه داشت وحتی تمرین کردن شاگردانش رازیرنظرداشت.شب هابه محل هتلی که شاگردانش درآن اقامت داشتندمی ر�?ت وتاپاسی ازشب رادرسالن هتل باآنان می گذراند.سرانجام درسال 1918باتأسیس جمهوری مستقل چکسلواکی ،شوچیک به پراگ بازگشت وتاپایان عمردرآنجاماند.«ژوز�? اولریش»ویولونیست مشهورچک خاطرنشان می کندکه روزی درکلاس اوبه شاگردی برخوردکردکه بسیاربدوخارج می نواخته ووقتی اور�?ته ازاستادسؤال کردم که چراچنین شاگردی رامی پذیرید؟اوگ�?ت"درست است این شاگردباهمه ی علاقه، استعدادخیلی کمی برای این کارداردولی نکته ی مهم این است که ازطر�?ی عشق اورابه وبولن نبایدسرکوب کردوازطر�? دیگرازاویادمی گیرم که چگونه روشی برای شاگردان کم استعدادترتدوین نمایم"دراین زمان شوچیک 78 ساله بود.
ادامه دارد...

درسال 1920شوچیک مسا�?رت هایی به آمریکاکردواز«دانشگاه کرنل»در"ایتاکا"بازدیدکرد.د� �سال 1924و1931به نیویورک وشیکاگور�?ت ودرآنجامسترکلاس برگزارنمود.درسال 1932(دوسال قبل ازو�?اتش)اوآخرین مسا�?رت های خودراانجام دادوحتی به لندن مسا�?رت نمودودرکالج "گیلدهال"کلاس هایی رابرای کوتاه مدت اد پس ازعمری تلاش درراه ارتقای �?رهنگ هنرموسیقی در18 ژانویه ی 1934درسن هشتادودوسالگی ودردهکده ی "پیزک"دار�?انی راوداع گ�?ت.روانش شادباد!
دراینجامجال زیادی برای پرداختن به جنبه های گوناگون کارشوچیک نیست ازاین روضمن معر�?ی کتابی که یکی ازشاگردان اوبه نام «ا.مینوتی»تحت عنوان «چگونه آثاراستادانه ی شوچیک راکارکنیم»نوشته است وراهنمای بسیارارزنده ای است که توسط انتشارات (Bosworth)به چاپ رسیده است،به نکاتی کوتاه دراین موردبسنده می کنیم :
شوچیک هم به معلمان وهم به هنرجویان کمک کرده است.همان طورکه خوداومی گوید:«روشن کرده ام که چگونه مسائل خاص وپیچیده ی ویولن راحل کنیم وکدام تمرینات برای کدام مسأله لازم است».یادآوری این نکته نیزضروری است که این کتاب هابیشترکتاب های مرجع هستندتادرسی یعنی معلمین نبایدشاگردان راوادارکنندکه ازال�? تای کتاب رابنوازندبلکه هرازگاهی تمرین یاتمریناتی رامتناسب باپیشر�?ت نوازندگی بایداختیارکرد.
کتاب هاوروش آموزشی شوچیک ونوع نگاه اوبه مسائل نه تنهابرای ویولنیست هاست،بلکه تمام نوازندگان سازهای دیگرازآن آموخته اندچنان که کتاب های اوبرای ویولنسل،آلتو،سازهای بادی وغیره تنظیم وبازنویسی شده ومورداست�?اده قرارمی گیرند،ازاین رومی توان اوراحلقه ای ازحلقه های تکامل تکنیک نوازندگی وآموزش موسیقی درسطح جهانی به حساب آوردکه منشأخدمات بزرگی بوده است.
یکی ازجنبه های بسیارمهم کارهای شوچیک ،جامع وکامل بودن آن هاست،به طوری که می توان گ�?ت نکته ای نیست که اوبه آن نپرداخته باشد.کوچک ترین حرکات وجنبه های تکنیکی راموردبحث قرارداده وبرای آن تمرینات متنوعی نگاشته است که می شودجداگانه به سراغ آن هار�?ت.این نکته مجموعه ی آثاراورایگانه وبی بی بدیل می سازد.
اکثرنوازندگان یزرگ دنیا،شوچیک رامعلم بزرگی می دانندوکتاب های اوراگنجینه ای برای آرشیوتاریخ نوازندگی به شمارمی آورند،حتی آن هایی که این کتاب هارابه کارنمی برند.
البته واضح است که تکامل ازحرکت بازنمی ایستدوتکنیک ویولن نیزدائما"درحال پیشر�?ت بوده وامروزه دیدگاه های متنوع دیگری برآن ا�?زوده شده است وکتاب های آموزشی هم بهتروبهترشده اندوبنابراین اگرامروزه حتی هیچ است�?اده ای ازکتاب های شوچیک نشود،ازازقدروقیمت آن هانمی کاهد،چراکه اوبازکننده ی راه بوده است .ا�?ق دیدنوازندگان ومعلمان رابسیارگسترده ترکرده است.اماازطر�?ی کتاب های شوچیک ونظایراومانند"کارل �?لش"ودیگران ،بیشترجنبه دائره المعار�? پیداکرده اندوبه خودی خودنه خوب هستندونه بد(مانندهرکتاب دیگری)این استادان خوب هستندکه مشکلات هنرجویان رادرهرمقطع مانندپزشکی حاذق تشخیص می دهندوسپس ازلابه لای این دائره المعار�? هاوکتاب های مرجع نسخه ی خاصی رابه هنرجویان توصیه می کنند.
چندنمونه ازآثارشوچیک:
1.«مکتب تکنیک ویولن»،درچهاربخش(اپوس 1-1870-78)
2.«مکتب تکنین آرش ه »،درسه بخش (اپوس 2-1880-92)
3.«40واریاسیون»(اپوس 3-1894)
4.«تمرینات کشش انگشتان برای انگشت های دوم،سوم وچهارم»(اپوس 4-منتشرنشده)
5.«تمرینات مقدماتی برای 24کاپریس دنت»(اپوس5-منتشرنشده)
6.«متدمقدماتی آموزش ویولن»در7بخش(اپوس 6-1900)
7.«اتودهای مقدماتی برای تریل ودوبل نت نوازی»(اپوس7-1899)
8.«اتودهای تغییرپوزیسیون وگام نوازی مقدماتی»(اپوس8-1895)
9.اتودهای مقدماتی برای دوبل نت نوازی»(اپوس9-1889)
10.«آوازهاورقص های چک برای ویولن»(اپوس 10-1989)
(منبع کتاب اول مکتب تکنیک آرشه کشی )