ساز خاموش اثر جدید استاد شجریان
ساز خاموش
امروز می خوام به کاست جدید استاد ساز خاموش بپردازم
در آذر 1384 یک کنسرت در تالار بزرگ وزارت کشور برگزار شد.این کنسرت با همکاری استاد حسین علیزاده و استاد محمدرضا شجریان و استاد کیهان کلهر وهمایون شجریان در دشتی و بیات ترک و افشاری اجرا شد. که در فروردین امسال به عنوان دو آلبوم با نامهای ساز خاموش وسرود مهر به بازار آمد.که گوش دادن این دو آلبوم رو به همه دوستان توصیه می کنم.
در این مجال میخوام به ساز خاموش بپردازم که مثل همیشه میگم اگه اشتباه داشت ببخشید دیگه در حد معلومات کم منه.مثل همیشه با اجازه بزرگتر ها ...رخصت!:
البته به نظر میات استاد شجریان یه کم سر حال نیست و عصبی بودند که این هم آخر و عاقبت کنسرت دادن تو ایران هست!!البته تو سرود مهر این مسئله بیشتر به چشم میاد
این کاست بسیار زیباست و ماندگار خواهد بود.(مگه میشه علیزاده قطعه ای بسازه و یا تنظیم کنه و کلهر به این خفنی ساز بزنه و صدای جادویی استاد به همراه پسرش همایون کنار هم جمع بشن و اثر ماندگار نشه؟؟!!)
در ابتدای کاست قطعه پیش درآمد دشتی ساخته مرحوم یوسف فروتن نوازنده سه تار که چند سالی استاد علیزاده شاگرد ایشلن بودند را می شنویم و استاد علیزاده به حق زیبا از استادشان یاد کرده اند.این قطعه یک ریتم آرام دارد که واقعا زیبا به صورت همنوازی کمانچه و تار اجرا می شود وتنبک شیرین هما یون شجریان زیبایی آن را افزون کرده است. کمانچه حالت خاصی به قطعه داده و تنظیم این قطعه بسیار زیباست . در ادامه استاد علیزاده شروع به نواختن در آمد دشتی میکند و کمانچه ادامه میدهد که واقعا استاد کلهردر این کنسرت سحرانگیز ساز زدند.استاد شجریان با شعری از شیخ فرید الدین عطار نیشابوری شروع به خواندن درآمد دشتی میکند(دل ز دستم رفت وجان و دل هم بی جان چون کنم) و با شعرزیبایی از حافظ ادامه میدهد(دل از من برد وروی از من نهان کرد...) و به واقع سوز عجیبی در این آواز استاد هست که شنونده را آتش میزند!نکته جالب در سبک جواب آواز تار و کمانچه است که در حین آواز تار جواب میدهد و کمانچه در اکتاو پایین افکت میدهد و جواب را دقیق نمیدهد ولی بعد از آواز کمانچه اکتاو بالا را شروع میکند و تار جواب کمانچه را میدهد.که واقعا دم هر سه استاد به خصوص استاد کلهر گرم!!!(خیلی خفن ساز زده!!!!).بعد تصنیف قدیمی رها( رو سر بنه به بالین) با رنگ و حال و هوای جدیدی اجرا میشود که شنیدن این تصنیف با این تنظیم جدید و زیبا واقعا دلنشین است .استاد شجریان این تصنیف را از مرحوم استاد دوامی که مدت ها برای جمع آوری تصانیف قدیمی خدمت ایشان میرفتند روایت کردند.در ادامه استاد علیزاده شروع به تکنوازی میکنند که مثل همیشه بوی خلاقیت و نغمات جدید و زیبا و دلنشین میدهد و با هر مضراب قلب شنونده را از جا میکنه. استاد شروع به خواندن گوشه لیلی و مجنون با شعری از حافظ (چو گل هردم به بويت جامه در تن / کنم چاک از گريبان تا به دامن) میکنند که به زیبایی استاد علیزاده جواب میدهند و کم کم کمانچه وارد میشود . و موقعی که استاد شروع به خواندن گوشه دشتستانی در اکتاو بم میکند سازها سکوت میکنند و بعد از هر جمله اقدام به جواب آواز میکردند .استاد این آواز را به سبک استاد دادبه که 8 سال شاگرد ایشا ن بودند خواندند و یادی نیکو از استاد دادبه کردند.استاد شجریان درباره مرحوم دادبه میگویند: ((تاثیر گذارترین فرد در زندگی من استاد دادبه بود او مرا دگرگون کرد و حتی در شخصیت هنری من اثر شگرفی داشتولی آنچه که برای من ارزش دارد فکر و اندیشه این مرد بزرگ بود و شاید مهمترین بخش زندگی هنری من آشنایی با ایشان است و ایشان خیلی بیشتر از پدرم در من اثر گذاشت.))
و بعد از این آواز زیبا و تاثیر گذار نوبت به تصنیف ساز خاموش ساخته استاد علیزاده روی شعر استاد شفیعی کدکنی میرسد.که این تصنیف شیوه ای جدید دارد. اول اینکه روی شعر نو ساخته شده ودیگر آنکه در اين تصنيف، تحريرها با هم متفاوت و با اندکی فاصله و در عين حال هم‌وزن بودند. که قبلا نمونه این تجربه را در کاست راز نو استاد علیزاده میبینیم .در این تصنیف خبری از جواب تصنیف های رایج نیست و شیوه نوینی دارد که تصنیف را از یکنواختی در میآورد .در کل تصنیف بسیار زیباست.
من اینجا اشعار را به صورت pdf آپلود کردم که از وبلاگ همایون شجریان گرفته ام .وقسمتی از دو تصنیف را با کیفیت پایین آپلود کردم که شما دوستان برای تهیه این اثر به یادماندنی و زیبا بیشتر تشویق شوید.امیدوارم این اثر رو بخرید و حتما خوشتون خواهد آمد.
نویسنده:علیرضا امیرصمیمی(اردیبهشت 86)
