تحصیل گیتار کلاسیک در اسپانیا و شرایط آن

تحصیل گیتار کلاسیک در اسپانیا و شرایط آن
مصاحبه ای را با یکی از نوازندگان گیتار
ذکر این نکته که اسپانیا یکی از معتبر ترین کشور های دنیا برای تحصیل گیتار کلاسیک میباشد مطلبی دور از واقعیت نیست. اسپانیا مهد گیتار،تا به حال نوابغ زیادی را به دنیای گیتار کلاسیک جهان معر�?ی کرده است که مهمترین آنها میتوان به ( andress segovia ,pepe romero , narciso yepes , angel romero , pablo sainz villegas , ricardo gallen , anabel montesinous و ..... اشاره کرد. هچنین دها هنرمند دیگر که اسم آنها برای همیشه در تاریخ موسیقی جاودان خواهد ماند. هنرمندانی چون monserat caballe , placiao domingo , jose carerras و ..... شاید باور باور کردن آن مشکل باشدئ ، اما واقعیت این است که در اسپانسا در طول یک سال به تنهایی بیش از 20 مسابقه و ده ها �?ستیوال بین المللی گیتار کلاسیک برگزار میشود که در مقایسه با دیگر کشور های دنیا یک رکورد به شمار میرود. در این بین میتوان به معتبرترین مسابقات گیتار دنیا همچون مسابقات benicasim , andres segovia .alhambra اشاره نمود. برگزاری �?ستیوال های بین المللی ،حمایت از استعداده های جوان ،امکانات خوب برای تحصیل ، دعوت از اساتید معرو�? گیتار دنیا و ..... سالانه باعث جذب صد ها نوازنده از نقاط مختل�? جهان به این کشور شده و ان را در کنار کشور های آمریکا ،�?رانسه ،ایتالیا و اتریش به یکی از مهمترین مراکز گیتار دنیا تبدیل کرده است .
با توجه به این که احتمالا نوازندگان زیادی در ایران هستند که شاید در آینده قصد تحصیل گیتار کلاسیک در این کشور را داشته باشند ،مصاحبه ای را با یکی از نوازندگان گیتار ایران آقای کیا کنی انجام دادیم تا علاوه بر پرس و جو در مورد شرایط تحصیل در کنسرواتوار های اسپانیا از آخرین وضعیت و �?عالیت های وی نیز مطلع شویم.
کیا کنی متولد 1363 گیتار کلاسیک را از سنین پایین نزد بابک �?لس�?ی اغاز کرد. در سال 1384 بعد از برگزاری کنسرت خود در سالن رودکی تهران برای ادامه تحصیل موسیقی عازم اسپانیا شد و و پس از گذراندن آزمون ورودی کنسرواتوار با نمره ممتاز در سال آخر مقطع medio grado پذیر�?ته شد و اکنون خود را برای ورود به دوره superior آماده میکند . وی در طول یک سال گذشته علاوه بر برگزاری کنسرت های مختل�? در �?ستیوال بین المللی ciudad de coria درشهر extramadura نیز شرکت داشته و از کلاس های 2 تن از نوازندگان شهیر گیتار اسپانیا igancio rodes و ricardo gallen بهره برده است.
- با سلام خدمت آقای کنی قبل از این که سوالات خودم را بپرسم و وارد جزئیات شوم لط�?ا خودتان م�?صل در مورد وضعیت تحصیل گیتار کلاسیک در اسپانیا صحبت کنید.
با سلام خدمت شما قبل از هر چیز از جناب عالی بابت این مصاحبه تشکر میکنم و امیدوارم اطلاعاتی که در اختیار شما قرار میدهم برای خوانندگان این مصاحبه م�?ید بوده و نوعی کمک کرده باشم به نوازندگانی که به شکل جدی هد�?مند گیتار کلاسیک را در ایران دنبال میکنند. دوره تحصیل گیتار کلاسیک در اسپانیا 14 سال به طول میانجامد. برای هر ترم یک حد اقلی برای هر درس در نظر گر�?ته میشود که هنرجویان در صورت کسب نمره لازم میتوانند در ترم بالاتر به تحصیل ادامه دهند. نمراتی که هنرجو در امتحان کسب میکند در واقع وضعیت و میزان توانایی او را مشخص میکند . بنابراین شما ممکن است با دو هنرجو برخورد کنید که در یک مقطع یکسان در حال ادامه تحصیل هستند ،اما توانایی و مهارت آنها با یکدیگر مت�?اوت باشد . به این دلیل دلیل که یکی امتحاناتش را با نمره 10 پاس کرده و دیگری با نمره 20 ولی همانطور که گ�?تم همیشه یک حد اقلی در نظر گر�?ته میشود که هنرجویان بدون کسب آن نمیتوانند به ترم بالاتر بروند.
این 14 سال به سه مقطع زمانی تقسیم شده است. مقطع اول دوره اش 4 سال است که هنرجو پس از پایان این دوره دیپلمی دریاقت میکند به نام دیپلم elemental . مقطع دوم دوره اش 6 سال است که به هنرجو در پایان این دوره دیپلمی تعلق میگیرد به نام medio grado . مقطع آخر دوره اش 4 سال است . هنرجو در پایان این دوره دیپلمی دریا�?ت میکند به نام دیپلم superior (در بعضی کشور ها به ان دیپلم master هم میگویند). در پایان دوره سوپریور از هنرجو انتظار میرود قادر باشد مهارت تکنیکی و موزیکالیته خود را با اجرای مسلط و مو�?ق یک کنسرتوی دشوار با ارکستر به طور مثال کنسرتو aranjuez به همگان اثبات کند .به بیان دیگر تبدیل به یک نوازنده حر�?ه ای 6 دانگ شده باشد.دیپلم superior بالاترین مدرک تحصیلی در کنسرواتوار های اسپانیا بوده و ارزش آن برابر با دکترای موسیقی در دانشگاه است.(در اسپانیا دانشگاه موسیقی وجود ندارد).
در اسپانیا سه نوع کنسرواتوار وجود دارد :
1-کنسرواتوار هایی که �?قط دوره ELEMENTAL تدریس میشود.
2- کنسرواتواری که د ران دوره elemental و medio grado تدریس میشود.
3-کنسرواتوار هایی که �?قط د ران دوره superior تدریس میشود.
کنسرواتوار های elemental و medio grado تعدادشان زیاد است. و تقریبا در اکثر شهر های اسپانیا میتوان انها را پیدا کرد..اما کنسرواتوار های superior تعدادشان کمتر است و به حدود 10 عدد میرسد و �?قط در شهر های بزرگ مثل مادرید ،والنسیا و بارسلونا و .... واقع شده اند.
ورود به کنسرواتوار های superior بسیار مشکل است. به طور مثال تنها کنسرواتوار superior دولتی در کل منطقه catalunia مدرسه موسیقی esmuc است که در سال کمتر از 10 هنرجو میپذیرد و در واقع امتحان ورودی آن بیشتر شبیه به یک مسابقه میماند تا یک امتحان. برای ورود به این دوره هنرجو باید در تمام دروس موسیقی از قبیل ساز ،سول�?ژ ،هارمونی ،دیکته موسیقی ،تاریخ هنر ، تاریخ موسیقی ،آنالیز موسیقی و ..... در حد بسیار خوبی مسلط باشد.نکته بعدی که شاید برای بسیاری از هنرجویان سوال باشد شرط سنی است. خوشبختانه در اسپانیا بر خلا�? بعضی دیگر کشور ها ( به طور مثال �?رانسه ) هیچ شرط سنی برای تحصیل وجود ندارد.اما واضح است که هر چه سن شما کمتر باشد شانس مو�?قیت بالاتر ر�?ته و از شما بیشتر استقبال میشود.
در مورد مواد درسی ،هر مدرسه موسیقی سیستم اموزشی خاص خود را دارد .اما همه آنها در کل از یک استاندارد پیروی میکنند..برای همین نمیتوانم دقیقا بگویم که در هر درس مدرسه ها از کدام کتاب است�?اده میکنند..اما کتاب هایی که رایج تر هستند در بخش هارمونی ،کتاب walter pistoon یا zamakoits میباشند که در دوره medio gradi تا پایان کتاب به شکل کامل آموزش داده میشود.کتاب های سول�?ژ ،پراکندگی زیادی دارند ،اما کتاب های grimoin و marie jean bourdeaux کتاب های رایج تری هستند که در 8 جلد از سال 1 تا 14 طبقه بندی شده اند.4 جلد اول در دوره elemental �?2 جلد بعدب در دوره medio grado و 2 جلد اخر آن در دوره superior آموزش داده میشوند.در مورد دیکته موسیقی در کنسرواتوار ها تا پایان دورهی medio grado معمولا به شکل 2 صدایی تدریس میشوند..اما برای آزمون ورود به مقطع superior بعضی از کنسرواتوار های معتبر لازم است هنرجو به شکل سه صدایی و گاهن 4 صدایی به آن مسلط باشند. در بخش ساز هر کنسرواتوار سیستم خاص خود را دارد .اما واضح است که هر چقدر به سال های پایانی تحصیل نزدیک شوید ،سطح قطعات هم بالاتر میروند.امیدوارم هنرجویان با این حر�? من گمراه نشوند .و تصور نکنند که اگر از �?ردا یک قطعه virtuos را اجرا کردند یعنی انکه بهترین نوازنده دنیا شدند! ! نه منظور من این بود که چقدر به سال های پایانی نزدیک میشوند ،سطح قطعات بالاتر میرود .اما در کنار آن سطح اجرای هنرجو نیز باید بالا رود و با قطعه ای که اجرا میکنند تناسب داشته باشد ..
موضوع دیگری که لازم است در مورد ان صحبت کنیم ،انتخاب استاد است.بسیاری از هنرجویان در بدو ورود به کنسرواتوار از هیچ چیز اطلاع ندارند و برای همین �?قط دوست دارند نزد اساتید معرو�? گیتار تحصیل کرده �?در کنار انها عکس یادگاری بگیرند ،اسم آنها را به بیوگرا�?ی خود بیا�?زایند و تصور میکنند که با این کار دیگران را مغلوب خود میکنند .نه این طرز �?کر به درد ایران میخورد .من یک سوال از شما دارم .چه کسی دوست ندارد نزد pepe romero تحصیل کند ؟
مشکلی که در این وجود دارد این است که اساتید معرو�? گیتار اسپانیا که همه بهتر از من انها را میشناسند به این راحتی در دسترس نیستند .به این دلیل که �?قط در دوره superior کنسرواتوار ها تدریس میکنند . پس کسی که میخواهد نزد انها تحصیل کند ، باید از 7 خان رستم بگذرد. یعنی که باید علاوه بر اینکه دوره medio grado را با نمره خوب پشت سر گذاشت �?در آزمون ورودی کنسرواتوار های Superior نیز پذیر�?ته شود. به زبانی دیگر راه 10 ساله را نمیتوان یک شب پشت سر گذاشت .باید هنرجویان پله پله به تلاش خود ادامه دهند و پیشر�?ت کنند .مطمئن باشند زمان ان که برسد مزد زحمات خود را دریا�?ت میکنند..
در مورد هزینه تحصیل در کنسرواتوارهاوضعیت بدین گونه است که هزینه تحصیل در کنسرواتوارهای medio grado و elemental سالانه در حدود 800 یورو و در مقاطع superior اگر کنسرواتوار دولتی باشد 1400 یورو در سال و اگر خصوصی باشد حدود 6000 یورو در سال هزینه در بر خواهد داشت البته تمام این مبالغ بستگی به مکانی که برای تحصیل انتخاب میشود دارند

- اطلاعات بسیار جامع و کاملی بود . اکنون میخواهم در مورد خود شما سوال کنم. پس از اتمام تحصیل آیا قصد بازگشت به ایران را دارید ؟
راستش را بخواهید باید بگویم که علاقه ای به بازگشت به ایران ندارم..البته ممکن است برای برگزاری کنسرت طی سال های آینده به ایران س�?ر کنم و برای هم وطنان خودم اجرا کنم.اما احتما ل این که درایران بمانم بسیار ضعی�? است. دلیل آن هم خیلی واضح است.چندی پیش در مصاحبه یکی از نوازندگان خوب گیتار ایران آقای مهرداد پاکباز ،ایشان اشاره به نکته جالبی کردند که با نظر ایشان کاملا موا�?ق هستم.: در ایران آدم 2 راه انتخاب دارد ،1 اینکه در همان ایران بماند 50 تا شاگرد اطرا�? خود جمع کند و در بین شاگردانش از خود یک قهرمان بسازد .حال شاگردان یا واقعا در بی خبری کامل به سر میبرند و یا واقعیت را در مورد استادشان میدانند اما به روی خود نمیآورند. چون میدانند که مو�?قیت انها در آینده در گرو مو�?قیت استادشان است.شاید بتوان این راه را نوعی مو�?قیت نامید .اما مو�?قیتی که کاذب است . راه دوم این است که شخص قید این شهرت کاذب را بزند و برود به دنبال حقیقت . حقیقت از نظر من یعنی اینکه بیشتر یاد بگیرد و پیشر�?ت کند .من راه دوم را انتخاب کردم .البته من تنها نبودم و بسیاری از نوازندگان دیگر هم سال ها قبل از من این راه را انتخاب کردند و اکنون تبدیل به نوازندگان بسیار خوبی شده اند و بی سر و صدا کار خود را انجام میدهند.
بودن در ایران نوازنده را تا حدودی تنبل و مغرور میکند به این دلیل که شما در کنسرت ها با شنوندگانی مواجه میشوید که اکثرشان بیشتر بر پایه احساس و ا�?کار شخصیشان نظر میدهند و نه بر پایه دلیل و منطق. در اروپا شما با نوازندگان حر�?ه ای تری روبرو هستید و همین باعث میشود که مجبور شوید که هر روز نقطه ضع�? خود را برطر�? کنید و به سمت جلو پیش بروید .غیر این صورت شما در یک جا ثابت میمانید در واقع شنونده خوب باعث پیشر�?ت یک نوازنده میشودو او را به تلاش بیشتر وا میدارد. این شنونده خوب خود به خود با گوش دادن به سی دی نوازندگان خوب و معرو�? گیتار دنیا ،کتاب های آموزشی، وحی الهی و....به وجود نمیآید .بلکه با تعلیم و تحصیلات آکادمیک صحیح و منظم به وجود میآید .چیزی که در ایران هم میتوان به آن دست یا�?ت ،اما با مشقت،سختی،تلاش،پشت کار و استعداد بسیار بالا.
- سوال دیگری که از شما دارم این است که چه �?رقی بین یک موزیسین و نوازنده میبینید؟
به نظر من یک نوازنده خوب زمانی میتواند یک اجرای خوب از خود ارائه دهد که موسیقی دان باشد.به نوعی حرکات انگشتان به تنهایی کا�?ی نیستند..چون بدون حساب و کتاب تنها نت ها را اجرا میکنند.شاید در نگاه اول همه چیز درست به نظر آید �?اما زمانی که با دید علمی به اجرا گ.ش میدهید. متوجه میشوید که این اجرا �?قط نوعی تقلید است یا اینکه یک نوع اجرای احساسی . زمانی که بین ذهن و انگشتان ارتباط برقرار شد ،اجرا ارزش پیدا میکند..یک مثال ساده برای شما بزنم.یک سرا بند باخ را در نظر بگیرید با کسر 3 به 4 .اگر نوازنده موزیسین نباشد و بخواهد آن را اجرا کند ،ضرب اول را قوی تر اجرا میکند چون به او گ�?ته شده است که در میزان های 3 ضربی ،ضرب اول باید قویتر اجرا شود.اما اگر طر�? موزیسین باشد و سرابند را بشناسد ،میداند که در سرابند به دلیل تاریخی استثنا ضرب دوم باید قوی تر از ضرب های دیگر اجرا شود و آن را در اجرای خود رعایت میکند.. اینجا �?رق یک نوازنده و موزیسین مشخص میشود. در کنسرت ها،شنونده های عادی موسیقی کلاسیک بدن این که کوچکترین توجهی به این نکته داشته باشند،از کنار آن میگذرند و �?رق این دو را متوجه نمیشوند.اگر انتقادی هم بکنند چه خوب و یا بد،هیچ اهمیتی ندارد. اما شنونده های حر�?ه ای موسیقی کلاسیک مسلما این نکته را تشخیص میدهند و نظر شان برای نوازنده اهمیت دارد و قابل احترام است.
-چندی پیش یک ویدئو کلیپ از شما در سایت هنر و موسیقی منتشر شد که مورد استقبال حدود 6000 ن�?ر قرار گر�?ت و مدتی بعد ایمیل های متعددی به سایت شد .لط�?ا در مورد قطعه ای که در ویدئو کلیپ اجرا کردید توضیح دهید.
ان قطعه نامش استuna limosna por el amor de dios .و یا به زبان �?ارسی صدقه ای به خاطر عشق به خداوند.این قطعه یکی از زیبا ترین قطعات ترمولو در رپورتوار گیتار کلاسیک به شمار میرود و اخرین قطعه ای است که agustin barrios در طول دوران حیاتش برای گیتار نوشت. همانطور که میدانید زندگی agustin barrios در �?قر شدیدی سپری شد . داستان این قطعه هم در نوع خودش جالب است:رئزی گدایی در خانه barrios را میزند . موقعی که barrios دئر خانه را باز میکند با گدایی روبرو میشود که از او تقاضای کمک دارد..چون barrios توانایی کمک به گدا را نداشت . در عوض این قطعه را مینویسد و به آن گدا هدیه میکند. اگر به قطعه گوش کنید صدای در زدن گدا را در دو میزان ابتدای قطعه میشنوید .همچنان قسمت مینور قطعه نشان دهنده بد بختی های گدا و قسمت ماژور آن نشان دهنده خوش بختی های گدا است.