نمونهایی از موسیقی کرمانشاه

[Acoustic]

من دیروز پیش استاد علی اکبر مرادی بودم ... البته من فعلا هنر جوی پیانو هستم .. ولی رفتم پیش ایشون و یه مقداری هم ساز زدم ! و اینکه نمیتونم راجب هیچکدوم نظر بدم که کی بهتره کی بد تر . ولی این رو میدونم که کم لطفی کردید و یکی از اساتید مسلم تنبور رو که حتی شاید باید اسمش در اول لیست میبود رو ذکر نکردید و هم چنین اسامی چند تن دیگه رو . که در این پست راجبش مینویسم ... و به حساب اینکه اطلاعات دقیقی ندارید میزارم


نورعلی الهی – استاد تنبور

- نورعلی الهی در جیحون آباد، واقع در ۱۸ كیلومتری بیستون در استان كرمانشاه به دنیا آمد. پدرش حاج نعمت‌الله جیحون‌آبادی از عرفای برجسته‌ی مسلك اهل حق است. طی چند سده‌ی گذشته، پیروان و مریدان این مسلك نیایش‌های سنتی خود را كه شامل تكرار اسما الهی است به همراه تنبور، از سازهای سنتی ایران، برگزار می‌كنند.

در آن دوران، به سبب فقدان تجهیزات ارتباطی، تنبورنوازانِ هر منطقه از شیوه‌ها و آهنگ‌های مناطق دیگر بی‌خبر بودند. مع‌ذلك، همان خلاء ارتباطی موجب شد كه تنبورنوازان مناطق مختلف آلات موسیقی خود را با فرهنگ محلی خود منطبق سازند.

حاج نعمت حدود سال ۱۲۸۱ شمسی، خانقاهی در جیحون‌آباد بنا كرد، از آن پس زائرانی از دیار دوردست، از هند تا شمال قفقاز و بخش‌هایی از بالكان به دیدارش می‌آمدند و برای مدتی در خانقاه می‌ماندند تا دانش بیاموزند و به ریاضت و خودسازی و ترك علایق دنیوی بپردازند.

مطابق سنتی دیرپای، هر یك از این زائران كه در تنبورنوازی و شیوه‌ها و آهنگ‌های منطقه‌ی خود مهارت داشتند، به درخواست حاج نعمت‌الله، آهنگ‌های خاص منطقه‌ی خود را به نورعلی خردسال می‌آموختند. نورعلی كه بسیار با استعداد بود، ضمن فراگیری آن آهنگ‌ها خود نیز بداهه‌نوازی‌ها و نوآوری‌هایی كرد.
او به سبب شرایط خانوادگيِ استثنایی‌اش، توانست تكنیك‌ها و ظرافت‌های تنبور هر منطقه، از جمله مناطق كُرد، ترك، فارس، لُر، عرب و هند را در كودكی بیاموزد، به‌طوری كه در سن نه ‌سالگی به مرتبه‌ای رسید كه صاحب‌نظران او را استاد تنبور به شمار می‌آوردند. تحولی كه سال‌ها بعد استاد الهی در تنبور به وجود آورد، سبب شد این ساز ساده كه قبلاً به سازی محلی و محدود و معمولی تبدیل شده بود، دوباره احیا شود و از فراموشی و نابودی نجات یابد.

- استاد الهی در دوران جوانی ردیف‌های موسیقيِ اصیل ایرانی را نزد درویش‌خان و استادان دیگر كه در مناطق مختلف كشور و گمنام زندگی می‌كردند به نحو كاملی آموخت. پس از آن چندین سال با موسی معروفی كه از شاگردان برجسته‌ی درویش‌خان بود در جمع‌آوری ردیف‌های موسیقی اصیل و تهیه‌ی نت‌هایی همكاری كرد. تمامی این نت‌ها به خط استاد الهی موجود است و منبعی ارزنده برای تحقیق در باب موسیقی اصیل ایرانی محسوب می‌شود.

- استاد الهی كه به پیچیدگی‌های موسیقی اصیل ایرانی احاطه‌ی كامل داشت، نواختن تار، سه‌تار، كمانچه، ویلن و فلوت را نیز فراگرفت.

- استاد الهی از میان سازهای محلی، «دوتار» قوچانی، «چگور»، «دوزله‌ی» آذری و دف را نیز آموخت.

- استاد الهی در ضمن تحقیقات خود كه در قرن گذشته صورت پذیرفت، موفق شد ردیف‌های موسیقی سنتی ایران را نیز به خوبی فرا‌گیرد. شاید این را بتوان با ارزش‌ترین دستاورد استاد در موسیقی به حساب آورد. روان‌شاد موسی خالقی كه مدت‌ها با استاد الهی رفت‌و‌آمد می‌كرد، سعی كرد رپرتواری از این نت‌های تنبور تهیه كند، اما بعد از مدتی به این نتیجه رسید كه پیچیدگی‌های این ردیف سنتی را نمی‌توان به قالب نُت درآورد. قرار بر این شد كه اجراهای استاد برای تحقیقات آینده ضبط شود. اجراها با تنبور سه سیم یا پنج سیم (بسته به نوع آهنگ‌ها) ضبط شد، ولی هنوز در اختیار عامه‌ی مردم قرار نگرفته است. پیشگامی‌ها و نوآوری‌های استاد الهی در مورد تنبور به شرح زیر است:

۱- تا زمان استاد الهی تنبور دارای دو سیم بود، استاد سیم اول را دو برابر كرد كه با هم به نحوی هماهنگ كوك می‌شوند. بنابراین، ضمن اینكه اصالت و ظرافت تنبور حفظ شد، این امكان فراهم آمد كه دقت و انگشت‌گذاری كه مؤلفه‌ی‌های اصلی سنتی است حاصل گردد.

۲- نوآوری دیگر استاد الهی مربوط است به نحوه‌ی كوك كردن تنبور سنتی كه به دو صورت انجام می‌شود: یكی شیخ امیری (با فاصله‌ی چهارم بین سیم‌های اول و دوم) ، و دیگری كوك طرز (با پنجمین فاصله).

۳- استاد كوك رزونانس (resonance) را ابداع كرد (دومین فاصله‌ی زیاد میان سیم‌های اول و دوم) ، و این اجرای مؤثرترِ شماری از آهنگ‌های سنتی را ممكن ساخت. عبدالقادر مراغی در « جامع الالحان » (تهران، ۱۹۸۷، ص۲۰۰) می‌نویسد: این نوع كوك روی تنبور «شروانیان» متداول بوده است، و افزودن آن به كوك‌های «شیخ امیری» و«طرز» روی تنبور معمولی، عملی ظریف و بدیع بوده است.

۴- استاد الهی روش استفاده از پنج انگشت دست راست را برای تولید اصوات گوناگون ابداع نمود. پیش از او، تنبورنوازان نمی‌دانستند كه چگونه پنج انگشت را به طرزی مستقل به كار ببرند. در روش استاد الهی، در نتیجه‌ی تمرینات مداوم و دشوار، هر انگشت می‌تواند یك ملودی را به طرزی مستقل بنوازد و در عین حال، پنج انگشت می‌توانند به گونه‌ای موزون و هماهنگ عمل كنند تا همچون پیشینیان استاد، «ریز»، « شور » و ملودی‌های مختلفِ دیگر را به اجرا درآورند. چند سال پیش قطعه‌ای را كه استاد با كوك شیخ امیری نواخته بود، در یك آزمایشگاه آواشناسی در پاریس تجزیه كردند. در این بررسی معلوم شد كه انگشتان او می‌توانستند در هر ثانیه ۱۲ نُت بنوازند. اجرایی این چنین پیچیده و عمیق فقط با دو سیم، كه البته یكی تكرار دومی است، بسیار شگفت‌انگیز و آرامش‌بخش بود.

۵- ویژگی دیگر سبك اجرای استاد الهی كیفیت معنوی آن است، كه نمی‌توان آن را در قالب كلمات بیان نمود. این كیفیت ثمره‌ی هفتاد سال عمل به معنویت و ریاضت است كه همچون امواج پر جزر و مدِ اقیانوسی بیكران، به رغم گونه‌گونيِ بی‌نهایتش، می‌توان آن را در قالب دو اصطلاح «قبض» و «بسط» خلاصه كرد.

در سبك استاد الهی حالات متضاد شادی و غم، امید و ترس، هیجان و آرامش، درشتی و نرمی، قوت و ملایمت، تندی و كُندی، فراز و فرود، ابهام و وضوح، تمركز و تنوع، توجه و‌ خلسه ، تجزیه و تركیب، تقلید و ابداع، مستی و مستوری و غیره جای یكدیگر را می‌گیرند و فضایی از توجه به مبدأ، و حالتی از حضور و غیبت می‌آفرینند.

۶- آخرین نكته‌ای كه باید ذكر كرد این است كه استاد الهی با اینكه از آموزش شاگردان، دریغ نداشت ولی به علت دشواری كار نوازندگی، فقط شمار معدودی از افراد خانواده‌اش، كه پیوسته به نغمات ملكوتی تنبور استاد گوش می‌دادند و تربیت روح می‌یافتند، توانستند اسرار این ساز را آن‌گونه كه باید و شاید، بیاموزند. ماهرترین شاگرد استاد پسر كوچكترش دكتر شاهرخ الهی است كه علاوه بر اینكه استاد تنبور است، متخصص در جراحی چشم‌ است، و در حال حاضر در اروپا مشغول كار و تحقیق است. پس از دكتر شاهرخ باید از شهاب الهی یاد كرد كه نوه‌ی استاد الهی و شاگرد برجسته‌ی اوست.

اطلاعات بیشتر در [ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]

اطلاعات بیشتر در [ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]

اطلاعات بیشتر در مورد تنبور و تنبور نوازان در [ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]

همچنین میتوانید مطالب بیشتری راجب کتاب ها . مکتب ایشان نیز در سایت ببینید.


„هرکس بگوید من دانا هستم از نادان ، نادان تر است. انسان باید همیشه از دیگران بیاموزد” . استاد الهی


در آخر شما رو هم به شنیدن این تنبور نوازی از آلبوم بزم حقانی توسط گروه رزبار در فرانسه ضبظ شده دعوت میکنم

[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]

ادامه ی آلبوم بزم حقانی

Be mowlaye [ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]

To ey diaf-shirin zaban [ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]

Hey vayyar [ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]

Mowlam khosh hati [ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]

Kamancheh and Daf [ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]

[ramtin_designer]

به موشوع تاپیک برگردید!!!
فکر کنم به اندازه کافی رد مورد اساتید نظر داده شد
منم اگه بخوام اسم اعضای گروههای کرمانشاه رو بیارم از این صفحه بیشتر میشه
نمونه ای جوابد میرباقری
مصطفی اسدزاده (استاد خودم)
علی اصغر جدید الاسلام (استاد خودم)
ارشام خرسندپور
یداله لرنژاد

پس میبینین تا دلتون بخواد اسامی هست
ولی قراره معرفی صورت بگیره
خواهشا بحث تخصصی درم ورد تنبور و سنتور وساه تار و دف و قره نی و هرچه که دوست دارید به یه تاپیک جداگانه ببرید
صحبت از مهر تنبور به این تاپیک چه ربطی داره الله اعلم
همین که در مورد علی اکبر صحبت کردیم و پرونده اش بسته شد یه استاد دیگه پرونده اش باز میشه
اینجوری فکر نمیکنین سایت رو سنگین میکنین ؟
خواهشا مقداری توجه کنین.

[saze_khasteh]

[ساز خسته;132285]این هم آهنگ مژده ی میلاد از مرحوم عالی نژاد که در تالار وحدت سال 1373(اگر اشتباه نکرده باشم) خوانده اند . سوز صدای ایشون روح رو جلا میده ... این هم هدیه ی یک کرمانی به شما کرمانشاهی ها
[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید][/quote]

من منتظرم نظرات شما رو درباره ی این آهنگ زیبا بشنوم.. ممنون

[Khashayar]

درود
خوب قرار بود در این تاپیک قطعات موسیقی کرمانشاه برای دانلود و شنیدن قرار داده بشه...
معرفی اساتید هم بله کاری بسیار خوب هست و ما رو با اساتیدی که حقشون نبود گمنام بمانند آشنا میکنه و این باعث میشه آثارشون رو بشنویم با تفکراتشون و سبکشون اشنا بشیم و این در موسیقی ما بسیار تاثر گذار هست..
اما من پیشنهاد میکنم دوستان تاپیکی با عنوان معرفی اساتید کرمانشاه (یا هر شهر و استانی) ،بزنند و اساتید رو اونجا نعرفی کنیم.. من هم این پست های معرفی اساتید رو منتقل میکنم اونجا...
البته پست های نا مربوط و شخصی پاک خواهد شد.!!!
پس در این تاپیک نمونه صوتی و تصویری آثار رو قرار بدید و در تاپیکی که ایجاد میکنید معرفی اساتید...
پاینده باشید

[رامش]

ممنون از ashoo عزیز

[ramtin_designer]

خشایار جان الحق که مدیر خوبی هستی
من قبول میکنم نباید با هرکسی کل کل کنم
ببخش

[saze_khasteh]

[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]
اهنگ معروف سید خلیل با گروه بابا طاهر

[xmicronet]

با سلام
کسی از نحوه پرده بندی تنبور اطلاعاتی داره ؟
با تشکر

[Don_Ramtin]

تنبور معمولا 13 یا 14 پرده داره . البتّه امروزه بیشتر 14 پرده روی تنبور می بندند ، امّا هنوز هم گه گاه به تنبور هایی با 13 پرده برمی خوریم . فواصل پرده های تنبور هم بر اساس پرده و نیم پرده ست و ربع پرده در تنبور نداریم . امّا چون هیچ کدوم از این فواصل دقیق نیست و „تامپره” نشده ، خیلی از نیم پرده ها و فواصل تنبور ، بویِ ربع پرده هم میدهد و به همین دلیل مقامات و قطعاتی رو در موسیقیِ تنبور می شنویم که تا حدود زیادی بر فواصلِ دستگاهِ شور یا نوا منطبق است. برای مقایسه بینِ فواصلِ تنبورهایِ مختلف ، می تونید به جلد اوّل „دایرة المعارفِ سازهایِ ایران” نوشته یِ جنای محمّد رضا درویشی مراجعه کنید . فارابی هم مقاله یِ خوبی برایِ دستان بندیِ تنبور داره که می تونه راهگشا باشه .

[xmicronet]

تنبور معمولا 13 یا 14 پرده داره . البتّه امروزه بیشتر 14 پرده روی تنبور می بندند ، امّا هنوز هم گه گاه به تنبور هایی با 13 پرده برمی خوریم . فواصل پرده های تنبور هم بر اساس پرده و نیم پرده ست و ربع پرده در تنبور نداریم . امّا چون هیچ کدوم از این فواصل دقیق نیست و „تامپره” نشده ، خیلی از نیم پرده ها و فواصل تنبور ، بویِ ربع پرده هم میدهد و به همین دلیل مقامات و قطعاتی رو در موسیقیِ تنبور می شنویم که تا حدود زیادی بر فواصلِ دستگاهِ شور یا نوا منطبق است. برای مقایسه بینِ فواصلِ تنبورهایِ مختلف ، می تونید به جلد اوّل „دایرة المعارفِ سازهایِ ایران” نوشته یِ جنای محمّد رضا درویشی مراجعه کنید . فارابی هم مقاله یِ خوبی برایِ دستان بندیِ تنبور داره که می تونه راهگشا باشه .

---------------------------------------------------
خیلی ممنون از راهنمایی مفیدتون