مهندسی صدا و چگونگی صدادهی ویولن

**vioman** · Tuesday 1 May 2007

به نام تصنی�? گر هستی
با سلام و درود بر همه شما دوستان عزیز

در طی چند ارسال درباره ساختار اکوستیک و چگونگی صدادهی ویولن و مو ضوعات مربوط با هم صحبت می کنیم امیدوارم مورد قبول شما واقع بشود.

چگونگی صدا دهی ویولن

صدا هنگامی ایجاد می شود که یک سطح مرتعش و هوای اطرا�? آن بر یکدیگر تاثیر می گذارند. همچنان که این سطح به جلو و عقب حرکت می کند، ارتعاش آن کاهش و �? شار موضعی هوا ا�? زایش می یابد . این تنوعات �? شار به صورت امواج صوتی به سرعت از مرکز به اطرا�? حرکت می کنند، گسترش می یابند و �? ضای اطرا�? شنونده را �? را می گیرند. اولین منبع ارتعاش در ویولن، سیمی است که آرشه را روی آن می کشند و یا با انگشت به آن زخمه می زنند؛ اما عملاً این کار به خودی خود صدایی ایجاد نمی کند، زیرا بخش سطحی سیم کوچک تر از آن است که بتواند هوا را به حرکت درآورد . بدنه ی ویولن طوری طراحی شده است تا به عنوان واسطه ای میان سیم و هوا عمل کند. سیم مرتعش نیرویی را که از لحاظ زمانی متغیر است بر روی خرک تولید می کند که سبب ارتعاش تمام بدنه ی ساز به همراه سیم می شود. صدایی که ما می شنویم ناشی از ارتعاشات کوچکی است که در قسمت چوبی ساز ایجاد می شود. صدا از طریق بازآوایی و تشدیدی که در بدنه ای ویولن صورت می پذیرد، تقویت می شود و ص�? حات بزرگ و سبک (ص�? حات جلویی و پشتی) ، ساز را قادر می سازند تا امواج صوتی با برد قابل توجهی ایجاد کند که از این لحاظ بی شباهت به بخش مخروطی شکل بلندگوها نیستند.
این نیروی جنبشی را که در سیم ایجاد می شود می توان با است�? اده از مبدل نوسان ساز الکتریکی (transducer) بر روی خرک اندازه گر�? ت. نیروی مورد اندازه گیری ما آن نیرویی نیست که از سیم های غیر مرتعش به سمت پایین اعمال می شود (که شاخص میزان آن در حدود ده کیلو گرم است) ، بلکه ارتعاشات ریز و سریعی که سیم مرتعش در هنگام نوسان به جلو و عقب ایجاد می کند، عامل نیروی اصلی مورد محاسبه است. نمودار نیروی ثبت شده به روش تحریک سیم بستگی دارد. سیمی که آرشه روی آن کشیده شده است، همواره موجی „دندانه اره ای” ایجاد می کند. ناشی از حرکت چرخه ای درگیر شونده ـ رها شونده ای است که توسط نیروی اصطکاکی موجود در میان آرشه و سیم ایجاد می شود. این حرکت شامل زمانهایی است که در آن، آرشه و سیم همراه یکدیگر به آهستگی حرکت می کنند (درگیر شدن) و نیز زمان هایی که در آن، سیم به سرعت در خلا�? جهت آرشه می گریزد. کلو�? ان اصطکاک لازم را برای این کار �? راهم می کند و باید بر روی سیم و موی آرشه ـ هر دو ـ برای کارآیی کامل وجود داشته باشد

ارتعاشات بدنه ای ویولن

برای یک سیم ـ صر�? نظر از سازی که سیم ها روی آن قرار گر�? ته اند ـ نوازنده، شرایط نواختن و شکل نیروی وارد بر خرک عملاً ت�? اوتی ایجاد نمی کند، اما اصواتی که توسط سازهای مختل�? با این سیم ها ایجاد می شوند یکسان نخواهند بود. اگرچه بدنه ای ویولن به تمام حرکات هارمونیک سیم مرتعش پاسخ می دهد، این پاسخ یکسان نیست و در صدای انعکاس یا�? ته، بدنه ای ساز نسبت هارمونیک ها را به یکدیگر تغییر می دهد. به این ترتیب ، بدنه ی ویولن صدا را رنگ آمیزی می کند. پاسخ مت�? اوت، ناشی از انواع تشدید مکانیکی بدنه است. به عبارت دیگر بدنه نیز همچون سیم دارای شکل های مختل�? ی از نوسان است؛ با این ت�? اوت که در این جا ارتعاشات در تمام بدنه منتشر می شوند و به علت پیچیدگی شکل و ساختمان آن، �? رکانس های این نوسات، ارتباط های هارمونیک ندارند

منبع:سایت کنسرواتور موسیقی تهران