موسیقی که محبوب همه بود

[mixer]

درود بر دوستان عزیز . . .

در سلسله گفته های من درباره ی وضعیت موسیقی ایران که دوستان همراه با رعایت نکردن قوانین لطف کردن تاپیک رو به مرحله ی قفل شدن رسوندن در یک تاپیک جدید مجبور شدم بحث هام رو ادامه بدم . . .

تقاضا و هشدار :

اگر خواننده و پیگیر جدی موضوعات این تاپیک هستید، سوال داشتید و یا خواستید به ما در راهبرد پیشرفت سطح معلومات علمی در رابطه با تاریخ موسیقی ایران کمک کنید .
تمنا دارم : خارج از بحث صحبت نکنید ، در غیر این صورت اولین کسی که از شما شکایت میکنه خود من هستم .
چون برای ما باعث افتخار هست که اعضا و یا حتی یک نفر قریبه برای تحقیق در اینترنت تاپیک ما رو نطق برداری کنه و در تحقیقش به کار ببره . پس کاری نکنید که این تاپیک هم مثل مابقی ، قفل بشه . . .

چون رفقا مجبور هستند جهت پایدار بودن سایت. مطالب نا متقارن با قوانین جمهوری اسلامی را منع کنند . لطفا به این موضوع با دید منطقی برخورد کنید ، نه سطحی و پیش پا افتاده . . .

سپاسگذارم .

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

_((قسمت اول))_

خنیاگری و موسیقی در دوره قاجاریه (1343-1209هجری)

شادروان حسن مشحون ، از گسیختگی شیرازه موسیقی و عدم رعایت اصول فنی پیشینیان و دگرگونی در روش عملی آن در آستانه تشکیل سلسله قاجاریه سخن رانده :

در این دوره موسیقی قدیم ایران اصول علمی و روش فنی خود را از دست داده بود و در روش عملی آن نیز ظاهرا اصول و قواعدی که در گذشته لازمه این فن بود یا به دلیل نبودن معلمانی که از آنها بیاموزند یا حوادث دیگر محجور و فراموش شده بود . در دوره کریم خان زند نیز تشویقی که از اهل موسیقی به عمل آمد ، موسیقی بازاری را رونق بخشید . توجه درباریان ، شاهزادگان و وابستگان دولت و دستگاه حکومت و دیگر مردم به شادمانی باز بر رواج این نوع موسیقی افزود و خواستاران آن بسیار شدند .

در هر کوی برزن بویژه در شیراز که پایتخت زندیه بود اهل طرب با خوانندگی و نوازندگی مردم را مشغول می داشتند و لازمه مجالس سازی ساز و آواز بود ، در ایم میان بیشتر کلیمیان و مردم عامی و عادی به این حرفه اشتغال جسته بودند و با ساز و آواز فنی قدما مقید نبودند و هر چه می خواندند و می نواختند جالب و سر گرم کننده بود .
دنبال کار این گروه نوازندگان و خوانندگان تا اواخر عصر قاجار نیز کشیده شد .

تنها اقلیتی از استادان فن که سنت های پیشینیان را رعایت می کردند و در حفظ موسیقی ملی کوشا بودند برای جلوگیری از گسیختگی موسیقی ایران صورت گرفت.
آنان آنچه را که بدیشان رسیده بود تنظیم و نگهداری کردند و به خواستاران این هنر آموختند . (تاریخ موسیقی ایران ، جلد 1 ، ص 375) .

دوره آرامش ، نشاط و رفاه زمان کریم خان زند دیری نپایید و بعد از آن بر سر حکومت ولوله ای بر پاشد و آخر سر آقا محمد خان قاجار . . . و بار دیگر خونریزی و ویرانی بر ایران سایه افکند . . .

بگذریم . . .

حکمرانی سلسله قاجار روی هم رفته نتایج شومی را برای ایران و ایرانی به بار آورد ، اما خنیاگری و موسیقی در طول حکمرانی قاجار ، به ویژه تا اواسط سلطنت ناصر الدین شاه به همان روال گذشته که شادروان مشحون ، (در قبل گفتم) ادامه یافت.

و بار دیگر از جناب مشحون می خوانیم در دوره قاجار :

دلبستگی پادشاهان قاجاریه به خوانندگان مذهبی و توجه آنان به روضه و تعزیه و مدح و نوحه و اذان و مناجات ، و تشویق این خوانندگان با دعوت به مجالس روضه و تعزیه خود و دادن انعام از یک سو عیش و عشرت دوستی سلاطین و گسترش بساط سور و سزوز طرب و تفریح اندرون شاهی ، علاقه شاهزادگان و رجال درباری و نوازندگی و داشتن خواننده و نوازنده اختصاصی ، نیز میل و رغبت و رقابت زنان متعدد پادشاهان قاجاریه به ویژه ناصر الدین شاه به داشتن خواننده و نوازنده شخصی و واداشتن استادان موسیقی درباری به ترتیب و تعلیم خدمه و صرف مبلغ زیاد در این راه از سوی دیگر عوامل موثری در عصر این سلاطین بوده است. . . (ادامه دارد که من بقیه رو بی خیال میشم)
(تاریخ موسیقی ایران ، جلد آول ، ص373-372) .

در بین سلاطین قاجار ، فتحعلی شاه و ناصر الدین شاه راحت طلب و عیاش بودند ، و ازاین رو ، دسته های خنیاگری مرد و زن در دربار آنها مشغول نوازندگی بودند . ناصر الدین شاه که حکومت حدود (1313-1216هجری) رو بر عهده داشت ، از سلاطین با ذوق و اهل بزم بود و رامشگران مرد و زن مجالس بزم او را رونق می بخشیدند . دوستعلی خان معیر الممالک فرزند عصمت الدوله (دختر ناصر الدین شاه) ، مطالب جالبی درباره وضعیت خنیاگری در دربار ناصر الدین شاه نگاشته است. ((بیشتر خاطرات دربار هست اما بسیار جالب هست چون مطلب طولانی میشه نمی نویسم))


تحولات در خنیاگری و موسیقی

علاقه دربار و بزرگان به موسیقی و شرکت خنیاگران و رامشگران در مجالس بزم از یک سو ، ارتباط با اروپاییان و نفوذ فرهنگ غرب از دیگر سو ، زمینه گسترش موسیقی و خنیاگری را در ایران فراهم کرد . با وجود این ، مخالفت گروه ها یی با خنیاگران همچنان ادامه داشت و خنیاگران از دست این گروه در عذاب بودند .
اما روی هم رفته تحولاتی در موسیقی ایران و خنیاگری در زمان قاجار رخ داد که عبارتند از :

الف : رواج موسیقی در بین بانوان و طبقه بالای جامعه
ب : تاسیس مدرسه موزیک
ج: وضعیت ساز ها
د : تنظیم دستگاه های موسیقی ایران

__________________________________________________ ___________

خب این مطالب رو داشته باشید تا تاپیک بعدی که قسمت دوم رو واستون بگم از شرح دادن بند هایی که ذکر شد . . .

شاد باشید و پر امید
منبع اصلی : خنیاگری و موسیقی در ایران ، نوشته دکتر سکندر امان اللهی بهاروند____