بررسی آلبوم جدید محسن نامجو : بوسه های بیهوده

[Lonely3tar]

شاید در دهه ی اخیر کسانی که موسیقی ایرانی گوش می دهند و کمی با موج تلفیق و کاربرد سازهای نو در بافت موسیقی ایرانی آشنا هستند کسی را آوانگارد تر از محسن نامجو سراغ نداشته باشند . „باب دیلان ایرانی !” این لقبی است که نیویورک تایمز به این هنرمند 35 ساله داده است. کسی که هم موسیقیش و هم اشعارش جنجال برانگیز هستند . از قضیه ی زیر زمینی کار کردن هایش و اتهامش به دلیل خواندن آیات قرآن در ترانه اش و انتشار قانونی آلبوم ترنجش در ایران که برخی آن را در زمینه ی موسیقی ایرانی مثل سیمرغ نیما می دانند , و فرارش از ایران و همه و همه دست به دست هم دادند تا نامجو بشود یکی از خبرسازترین و نوآورترین و در عین حال پرطرفدارترین ها در عرصه ی موسیقی ایرانی . نامجو را اکثریت می شناسند . برخی ها حتی مدل مویش را هم تقلید می کنند . برخی از طریق آهنگ های او با موسیقی ایرانی آشنا شدند . در اینکه نامجو آوانگاردی است که بعدی نو از موسیقی ایرانی را در تلفیق با سایر موسیقی ها علی الخصوص بلوز و بلوز/راک نه تنها به مردم ایران بلکه به مردم سایر ملل نشان داده است شکی نیست. کمااینکه مخالفان بسیاری هم مخصوصا در داخل کشور به دلیل گرایش های سیاسی و شکستن بافت های خشکی که در موسیقی ایرانی رواج دارد , دارد . اما باید باور کنیم که در طی چند سال اخیر نامجو شهرت و محبوبیت بسیاری برای خودش دست و پا کرده .

تا اینجای صحبت معرفی کوتاهی بود از نامجو و سبک و سیاقش در موسیقی . اما بحث اصلی بر سر آلبومی است که جدیدا به مناسبت روز ولنتاین منتشر کرده است. „بوسه های بیهوده (Useless Kisses)” نامی است که نامجو برای آلبوم جدیدش انتخاب کرده است. شاید اگر نگاه گذرا به کاور این آلبوم و ترک هایش بیندازیم چیزهایی دستمان بیاید . این آلبوم دارای 18 ترک است که بسیار زیاد جلوه می کند و در مقایسه با آلبوم پیشین او „آخ” که فقط 8 ترک داشت چیزی مثل سرگیجه می ماند . البته تمام ترک های این آلبوم قطعه یا کار مجزا نیستند . دو ترک دو پارتی و چندین ترک که نامجو ترجیح داده در آنها فقط شعر خودش را بخواند در این آلبوم گنجانده شده اند . بگذارید از کاور آلبوم شروع کنیم :

یک پس زمینه ی صورتی رنگ جیغ که روی آن عنوان آلبوم و نام نامجو نوشته شده است . و اگر دقت کنیم خواهیم دید که در زیر همین عنوان نوشته شده : Romances : 1995 -2006 . بله در اینکه بیشتر مضمون این آلبوم عاشقانه و در عین حال با طعنه هایی به سیاست که نمک تمام آهنگ های نامجو است شکی نیست. حتی نامجو در بین ترک هایش ترک هایی را که قبلا ساخته بود با تنظیمی جدید جای داده که آهنگ هایی نظیر „باقالی” و „شیوه ی نوشین لبان” از همین قبیلند . علت انتشار این آلبوم در روز ولنتاین و کاور ساده و صورتی آلبوم هم چیزی را نمی رساند مگر محتوا و پیش زمینه ی کلی آلبوم . در بین این 18 ترک ترک هایی نظیر „El Sol Sueno (رویای یکشنیه)” و „Guardane Las Vacas” و „ Chanson du Feu Follet” و „Verano Porteno” و „Romanian Folk Dance” نشاندهنده ی این است که نامجو در کارهایش نیم نگاهی (شاید تمام نگاهی !) به موسیقی سایر ملل مثل فرانسه دارد که در این آلبوم با نوای آکوردئون و پیانو واضح است. از همان اولین ترک یعنی „El Sol Sueno (رویای یکشنیه)” که نامجو با شیوه ی جدیدی (که گویی گروه با نامجو در حال تمرین است و قطعه را بارها تمرین می کنند و در این بین صدای نامجو و اعضای گروه هم به گوش می خورد) آن را آغاز کرده و پیش می برد شنونده خود را در خیابان های پاریس می یابد . شهر عشق ... و شعری که نامجو به سبک خاص خودش که من آنرا Total Improvisation (بداهه ی محض) می نامم , بصورت مرموز و آشنایی شنونده ی ایرانی را با تار و پود فیوژن „نامجویی” گره می زند . شعر نامجو در عین نشئگی که در پس خود دارد , با تمام بافت های نامربوط و کلماتی که صرفا به دلیل شباهت لفظی و آوایی کنار هم آورده می شوند (به چند نمونه از همین آلبوم توجه کنید : یک بار میان آریزونا بود , آرزویی که لیزم می کرد بر تنبور موهایم و از در بیرون ... (verano porteno) - دستت به من نزن , از دستت عاجزم , ماندست همه کارای زشتت تو حافظه م ... (Short Motif) - هنوزم آدمی هست رژ لبش مشکی باشه , رنگ قضیه کاکائو , طعم قضیه کاکائو ... ( Guardane Las Vacas)) حاوی پیام است. این پیام در اکثر مواقع سیاسی است و گاه فلسفی می شود . شعر نامجو به همه جا سرک می کشد . از این جمله به آن جمله می پرد ولی در عین پریشانی بار معنایی و محور خودرا حفظ می کند . این بداهه خوانی و بداهه نوازی (چه خود با سه تار و چه گروه با پیانو و سایر ساز ها) در این آلبوم چیزی است که بیش از سایر آلبوم های نامجو به چشم می خورد .

این آلبوم از هر بعد و با هر نگرش یک آلبوم Fusion (تلفیقی) محسوب می شود . بافت سازهای غربی نظیر گیتار آکوستیک و الکتریک و پیانو و آکوردئون به خوبی با صدای لطیف سه تار در هم آمیخته و معجون لذیذی شده است که سلیقه ی هر شنونده اس را راضی خواهد کرد . برای مثال دوست دارم ترک „هفتت” را قشنگ گوش دهید . ترکی عجیب که در اواسط خودش تغییر ریتم می دهد و پیوند می خورد به یک تصنیف قدیمی موسیقی ایرانی به نام „آتش دل” با اجرای تاج اصفهانی در مایه ی ابوعطا . یا در جایی که کر همراه با نامجو می خوانند „لیز بود ... پاییز بود ...” صدای گیتار حکم یک مکمل بسیار لطیف و زیبا را بازی می کند که حس خواننده را صراحتا منتقل می کند . در کل موسیقی و تکنیک و سازبندی و بافتی که نامجو در این اثر بکار برده کاملا منحصر به خودش است و نباید آن را با اثر دیگری یا کس دیگری مقایسه کرد .
حمع بندی : به حق این اثر در کارنامه ی نامجو یک اثر درخشان و برجسته محسوب می شود و 18 ترک زیبا و „موج نویی” با تمام احساسات پریشانی و مالیخولیایی خودش می تواند براحتی موسیقی خودرا به گوش شنونده منتقل کند . اگر کارهای نامجو را دوست دارید و اگر موسیقی ایرانی گوش می دهید و از آن متعصب ها نیستید و اگر با تلفیق خوب گوشتان نواخته می شود و اگر دنبال شنیدن یک اثر ایرانی خوب هستید , این آلبوم را به هیچ عنوان از دست ندهید .


پ. ن نویسنده : شاید این نقد و معرفی بعد از تنها ۳ روز از انتشار این آلبوم کار چندان صحیحی به نظر نرسد . بطوریکه حتی نویسنده اسامی نوازندگان گروه همراه نامجو در این آلبوم را نمی داند و حتی در سایت رسمی نامجو نیز اسمی از ایشان برده نشده است. اما بدلیل علاقه ی شخصی و اینکه از شنیدن آلبوم بسیار لذت بردم برآن شدم تا هرچه زودتر دیدگاهم را نسبت به آلبوم در اختیار سایری هم قرار دهم تا معرفی کوتاهی از این آلبوم داشته باشیم . و با توجه به اینکه خرید این آلبوم برای کسانی که در ایران زندگی می کنند مقدور نیست لینک دانلود را گذاشتم تا علاقمندان بتوانند آلبوم را دریافت کنند :

[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]