محل پرده های سه تار

[mixer]

درود

این مطلب شاید به کارتون بیاد . . .

برای این کار شما باید ابتدا اندازه از خرک تا شیطانک سه تار رو بر حسب میلی متر اندازه بگیرید(طول سیم دست باز) و در فرمول زیر جاگذاری کنید تا اندازه از لبه شیطانک تا لبه پرده مورد نظر به طرف خرک بدست بیاد

طول سیم دست بازتقسیم بر عدد ۶۹۰ و ضرب در عدد مورد نظر برای هر پرده که در زیر این اندازه ها داده شده است.

ر کرن۵۰ --------------- ۴لا

ر ۷۳ --------------------- „

می بمل۱۰۲ -------------------- ”

می کرن۱۲۶ ------------------- ۳لا

می۱۴۲ -------------------- ۴لا

فا ۱۷۳ -------------------- „

سل بمل۱۹۲ -------------------- ۳لا

سل کرن۲۱۰ --------------------- ”

سل۲۳۰ ------------------- ۴لا

لا بمل ۲۴۸ -------------------- ۳لا

لا کرن ۲۶۴ ------------------------- ۴لا

لا ۲۷۸ ---------------------- ۳لا

سی بمل ۲۹۷ --------------------- ۴لا

سی کرن ۳۱۴ --------------------- ۳لا

سی۳۲۳ --------------------------- ۳لا

دو ۳۴۵ ------------------- ۴لا

ر کرن۳۷۰ --------------------- ۳لا

ر ۳۸۲ -------------------- ۴لا

می بمل ۳۹۷ ---------------------------- ۳لا

می کرن ۴۰۸ ---------------------------- „

می ۴۱۶ --------------------------- ”

فا ۴۳۱ ------------------------- ۴لا

سل بمل ۴۵۰ ---------------------- ۳لا

سل ۴۶۰ ---------------- ۴لا

لا بمل ۴۶۹ ---------------------------- ۳لا

((بر گرفته از کتاب روش ساختن سه تار از آقای ناصر شیرازی))

__________________________________________________ _________________

[AliB]

حمید جان مرسی از مطلبت. اولین نکته اینکه تا اونجایی که من دیدم ، اولین پرده از بالا دسته که معمولا پرده ی ر کرن(صدای این پرده روی سیم اول) هست 3لا بسته میشه! و من تا حالا ندیدم چهار لا باشه!
اما دلیل این اعدا نسبت های ریاضی طول تار مرتعش هست برای تولید نت های موسیقایی ! مثلا ساده ترینش فاصله ی
اکتاو هست که فرکانس دقیقا دو برابر میشه و طول آزاد سیم هم باید دقیقا نصف بشه! پس طول آزاد (از خرک تا شیطانک) رو در یک دوم ضرب مب کنبم (بر دو تقسیم می کنیم) و این همون دو پایین دستمونه روی سیم اول ! فاصله ی بعدی فاصله ی پنجم درست هست! که نسبت 2/3 کل طول سیم رو داره! مثلا پرده ی سل وسط دسته محلش دقیقا دو سوم طول کل سیم هست از سمت خرک! و به همین ترتیب فاصله ی چهارم درست هم نسبت 3/4 داره! یعنی طول سیم در 3/4 برابر است با قاصله ی پرده ی فا از خرک! فاصله ی دوم بزرگ هم یه یک پرده است نسبت 8/9 داره! مثلا جای پرده ی ر بکار بالا دسته برابر است با طول سیم ضرب در 8/9 از خرک!
به همین ترتیب میشه جای باقی پرده های اصلی و نیم پرده ها رو با تقریب خوب بدست آورد! اما صدای درست فواصل رو روی ساز در نهایت باید گوش نوازنده تشخیص بده و این فرمول ها به ما سازی با پرده های صد در صد تنظیم و با صدای درست نمی ده!

[mixer]

در رابطه با پرده ی اول شاید اشتباه چاپی از نویسنده بوده . تورو خدا من رو نزنید

در مورد بقیه هم بله ، خب برای همین هم هست که پرده میبندند که قابل تغییر باشه وگرنه مثل گیتار فررت میذاشتن که همیشه ثابت باشه . . .
در اون که شکی نیست

مثلا من بعضی جاها دیدم که نوازنده در حین نوازندگی یه دفعه میبینه که صدای یک نت خوب نیست و جای پرده مورد نظر رو یک میل اینور اونور جابه جا میکنه و حتی چه بسا کمتر از یک میل مگه نه ؟!

[AliB]

درسته حمید جان . درباره ی دلیلش هم صحبت شده قبلا تو تاپیک های مختلف.
بطور خلاصه ، فواصل موسیقایی در دستگاه ها و آوازهای مختلف کمی کتفاوته و باز به گوش هر نوازنده و استادی ممکنه تفاوت هایی داشته باشه فاصله های مطلوب موسیقایی برای اجرای هر دستگاه و یا آواز و این مساله مربوط به فواصل فرعی میشه و بطور خاص به ربع پرده ها! البته گاهی ممکنه به خاطر ایراد در ساختار ساز وقتی شما کوک ساز رو تغییر می دی مثلا دو سل دو دو رو تبدیل به دو سل ر ر می کنی ، احساس کنی که پرده های اصلی هم بعضا در جای قبلیشون خوب نمی خونن و نیاز به تغییر اندکی دارن! گاهی که سیم ها هم سولفاته بشن این حالت تشدید میشه!
در مورد کردن ها! مثلا در بیات ترک کرن قبل از شاهد کمی مقدارش بیشتر هست و در شور کمی کمتر ! در دشتی کرن نت متغیر کمی بیشتر هست! (البته کمی و تا جایی که فواصل هم عرض روی سیم های دیگه به هم نریزه!) مثلا بطور طبیعی می بکار در موسیقی ایرانی و ساز سه تار مخصوصا کمی کمتر از مقدار واقعیش نسبت به دیاپازون باید صدا بده! و برای همین پرده ی می بکار کمی بالاتر قرار میگیره! حالا اگر شما بخوای دشتی می بزنی ! روی سیم اول نیاز به اصلاح جای پرده داری و باید اون رو بکشی پایین تر تا صدای اصلی خودش رو بده! خلاصه همن مساله یعنی زدن دستگاه ها و آواز های مختلف از جاهای مختلف و با کوک های مختلف باعث میشه که مدام نیاز به تغییرات جزیی در جای پرده ها بدیم!

[mixer]

راستی یادم رفت بگم روی سه تار خودم پرده ای که گفتی 4 لا هست.
2 تا عکس گرفتم ازش میذارم اینجا . . . البته کیفیت نداره اما از ضخامت پرده ها مشخص هست که 3 لا هست یا 4 لا


[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]

[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]

[AliB]

حمید جان من ر کرن رو گفتم که گفتم سه لاست! تو این رو ساز شما انگار چهار لاست ولی اگر اینطور باشه این اولین موردیست که من دیدم این پرده رو چهار لا می بندن! ساز زیاد دیدم! از سازهای عطا بگیر تا ابراهیمی در سبزوار و اونواع و اقسام مفاخری تا ساز جزایری و محمدی و جمالی و کی نژاد و ملک شاهی و غیره! شاید بیش از 50 ساز بشه از 10 ، 20 سازنده ی مختلف ! اما همگی اولین پرده ی معمول در بالا دسته که قبل از ر بکار بسته میشه! یا همون ر کرن! سه لا روشون بسته شده بوده! البته مطلب مهمی نیست اما من بهش بر نخوردم اتا حالا که چهار لا ببندن این پرده رو!

[mixer]

حمید جان من ر کرن رو گفتم که گفتم سه لاست! تو این رو ساز شما انگار چهار لاست ولی اگر اینطور باشه این اولین موردیست که من دیدم این پرده رو چهار لا می بندن! ساز زیاد دیدم! از سازهای عطا بگیر تا ابراهیمی در سبزوار و اونواع و اقسام مفاخری تا ساز جزایری و محمدی و جمالی و کی نژاد و ملک شاهی و غیره! شاید بیش از 50 ساز بشه از 10 ، 20 سازنده ی مختلف ! اما همگی اولین پرده ی معمول در بالا دسته که قبل از ر بکار بسته میشه! یا همون ر کرن! سه لا روشون بسته شده بوده! البته مطلب مهمی نیست اما من بهش بر نخوردم اتا حالا که چهار لا ببندن این پرده رو!

مهم نیست علی مهم اون محاسبات بالا هست. من الان مغزم کار نمیکنه اما باید سر فرصت بشینم ببینم چه حسابی در کار هست شاید واقعا باید 4 لا بسته بشه اما منطقی بخوای حساب کنی پرده های فرعی 3 لا هستند . . .

نمی دونم چی بگم والا شایدم پرده بندی سه تار من اشتباه بسته شده !

[AliB]

نه حمید جان ، پرده های فرعی همه سه لا بسته نشدن! مثلا لاکرن وسط دسته! چهار لاست! و یا می بمل بالا دسته! چهارلاست! به این نیست! اما لاکرن بالادسته سه لاست! من شکی توش ندارم!

[somka]

با درود

ساز من هم لا کرن بالای دسته چهار لاییه

[mixer]

با درود

ساز من هم لا کرن بالای دسته چهار لاییه

علی آقا بفرما . . . تحویل بگیر .
هی من میگم یه چیزی هست هی شما بگو نه !!!

البته خیلی هم چیز مهمی نیستا !!!

ولی نه مهم هم هست چرا نباشه اگر اینطور بود که تمام پرده ها 3 لا بود یا 4 لا !!!

دیگه چه لزومتی می تونست داشته باشه سه لا یا 4 لا بودنش

[fisal]

یاد گرفتن گیتار سخته یا سه تار میخواستم بدونم

[mixer]

یاد گرفتن گیتار سخته یا سه تار میخواستم بدونم

در درجه اول: درود . حال شما خوبه انشاالله ؟!! خب الحمد الله . . .

در درجه دوم : اگر نظر من رو می خوای هیچ سازی سخت نیست. بعضی ها تلاش بیشتر و تمرین بیشتری لازم دارن بعضی ها هم کمتر . . .
من سه تار میزنم از نظر من هم سخت نیست فقط ریز کاری زیاد داره !
تا به حال گیتار هم به صورت علمی و تدریسی نزدم ، اطلاع دقیقی هم ندارم .

در درجه سوم : موضوع این تاپیک با سوال شما زمین تا آسمان تفاوت داره !! ولی من چون خیلی شما کاربر عزیزی هستی جوابتون رو اینجا هم دادم .

اگر در بخش سوالات و بحث و گفتگو های فنی نظری سوالت رو مطرح کنی حتما نتیجه بهتری خواهی گرفت!

[AliB]

با درود

ساز من هم لا کرن بالای دسته چهار لاییه

علی آقا بفرما . . . تحویل بگیر .
هی من میگم یه چیزی هست هی شما بگو نه !!!

البته خیلی هم چیز مهمی نیستا !!!

ولی نه مهم هم هست چرا نباشه اگر اینطور بود که تمام پرده ها 3 لا بود یا 4 لا !!!

دیگه چه لزومتی می تونست داشته باشه سه لا یا 4 لا بودنش

نکته! شما این سازهاتون رو که مبنا قرار دادین ساخته ی کیه؟! چون باید بگم ساز ساز ها خیلی هاشون دقت و اطلاعات دقیقی در باره ی پرده بندی ندارن مخصوصا اگر خودشون با ساز زدن آشنایی کافی نداشته باشن! ساز حسن و تقی که مشقی باشه ملاک نیست! ملاک من ساز های زیادیه که تا الان دیدم! از جمله ساز جزایری! ساز جمالی و ساز محمدی که سه تار ساز های حرفه ای هستن! و ساز هم میزنن! و اندازه ی موهای سرم هم پرده عوض کردم! اینه که بدون فکر می دونم کدوم پرده چند لا بسته میشه!
حالا محض اطمینان و باز گذاشتن همیشگی جایی برای اشتباه و یا خطا در ذهن ، از آقای شعاری هم خواهم پرسید!

[AliB]

یاد گرفتن گیتار سخته یا سه تار میخواستم بدونم

دوست گرامی به جواب علمی ای برای این سوالت توسط شخص ثالثی نخواهی رسید! چون چنین مقایسه ای از اساس نادرسته به نظر من! گیتار و موسیقی ای که با این ساز ارایه میشه(که با خود این موسیقی ها هم که با گیتار ارایه میشه زمین تا آسمون با هم فرق داره! مثلا موسیقی کلاسیکه؟ موسیقی فلامنکو؟ موسیقی پاپه؟ موسیقی کانتری؟ موسیقی جز؟) زمین تا آسمون با سه تار و موسیقی ای که باهاش ارایه میشه فرق داره! و کسی که این دو تا رو میذاره کناره هم و سوال می پرسه! ... کارش اشتباست! و مشخصه از روی ناآگاهی می پرسه!

[bardyaa]

نه حمید جان ، پرده های فرعی همه سه لا بسته نشدن! مثلا لاکرن وسط دسته! چهار لاست! و یا می بمل بالا دسته! چهارلاست! به این نیست! اما لاکرن بالادسته سه لاست! من شکی توش ندارم!

شک کن رئیس. چهارلاست. بنده رو هم قبول نداری، یه سری به دستور سه‌تار آقای علیزاده بزن. سازای [عباس‌آقای] مفاخری رو هم مطمئنم که اشتباه می‌کنی، به این دلیل ساده که بنده اقلاً از سال 77 تا همین امسال از ایشون ساز گرفته‌م [و این سازا لزوماً مشقی هم نبوده‌ن]، هر سه‌ماه هم دست‌کم دوتا ساز گرفته‌م، و هر سال هم داده‌م که پرده‌های سه‌تا ساز خودم رو عوض کنن، و بی هیچ استثنایی هم اولین پرده چهارلا بوده. فکر نکنم ایشون یا آقای علیزاده حسن یا تقی باشن (البته، عباس یا حسین هستن!).

[stwo]

منم با نظر دوستمون bardyaa کاملا موافقم لاکرون بالای دسته چهار لاست