سازهای شکستنی؟!

[lakshemi]

سلام به همه
بله درست خوندید. نام این تاپیک سازهای شکستنیه! تاکنون به گوشتان خورده است که سازی از شیشه ساخته شده باشد؟ منظورم ویولون ها و پیانو های شیشه ای تزئینی نیست،بلکه سازهایی است که عمل صدادهی در آن ها با شیشه صورت می پذیرد... خب باید عرض کنم که من چندی پیش خیلی اتفاقی وقتی مشغول پژوهش های همیشگی برای نوشته هایم بودم،به نام سازهای شیشه ای بر خوردم. این عنوان خیلی برایم جالب بود تا جایی که تحقیقات خودم را نیمه کاره متوقف و به دنبال یافتن سیر تا پیاز سازهای شیشه ای سفری را آغاز کردم ... چند نوع ساز شیشه ای در جهان وجود دارد اما در وبلاگ های ایرانی هرگز توضیحی درباره ی آن ها وجود ندارد. بنابراین من در منابع انگلیسی به دنبالش گشتم و چیزهای واقعاً جالبی یافتم. پس افتخار می کنم که اولین منبع رسمی فارسی را در مورد سازهای شیشه ای افتتاح می کنم!!! آنچه در ذیل خواهید خواند دستاورد های سفر جالب من و معرفی سازهای شیشه ای است. امیدوارم مقبول نظر بیفتد.

نخستین و معروف ترین ساز از خانواده ی ساز های شیشه ای„گلس هارمونیکا” یا هارمونیکای شیشه‌ای می باشد. بنابراین نخست این ساز را به حضورتان معرفی می کنم. پست ها زیاد و مطالب پر حجم هستند. پس لطفاً صبور باشید و با من قدم به قدم پیش بیایید.

نخست: گلس هارمونیکا چیست؟

گلس هارمونیکا یا هارمونیکای شیشه‌ای یک آلت موسیقی است، که در آن از مجموعه‌ای کاسه های شیشه‌ ای گرد استفاده شده که به وسیله ی مالش انگشتان نواخته می شود. موسیقیدان ایرلندی ریچارد پوئکریچ اولین کسی بود که اولین نوازندگی با ظرف های شیشه ای را در اوایل 1740 در لندن انجام داد. او سازی به نام چنگ شیشه ای اختراع کرده بود که در ادامه آن را معرفی خواهم کرد. اما در نهایت هارمونیکای شیشه‌ای به وسیله ی بنجامین فرانکلین در سال ۱۷۶۱ ابداع شد.



مطمئناً اسکناس صد دلاری آمریکا تنها مکان عرض اندام و درخشش او نیست. او یکی از پدران بنیانگذار یالات متحده است. فرانکلین یک دانشمند به تمام معنا ست، نویسنده ، چاپخانه‌دار، طنزنویس، نظریه پرداز سیاسی، سیاستمدار، رئيس پست، مخترع، فعال مدنی و دیپلمات بود. به غیر از این او در علم فیزیک بسیار صاحب نظر بود و نظریه هایش در مورد برق همچنان جزء نظریه های برتر علمی قرار دارد. اختراعات او میله ی برق گیر، عینک دو کانونی، اجاق گاز فرانکلین، کیلومتر شمار اتوموبیل،نیز دیگر اختراعات او می باشند... فرانکلین به غیر از این که مرد علم و عمل باشد،مرد معرفت هم بود. واقعاً جالب است که او اصول رفتاری مشخصی در زندگی داشت که شامل سیزده بند می شد که امروزه بسیار هم معروف است. این اصول شامل :خویشتن‌داری. سکوت. نظم و انضباط. عزم و اراده . سعی و کوشش. راستی و درستی . عدالت. اعتدال. نظافت. آسایش خیال. عفّت. تواضع و فروتنی بود.




در آن سال ها فرانکلین نماینده ی پارلمان مجلس پنسیلوانیا بود. او به موسیقی علاقه ی زیادی داشت و یک نوازنده ی تازه کار توانا بود. تا آنجا که یک اثر برای کوارتت زهی(اركستر چهار نفري‌ مركب‌ از سازهاي‌ زهي‌) هم نوشته بود در یکی از کنسرت های فرانکلین اتفاق خوبی رخ داد. یکی از حضّار کنسرت ، شخصی بود که از مدرسه ای واقع در آکادمی رویال آمده بود. آن شخص توانسته بود یک ساز عجیب بسازد که با جام شراب و میزان مشخصی آب نواخته می شد و با تقلید از ساز ابدائی پوئکریچ ساخته شده بود. فرانکلین از دیدن ساز شگفت زده و مسحور شد و مصمم شد که این ساز را به شیوه ای مناسب تر ارتقا ببخشد و نتیجه ی اختراع او هارمونیکای شیشه‌ای بود!
هنگامی که بنجامین فرانکلین نسخه مکانیکی اختراع خود را معرفی کرد ، آن را آرمونیکا نامید که این کلمه در ایتالیایی ، به معنی „هماهنگی” می باشد اما به طور کلی در زبان انگلیسی به گلس هارمونیکا معروف است!