قطعه شناسی

[mary1510]

سلام به همه دوستان
پیشنهاد دارم دوستان واساتید محترم در صورتی که صلاح میدونن بعضی قطعات رو بذارن ومیزان های مختلف اونو برای ما مبتدی ها توضیح بدن . مثلا چهامضراب شور ازکتاب سی قطعه چهارمضراب استاد پایور رو توضیح بدن که از فلان میزان تا فلان میزان درگوشه فلان تنظیم شده ؛ ویامثلا نت ایست فلان است یا شاهد فلان است واز این قبیل ...
البته پیشنهاد من کتاب های سی قطعه چهارمضراب استا دپایور - بیست قطعه استاد مشکاتیان ویا ردیف دوره ابتدائی استاد پایور است که دوستان توضیح بدن و ماخوش بحالمون بشه .
البته از دوستانی همچون آقایان دانشمند - هادیان وسایر دوستان که این قبیل اطلاعات رو دارن انتظار میره این کاررو به هرنحو که صلاح میدونن شروع بفرمایند .
سایرخانم ها وآقایان که این اطلاعات رو دارن ومن اسمشونو نمیدونم هم لطف کنند کمک کنند. متشکرم

[mary1510]

سلام

آقایان دانشمند ؛ هادیان ؛ اولیائی و ...

همچنان منتظریم .

[Razoniaz]

سلام به همه دوستان
پیشنهاد دارم دوستان واساتید محترم در صورتی که صلاح میدونن بعضی قطعات رو بذارن ومیزان های مختلف اونو برای ما مبتدی ها توضیح بدن . مثلا چهامضراب شور ازکتاب سی قطعه چهارمضراب استاد پایور رو توضیح بدن که از فلان میزان تا فلان میزان درگوشه فلان تنظیم شده ؛ ویامثلا نت ایست فلان است یا شاهد فلان است واز این قبیل ...
البته پیشنهاد من کتاب های سی قطعه چهارمضراب استا دپایور - بیست قطعه استاد مشکاتیان ویا ردیف دوره ابتدائی استاد پایور است که دوستان توضیح بدن و ماخوش بحالمون بشه .
البته از دوستانی همچون آقایان دانشمند - هادیان وسایر دوستان که این قبیل اطلاعات رو دارن انتظار میره این کاررو به هرنحو که صلاح میدونن شروع بفرمایند .
سایرخانم ها وآقایان که این اطلاعات رو دارن ومن اسمشونو نمیدونم هم لطف کنند کمک کنند. متشکرم

سلام مریم خانم
من ابتدا تشکر می کنم بابت تاپیک بسیار خوبی که ایجاد کردید. بدون شک این تاپیک می تونه همه ما را در جهت شناخت بهتر قطعات اساتید عزیزمون یاری کنه. به هرحال بنده هر کمکی از دستم بر بیاد دریغ نمی کنم. برای منظم بودن تاپیک نظرم اینه که از یک دستگاه مثلا „شور” شروع کنیم. قطعاتی رو از کتابهای زنده یاد استاد پایور و زنده یاد استاد مشکاتیان و یا دیگر اساتید انتخاب کنیم و اونها را بررسی کنیم. و بعد سراغ دستگاه دیگری بریم...
به هرحال این کار از عهده یک نفر بر نخواهد آمد و کمک و یاری همه دوستان عزیز رو می طلبه.

[mary1510]

سلام برشما
آقای دانشمند میدونید که از من کار ی برنمیاد جز این که از نوشته ها ودانش امثال شما استفاده کنم ، واز سایر دوستان خواهش کنم کمک کنند تا مامبتدی ها یادبگیریم ؛ بخصوص اونایی که مثل من فرصت کلاس رفتن ندارن وعلاقه هم دارن که یاد بگیرن ضمن این که فکر نمی کنم این مطالب رو تو کلاسا بگن وخیلی ها هستند که می خوان یاد بگیرن .
درهر صورت شما استادید وازهرجا صلاح میدونید شروع بفرمایید . دوستان هم کمک خواهند کرد فقط یه استاد باید شروع کنه تا بقیه هم ادامه بدن .
حالا برای شروع من یه سئوال می پرسم :
درچهارمضراب شور استاد پایور از کتاب سی قطعه چهارمضراب ؛ وقتی گفته میشه که این قطعه پس ازگردش در فضای درآمد شور به گوشه ی شهناز رفته وبه شور فرود می آید.
کمش پنج شش تا سئوال توش هست:
گردش درفضای درآمد شور - گوشه ی شهناز - فرود به شور ...
هرکدام از کدام میزان شروع میشه ؟ اصلا وجه مشخصه اون ها چیه ؟ وقتی می گیم به فلان دستگاه یا گوشه فرود میاد یعنی چی ؟ و...

متشکرم

[Razoniaz]

سلام برشما
آقای دانشمند میدونید که از من کار ی برنمیاد جز این که از نوشته ها ودانش امثال شما استفاده کنم ، واز سایر دوستان خواهش کنم کمک کنند تا مامبتدی ها یادبگیریم ؛ بخصوص اونایی که مثل من فرصت کلاس رفتن ندارن وعلاقه هم دارن که یاد بگیرن ضمن این که فکر نمی کنم این مطالب رو تو کلاسا بگن وخیلی ها هستند که می خوان یاد بگیرن .
درهر صورت شما استادید وازهرجا صلاح میدونید شروع بفرمایید . دوستان هم کمک خواهند کرد فقط یه استاد باید شروع کنه تا بقیه هم ادامه بدن .
حالا برای شروع من یه سئوال می پرسم :
درچهارمضراب شور استاد پایور از کتاب سی قطعه چهارمضراب ؛ وقتی گفته میشه که این قطعه پس ازگردش در فضای درآمد شور به گوشه ی شهناز رفته وبه شور فرود می آید.
کمش پنج شش تا سئوال توش هست:
گردش درفضای درآمد شور - گوشه ی شهناز - فرود به شور ...
هرکدام از کدام میزان شروع میشه ؟ اصلا وجه مشخصه اون ها چیه ؟ وقتی می گیم به فلان دستگاه یا گوشه فرود میاد یعنی چی ؟ و...

متشکرم

سلام
ممنونم از پرسشهای خوبتون. ببینید بحث گردش در یک دستگاه یا آواز یا به عبارت دیگر „گوشه ها” یکی از بحثهای مهم موسیقی ایرانی هستش. به طور معمول در هر دستگاه یا آواز، خواننده یا نوازنده از گوشه ای شروع به خواندن یا نواختن می کند که اغلب گوشه درآمد آن دستگاه و یا آواز می باشد سپس بعد از طی یک سیکل صعودی به نقطه اوج می رسد و بعد روند نزولی ادامه پیدا می کند تا دوباره به نقطه شروع یا همان درآمد برسد.

به عنوان مثال در دستگاه „شور” خواننده یا نوازنده از „درآمد شور” شروع می کند سپس به گوشه „شهناز” و یا „سلمک” رفته بعد به „قرچه” بعد „رضوی” و سپس به نقطه اوج که „حسینی” است و بعد از آن پس از اجرای „شهناز” و یا „سلمک” دوباره به „درآمد شور” باز می گردد.
در این فراز و فرودها هر بار یک نت خاص به عنوان نت شاهد، نت ایست و ... خودنمایی می کند. به طور مثال در „شور سل” نت شاهد „درآمد شور” نت „سل” می باشد، شاهد „شهناز” درجه چهارم یعنی نت „دو” میباشد با توجه به این نکته که در این گوشه و گوشه های بعدی مانند قرچه، رضوی و حسینی نت „ر” کرن می شود. در قرچه نت شاهد درجه ششم درآمد یعنی„می” می باشد. در رضوی نت شاهد درجه هفتم درآمد یعنی نت „فا” و در حسینی درجه هشتم درآمد یا همان نت „سل” میباشد.
همانطور که از روی نت هم مشخص است روند صعودی است: سل - دو - می - فا - سل
پس از آنکه خواننده یا نوازنده „حسینی” را اجرا کرد نوبت فرود است. در اینجا اغلب پس از اجرای „شهناز” یا „سلمک” به „درآمد” فرود می آید.
*ناگفته نماند که مثال فوق روند اجرای یکی از اجراهای معمول در دستگاه شور را به تصویر می کشد وگرنه ممکن است در یک اجرا گوشه های دیگر شور نیز اجرا شوند و یا بعضی از گوشه هایی که نام برده شد اجرا نشوند.
شکل زیر ممکن است ما را در درک بهتر این روند یاری نماید:

به هرحال به اتفاق دوستان حتما راجع به این موضوع بحثهای مفصل تری در آینده خواهیم داشت.

[ostadbanan]

سلام
آقا ممنون خیلی مختصر و مفید توضیح دادین البته ساز من سنتور نیست ولی فکر کنم اصول کلی یکی باشه . اگه ممکنه بقیه دستگاهها و گوشه ها رو هم با شکل توضیح دهید.
اما یه سوال : آیا میشه شور رو از یک گوشه بالاتر از درآمد مثلا (رضوی) شروع کرد و در فرود هم به درآمد بازگشت؟

[Razoniaz]

سلام
آقا ممنون خیلی مختصر و مفید توضیح دادین البته ساز من سنتور نیست ولی فکر کنم اصول کلی یکی باشه . اگه ممکنه بقیه دستگاهها و گوشه ها رو هم با شکل توضیح دهید.
اما یه سوال : آیا میشه شور رو از یک گوشه بالاتر از درآمد مثلا (رضوی) شروع کرد و در فرود هم به درآمد بازگشت؟

درود بر دوست عزیزم.
به کمک دوستان عزیز حتما بقیه دستگاهها و آوازها رو هم اینجا مورد بررسی قرار خواهیم داد. فقط قبلش اجازه بفرمایید که توی دستگاه شور چندتا قطعه را بررسی کنیم...
در مورد سوالتون هم عرض کنم که عرف و رسم معمول اینه که اغلب دستگاه و آواز را از درآمد شروع می کنند و بعد سراغ بقیه گوشه های دیگر می روند البته اجباری در این کار نیست و گاها دیده میشه که از گوشه های دیگر شروع می کنند به طور مثال گاهی آواز سه گاه را از گوشه „مخالف” که اوج سه گاه می باشد یا آواز دشتی را از گوشه اوجش یعنی „عشاق” شروع می کنند...
البته در این مورد قواعد خاصی وجود دارد که به مرور مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

[mary1510]

سلام جناب رازونیاز
مافقط شمارو اذیت می کنیم بقیه اساتید شرکت نمی کنند که مارومون بشه سئوال کنیم پس باید ببخشید وما قدردان شما هستیم.
فرمودید دردستگاه شور از گوشه درآمد و بعدشهناز یا سلمک شروع می کنیم وبعد می ریم به... اوج و... بالاخره فرود به درآمد . بسیارخوب لطفا به عنوان مثال یکی از گوشه هارو بیشتر توضیح بفرمائید . یعنی مثلا وقتی می گیم گوشه شهناز ؛ این از چه نتی شروع میشه شاهد چیه ؛ ایست چیه و... ومهمتر ازهمه دامنه نت های مورداستفاده توهرگوشه تاکجاست ؟ وآیا هرگوشه همیشه ملودی یکسانی داره ؟ یعنی اینکه ما برای هرگوشه یک الگوی یکسانی داریم یا اینکه الگوهای متفاوتی دارن ؟
اگه سئوالاتم خیلی پرت ونامربوط هستند ببخشد خصلت مبتدی بودنه . لطفا دوستان نخندند!

[R.M]

سلام
مريم جان تايپيک خيلي خوبي را گذاشتيد از شما ممنونم... همچنين از جناب راز و نياز به خاطر اطلاع رسانيشان, اقاي راز و نياز شما در توضيحا تتون گفتيد „قرچه” بعد „رضوی” و سپس به نقطه اوج که „حسینی” است... مگر اوج دستگاه شور شهناز نيست؟

[Razoniaz]

سلام جناب رازونیاز
مافقط شمارو اذیت می کنیم بقیه اساتید شرکت نمی کنند که مارومون بشه سئوال کنیم پس باید ببخشید وما قدردان شما هستیم.
فرمودید دردستگاه شور از گوشه درآمد و بعدشهناز یا سلمک شروع می کنیم وبعد می ریم به... اوج و... بالاخره فرود به درآمد . بسیارخوب لطفا به عنوان مثال یکی از گوشه هارو بیشتر توضیح بفرمائید . یعنی مثلا وقتی می گیم گوشه شهناز ؛ این از چه نتی شروع میشه شاهد چیه ؛ ایست چیه و... ومهمتر ازهمه دامنه نت های مورداستفاده توهرگوشه تاکجاست ؟ وآیا هرگوشه همیشه ملودی یکسانی داره ؟ یعنی اینکه ما برای هرگوشه یک الگوی یکسانی داریم یا اینکه الگوهای متفاوتی دارن ؟
اگه سئوالاتم خیلی پرت ونامربوط هستند ببخشد خصلت مبتدی بودنه . لطفا دوستان نخندند!

سلام mary1510 عزيز
اين وظيفه بنده هستش که اگه اطلاعاتي هرچند ناچيز داشته باشم در اختيار شما و دوستان عزيز قرار بدم. بنده هم از شما تشکر مي کنم بابت سوالهاي خوبي که مطرح مي کنيد. اميدوارم که بقيه دوستان هم توي اين تاپيک فعاليت داشته باشند.
براي درک بهتر گوشه ها نياز است که نت شاهد و گستره آنها را بدانيم. نت شاهد و گستره گوشه ها در برخي از گوشه هاي مهم دستگاه شور به شرح زير مي باشد:
گوشه سلمک: نت شاهد درجه چهارم گام شور وگستره ملودی تا درجه پنجم گام شور.
گوشه شهناز: نت شاهد درجه چهارم گام شور وگستره ملودی تا درجه ششم گام شور.
گوشه قرچه: نت شاهد درجه ششم گام شور و گستره ملودی تا درجه هفتم گام شور .
گوشه رضوي: نت شاهد درجه هفتم گام شور و گستره ملودی تا درجه هشتم گام شور .
گوشه حسيني: نت شاهد درجه هشتم گام شور و گستره ملودی تا درجه دهم گام شور .
در مورد اينکه آيا يک گوشه از نظر ملوديک، توسط اساتيد مختلف به صورت کاملا يکسان اجرا مي شود يا خير بايد عرض کنم که اينطور نيست. شما حتي بطور مثال مي بينيد که در کتاب دوره ابتدايي سنتور زنده ياد استاد پايور و دوره رديف زنده ياد استاد صبا گوشه شهناز به دو صورت متفاوت اجرا مي شوند. ولي اصول پايه مانند نت شاهد، نت ايست و گستره ملودي در هر دو رعايت مي گردد.
مسلما يکي از راههاي موثر در شناخت گوشه هاي موسيقي ايراني گوش کردن به موسيقي مي باشد. سعي کنيد از همين دستگاه شور شروع کنيد و آلبوم هاي اساتيد مختلف را گوش دهيد.
در اينجا براي نمونه همون چهارمضراب شور اثر زنده ياد استاد فرامرز پايور رو بررسي اجمالي مي کنيم:

چهارمضراب از درآمد اول شور شروع می شه و بعد ثانیه 31 درآمد دوم و تا زمان 2:45 در حقیقت روی درآمدهای اول و دوم شور اجرا می شه. البته مواقعی به گوشه های دیگه ای هم اشاره می شه بعنوان مثال در زمان 1:25 اشاره اي به گوشه خارا و در زمان 2:11 اشاره ای به گوشه „رهاوی” داره.
در زمان 2:45 گوشه شهناز شروع می شه تا زمان 3:03 که اشاره ای داره به قرچه و رضوی و بعد در زمان 3:12 اشاره ای به گوشه حسینی داره. در زمان 3:28 دوباره به شهناز فرود میاد تا زمان 3:45 که در حقیقت فرود به درآمد شور داریم.

سلام
مريم جان تايپيک خيلي خوبي را گذاشتيد از شما ممنونم... همچنين از جناب راز و نياز به خاطر اطلاع رسانيشان, اقاي راز و نياز شما در توضيحا تتون گفتيد „قرچه” بعد „رضوی” و سپس به نقطه اوج که „حسینی” است... مگر اوج دستگاه شور شهناز نيست؟

سلام دوست عزيز نظر لطف شماست. نه دوست عزيز اوج دستگاه شور گوشه شهناز نيست.

[ostadbanan]

سلام دوست گرامی . کاش برای ما هم که دسترسی به این چهار مضرابها نداریم یه کاری میشد کرد آخه ما سازمون یه چیز دیگست و این فایلها رو نداریم. مثلا نمیشه لینک دانلودش رو بذارین تا ما هم گوش کنیم؟

[Razoniaz]

سلام دوست گرامی . کاش برای ما هم که دسترسی به این چهار مضرابها نداریم یه کاری میشد کرد آخه ما سازمون یه چیز دیگست و این فایلها رو نداریم. مثلا نمیشه لینک دانلودش رو بذارین تا ما هم گوش کنیم؟

سلام دوست عزيز بفرماييد اين هم لينک دانلود چهارمضراب شور اثر زنده ياد استاد پايور
[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]

[mary1510]

سلام مجدد
آقاتورو خدا یه زحمت دیگه هم بکشید وگوشه هائی روکه فرمودید روی نت هم مشخص کنید و مارو حسبی شرمنده کنید ممنون.
البته منظورم فقط روی همون چهارمضراب شوره.

[mary1510]

سلام جناب رازونیاز
شرمنده که پرروئی می کنم . و می دونم زحمت داره اگه اسکن نت مورد نظر (چهارمضراب شور) مقدور نیست. همین که آدرس میزان ها در خطوط مربوطه ذکر بشه کفایت می کنه . و ماشرمنده خواهیم شد.
ثانیه 31 صفحه 1 خط xمیزان yدرآمد دوم
ثانیه 1:25 صفحه 1 خط xمیزان y اشاره به گوشه خارا
ثانیه 2:11 صفحه z خط x میزان y اشاره به گوشه رهاوی
ثانیه 2:45 صفحه z خط x میزان y گوشه شهناز
ثانیه 3:03 صفحه zخط xمیزان y اشاره به قرچه ورضوی
ثانیه 3:12 صفحه z خط xمیزان yاشاره به گوشه حسینی
ثانیه 3:28 صفحه z خط xمیزان y فرود به شهناز
ثانیه 3:45 صفحهz خط xمیزان y فرود به درآمد شور
من جدول رو تنظیم کردم گذاشتن اعداد دست شمارو می بوسه !
متشکرم
من فاصله گذاشتم ولی حذف شده !!!

[Razoniaz]

سلام جناب رازونیاز
شرمنده که پرروئی می کنم . و می دونم زحمت داره اگه اسکن نت مورد نظر (چهارمضراب شور) مقدور نیست. همین که آدرس میزان ها در خطوط مربوطه ذکر بشه کفایت می کنه . و ماشرمنده خواهیم شد.
ثانیه 31 صفحه 1 خط xمیزان yدرآمد دوم
ثانیه 1:25 صفحه 1 خط xمیزان y اشاره به گوشه خارا
ثانیه 2:11 صفحه z خط x میزان y اشاره به گوشه رهاوی
ثانیه 2:45 صفحه z خط x میزان y گوشه شهناز
ثانیه 3:03 صفحه zخط xمیزان y اشاره به قرچه ورضوی
ثانیه 3:12 صفحه z خط xمیزان yاشاره به گوشه حسینی
ثانیه 3:28 صفحه z خط xمیزان y فرود به شهناز
ثانیه 3:45 صفحهz خط xمیزان y فرود به درآمد شور
من جدول رو تنظیم کردم گذاشتن اعداد دست شمارو می بوسه !
متشکرم
من فاصله گذاشتم ولی حذف شده !!!

ممنونم از شما بابت تهیه جدول فوق و عذر میخوام بابت اینکه دیر جواب می دم. دو سه روزی بود دسترسی به سایت نداشتم.
ثانیه 31 صفحه 1 خط شش میزان اول درآمد دوم
ثانیه 1:25 صفحه 2 خط 3 میزان 3 اشاره به گوشه خارا
ثانیه 2:11 صفحه 3 خط 3 میزان 1 اشاره به گوشه رهاوی
ثانیه 2:45 صفحه 3 خط 7 میزان 1 گوشه شهناز
ثانیه 3:03 صفحه 3 خط 9 میزان 2 تا انتهای خط دهم اشاره به قرچه ورضوی
ثانیه 3:12 صفحه 3 خط 10 میزان 1 اشاره به گوشه حسینی
ثانیه 3:28 صفحه 4 خط 2 میزان 1 فرود به شهناز
ثانیه 3:45 صفحه 4 خط 4 میزان 4 فرود به درآمد شور

[mary1510]

سلام جناب استاد دانشمند
به حق استاد کلمه زیبنده ای است. وچون دربالا نمی شد بیش ازیک بار تشکرکنم این پست را زدم تا بتونم بگم صدبار تشکر می کنم .
اگه پرروئی نباشه پیشنهاد دارم بقیه 30 قطعه رو ادامه بدین و یا هرطور که صلاح می دونید این شیوه ادامه پیدا کنه و مارو رها نکنید توروخدا .
درود برشما