ترکيب گوشه ها برای يک اجرای کامل

[Daamoon]

با عرض سلام خدمت همه دوستان، سوالی که برای من پیش اومده شاید برای دیگر هنر جویان هم پیش بیاد... معمولا وقتی یک کتاب یا چند کتاب رو به پایان میرسونیم .. درس‌هایی‌ رو که اجرا کردیم بعد از یک مدت اگر تمرین نکنیم شاید از یادمون بره... اما اگر برای هر دستگاه یا آواز قسمت‌ها رو در کنار هم بگذاریم کمک میکنه که اون‌ها رو هر از گاهی‌ تمرین کنیم .. و گاهی‌ امکان داره در شرایطی باشی‌ مثلا بخواهی برای کسی‌ از شور اجرا کنی‌ یا از شما خواسته بشه، و ندونی از کدام قسمت شروع کنی مثلا بعد از یک پیش در آمد و در آمد .. چه چیزی رو اجرا کنی‌...


خواهشی که از دوستان دارم اینه بطور مثال اگر بخواهیم از ماهور از یک اجرا برای خودمان در بیاوریم ترکیب این گوش‌ها در کنار هم چطور خواهد بود... و اگر امکان داره یک دستگاه رو بخواهیم ساده اجرا کنیم ترکیب چطور هست و اگر بخواهیم کامل اجرا کنیم چطور... منظورم از ساده چون اکثر هنرجویان تمام گوش‌ها رو در تمام کتاب‌های اول و دوم یاد نمیگیرند به همین منظور با همان اندک درس‌هایی‌ که فرا گرفتن بخواهند اون دستگاه یا آواز رو اجرا کنند. مثلا ترکیب رنگ ، چهار مضراب، گوشه های هر دستگاه یا آواز و اگر بخواهیم تصنیف یا تصنیف‌هایی‌ هم بگنجانیم.


امیدوارم سوال رو درست پرسیده باشم..
یک دنیا سپاس
دامون

[shoorideh]

درود

دوست گرامی معمولا رسم بر این است که از درامد شروع می کنند و مقداری در همان پرده های بالا می نوازند و بعد می روند سراغ گوشه هایی که به نوعی رابط پرده های بالا با وسط هستندو بعد به اوج می روند و بعد هم فرود می ایند. حالا یه چهار مضرابی هم در این میان میشه چاشنی کرد. یک مثال خوب مثلا در مورد شور نوازندگی استاد سعید هرمزی در جشن هنر هست که فیلمشم موجود می باشد.
البته این فرم در نوازندگی افرادی مشاهده شده که بیشتر از بقیه در بداهه پردازی های خود به ردیف پایبند هستند.

[r_a_m_i_n]

درود...
دوست عزیز معمولا ترتیبش... پیش درآمد... درآمد...4 مضراب... رنگ... تصنیف... این میشه یک پروژه 20 دقیقه ای از یک دستگاه...

[Daamoon]

با تشکر از شوریده و رامین عزیز ،،، به نظر من بسته به مخاطب هم هست.. مخاطب عام با توجه به تجرب شخصی خودم همچنین دیگران... اگر اصولی ساز بزنی شاید زیاد خوشش نیاد... برای من یک بار اتفاق افتاد که واسه یه جمع سازی مینواختم .. که از همون پیش در آامد سازه مخالف شروع شد و یکی‌ از اعضا مسخره بازی خودش زده بود بخواب.. که منم پیش در آمد الکی‌ به پایان رسوندم بدون اعصاب یک رنگ نواختمو تمومش کردم... مخصوصا سهتار که آدم از مخاطب انتظار سکوت بیشتری داره که با آرامش بتونه ساز بزنه... از اون به بعد واسم درس شد واسه کسی‌ که ارزش نداره ساز نزنم .. یا اینکه مخاطبو بشناسی و آماده باشی‌ چه چیزی رو اجرا کنی که جمع یآ شخص بیشتر پسند کنه... سرتون هم در اوردم شرمنده :د

هدف از این تاپیک اجرای اصولی تر هست اگر قرار باش جلوی چند نفر که به موسیقی‌ آشنا هستند همون چیزایی هم که فرا گرفتی رو به ترتیب درست اجرا کنی‌.. مگر نه مخاطب عام رو با چند تا تصنیف می‌شه سرش رو گرم کرد.

مثلا من به ردیف میرزا عبدالله داریوش طلایی نگاه می‌کنم... در دستگاه ماهور از در آمد شروع و به ترتیب کرشمه، آواز و تا ۳۸ ساقی نامه، صوفی نامه و کشته به پایان میرسد. که برای اجرای یک ماهور فکر نکنم همه اینها رو پشت سر لازم باشه اجرا کنیم..

اگر کتاب اول ذوالفنون رو در نظر بگیریم... به این ترتیب هست
پیش در آمد، در آمد. کرشمه، خسروانی، چهار پاره، مرغ سحر، قطعه ضربی و چهار مضراب

دوستان آیا این ترتیب خوبه برای یک اجرای ماهور؟ یآ مختصر تر هم می‌شه؟ چون اگر ترتیب‌ها رو یاد بگیریم.. می‌شه مثلا بجای مرغ سحر یه تصنیف دیگر گذاشت یآا کلاً هر کدوم از قطعات بالا رو می‌شه با قطعه مورد علاقه خودت عوض کنی.. فقط این ترتیب رو بدست آوردن رو دوست دارم بدونم.
امیدوارم اگر این بحث مفید بود سراغ دستگاه‌ها و آواز‌های دیگر هم برویم و یک ترتیب اسمی مختصر از هر کدوم بدست بیاریم...

[mehdi m]

من هم با نظر شما موافقم که برای مردم عوام نباید ساز زد چون تمام حس و حال را از نوازنده میگیرند و با جمله هایی مثل :چرا اینقدر غمگینه و یه چیز معروف را بزن و سه تار بهتره یا گیتار و ...
فقط کسانی میتونن شنونده خوبی باشند که خودشون نوازنده باشن
در مورد اصول هم باید گفت همون چیزی که رامین گفت درسته ولی باز به نظر من زیاد نباید نوازنده خودش را درگیر این اصول بکنه و بستگی به حال او داره اگه شما تک نوازی های استاد لطفی را گوش کنی به دقیقا جوابت میرسی
با تشکر

[Razoniaz]

با تشکر از شوریده و رامین عزیز ،،، به نظر من بسته به مخاطب هم هست.. مخاطب عام با توجه به تجرب شخصی خودم همچنین دیگران... اگر اصولی ساز بزنی شاید زیاد خوشش نیاد... برای من یک بار اتفاق افتاد که واسه یه جمع سازی مینواختم .. که از همون پیش در آامد سازه مخالف شروع شد و یکی‌ از اعضا مسخره بازی خودش زده بود بخواب.. که منم پیش در آمد الکی‌ به پایان رسوندم بدون اعصاب یک رنگ نواختمو تمومش کردم... مخصوصا سهتار که آدم از مخاطب انتظار سکوت بیشتری داره که با آرامش بتونه ساز بزنه... از اون به بعد واسم درس شد واسه کسی‌ که ارزش نداره ساز نزنم .. یا اینکه مخاطبو بشناسی و آماده باشی‌ چه چیزی رو اجرا کنی که جمع یآ شخص بیشتر پسند کنه... سرتون هم در اوردم شرمنده :د

هدف از این تاپیک اجرای اصولی تر هست اگر قرار باش جلوی چند نفر که به موسیقی‌ آشنا هستند همون چیزایی هم که فرا گرفتی رو به ترتیب درست اجرا کنی‌.. مگر نه مخاطب عام رو با چند تا تصنیف می‌شه سرش رو گرم کرد.

مثلا من به ردیف میرزا عبدالله داریوش طلایی نگاه می‌کنم... در دستگاه ماهور از در آمد شروع و به ترتیب کرشمه، آواز و تا ۳۸ ساقی نامه، صوفی نامه و کشته به پایان میرسد. که برای اجرای یک ماهور فکر نکنم همه اینها رو پشت سر لازم باشه اجرا کنیم..

اگر کتاب اول ذوالفنون رو در نظر بگیریم... به این ترتیب هست
پیش در آمد، در آمد. کرشمه، خسروانی، چهار پاره، مرغ سحر، قطعه ضربی و چهار مضراب

دوستان آیا این ترتیب خوبه برای یک اجرای ماهور؟ یآ مختصر تر هم می‌شه؟ چون اگر ترتیب‌ها رو یاد بگیریم.. می‌شه مثلا بجای مرغ سحر یه تصنیف دیگر گذاشت یآا کلاً هر کدوم از قطعات بالا رو می‌شه با قطعه مورد علاقه خودت عوض کنی.. فقط این ترتیب رو بدست آوردن رو دوست دارم بدونم.
امیدوارم اگر این بحث مفید بود سراغ دستگاه‌ها و آواز‌های دیگر هم برویم و یک ترتیب اسمی مختصر از هر کدوم بدست بیاریم...

سلام دوست گرامی
همانطور که بقیه دوستان عزیز هم اشاره نمودند عرف اینه که از یک پیش درآمد سنگین شروع کنید بعد درآمد ماهور و پس از اجرای یک چهارمضراب به گوشه های بعدی مانند „گشایش یا داد” ، „شکسته” ، „دلکش” ، „عراق” ، „راک” ، „فیلی” و مجددا فرود به درآمد بپردازید.
در نظر داشته باشید که تعداد گوشه هایی که اجرا می کنید مهم نیستند گاها دیده شده در یک برنامه یک استاد به اجرای دو یا سه گوشه از یک دستگاه اکتفا می نماید مسئله مهم اجرای صحیح گوشه و تعویض صحیح و درست گوشه ها می باشد برای همین سعی کنید روی هر گوشه تسلط کامل داشته باشید و وقتی می خواهید از گوشه ای به گوشه دیگر بروید این تغییر گوشه با مهارت انجام گیرد.
این نکته را هم در نظر داشته باشید که هر دستگاه یا آواز یک سری گوشه اصلی دارد که اگه به ترتیب اجرا شوند باعث زیبایی اجرا خواهد شد. مثلا در ماهور درآمد ، گشایش، شکسته و دلکش - یا مثلا در شور درآمد، شهناز یا سلمک ، قرچه، رضوی و حسینی - و یا در همایون درآمد، چکاوک، بیداد، عشاق و ...

[Daamoon]

جا داره از تک تک دوستان تشکر کنم

[badsos]

با درود و عرض شاد باش سال جدید...
نحوه ی اجرا در سبک ها گوناگون متفاوت است.
مثلا ای دو شیوه بسیار معمول هست که
در روش اول پیش در امدی و درامد و سپس یک چهار مضراب بعد یکی گوشه ی آوازی اصلی البته گوشه های میانی سپس چهار مضراب همان گوشه ها، اوج ، فرود و در آخر هم رنگی نواخته می شد که این سبک را اکثرا در برنامه ی گلها می توان مشاهده کرد..
در روش دوم از درامد شروع شده به گوشه های میانی و اوج رفته و فرود خاتمه ی اجرا است.. البته در میان گوشه ها قطعاتی ضربی به صورت بداهه نیز اجرا میشود..
یک نکته لازم هست که به اطلاع دوست عزیزی که معتقدند نباید سه تار را همه جا و پیش همه کس زد برسانم که نظر حقیر این گونه نیست این که بله گاها برخورد های انچنانی بغلت و نا درست صورت می گیرد شکی نیست و کاملا حق با شماست. اما می خواهم جمله ای از میرزاعبدااله بیان می کنم که همه دوستان حتما شنیداید. ایشان معتقد بودند باید به جایی رسید که ساز مثل قلیان در محافل دست به دست بگردد...
با این که راه دشواری است ولی به قول سایه ی عزیز همچو رودی که در نشیب دره سر به سنگ میزند روانه باش.. امید هیچ معجزی ز مرده نیست زنده باش
زنده و پاینده باشین ... امیدوارم جسارتم رو ببخشین.. بدرود