آموزش ردیف دوره ابتدایی سنتور

[Razoniaz]

گوشه قرچه یکی از گوشه های زیباست که اغلب بعد از گوشه شهناز اجرا می گردد. „قرچه” نام دهی است در نزدیکی قوچان که برخی اعتقاد دارند نام این گوشه از نام این ده گرفته شده است.
نت شاهد قرچه درجه ششم گام شور می باشد. به طور مثال در شور „سل” نت شاهد قرچه نت „می بمل” می باشد. نت ایست آن هم مانند شهناز نت „دو” می باشد. البته ایستهای موقتی روی نت „ر کرن” وجود دارد. گستره ملودی در گوشه قرچه به درجه هفتم گام (در اینجا نت „فا” می رسد.)
در اجرای گوشه قرچه کتاب دوره ابتدایی سنتور استاد پایور نکات زیر حائز اهمیت می باشند:

1- در خط دوم، خط اتصال زیر دو نت „می” بدین معناست که روی این دو نت یک بخش شعری اجرا می گردند. به طور کلی برای اجرای شعر همراه نت قاعده این است که کلمات شعر بخش بخش می گردند و هر بخش روی یک نت اجرا می گردد. حال اگر دو نت یا بیشتر با خط اتصال یا اتحاد به هم متصل باشند، روی آن چند نت فقط یک بخش شعر قرار می گیرد.

2- باتوجه به اینکه حالتهای تکیه ها در درسهای قبلی به طور کلی توضیح داده شده اند نیازی به شرح آنها نیست ولی اگر در اجرای آنها مشکلی داشتید به بحثهای قبلی یا بخش تکیه ها در کتاب دستور سنتور مراجعه نمایید.

3- در ردیف نوازی، نوازندگی همراه با احساس و همینطور درک کلی قطعه و اجرای با لطافت نت ها جزو اصول مهم می باشند.

4- حتما شعر را به همراه قطعه اجرا نمایید. علاوه بر این به حال و هوای قطعه، نت شاهد، نت ایست و ... دقت نمایید و آن را به ذهن بسپارید.

[Razoniaz]

گوشه رضوی یکی از زیباترین گوشه های دستگاه شور می باشد. این گوشه شباهت زیادی به آواز ابوعطا دارد و تفاوت این دو، در نت شاهد و ایست آنها می باشد. نت شاهد رضوی درجه هفتم گام شور می باشد به طور مثال در شور „سل” نت شاهد رضوی نت „فا” میباشد. نت ایست و فرود هم مانند گوشه های شهناز و قرچه درجه چهارم گام یعنی نت „دو” میباشد. البته ایستهای موقتی روی درجه هفتم یعنی همان نت شاهد داریم. این گوشه اغلب بعد از قرچه و قبل از حسینی اجرا می گردد.

در اجرای گوشه „رضوی” کتاب دوره ابتدایی سنتور استاد پایور نکات زیر ما را در اجرای صحیح قطعه یاری می دهند:

1- در خط دوم همه تکیه های موجود در جمله اول روی نت „فا” اجرا می گردند. این تکیه ها برای نت „ر” و نت „دو” با درجه سوم و چهارم مشخص شده اند.

2- در خط سوم علامت خط تیره زیر نت „ر” برای این است که تاکید کند چهار ریز روی این نت اجرا گردد.

3- تکیه های موجود در خط پنجم و ششم مشابه تریل اجرا می گردند. در اینخصوص به درس شماره 2 تکیه ها در کتاب دستور سنتور مراجعه نمایید.

4- علامت P در آخر قطعه معادل عبارت Piano به معنای ملایم و mf معادل عبارت mezzo forte به معنای نیمه قوی میباشد.

5- حتما شعر را به همراه قطعه اجرا نمایید.

[Razoniaz]

وشه حسینی نیز از گوشه های زیبای دستگاه شور می باشد. این گوشه به گوشه حجاز در ابوعطا شباهت دارد. نت شاهد در این گوشه درجه هشتم گام می باشد. (در شور „سل” شاهد نت „سل” می باشد). فرود نیز مانند قرچه و رضوی روی درجه چهارم گام می باشد. (در شور „سل” نت „دو”). نت متغیر در این گوشه نیز مانند گوشه های شهناز، قرچه و رضوی درجه پنجم گام (در اینجا نت „ر”) می باشد که ربع پرده بم می گردد. البته علاوه بر این، درجه دوم گام (در اینجا نت „لا”) نیز نت متغیر است که در اجرای قسمتهایی از این گوشه ربع پرده بم می گردد. (استفاده از „لا” بمل به جای „لا” کرن).
در اجرای قطعه حسینی از کتاب دوره ابتدایی سنتور زنده یاد استاد پایور به نکات زیر دقت نمایید:

1- در خط دوم تکیه مربوط به نت „فا” روی „لا” بمل یا لا پشت خرک اجرا می گردد.

2- به علامت تریوله (3) در زیر 3 نت دولاچنگ دقت نمایید. این بدین معناست که سه نت دولاچنگ باید در مدت زمان دو نت دولاچنگ اجرا گردد. بدیهی است که سرعت اجرای این نتها سریعتر از نتهای دولاچنگ معمولی می باشد.

3- در خط پنجم تکیه ها به صورت تریل و روی لا پشت خرک اجرا می گردند.

4- در خط هفتم به علامت دستها دقت گردد.

5- در خط هشتم نتهایی که بعد از خط اتصال آمده کمی آرامتر اجرا می گردند.

6- در انتهای خط هشتم، دو نت دولاچنگ که با خط اتصال به هم وصل شده اند به صورت چهار نت سه لاچنگ اجرا می گردند. برای مشاهده طریقه اجرا به درس شماره 1 ریز کتاب دستور سنتور مراجعه نمایید.

7- شعر را همراه با قطعه اجرا نمایید.

- - - Updated - - -

درخصوص تعریف چهارمضراب و همچنین شناخت ریتم ۶/۱۶ به مطالب قبلی در مورد چهارمضراب شور و چهارمضراب شهناز می توانید مراجعه نمایید.
برای اجرای هرچه بهتر این چهارمضراب زیبا لطفا موارد زیر را در نظر بگیرید:

1- باتوجه به اینکه مضراب گذاری اکثر جمله ها به نحوی است که دو مضراب چپ پشت سر هم اجرا می گردد، نیاز است که این دو مضراب چپ به صورت قوی و شفاف اجرا گردند.
2- علامت... 8 (II) در بالای نتهای ابتدای قطعه به این معناست که تکرار قسمتی که بین دو علامت تکرار قرار دارد باید یک اکتاو بالاتر (در اینجا روی سیمهای پشت خرک) اجرا گردد. اگر این علامت در زیر نتها بود تکرار باید یک اکتاو پایینتر یعنی روی سیمهای زرد انجام می گرفت.
3- برای رعایت ریتم قطعه از شمارش یا از مترونم استفاده نمایید.
4- ابتدا قطعه را با سرعت پایین اجرا نمایید و پس از تسلط سرعت آن را افزایش دهید.
5- دقت کنید در این قطعه از „می” کرن استفاده نمی شود و کلیه نت های „می” روی خط اول حامل روی خرک هشتم زرد اجرا می گردند.
6- برای اجرای صحیح تکیه های موجود در اواخر قطعه به درس ۳ تکیه ها در کتاب دستور سنتور مراجعه گردد.
7- در اجرای این چهارمضراب به حال و هوای قطعه، نت شاهد، نت فرود، نتهای متغیر و ... دقت نمایید.

[mary1510]

سلام برشما جناب دانشمند وتشکراز این همه لطف که شما به علاقمندان موسیقی اصیل داریدودر راه اشاعه آن تلاش می کنید. جناب استاد یه درخواست دارم ، این که دربیشتر قسمت ها که اجرا فرمودین قسمت های آوازی خوانده نشده . اگه میشد به یه شکلی در این خصوص توضیح داده بشه (درمورد تقطیع شعرها وتخصیص آنها به نت ها وملودی ها) وهم اجرا بشه یعنی آوازها خوانده بشه چه عالی میشد . نمیدونم درجایی این ها ذکر شده یا میشه . .. لطفا دراین مورد توضیح فرمایید وازاین که پررویی می کنم عذر خواهم ، شاید کمی ازآن هم مربوط به شما باشه که این همه سواد موسیقی دارید وهم خوب توضیح می دید وهم بی تکلف و دریک کلام آقائید . خیلی ازشما متشکرم

[Razoniaz]

سلام برشما جناب دانشمند وتشکراز این همه لطف که شما به علاقمندان موسیقی اصیل داریدودر راه اشاعه آن تلاش می کنید. جناب استاد یه درخواست دارم ، این که دربیشتر قسمت ها که اجرا فرمودین قسمت های آوازی خوانده نشده . اگه میشد به یه شکلی در این خصوص توضیح داده بشه (درمورد تقطیع شعرها وتخصیص آنها به نت ها وملودی ها) وهم اجرا بشه یعنی آوازها خوانده بشه چه عالی میشد . نمیدونم درجایی این ها ذکر شده یا میشه . .. لطفا دراین مورد توضیح فرمایید وازاین که پررویی می کنم عذر خواهم ، شاید کمی ازآن هم مربوط به شما باشه که این همه سواد موسیقی دارید وهم خوب توضیح می دید وهم بی تکلف و دریک کلام آقائید . خیلی ازشما متشکرم

سلام مریم خانم. نظر لطف شماست و من صمیمانه سپاسگزارم بابت لطفی که به بنده دارید. در مورد آموزش طرز اجرای آوازها در گوشه های مختلف، بنظرم بهترین راه، اجرای آوازها می باشد چون نمایش اون به طرق دیگه شاید امکان پذیر باشه ولی اصولی نیست و منظور و بیان را نمی رسونه.
برای همین سعی می کنم که قسمتهای آوازی را اجرا کنم و اونها را در اختیار شما و دیگر دوستان عزیز قرار بدم. البته پیشاپیش بابت صدای نه چندان خوبم عذرخواهی می کنم :)

[kazem69]

با سلام جناب چرا هیچکدوم از قطعات رو من نمیتونم دانلود کنم اصلا گزینه ای برای دانلود پیدا نکردم ممنون میشم اگر راهنماییم کنید

[Razoniaz]

با سلام جناب چرا هیچکدوم از قطعات رو من نمیتونم دانلود کنم اصلا گزینه ای برای دانلود پیدا نکردم ممنون میشم اگر راهنماییم کنید

سلام دوست عزیز. شما می تونید قطعات را از [ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]دانلود کنید.

[Razoniaz]

گرایلی یکی از گوشه های دستگاه شور است که البته خود گوشه گرایلی در کتاب دوره ابتدایی سنتور نیامده است ولی در ردیف استاد صبا و میرزا عبدالله می توان آن را مشاهده نمود. نت شاهد این گوشه درجه چهارم گام شور (در اینجا نت „دو” می باشد).
گرایلی شستی گوشه ای است ریتمیک که اغلب ریتم آن 2/4 و 6/16 می باشد.

در اجرای گرایلی شستی از کتاب دوره ابتدایی سنتور نکات زیر بهتر است مد نظر قرار گیرند:

1. صدای حاصل از سه نتی که توسط خط اتصال به هم وصل شده اند که شامل دو نت زینت و یک نت اصلی می باشد باید بصورت یک صدای پٌر و متصل به گوش برسد نه سه نت مجزا. این تکنیک سرمضراب یا دراب نام دارد.
2. برای حفظ ریتم از شمارش استفاده شود. بخصوص هنگام اجرای نتهای ریز حتما بشمارید تا قطعه از ریتم نیفتد.
3. در خط هفتم به علامت بمل و کرن نت „می” دقت شود.
4. در خط هفتم علامت آکسان بر روی نت „ر” نشانگر این است که این ریز همراه با یک تک راست شروع گردد. ولی در خط بعدی نت ریز „سل” بدون تک اجرا می گردد.

[Razoniaz]

تعریف آواز ابوعطا از سایت ویکیپدیا:
"آواز ابوعطا، یکی از آوازهای چهار گانهٔ متعلق به دستگاه شور (به همراه افشاری، دشتی و بیات ترک) است. ابوعطا با القاب دیگری مانند سارنج (صلحی) و دستان عرب نیز شناخته می‌شود. انسان با گوش دادن به ابوعطا به فکر فرو می‌رود و به مسائل فلسفی پیرامونش می‌اندیشد.

گام آن با گام شور یکی است و تنها اختلاف آن با شور در توقّف مکرّر ابوعطا روی درجهٔ چهارم (نت شاهد) و درجهٔ دوم (نت ایست) می‌باشد و درجهٔ پنجم ثابت است. در نغمهٔ ابوعطا، نت متغیر وجود ندارد.

در ردیف موسیقی موسی معروفی گوشه‌های ابوعطا بعد از شش درآمد، عبارت‌اند از: محمد صادق خانی، کرشمه، سیخی، تک مقدم (که نوعی تحریر است) ، حزین، حجاز (که در سه قسمت ذکر گردیده و مهم‌ترین گوشهٔ ابوعطاست) ، بسته نگار، بغدادی (که شبیه حجاز است) ، دوبیتی، شمالی، چهار باغ، گبری، رامکلی، فرود و مثنوی.
در ردیف منقول ابوالحسن صبا، گوشهٔ خسروشیرین نیز در ابوعطا ذکر شده‌است. آواز ابوعطا در میان مقام‌های قدیم به چشم نمی‌خورد اما از مقام‌های قدیم، فواصل جان فزا، بوستان و حسینی با ابوعطا مطابقت دارند. این آواز چند گوشه هم که نامهای بخصوص دارد نواخته می‌شود که از همه مهمتر حجاز است که نخست روی درجه پنجم گام شور می ایستد و سپس بدرجه اول گام شور فرود می آید، ابوعطا در محدودهٔ حجاز دارای نغمه‌هایی نزدیک به الحان عربی است. اما آواز ابوعطا خود مورد پسند و به ذوق ایرانیان است."

حال به ارائه توضیحات کاملتری در خصوص آواز ابوعطا می پردازیم. قبل از آن بهتر است واژه „آواز” را مورد بررسی قرار دهیم و تفاوت آن را با „دستگاه” بیان کنیم. دستگاه در موسیقی ایرانی چنین تعریف می شود: توالی ای از پرده‌های مختلف موسیقی ایرانی که انتخاب آن توالی حس و شور خاصی را به شنونده انتقال می‌‌دهد. نکته مهمی که از این تعریف می توان آموخت این است که توالی و فواصل پرده ها در هر کدام از دستگاههای موسیقی ایرانی منحصر به فرد است. یعنی فواصل پرده ها در هر دستگاه متفاوت از دیگر دستگاههاست و همین تفاوت در فواصل پرده ها، باعث متفاوت بودن حس و حال آن دستگاه از دستگاههای دیگر می گردد.
ولی آوازها زیر مجموعه دستگاه ها هستند یعنی آوازها از نظر پرده هایی که نواخته می شوند مانند آن دستگاهی هستند که جزو آن هستند. به طور مثال فواصل پرده ها در ابوعطا و یا دشتی دقیقا مشابه دستگاه شور هستند.
اگر دستگاههای موسیقی از این دید مورد بررسی قرار گیرند ممکن است این سوال پیش آید که توالی و فواصل پرده ها در شور و نوا و همچنین در ماهور و راست پنجگاه دقیقا مشابه به هم است پس چرا آنها را دستگاههای مجزا در نظر گرفته اند؟ در این خصوص باید گفت که زنده یاد استاد علینقی وزیری عقیده داشتند که در موسیقی ایرانی پنج دستگاه داریم نه هفت دستگاه. ایشان با توجه به همان تعریفی که در بالا از دستگاه و آواز شد بیان می داشتند که باتوجه به اینکه فواصل پرده ها در راست پنجگاه دقیقا مشابه ماهور است پس دستگاه جداگانه ای نیست بلکه می توان آن را به صورت آوازی که زیر مجموعه دستگاه ماهور است در نظر گرفت. همچنین چون فواصل شور و نوا نیز یکسان می باشد ایشان عقیده داشتند که نوا نیز مانند ابوعطا و بیات ترک و افشاری و دشتی آوازی است متعلق به دستگاه شور.
البته فعلا بحث ما درخصوص اینکه دستگاهها را مطابق معمول 7 در نظر بگیریم یا 5 نیست. لذا باتوجه به تعریفی که در بالا از دستگاه ارائه شد، تفسیر استاد وزیری منطقی تر به نظر می رسد.

نت شاهد ابوعطا درجه چهارم شور می باشد. البته ذکر این نکته ضروری است که برخی از بزرگان اهل موسیقی معتقدند که آواز ابوعطا دارای دو نت شاهد است، یکی درجه دوم گام شور و دیگری درجه چهارم گام شور.
به هرحال ما همان تفسیر اولی را در نظر میگیریم و نت شاهد ابوعطا را درجه چهارم شور و نت ایست را که اهمیت زیادی در این آواز دارد درجه دوم گام شور در نظر می گیریم. همانطور که قبلا در بخش شور کتاب دوره ابتدایی بررسی گردید، گام شوری که در کتاب دوره ابتدایی سنتور استاد پایور آمده گام شور „سل” می باشد. بنابر این در ابوعطایی که برگرفته از گام شور „سل” باشد، نت شاهد نت „دو” و نت ایست، نت „لا” می باشد.

نکته قابل ملاحظه دیگر این است که همانطور که در تعریف ابوعطا در سایت ویکیپدیا آمد، درجه پنجم گام شور (در اینجا نت „ر”) که اغلب در خود دستگاه شور و دیگر آوازهای متعلق به این دستگاه مانند بیات ترک، افشاری و دشتی نت متغیر است و ربع پرده از آن کم می شود، ثابت است. ولی همانگونه که در کتاب مشاهده می کنید این نت برای سیمهای زرد کرن در نظر گرفته شده است. علت را شاید بتوان این مورد در نظر گرفت که برای اجرای این آواز و دیگر آوازهای متعلق به دستگاه شور نیاز به تغییر کوک نباشد. علاوه بر این در مواردی به زیبایی قطعات نیز کمک نموده است! به عنوان مثال به قطعه چهارباغ دقت نمایید که استفاده از „ر” کرن چقدر به زیبایی این قطعه افزوده است.
به یاری خدا در آینده به تحلیل قطعات ابوعطا از کتاب دوره ابتدایی زنده یاد استاد پایور خواهیم پرداخت.

[mary1510]

سلام جناب دانشمند ، ازشما متشکرم به خاطر همه زحمات. می خواستم خواهش کنم اگه ممکنه تحلیل بخش ماهور را قبل از ابوعطا یا همراه اون بفرمایید وهمچنین اگه لطف کنین قسمت های آوازی ماهور را اجرا فرمایید . متشکرم

[Razoniaz]

سلام جناب دانشمند ، ازشما متشکرم به خاطر همه زحمات. می خواستم خواهش کنم اگه ممکنه تحلیل بخش ماهور را قبل از ابوعطا یا همراه اون بفرمایید وهمچنین اگه لطف کنین قسمت های آوازی ماهور را اجرا فرمایید . متشکرم

سلام. خواهش می کنم. باشه حتما. فقط منظورتون اجرا و تحلیل بخش ماهور کتاب دوره ابتدایی هست یا ردیف صبا؟ چون قسمتهای آوازی کتاب دوره ابتدایی را قبلا اجرا کردم و توی همین تاپیک هستش.

[mary1510]

جناب دانشمند با عرض پوزش همان طور که میدونید من خودم وبا استفاده ازتجربه وراهنمایی دوستان واستادان تا اینجا اومدم و هرچندی یکی ازبستگان که نوازنده بسیار خوبی هستند ایرادات من را رفع می کنند وبه نظر ایشون کارم نسبتا بد نیست. ازراهنمائی های خوب وارزشمند شما بیشترین بهره رو بردم .
مزاحمت جدیدم اجرای همراه با خواندن قسمت های آوازی است که سایر اجراهای شما رو دارم والگوی اصلی من اونهاست ؛ من هریک از گوشه ها رو بر اساس جمله بندی هائی که انجام میدم با کاتر جدا می کنم چندین مرتبه گوش میدم بعدبراساس اون تمرین می کنم. بعد از این که ماهور را از دوره ابتدائی تموم کنم میرم به ماهور از کتاب استاد صبا وبازمزاحم هستم . فعلا به تحلیل های گوشه های ماهور دوره ابتدائی وخواندن آوازها احتیاج دارم که اگر میسر باشه ممنون میشم . هزاربارازشما متشکرم همیشه سربلند باشید.
دوستان زیادی در نت آهنگ کمکم کردند وامیدوارم همواره کمکم کنند آقای اکبری ، آقامرتضی ، آقا اجسان ... وسایردوستان که همه حق استادی برمن دارند و امیدوارم به روزی بتونم نمونه کار بزارم وبه شاگردی همه شون افتخار کنم.

[Razoniaz]

جناب دانشمند با عرض پوزش همان طور که میدونید من خودم وبا استفاده ازتجربه وراهنمایی دوستان واستادان تا اینجا اومدم و هرچندی یکی ازبستگان که نوازنده بسیار خوبی هستند ایرادات من را رفع می کنند وبه نظر ایشون کارم نسبتا بد نیست. ازراهنمائی های خوب وارزشمند شما بیشترین بهره رو بردم .
مزاحمت جدیدم اجرای همراه با خواندن قسمت های آوازی است که سایر اجراهای شما رو دارم والگوی اصلی من اونهاست ؛ من هریک از گوشه ها رو بر اساس جمله بندی هائی که انجام میدم با کاتر جدا می کنم چندین مرتبه گوش میدم بعدبراساس اون تمرین می کنم. بعد از این که ماهور را از دوره ابتدائی تموم کنم میرم به ماهور از کتاب استاد صبا وبازمزاحم هستم . فعلا به تحلیل های گوشه های ماهور دوره ابتدائی وخواندن آوازها احتیاج دارم که اگر میسر باشه ممنون میشم . هزاربارازشما متشکرم همیشه سربلند باشید.
دوستان زیادی در نت آهنگ کمکم کردند وامیدوارم همواره کمکم کنند آقای اکبری ، آقامرتضی ، آقا اجسان ... وسایردوستان که همه حق استادی برمن دارند و امیدوارم به روزی بتونم نمونه کار بزارم وبه شاگردی همه شون افتخار کنم.

خواهش می کنم. به روی چشم. به یاری خدا به زودی این کار را انجام خواهم داد.

[Razoniaz]

تعریف دستگاه ماهور از سایت ویکیپدیا:
"دستگاه ماهور یکی از گسترده‌ترین دستگاه‌های موسیقی ایرانی است و در ردیف‌های گوناگون در حدود ۵۰ گوشه دارد. دستگاه ماهور به علت حالت و ملودی روانی که دارد اغلب به صورت موسیقی شاد در جشن‌ها و اعیاد نواخته می‌شود. این دستگاه دارای گوشه‌های متنوعی است که با مقام‌های کاملاً متفاوت در سه بخش بم، میانی و زیر اجرا می‌شود. ناگفته نماند تمام گوشه‌ها به وسیلهٔ فرود به درآمد رجعت می‌کنند.
طبق تعبیر متافیزیکی استاد مجید کیانی درباره ی موسیقی ایرانی ، „ماهور” آغاز روز، آغاز زندگی، شور و جوانی، غرور و توانگری، بی نیازی، سلحشوری و استغنا است. (مقام استغنا در هفت وادی عرفان)"

فواصل گام ماهور عبارتند از: پرده - پرده - نیم پرده - پرده - پرده - پرده - نیم پرده. همانطور که مشاهده می کنید در گام اصلی ماهور برخلاف دیگر دستگاههای موسیقی ایرانی (به غیر از راست پنجگاه) فاصل ربع پرده ای وجود ندارد. در اصل بزرگان موسیقی اعتقاد دارند که گام ماهور در موسیقی ایرانی به گام ماژور در موسیقی غربی شباهت دارد. منتها باید در نظر داشت که برای اجرای برخی از گوشه های دستگاه ماهور مانند شکسته و دلکش که جزو گوشه های اصلی این دستگاه هستند نیاز به فاصله ربع پرده ای خواهیم داشت. که در توضیحات بعدی بدان اشاره خواهیم کرد.
ماهور دوره ابتدایی زنده یاد استاد پایور و ردیف سنتور زنده یاد استاد صبا در گام „فا” تنظیم شده است. ماهور „فا” را ماهور راست کوک می نامند که مناسب صدای آقایان می باشد. کوک سنتور („سل” کوک) برای ماهور „فا” به شرح زیر می باشد:
خرک اول: می بکار
خرک دوم: فا بکار
خرک سوم: سل بکار
خرک چهارم: سیم های زرد „لا کرن” - سیمهای سفید „لا بکار” و سیمهای پشت خرک „لا بمل” . لازم به ذکر است برای اینکه بتوانیم به این کوک برسیم نیاز است که خرک „لا” سیمهای سفید را حدود 3 الی 4 میلیمتر به سمت وسط سنتور حرکت دهیم.
خرک پنجم: سی بمل
خرک ششم: دو بکار
خرک هفتم: سیمهای زرد „ر بکار” و سیمهای سفید و پشت خرک „ر” کرن
خرک هشتم: می بمل
خرک نهم: فا بکار
علت استفاده از „لا کرن” ، „ر کرن” و „می بمل” بدین خاطر است که در برای اجرای گوشه شکسته فاصله سوم گام (در اینجا نت „لا”) باید ربع پرده بم شود و فاصله هفتم گام (در اینجا نت „می”) نیز نیم پرده بم گردد. همچنین برای اجرای گوشه دلکش نیاز است که فاصله ششم گام (در اینجا نت „ر”) ربع پرده و فاصله هفتم گام نیم پرده بم گردد...

[pooriaakbari1989]

بسیار عالی بود آقا محسن... خصوصا به خاطر کاربرد خاص نت هایی مانن لا کرن و می بمل... برای من خیلی مفید بود...

[Razoniaz]

مقدمه ماهور:
ریتم این مقدمه 6/8 هست. 6/8 یک ریتم ترکیبی دوضربی است که هر ضرب آن معادل یک سیاه نقطه دار یا سه نت چنگ می باشد. برای شمارش این قطعه می توانیم به ازای هر نت چنگ یک شماره بشماریم که در اینصورت هر میزان به صورت 1 2 3 4 5 6 شمرده می شود.
نگهداری ریتم این قطعه مشکل است و بهتر است برای نگهداری ریتم از مترونم استفاده شود.
این مقدمه در آلبوم „سروش بهار” که با همکاری استاد فرامرز پایور و صدای بهرام باجلان تهیه شده، اجرا شده است.
از نکاتی که در اجرای این مقدمه باید مد نظر داشت، میشه به موارد زیر اشاره کرد:

1. همانطور که قبلا گفته شد، ماهور کتاب دوره ابتدایی در گام „فا” تنظیم شده که به ماهور „فا” معروف هستش. در ماهور „فا” نت تونیک و نت شاهد همون نت „فا” هستش. اگر به قطعه دقت کنید متوجه اهمیت نت „فا” خواهید شد.
2. در اجرای نتهای زینت سه میزان اول دقت نمایید که بصورت پیوسته و روان اجرا شوند. علامت های , که در انتهای برخی از میزانها قرار گرفته بیانگر سکوت می باشند. همانطور که قبلا گفته شد می توانیم برای آنها به میزان دلخواه حدود یک سکوت دولاچنگ و یا سکوت چنگ، سکوت نماییم. بدیهی است هر چقدر سکوت برای این علامتها در نظر بگیریم باید از کشش نت قبلی کم نماییم تا ریتم رعایت گردد. به طور کلی این علامت ها در اینجا نشانگر این است که بین میزانهایی که این علامت آمده مکث شود و این میزانها به صورت پیوسته و پشت سرهم اجرا نشوند.
3. علامت p و f همانطور که قبلا گفته شد، مخفف کلمات Piano و Forte یعنی ضعیف و قوی هست و برای زیبایی قطعه بهتر است آنها رعایت گردند.
4. در اجرای تکیه ها دقت نمایید و هر کجا نکته ابهامی وجود داشت به بخش تکیه های کتاب دستور سنتور مراجعه نمایید.
5. در اواخر خط هفتم قطعه وارد گوشه دلکش می شود. همانطور که قبلا گفته شد گوشه دلکش یکی از گوشه های مهم دستگاه ماهور است که علامت مشخه آن در ماهور „فا” استفاده از „ر کرن” و „می بمل” هست. در خط دهم در جایی که از „ر بکار” استفاده می کنیم قطعه به مقدمه ماهور فرود می آید و مابقی قطعه در مقدمه ماهور اجرا می گردد.