چه سر پنجه ای واسه تار خوبه؟

[saaman]

به نظر بنده٬سرپنجه قنبری ها. صد البته که مهم صداست. گذشته از کوک خالی نکردن و راحتی سیم انداختنش٬بر می‌گرده به سلیقه دیگه.

[ghoghnus2006]

من یه زمانی میگفتم ساز باید اصالتشو داشته باشه و فقط سنتی رو قبول داشتم ولی جدیدا به این نتیجه رسیدم که به دلیل مشکلات کوک و دردسر های احتمالیش سرپنجه هایی که جدیدا استاد قنبری درست کردن خیلی بهترند چون هم کوک دقیق تری میشه داشت هم اینکه کوک کردنش ساده تره!
مخصوصا تو تار که باید سیم ها با دقت جفت بشن وگرنه صدا بد میشه!
حالا احتمال ضربه خوردن به گوشی و شسکته شدن و در رفتن کوک و رگلاژ نبودن گوشی ها به جای خود!

[shobar]

من یه زمانی میگفتم ساز باید اصالتشو داشته باشه و فقط سنتی رو قبول داشتم ولی جدیدا به این نتیجه رسیدم که به دلیل مشکلات کوک و دردسر های احتمالیش سرپنجه هایی که جدیدا استاد قنبری درست کردن خیلی بهترند چون هم کوک دقیق تری میشه داشت هم اینکه کوک کردنش ساده تره!
مخصوصا تو تار که باید سیم ها با دقت جفت بشن وگرنه صدا بد میشه!
حالا احتمال ضربه خوردن به گوشی و شسکته شدن و در رفتن کوک و رگلاژ نبودن گوشی ها به جای خود!

سلام. من هم با شما موافقم البته سنتور میزنم. باورتون نمیشه چقدر عذاب داره که 72 تا سیمو کوک کنی البته تار 6 تا سیم دارم شما ببین ما چی میکشیم. اما با این روان کوک راحت تر و دقیق تر میشه کوک کرد اعصاب خوردی زایدی هم نداره. حالا این گوشی های سنتی که اون کارایی رو چه توی سنتور و چه توی تار یا سه تار ندارن به چه درد میخورن؟

[mohammadOa]

به نظر من، نمیشه یه چیزی رو به طور مطلق رد کرد یا پذیرفت و باید روی این موضوع هم کار علمی دقیقی انجام بشه. مسائل مرتبط با کوک، فقط به سرپنجه مربوط نیست. به خیلی عوامل از قبیل خود کوک (شور، سه‌گاه و...) ، نوع مضراب زدن، نوع گرفتن پرده‌ها، خرک، پوست، شیطانک، گره‌ی سیم‌ها، خود سیم‌ها، جفت بودن سیم‌ها و... و... و... بستگی داره. بنابراین نمیشه گفت که اگر سرپنجه عوض بشه، مشکلات ساز برطرف میشه.

در „کوک کردن” میشه کارهای جدیدی انجام داد کما اینکه انجام شده، اما اساتید زمان ما و پیش از ما، با همین سرپنجه‌های معمولی، آثار درخشان تولید کردند. از علیزاده که شورانگیز و هجرانی و... و... و... ساخت تا لطفی که سپیده و عشق داند را نواخت... تا اساتید دیگری مثل فرهنگ شریف یا جلیل شهناز...

[b_shahri]

آیا میشه سرپنجه تار به طرح استاد قنبری مهر تغییر داد؟ اشکالی برای ساز پیش نمیاد؟ من یه دوست دارم تو کار ساخت سه تار و تنبور میخوام بدم سرپنجه تار برام عوض کنه

[r_a_m_i_n]

به نظر من، نمیشه یه چیزی رو به طور مطلق رد کرد یا پذیرفت و باید روی این موضوع هم کار علمی دقیقی انجام بشه. مسائل مرتبط با کوک، فقط به سرپنجه مربوط نیست. به خیلی عوامل از قبیل خود کوک (شور، سه‌گاه و...) ، نوع مضراب زدن، نوع گرفتن پرده‌ها، خرک، پوست، شیطانک، گره‌ی سیم‌ها، خود سیم‌ها، جفت بودن سیم‌ها و... و... و... بستگی داره. بنابراین نمیشه گفت که اگر سرپنجه عوض بشه، مشکلات ساز برطرف میشه.

در „کوک کردن” میشه کارهای جدیدی انجام داد کما اینکه انجام شده، اما اساتید زمان ما و پیش از ما، با همین سرپنجه‌های معمولی، آثار درخشان تولید کردند. از علیزاده که شورانگیز و هجرانی و... و... و... ساخت تا لطفی که سپیده و عشق داند را نواخت... تا اساتید دیگری مثل فرهنگ شریف یا جلیل شهناز...

خود استاد علیزاده که میفرماید... بنده ایشون رو درحال نواختن با ساز پنجه قنبری و پنجه طاووسی دیدم... مسئله اینجاست که اینجور اساتید که به این سطح رسیدن تعصبی در این زمینه ندارن... و اگر ساز خوش صدا باشه.. چرا که نه... همون سر پنجه رو استفاده میکنن...
چیزی که خوبه و از لحاظ علمی ثابت شده رو باید پذیرفت... کسی هم که نمیپذیره با خودش لجبازی میکنه نه با دیگران

- - - Updated - - -

آیا میشه سرپنجه تار به طرح استاد قنبری مهر تغییر داد؟ اشکالی برای ساز پیش نمیاد؟ من یه دوست دارم تو کار ساخت سه تار و تنبور میخوام بدم سرپنجه تار برام عوض کنه

بله میشه دوست عزیز... من دیدم اینکارو میکنن... اما باز هم بسته به نظره سازساز داره... که ببینه کنیک دسته و شیب دسته و غیره برای این تغییر مناسبه یا خیر

[mohammadOa]

خود استاد علیزاده که میفرماید... بنده ایشون رو درحال نواختن با ساز پنجه قنبری و پنجه طاووسی دیدم... مسئله اینجاست که اینجور اساتید که به این سطح رسیدن تعصبی در این زمینه ندارن... و اگر ساز خوش صدا باشه.. چرا که نه... همون سر پنجه رو استفاده میکنن...
چیزی که خوبه و از لحاظ علمی ثابت شده رو باید پذیرفت... کسی هم که نمیپذیره با خودش لجبازی میکنه نه با دیگران

بنده هم عرض کردم که روی مسئله‌ی تغییر سرپنجه و تأثیر آن در کوک، باید بررسی علمی دقیقی انجام بشود. صدا بخش‌های متعددی از جمله „شدت” و „مدت” دارد و خود این عوامل به عوامل مهم دیگری که برخی از آن‌ها را در مطلب قبلی عرض کردم، وابسته هستند. گروهی هم می‌توانند موضوعی را بپذیرند و گروهی نیز خیر.

بله، بنده هم نوازندگی استاد علیزاده را با سرپنجه‌های جدید دیده‌ام و صحبت ایشان را درباره‌ی این سرپنجه‌ها در جلسه‌ی مکتب شهر تهران مستقیماً شنیدم.

اما برای مثال خدمتتان عرض می‌کنم که یکی از ویژگی‌های ساز استاد یحیی، حفظ کوک آن در صحنه است درحالیکه گمان نکنم کسی حاضر باشد ساز یحیی را باز کند تا سرپنجه‌ی آن را تغییر دهد. اگر بحث زاویه‌ی سیم از گوشی‌ها و سرپنجه در کوک مهم است، ده‌ها مسئله‌ی دیگر نیز در کوک و حفظ آن مهم هستند.

[r_a_m_i_n]

بنده هم عرض کردم که روی مسئله‌ی تغییر سرپنجه و تأثیر آن در کوک، باید بررسی علمی دقیقی انجام بشود. صدا بخش‌های متعددی از جمله „شدت” و „مدت” دارد و خود این عوامل به عوامل مهم دیگری که برخی از آن‌ها را در مطلب قبلی عرض کردم، وابسته هستند. گروهی هم می‌توانند موضوعی را بپذیرند و گروهی نیز خیر.

بله، بنده هم نوازندگی استاد علیزاده را با سرپنجه‌های جدید دیده‌ام و صحبت ایشان را درباره‌ی این سرپنجه‌ها در جلسه‌ی مکتب شهر تهران مستقیماً شنیدم.

اما برای مثال خدمتتان عرض می‌کنم که یکی از ویژگی‌های ساز استاد یحیی، حفظ کوک آن در صحنه است درحالیکه گمان نکنم کسی حاضر باشد ساز یحیی را باز کند تا سرپنجه‌ی آن را تغییر دهد. اگر بحث زاویه‌ی سیم از گوشی‌ها و سرپنجه در کوک مهم است، ده‌ها مسئله‌ی دیگر نیز در کوک و حفظ آن مهم هستند.

خب بررسی های علمی انجام شده دیگه عزیز... استاد قنبری مهر اون بررسی ها رو انجام دادن واسمون...
خدمتتان عرض کنم ساز استاد یحیی علاوه بر خوش صدایی ... و خوش سیمای و سایز و اندازه ی استاندارد و همه چیززز... اما قیمت زیاده آن بخاطر اینها نیست و 70% قیمتش بخاطر قدمت اونه و اینکه تعداد محروری از اون موجوده...
از اینها گزشته... قطعاتی که در گزشته و قدیم اجرا میشده متفاوته... و شما عمرا نمیتونی چهار تا از قطعات استاد علیزاده مثلا مخالف سه گاه کتاب 3.. و غیره رو روی اون اجرا کنی و ساز یحیی کوک در نکنه... یعنی در واقع اصلا دلمون هم نمیاد که روی ساز یحیی آنگونه مضراب بکشیم... یا قطعات علی قمصری و غیره...
اینکه در قدیم کوک در نمیکرده صحیح, اما دلیل نمیشه که این الگو بِشَوَد خدایِ ما و جزیی از عنصرِ تغییر ناپذیر در دنیا بشَود.

[Moory]

سلام
قطعات استاد علیزاده که احتیاجی به تار یحیی نداره شما با هر سازی میتونی این ملودی هارو بزنی.
اگرملودی که با حالت باشه و زیبا نواخته بشه باید با ساز مثلا یحیی یا یک ساز خوب نواخته بشه اگر بخواهی بالا پایین کنی و هیچ حالتی هم نداشته باشه زیاد مهم نیست با چه سازی اجرا کنی.
البته استاد قنبری باچوب معجزه میکرد ویلونها ش جهانی و به نام هستش اما تار خوش صدایی نساخت.
الان اصلا مهم نیست سر پنجه چه جوری باشه چون با عوض نمودن گوشی های جدید مشکلی نخواهید داشت.

[mohammadOa]

درباره‌ی اینکه دل ما نمی‌آید به تار یحیی آنطور مضراب بکشیم، درست است و بنده دلیل آن را نه ساختمان ساز که نگهداری نامناسب آن می‌دانم. البته مشخصاً همه‌ی سازها این مشخصه را ندارند.

اما اگر فایل تصویری اجرای استادان شجریان و علیزاده و کلهر در کپنهاگ رو دیده باشید، استاد علیزاده قطعه‌ی عجیب ترکمن را با همین ساز اجرا کرده‌اند. حدود 13 سال پیش. جداً هم قطعه‌ی عجیبی است و مضراب‌های پیچیده‌ای دارد.

[r_a_m_i_n]

استاد علیزاده با تار ترکمن رو اجرا کردن؟؟؟؟ واقعا؟؟ اگر اینطور باشَد من ندیدم اون فیلم رو... میشه لطف کنید و آن ویدئو رو آپلود کنید که ما هم استفاده کنیم؟

[mohammadOa]

من خیلی وقت پیش دیدم لینکش رو در وبلاگ خصوصی پیدا کردم اونجا فکر کنم هستش
ضبط ترکمن با ضبط آلبوم فریاد متفاوت هست (آلبوم فریاد بهتره) اما واقعاً قطعه عجیبیه

[AmirM77]

دوستان سلام. سرپنجه خورشیدی هم جزوی از سرپنجه قنبری هست؟! منظورم اون سرپنجه ای هست که با پیچ کوک میشه و نه دستیگره! شنیدم میگن این نوع تار کوکش اصلا درنمیره! درسته؟! مزایاش نسبت به سرپنجه معمولی چیه؟

[Moory]

دوستان سلام. سرپنجه خورشیدی هم جزوی از سرپنجه قنبری هست؟! منظورم اون سرپنجه ای هست که با پیچ کوک میشه و نه دستیگره! شنیدم میگن این نوع تار کوکش اصلا درنمیره! درسته؟! مزایاش نسبت به سرپنجه معمولی چیه؟

سلام
استاد قنبری در هر کاری نو اوری میکرد. یک نوع سر پنجه درست کرد که حالت کشیده ای داشت. و طرح دیگری از ایشون ندیدم.
اما سر پنجه خورشیدی واقعا شکل تارو خراب کرده . تار باید کاسه و دسته بیشتر مد نظر گرفته شود . سر پنجه هر چقدر هم شکلش
رو تغییر بدن باز هم اون مدل قدیمی خودش بهتره . در مورد کوک پوست تار هم بالا و پایین بشه باز کوک تغییر میکنه .
به هر صورت کوک تار هر کاری کنی باز هم تغییر میکنه . فقط باید به فکر راحت کوک کردن باشی که با گوشیهای فلزی راحت میشه کوک کرد.