آموزش کوک کردن سازدهنی

[harmonica_22]

سلام به همه دوستان خوب هارمونیکا نواز.
تا حالا شده نت های سازتون به خاطر بند شدن زیاد یا کار کردن زیاد, فلت بشه؟؟ معمولا سازدهنی عمر مفیدش که تموم میشه از کوک خارج میشه. حالا مردم دو کار مختلف انجام میدند.
1) ساز رو می گذارن توی کمد و یک ساز جدید میخرند.
2) ساز رو میدن برای تعمیر.
خوب, من کلا مخالف گزینه 1 هستم. چون آدم با سازش ارتباط روحی پیدا میکنه. پس چجوری میتونه بذارتش کنار و یه ساز جدید بخره؟؟
برای گزینه 2. چرا خودمون تعمیر نکنیم؟؟ آقای مجاهد گرامی توضیحاتی در مورد فیکس کردن نت هایی که صدا نمیدند یا صدای جیغی دارند گفتند که به همه پیشنهاد میکنم اول اون رو بخونید و کامل یاد بگیرید. چون اینجا ممکنه برای زبانه های سازتون مشکل پیش بیاد و به دفعات زیاد نیاز داشته باشید که فاصله زبانه رو با صفحه زیرش تنظیم کنید. (برای خود من که خیلی به کار اومد)
توجه: اول روی یک سازدهنی اسباب بازی یا بدرد نخور (مثلا چینی) یاد بگیرید. اگر سازتون خراب شد یا مشکل به هم زد

مسئولیتش با خودتون هست. خود من با سازدهنی دوران بچگیم شروع کردم.

لوازم مورد نیاز:
1) پیچگوشتی. یک عدد جهت باز کردن ساز دهنی. (برای این مورد به آموزش آقای مجاهد مراجعه کنید.)
2) سنباده نرم و سنباده متوسط و سنباده زبر. (به مقدار کافی)
3) سوزن ته گرد سه چهار عدد.
4) تیونر با دقتی بالا.
5) چوب بستنی که وارد حفره زبانه های سازدهنی بشه و نازک شده باشه.
(اگر دقت کار شما بالا هست با این متد میتونید کلید سازدهنی خودتون رو نیم پرده بالا یا پایین ببرید)
برای اول کار شما باید تیونر خودتون رو تنظیم کنید. نت A4 رو بین 442 تا 445 هرتز تنظیم کنید. (بسته به سبکی مینوازید. اگر مطمن نیستید, معمولا شرکت های ساز دهنی این مقدار رو 443 تنظیم میکنند.) حتما دقت کنید که تیونر در حالت کروماتیک باشه تا نت های دیز رو هم به شما نشون بده.
در مرحله اول برای نت های مکشی توضیح میدم که ساده تر هستند. ایشاللا فردا عکس هم پیوست میکنم که ساده تر بشه.
سازدهنی رو که باز کنید دو نوع زبانه میبینید. یک سری داخل شونه سازدهنی هستند و یکسری رو به خارج. اون هایی که رو به خارج هستند همون زبانه های مکشی هستند.
تیونر خودتون رو روشن کنید و نزدیک به تیونر یا میکروفن متصل به تیونر نت مورد نظرتون رو به صدا در بیارید.
حالا نوار تیونر رو به سه قسمت تقسیم کنید. (مثل عکس پایین. علت این کار این هست که دقت کوک سازدهنی نباید خیلی زیاد باشه) اگر اشاره گر تیونر سمت چپ بود نت شما داره تقریبا بمل پخش میشه. یعنی کم تر از نیم پرده پایین تر. اگر سمت راست بود برعکس. اگر وسط بود نت مورد نظر درست پخش شده. (هرچی بخش وسط کوچک تر باشه دقت کوک بیشتره و کار شما سخت تر)

[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]
در هر دو حالت شما باید مقداری از زبانه رو بتراشید.
1) اگر نت شما بمل پخش میشد:
از پایین (از داخل سوراخ روی شانه) با سوزن به زبانه به آرامی فشار بیارید و چوب بستنی رو بین بدنه و زبانه قرار بدید تا زبانه بالا بایسته. ترجیحا با یک دست چوب رو بگیرید که به زبانه فشار نیاره.
هر چی اشاره گر تیونر از خط فرضی شما دور تر باشه شما باید بیشتر زبانه رو بسابید. (در هر دو حالت) بسته به مقداری که باید بسابید یکی از سنباده ها رو انتخاب کنید. (نرم برای کم ترین و زبر برای بیشترین) سنباده رو لوله کنید تا شکل هلالی به خودش بگیره و بعد به شکل مستطیل با عرض یک سانتی متر ببرید. حالا از عرض اون رو تا کنید جوری که سنباده نشکنه و سطح زبر رو به بیرون باشه. (سنباده شکل استوانه به خودش میگیره که تهش توی دست شما هست)
خیلی آروم و بدون این که به زبانه فشار بیارید که خم بشه پایین ترین نقطه زبانه که دورترین نقطه زبانه به پرچ هست رو بسابید.
دقت کنید که گوشه ها رو به هیچ وجه نسابید. وگرنه فاصله زبانه با بدنه زیاد میشه و دیگه اون نت درست صدا نمیده.
خیلی خیلی کم و آروم بسابید. بعد چوب رو خارج کنید و اگر فاصله زبانه کم یا زیاد شده اون رو درست کنید. بعد نت رو به صدا در بیارید و دوباره روی تیونر تست کنید.
انقدر این کار رو ادامه بدید تا به محدوده وسط نزدیک و نزدیک تر بشید. برای ظریف کاری میتونید اواخر کار با سوزن روی زبونه بکشید تا خیلی کم سابیده بشه.
2) اگر نت شما دیز پخش میشد:
دوباره از پایین (از داخل سوراخ روی شانه) با سوزن به زبانه به آرامی فشار بیارید و چوب بستنی رو بین بدنه و زبانه قرار بدید تا زبانه بالا بایسته. ترجیحا با یک دست چوب رو بگیرید که به زبانه فشار نیاره.
سنباده درست رو انتخاب کنید و این بار قسمت نزدیک به پرچ رو بسابید. مثل حالت اول انقدر بسابید و آزمایش کنید تا به نت مورد نظر برسید.

در کل اگر زبانه رو نصف کنیم (فرضی) قسمت نزدیک به پرچ برای پایین آوردن pitch صدا هست و قسمت دور از پرچ برای بالا آوردن pitch صدا هست. یعنی نمیخواد دقیقا آخرین نقطه ای که میبینید رو بسابید. یا نیمه پایین رو بسابید یا نیمه بالا.
---------------------------------------------------
این روش برای هر سه نوع سازدهنی جواب میده. فقط توی سازدهنی ترمولو باید دقت کنید که سوراخ بالا حتما باید یک کم زیر تر از سوراخ پایین کوک بشه تا افکت ترمولو به بهترین شکل ممکن انجام بشه.
---------------------------------------------------
نحوه کوک کردن زبانه های دمشی رو هم در پست بعدی توضیح خواهم داد و به این پست عکس اضافه خواهم کرد و در پایان (آخر هفته) توضیح میدم که برای تغییر کلید سازدهنی خودتون باید چکار کنید.
دوستان اگر سوال, پیشنهاد, انتقاد چیزی داشتید به صورت پیام خصوصی بفرستید تا پست شلوغ نشه و جنبه آموزشی پست از بین نره.