آشنایی با ساختار پیانو آکوستیک

[mona12]

[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]

آشنایی با ساختار داخلی و مکانیسم پیانوهای آکوستیک


داشتن آشنایی کلی با قطعات داخلی و مکانیسم پیانو می تواند به شما در انتخاب، نواختن و نگهداری این ساز کمک فراوانی کند. گرچه آشنایی کامل با عملکرد پیچیده این ساز موضوع بحث این وبسایت نیست ولی سعی کرده ام تا حد امکان بخش های اصلی پیانو را به شما معرفی کنم تا نمایی کلی از عملکرد این ساز زیبا برایتان به تصویر کشیده شود.
پیانوهای دیجیتال به دلیل داشتن سیستم تولید صوت الکترونیکی در این بحث نمی گنجند.
از نظر ساختار کلی، گراند پیانوها و پیانوهای دیواری تفاوت های مشخصی با هم دارند، ولی به طور کل هر دو نوع این پیانوها از نظر عملکرد و اجزایشان بخش های مشابهی دارند که در ادامه به آنها پرداخته ام :
فریم یا چارچوب پیانو

فریم یا چارچوب، اسکلتی است که سایر بخش های داخلی پیانو را در خود نگه می دارد. فریم ها معمولاً از چوب هستند ولی گاهی برای افزایش استحکام از میله های آهنی در درون آن ها استفاده می شود. در پیانوهای گرند، فریم از زیر پیانو و در پیانوهای دیواری از پشت قابل مشاهده می باشد.

[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]

فریم چوبی یک گرند پیانو - نما از زیر

[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]

فریم چوبی یک پیانو دیواری - نما از پشت

ساند بورد (Sound Board)

ساند بورد یکی از مهمترین بخش های یک پیانو محسوب می شود. وظیفه ساند بورد تقویت، رزونانس و پخش صدای تولید شد توسط سیم هاست. این بخش که از صفحه ای از چوب به قطر تقریباً ۱۰ میلیمتر ساخته شده با ارتعاش سیم ها به لرزه در آمده و موجب تقویت صدا می شود. بر روی ساند بورد قطعات بلندی از چوب به شکل نوار نصب می شود که به پل یا بریج (Bridge) موسومند. وظیفه بریج نگه داشتن یک سر سیم های پیانو می باشد. سر دیگر سیم ها به سیمگیرها بسته شده است.
تغییرات ناگهانی دما و رطوبت می تواند موجب انبساط و یا انقباض ساند بورد شده و در نتیجه این تغیرات، باعث بروزمشکلاتی مانند تغییر کوک و در موارد حادتر ترک برداشتن آن شود. از این رو رطوبت و خشکی شدید هوا بزرگترین دشمنان ساند بورد هستند.
ساندبوردهای مرغوب معمولاً از چوب درخت صنوبر ساخته می شوند و هرچه رگه ها یا شیارهای روی چوب – که به صورت خط های موازی هستند – بیشتر باشد کیفیت ساند بورد بهتر بوده و به همان نسبت کیفیت صدا و تحمل پذیری آن در مقابل تغیرات آب و هوایی بیشتر است. در ساند بوردهای بسیار مرغوب، شیارهایی با حدود ۱۸ تا ۲۰ عدد در هر اینچ (۷ تا ۸ شیار در هر سانتیمتر) را می توانید مشاهده کنید.

[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]

نمائی از ساند بورد یک گرند پیانو

[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]

ساند بورد و بریج یک گراند پیانو در حال ساخت

صفحه چدنی (Cast-Iron Plate)

در قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم فریم های پیانو برای تحمل فشار زیاد سیم ها به اندازه کافی مقاوم نبودند. این فریم ها که کاملاً از چوب بودند در مقابل فشار سیم ها و تغییرات محیطی بسیار ضعیف بودند. با طراحی و ورود فریم های آهنی در اوایل قرن بیستم، تحول عظیمی در صنعت تولید پیانو ایجاد شد. در واقع همه پیانوهای مدرن امروزی دارای یک صفحه یکپارچه چدنی در ساختار خود هستند. استفاده از صفحه های مقاوم چدنی به دلیل تحمل پذیری بسیار بیشترشان در مقابل فشار سیم ها، امکان کوک پیانو به استاندارد A-440 (نت لا با فرکانس ۴۴۰ هرتز) که به کوک کنسرتی موسوم است را فراهم کرد.
صفحه های چدنی طراحی شده اند تا بتوانند فشارهای بسیار بالای سیم ها را تحمل کنند. بد نیست بدانید در پیانوهای دیواری و یا گراند پیانوهای با ابعاد متوسط، فشار و تنشی که یک سیم تحمل می کند برابر ۷۰ کیلوگرم و در مجموع ۲۳۰ سیم، حدود ۱۸ تن (۱۸۰۰۰ کیلوگرم) می باشد. این مقدار تنش در کنسرت گراندها نزدیک به ۲۸ تن (۲۸۰۰۰ کیلوگرم) است!

[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]

صفحه چدنی یک گرند پیانو - نما از بالا

[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]

صفحه چدنی یک پیانو دیواری - نما از روبرو

تخته سیمگیرها (Pin-Block)

تخته سیمگیرها، بلوک چوبی سخت و چند لایه ای به قطر حدوداً ۳/۲ سانتیمتر است که سیمگیرهای پیانو را در خود نگاه می دارد. سیمگیر خود قطعه کوچک میله ای شکلی است که سوراخی در یک سر آن قرار دارد. انتهای این میله درون تخته محکم شده و سیم پیانو به سوراخ سر آن بسته و تابیده می شود. در این تخته، لایه های مختلفی از چوب با جهت های متفاوت محکم به هم چسبانده می شوند تا بیشترین مقاومت را در برابر چرخش سیمگیرها داشته باشند. تخته سیمگیرها بین صفحه چدنی و فریم چسبیده و محکم چفت می شوند.

[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]

نمای شماتیک سیمگیر و تخته سیمگیر

[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]

تصویری از بخش داخلی یک پیانو دیواری - ساند بورد، صفحه چدنی، سیمگیرها و سیم ها در عکس کاملا مشخص می باشد

اکشن(Action)

اکشن در واقع قلب پیانو به حساب می آید. این بخش بیشتر قطعات پیانو مانند کلیدها، چکش ها، اهرم های تکرار، دمپرها و ... را در خود جای داده است. تمامی این قطعات روی هم سوار شده و در کنار هم بر روی یک فریم آهنی قرار گرفته و فرم یکپارچه ای را تشکیل می دهند.

[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]

اکشن یک گرند پیانو

[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]

اکشن و بخش های مرتبط آن در یک گرند پیانو

بررسی عملکرد دقیق اکشن به دلیل ساختار و پیچیدگی آن از حوصله این وبسایت خارج است. برای مشاهده انیمیشن نحوه عملکرد این بخش می توانید [ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید] را کلیک کنید.
برای آشنایی بیشتر با ساختار اکشن و قطعات آن [ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید] را کلیک کنید.
پدال ها

پدال ها اهرم های پایی هستند که در زیر پیانو تعبیه شده اند. به کمک این پدال ها نوازنده می تواند کیفیت و حالت صدای ساز را کنترل کند. پیانوهای امروزی معمولاً دارای سه نوع پدال هستند که در زیر به توضیح آنها پرداخته ام :
۱- پدال طنین (Sustain Pedal)

این پدال موجب فاصله گرفتن همه دمپرهای پیانو از سیم ها می شود. دمپر یا خفه کن قطعه ای از جنس نمد می باشد که به صورت عادی روی سیم پیانو قرار دارد و مانع ارتعاش آن می شود. تقریباً هر کلید پیانو به جز کلید های قسمت های زیر یا نازک آن یک دمپر مخصوص به خود دارد. وقتی نوازنده پدال طنین را که درسمت راست قرار گرفته نگه می دارد همه دمپر ها همزمان از سیم فاصله می گیرند. این کار موجب می شود تا صدای پیانو به واسطه تاثیر اصوات هماهنگ و هارمونیک سیم های پیانو بر روی یکدیگر، پر طنین تر و زیبا تر به گوش برسد.
۲- پدال سوستنوتو یا پدال تمرین (Sostenuto Pedal)

پدال وسط پیانو در پیانوهای مختلف کارهای مختلفی انجام می دهد. در بیشتر گراند پیانوهای مدرن این پدال به پدال سوستنوتو موسوم است. نقش این پدال در این ساز ها عقب نگه داشتن دمپر یک و یا گروهی از کلید های پیانو است.
در اکثر پیانوهای دیواری این پدال موجب می شود تا پرده ای از نمد مابین سیم ها و چکش های پیانو قرار گیرد. این کار صدای ساز را تا حد زیادی کم کرده و در نتیجه انجام تمرینات پیانو بدون ایجاد مزاحمت برای دیگران راحت تر خواهد شد.
پدال وسط در بسیاری از پیانوها ممکن است اصلاً وجود نداشته اشد. در پیانوهای دیجیتال پدال وسط به جز ایجاد سوستنوتو ممکن است نقش های مختلفی داشته باشد.
۳- پدال نرم (Soft Pedal)

هنگامی که این پدال گرفته می شود چکش های پیانو به سیم ها نزدیک تر می شوند. این کار از شدت ضربات کاسته و در نتیجه حد صدای پیانو و البته کیفیت و جنس آن را تغییر می دهد. از این رو به این پدال پدال نرم گفته می شود.

[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]

[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]

دمپرها در بخش باس یک پیانو دیواری

همانطور که در میانه تصویر مشاهده می کنید دمپرها روی سیم ها را پوشانده اند

منبع :[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]