نکاتی در مورد ساز دهنی

[amirsn2002]

با سلام به همه دوستان
می خوام سعی کنم از امروز یه جورایی آموزش سازدهنی رو شروع کنم .
این آموزش دقیقا برای کسی هست که شاید حتی یکبار هم از این ساز استفاده نکرده باشه.
یعنی از نکات کاملا ابتدایی شروع میشه و کم کم به سطح بالاتری می رسه.
در ضمن در این بین یکسری نت هم به عنوان تمرین قرار داده می شه.
متاسفانه نمیتونم زود به زود مطلب بذارم.
شما هم کمک کنید.
در ضمن این مطالب آموزشی مربوط به سازدهنی دیاتونیک که به راحتی با ساز دهنی کروماتیک هم اجرا میشه. بعد از اون سعی می کنم که نکاتی در مورد سازدهنی کروماتیک رو توضیح بدم.

پ. ن. کتاب های آقای منصور پاک نژاد رو برای یادگیری سازدهنی حتما تهیه کنید.

[amirsn2002]

مقدمه ای بر ساز دهنی

به سرزمین نوازندگی سازدهنی خوش آمدید.
سازدهنی یک ابزارموسیقی بسیار ویژه است. سازدهنی وسیله ای کوچک، ارزان و براحتی قابل یادگیری است. از آن می توان برای نواختن هر نوع آهنگی، از ملودی های کودکانه گرفته تا موسیقی کلاسیک، استفاده کرد. دارای صدای ویژه و منحصر بفردی است و از آن می توان برای نواختن اهنگ های ساده یا پیچیده و یا آهنگ های قدیمی یا مدرن استفاده کرد.
شما برای اینکه ازشروع نوازنگی خود با سازدهنی لذت ببرید احتیاج به سال ها آموزش ندارید. با یک دوره آموزش کوتاه و صرف وقت کمی درهر روز، شما می توانید اهنگ های ساده را بنوازید. و اگر یادگیری و تمرین بر روی آهنگ های جدید را ادامه دهید، می توانید یک نوازنده ی ماهر سازدهنی شوید.


طرز نگهداری ساز دهنی در دست:

طرز نگهداری سازدهنی در واقع یک موضوع اختیاری است و در نتیجه ی عادت است.
هر روشی در دست گیری سازدهنی که برای شما راحتی بیشتری را به همراه دارد و در عین حال صدای مطلوب و مورد نظر شما را بوجود می آورد، می تواند برای شما صحیح باشد. هرچند حداقل به عنوان یک نوازنده تازه کار باید سعی کنید تا سازدهنی را مطابق عکس فوق در دست بگیرید. ثابت شده که این روش برای بسیاری از نوازندگان موثر بوده است.
توجه کنید مطابق شکل صفحه ای که شماره ی سوراخ ها روی آن درج شده است، در بالا قرار گیرد.
با این روش دست راست شما در زیر و کنار سازدهنی قرار می گیرد و این امر باعث می شود وقتی که دست بسته است کیفیت صدا خفه به نظر اید و بر عکس باز بودن دست باعث ایجاد صدایی بازتر و شفاف تر می شود.

[amirsn2002]

[سازدهنی شما چگونه صدا ها را بوجود می آورد

قبل از یادگیری نواختن سازدهنی، دانستن چند نکته اساسی، در مورد اینکه سازدهنی چگونه اصوات را تولید میکند، می تواند مفید باشد.
دانستن این نکات به شما کمک خواهد کرد تا بدرستی بنوازید و بخوبی از سازدهنی خود مراقبت کنید.
وقتی که شما هوا را ازسوراخ های جلوی سازدهنی به داخل می دمید و یا با مکش، هوا را از داخل آن خارج می کنید، اصوات موسیقی و یا در واقع همان نت ها وآهنگ ها بوجود می آیند.

به عنوان یک تمرین سعی کنید هوا را از تعدادی از سوراخ ها ی سازدهنی خود به داخل بدمید. حال از همان سوراخ ها هوا را به بیرون بکشید.
و به عنوان یک سوال، آیا نت های شنیده شده در هنگام دمش هوا با نت های شنیده شده در هنگام مکش، البته در سوراخ های یکسان، یکسان بودند ؟

به عنوان تمرین بعدی، یک نفس عمیق بکشید. سپس هوا را در انتهای چپ سازدهنی خود، سوراخ یک، بدمید. در هنگام دمیدن هوا سازدهنی را به سمت چپ حرکت دهید. همین کار را دوباره تکرار کنید، با این تفاوت که این بار سازدهنی را بر عکس حالت قبل حرکت دهید.


نواختن یک نت در هر لحظه
هنگامی که در یک لحظه هوا را به داخل دو یا چند سوراخ می دمید و یا از آن ها خارج می کنید، در واقع دو یا چند نت را با هم به صدا در می آورید. گاهی اوقات این عمل، اهنگ مورد نظر شما را تولید می کند، اما گاهی اوقات هنگامی که تعدادی از نت ها با هم به صدا در می آیند، یک صدای ناهنجار و یا نا خواسته و اشتباه را بوجود می آوردند. برای جلوگیری از این مورد، احتیاج به یادگیری تکنیک هایی برای نواختن یک نت در یک لحظه دارید.
دو تکنیک اساسی برای این کار وجود دارد.
یکی از این تکنیک ها، تکنیک „tongue blocking” و دیگری تکنیک „pucker” است.
حال یک سوال مطرح می شود که از کدام یک از این تکنیک ها باید استفاده کرد. تکنیکی که برای شما بهتر کار کند، بهترین تکنیک برای شماست.
سایز و شکل دهان شما و انعطاف پذیری ماهیچه های لب های شما، موثرترین روش برای بدست آوردن صدای مطلوب و مورد نظر شما را تعیین می کند.
در روش „tongue blocking” لب های خود را بر روی سه یا چهار تا از سوراخ ها قرار می دهید و با زبان سوراخ های سمت چپ را می بندید و هوا را از نزدیک سمت راست زبان خود به داخل می دمید و یا از آن خارج می کنید.
برای استفاده از روش „pucker” لب های خود را ، مانند هنگام سوت زدن یا نوشیدن با نی، در آورید و به سپس لب هایتان را به سازدهنی فشار دهید.

از هر دو تکنیک فوق استفاده کنید و ببینید که کدام روش برای شما مناسب تر و راحت تر است. اگر در ابتدا به به نتیجه ی مورد نظر خود دست نیافتید، اصلا نگران نشوید. فقط تمرین کنید. با کمک تمرین شما تکنیک خود در این زمینه را افزایش داده و بهبود می بخشید.

[Hes_r]

دوست عزیز واقعا از زحماتت ممنونم

ببخشید که به جز دکمه ی تشکر دارم تشکر میکنم چون هم خوش آمد گویی بهت میگم هم تشکر فراوان

امیدوارم فعالیت هات رو در سایت ببینم

با احترام . حسام

[amirsn2002]

SOLO-TUNING چیست ؟!
در این دوره آموزشی از یک سازدهنی دیاتونیک 12 سوراخه که برای گام C تنظیم شده (SOLO-TUNED(، استفاده می شود. عبارت „SOLO-TUNED” در واقع به نوعی از آرایش و نظم نت ها در ساز دهنی اشاره می کند که در آن استفاده از تکنیک تک نت را در هنگام نوازندگی راحت تر می کند.
(روش رایج تر در میزان سازی نت ها، یا همان کوک کردن، که در بیشتر سازدهنی های 10 سوراخه استفاده می شود، Richter Tuning نامیده می شود. این روش در حدود یک قرن پیش برای نواختن موسیقی فولک آن دوره، طراحی شده بود. امروزه نیز این روش میزان سازی توسط بسیاری از نوازندگان موسیقی کانتری، بلوزو فولک مورد استفاده قرار می گیرد.)



گام
گام، مراحل افزایشی نت ها و نواهای موسیقی است. گام دیاتونیک، ترتیب هشت نتی است که یک اکتاو را تشکیل می دهند. گام های دیاتونیک متفاوت زیادی وجود دارد که شاید آشناترین آن ها گام ماژور(Major scale) باشد.

اولین و آخرین نت در این ترتیب، نت do نامیده می شوند، چون هر دوی آن ها صدای تقریبا مشابه ای تولید می کنند، ولو اینکه نت دوم دارای صدای بلندتری است.

به عنوان تمرین: در سوراخ های 1، 5، 9 و 12 بدمید. آیا می توان گفت که تمام این نت ها خیلی مشابه هم هستند، اما یکسان نیستند ! ؟

درواقع، دومین نت do، اگرچه آخرین نت از گام نشان داده شده در بالاست، اولین نت از گام اصلی بعدی است که در ترتیب هشت نت بعدی تکرار شده است.

اکتاو
همانطور که در بالا می بینید، گام اصلی شامل هشت نت است.
در موسیقی تفاوت صدای بین هر دو نت را Interval می نامند.
همچنین به تفاوت صدا بین هر دو نت do در گام بالا و یا بین هر دو نت که به صورت هشت نت جدا شده اند، یک اکتاو می گویند.

[amirsn2002]

سلام به همه ی دوستان

این مطالب آموزشی در مورد سازدهنی، در وبلاگ من هم قرار می گیره.
احتمالا اول در داخل وبلاگ قرار داده میشه و بعد در اینجا قرار می گیره!
چون اینطوری واسه من راحت تره.
اگه دوست داشتید، سر بزنید

آدرس وبلاگ:
[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]

[amirsn2002]

نام گذاری نت ها
علاوه بر اسامی که برای نت ها (do, re, mi, fa, sol, la, si) وجود دارد، این نت ها با یکسری از حروف الفبای انگلیسی نیز نامگذاری شده اند. در این دوره ی آموزشی از این نامگذاری نت ها بصورت حروف الفبا، استفاده می شود. در سازدهنی شما که با کلید C کوک شده است، اسامی نت های موسیقی با حروف الفبا بصورت شکل زیر نامگذاری شده است :

محل قرار گیری نت ها بر روی سازدهنی
برای سازدهنی 12 سوراخه که با کلید C کوک شده است جدول زیر نشان می دهد که کدام سوراخ، کدام نت ها را شامل می شود و کدام نت با دمش و یا مکش نواخته می شود.

توجه کنید که هر سوراخ شامل دو نت است. یک نت با دمیدن در سوراخ و نت دیگر با مکش از سوراخ به صدا در می آید.
همچنین در سازدهنی دیاتونیک 12 سوراخه نت ها در سه اکتاو گروه بندی می شوند.

the Low octave از سوراخ 1 تا 4

the middle octave از سوراخ 5 تا 8

the high octave از سوراخ 9 تا 12

[amirsn2002]

تمرکز روی اکتاو میانی

در این دوره ی آموزشی، بیشتر از نت های موجود در اکتاو میانی برای تمرین و نواختن آهنگ ها استفاده می کنیم. در بیشتر آهنگ هایی که یاد می گیریم، از نت های موجود در سوراخ های 5 و 6 و 7 و 8 استفاده می کنیم.

نواختن گام C

حال با یک تمرین هشت نت موجود در اکتاو میانی را بررسی می کنیم:

تمرین: از سوراخ 5 شروع کرده و مطایق دستورات زیر و به ترتیب اعمال زیر را انجام دهید . (دمش5 به معنی دمیدن هوا در سوراخ 5 و مکش5 به معنی بیرون کشیدن هوا از سوراخ 5 است و غیره.)

دمش 5 و سپس مکش 5
(حرکت به سوراخ 6)

دمش 6 و سپس مکش 6
(حرکت به سوراخ 7)

دمش 7 و سپس مکش 7
(حرکت به سوراخ 8)

مکش 8 و سپس دمش 8


این ترتیب و توالی دمش و کشش نت ها و جابجایی در نهایت گام اصلی C را مطابق شکل زیر تولید می کند.

تمرین بعدی، برعکس تمرین قبل خواهد بود .


دمش 8 و سپس کشش 8
(حرکت به سوراخ 7)

کشش 7 و سپس دمش 7
(حرکت به سوراخ 6)

کشش 6 و سپس دمش 6
(حرکت به سوراخ 5)


کشش 5 و سپس دمش 5


تمرینات فوق را تا آنجا ادامه دهید که بتوانید براحتی آن را اجرا کنید. در ضمن تمرین را تا آنجا ادامه دهید که بدون نگاه کردن به صفحه، بتوانید آن را اجرا کنید. همچنین سعی کنید تمرین را تا آنجا ادامه دهید که بتوانید بدون فکر کردن به محل و شماره ی سوراخ ها، تمرین را انجام دهید.

[amirsn2002]

بسیاری از افراد به دلیل اینکه در ابتدا با افزایش متوالی گام ها به ترتیب منظمی میرسند، یعنی ابتدا دمیدن هوا و سپس مکیدن هوا از سوراخ های 5 و 6 و 7
اما
در سوراخ 8 این عمل برعکس می شود، یعنی ابتدا مکش هوا و سپس دمیدن هوا در سوراخ 8
دچار سردرگمی می شوند.

حال این سوال مطرح می شود که چرا ترتیب دمیدن هوا و مکش هوا در تمام سوراخ ها تکرار نمی شود؟
این نوع کوک کردن، در هنگام حرکت از یک اکتاو به اکتاو دیگر سه مزیت اصلی و بارز به همراه خواهد داشت. این مزایای اصلی را در ادامه می بینید.

مزیت اول.
اولین مزیت این نوع کوک کردن در سازدهنی 12 سوراخه این است که نوازنده ی سازدهنی می تواند از یک الگوی یکسان برای دمیدن و مکش هوا، در هر سه اکتاو استفاده کند.
به عبارت دیگر الگوی زیر،

دمیدن، مکش، حرکت به سوراخ بعدی
دمیدن، مکش، حرکت به سوراخ بعدی
دمیدن، مکش، حرکت به سوراخ بعدی
مکش، دمیدن

نتایج یکسانی را در هر سه اکتاو فراهم می کند.
(این مورد برای سازدهنی 10 سوراخه صحیح نیست.)


مزیت دوم.
مزیت دوم این است که نت های دمیدنی و مکشی در هر سه اکتاو به صورت یک جفت هستند. به عبارت دیگر،

نت های C و D همواره در سوراخی یکسان با هم هستند.
نت های E و F همواره در سوراخی یکسان با هم هستند.
نت های G و A همواره در سوراخی یکسان با هم هستند.
نت های B و C همواره در سوراخی یکسان با هم هستند.

(این مورد برای سازدهنی 10 سوراخه صحیح نیست.)



مزیت سوم.
مزیت سوم این است که در هر اکتاو،

نت های C, E, G, C همواره به صورت نت های دمیدنی هستند.
نت های B, A, F, D همواره به صورت نت های مکشی هستند.

(این مورد برای سازدهنی 10 سوراخه صحیح نیست.)


موارد مهمی که همواره باید به یاد داشته باشید

این سه مزیت بسیار مهم بوده و نوازنده ی تازه کار باید این موارد را به خاطر بسپارد. این نکات را مرور کرده و سعی کنید پس از مرور، آن ها را به خاطر بیاورید و یادداشت کنید .

[amirsn2002]

نواختن گام ها از روی برگه نت

تا کنون در مورد جای قرار گیری نت های گام اصلی بر روی سازدهنی و اینکه کدام نت ها دمیدنی و کدامیک مکشی هستند، صحبت کردیم.
یکی از اهداف این دوره، قادر ساختن شما به استفاده از نت ها، برای نواختن آهنگ های مختلف با گوناگونی وسیع است که این نت ها در برگه های نت نویسی موسیقی که در مغازه های موسیقی، کتاب های موسیقی و منابع دیگر وجود دارد، یافت می شوند. یعنی از نت نویسی مخصوص ساز دهنی استفاده نمی کنیم. در واقع با این کار می توانید از کستره ی وسیع تری از نت ها استفاده کنیم.
آهنگ هایی که شما می خواهید بنوازید به صورت ترکیب وسیعی از نت های مختلف است که در برگه های نت نویسی به صورت سیستمی از علائم موسیقی نوشته می شود که از قرن ها پیش توسط آهنگ سازان و نوازندگان سازهای مختلف مورد استفاده قرار می گرفت.
سیستم نت نویسی، ازعلائمی برای نت ها و و همچنین پنج خط موازی ، که خطوط حامل نامیده می شوند، استفاده می کند. موقعیت قرار گیری نت ها بر روی خطوط حامل یا در فضای بین دو خط، نت مورد نظر را نشان می دهد.
این سیستم به نوازندگان کمک می کند تا بتوانند بلندی یا کوتاهی هر نت را تعیین کنند.
هر یک از علائم نت ها بر روی یکی از خطوط و یا دریکی از فضاهای بین دو خط قرار می گیرند. هر یک از این خطوط یا فضای بین خطوط با حروفی مشخص شده اند که نشان دهنده ی موقعیت آن نت بر روی خط یا فضای بین خطوط است.




بدلیل اینکه وسایل مختلف موسیقی، دارای وسعت نت های مختلفی هستند، در نوشتن آهنگ برای آن ابزار خاص، از گام های مختلفی استفاده می کنند. اکثر آهنگ هایی که توسط نوازندگان سازدهنی نواخته می شود با کلید سل(G) نوشته می شود.
برای اینکه بتوانید محل قرار گیری نت ها بر روی خطوط یا در فضای بین خطوط ، که در تصویر بالا دیده می شود، را بهتر و آسان تر یاد بگیرید، می توانید از جملات زیر استفده کنید.
برای نت های موجود بر روی خطوط
Every Good Boy Does Fine
و برای نت های موجود در فضای بین خطوط
FACE



تصویر زیر کلید سل را بر روی خطوط حامل نشان می دهد

[Majed]

ببخشید یک سوال داشتم...

ساز دهنی نوع های مختلف داره یا همشون در یک رنج معین تولید صدا میکنن؟... منظورم از لحاظ اکتاو هست

[amirsn2002]

خطوط کمکی
خطوط و فضای بین خطوط حامل، نشان دهنده ی تعداد نه نت است. اگرچه بسیاری از قطعات موسیقی نت های بالا و پایین خطوط حامل را شامل می شوند، برای نشان دادن این نت ها که در بالا و پایین خطوط حامل قرار دارند از خطوط کوچک افقی، که خطوط کمکی نامیده می شوند، استفاده می گردد. خطوط کمکی در بالا و پایین خطوط حامل به صورت شکل زیر دیده می شوند.

[amirsn2002]

نواختن گام اصلی C

نت های زیر نشان دهنده ی گام اصلی C است که شما آن ها را در اکتاو میانی در سازدهنی 12 سوراخه ی Solo Tuned می بینید.

حال ببینید که تا کنون در مورد علائم نت ها چه چیزی آموخته اید. از نکاتی که تا کنون یاد گرفته اید استفاده کنید و ببینید که در مورد نواختن نت های نشان داده شده در بالا، در اکتاو میانی سازدهنی 12 سوراخه چه چیزهایی می دانید.

تمرین.
در شکل بالا به کمک مداد، نت های نشان داده شده را به کمک خطوط عمودی بین نت ها به چهار گروه دسته بندی کنید و نشان دهید که چگونه هشت نت فوق بر روی سازدهنی شما به صورت جفت به چهار گروه تقسیم شده اند.
حال در زیر هر یک از حروف، شماره ی سوراخی که هر نت در اکتاو میانی سازدهنی واقع است را بنویسید.
برای حروفی که مربوط به نت های مکشی هستند از علامت پرانتز () استفاده کنید.

حال، گام بالا را همان طور که در شکل می بینید اجرا کنید.
این کار را چندین بار تکرار کنید تا بتوانید آن را سریعتر از اینکه از روی نت ببینید، خودتان اجرا کنید.


چند تمرین دیگر.
از نکاتی که در تمرین قبل آموختید استفاده کرده و نام حروف انگلیسی هر نت را در زیر آن بنویسید(در شکل های زیر)
سپس در زیر هر یک از حروف، شماره سوراخ مربوط به آن نت را بنویسید.
برای نت های مکشی از علامت پرانتز به دور شماره سوراخ استفاده کنید.

وقتی علامت گذاری نت های بالا را انجام دادید، سعی کنید که آه ها را بر روی سازدهنی خود اجرا کنید.

[amirsn2002]

اجرای یک آهنگ ساده

تاکنون آموختیم که
محل قرار گیری گام اصلی C در اکتاو میانی بر روی سازدهنی مان، کجاست
نت مربوط دمیدنی است یا مکشی
و این نت ها بر روی برگه موسیقی چگونه نمایش داده می شوند.

هنوز در مورد ریتم (اینکه طول زمانی هر نت به چه اندازه باشد) صحبتی نکریم. به این موضوع در بخش های بعدی می پردازیم. هرچند ما باید بتوانیم چیزهایی که در مورد یک قطعه خیلی آشنا میدانیم، را بکار ببریم که این چیزهایی که ما می دانیم همان ریتم آن قطعه است.
حال سعی کنید. تلاش کنید تا بتوانید این تک نت ها را اجرا کنید .

پ. ن. با جستجو در اینترنت فایل MIDI مربوط به این آهنگ را پیدا کرده و به آن گوش کنید.

[amirsn2002]

نواختن نت ها در اکتاوهای بالایی و پایینی
تا کنون آهنگ هایی را اجرا کردیم که فقط شامل نت هایی در اکتاو میانی بودند. حال روی آهنگ هایی کار می کنیم که بیشتر نت های آن ها در اکتاو میانی باشد، اما همچنین تعداد کمی از نت های آن ها در اکتاو بالایی یا پایینی قرار داشته باشد.
قبل از این با شکل نت ها در اکتاو میانی آشنا شده اید. به این معنی که حروف مشخص کننده ی این نت ها، شماره ی سوراخ ها و اینکه نت مربوط دمیدنی است یا مکشی، را می دانید.
این دانستنی های قبلی در مورد اکتاو میانی، کمک بزرگی است که اکتاوهای بالایی و پایینی را یاد بگیرید .
در ادامه ی مطلب تمامی نت ها در سه اکتاو را می بینید. نام هر نت در زیر شماره ی سوراخ ها نوشته شده است. اما نظرتان در مورد شماره ی سوراخ ها چیست؟ و در مورد اینکه کدام نت کششی و کدامیک دمشی است چه می دانید؟
برای پاسخ به این سوال، تصور کنید که سازدهنی خود را به سه سازدهنی تقسیم کرده اید که هر کدام دارای چهار سوراخ است. حال اگر این سه سازدهنی را روی همدیگر قرار دهیم، ترتیب سوراخ ها شبیه شکل زیر خواهد شد.

این تصویر به شما نشان می دهد که هر اکتاو مانند سه اکتاو دیگر تنظیم شده اند. تنها تفوت در شماره ی سوراخ هاست. و اگر شما شماره ی سوراخ ها برای تمام نت ها در اکتاو میانی را بدانید،
برای بدست آوردن شماره ی سوراخ ها در اکتاو پایینی کافیست شماره ی سوراخ مربوط به نت مورد نظر در اکتاو میانی را از عدد 4 کم کنید.
و برای بدست آوردن شماره ی سوراخ ها در اکتاو بالایی کافیست شماره ی سوراخ مربوط به نت مورد نظر در اکتاو میانی را با عدد 4 جمع کنید.


تمرین.
در شکل زیر، شماره ی سوراخ مربوط به هر نت را در زیر آن بنویسید.

حالا تمرین بالا را با سازدهنی خود برای هر اکتاو اجرا کنید.

[amirsn2002]

سلام
در جواب سوال شما، باید بگم که هر چقدر تعداد سوراخ های سازدهنی بیشتر باشه، در رنج (Range) بیشتری صدا تولید می کنه و در نتیجه دارای اکتاو بیشتری است.
مثلا سازدهنی 8 سوراخه دارای 2 اکتاو و سازدهنی 12 سوراخه دارای 3 اکتاو است و الی آخر.