سوالات و مطالب مربوط به آرشه کشی

[virtuoso]

(مطالب زیر عمدتا از سایت های خارجی و مطالعه ی کتاب های مختلف برداشت شده)

اصولا گرفتن یا مهار کردن آرشه انواع مختلفی داره که ناشی از مکاتب آموزشی مختلف هست مثل: مکتب روس، مکتب بلژیکی (یا مکتب فرانسه و بلژیک) ، مکتب آلمان و ...

توی هر مکتب و کلاسی سابقا گرفتن آرشه رو به یه شکل یاد میدادن: سبک آلمانی، سبک روسی، سبک بلژیکی، سبک استاد گالامیان و ...

سبک آلمانی خیلی قدیمیه و البته من چیزی ازش نمی دونم. سبک استاد گالامیان هم شاخه ای از سبک بلژیکی (یا همون سبک بلژیکی- فرانسوی) هست. این نکته مهمه که هیچ کدوم از این سبک ها اشتباه نیستن و هر کدوم ویژگی های خاص خودش رو داره.
امروزه حتی سبک های تلفیقی هم بوجود اومده. پس دوتا سبک معروف تر سبک بلژیکی و سبک روسی هستن.

سبک بلژیکی همین سبک مرسومی هست که توی ایران و خیلی جاهای دیگه آموزش میدن. انگشتا بصورت هلالی شکل با آرشه در تماس هستن و در تمام طول آرشه کشی انگشت کوچک روی آرشه قرار می گیره. این روش آرشه کشی این امکان رو به نوازنده میده که بتونه با تنظیم قدرت و فشار دینامیک ها رو صحیح اجرا کنه (شدت و ضعف نت ها)

ایتژاک پرلمن میشه گفت از این روش برای مهار کردن آرشه استفاده می کنه (میشه گفت اکثر نوازنده های امروزی به این روش آرشه رو می گیرن)

سبک روسی در واقع به شکلی هست که انگشتا تقریبا صاف هستن. دست کاملا روی آرشه میخوابه و انگشت کوچک در خیلی از مواقع بصورت کشیده در کنار بقیه ی انگشتا قرار داره. این سبک گرفتن این امکان رو به نوازنده میده که خیلی سریع آرشه کشی کنه (مثلا برای ایجاد آکسان بجای فشار آوردن روی آرشه ، آرشه رو به سرعت روی سیم کشیده میشه)

یاشا هایفتز به این سبک آرشه رو می گرفته. که میتونین ویدئوهاشو ببینین و با این سبک آشنا بشین.

بعضی از اساتید ویلن ایرانی هم به این شکل آرشه رو می گرفتن (فکر می کنم استاد حبیب الله بدیعی جزء این دسته از اساتید بودن)

- - - Updated - - -

ببخشید ولی چرا چیزی که توی اجراهای بزرگ از استاد بزرگ میبینیم فرق داره ؟
گاهی میبینیم که فلان نوازنده ی بزرگ ، انگشت شصت رو به صورت گرد در قسمت تورفتگی (نزدیک موگیر) گرد نمیکنه ، یا انگشت چهارم (انگشت کویچکه) روی انتهای آرشه تمیزاره و آزاد ِ ؟ یا بعضیا رو دیدم انگشت اشاره رو به صورت گرد روی اون قسمت لاستیکی آرشه به صورت گرد قفل میکنن ولی بعضیا انگشت اشاره رو روی اون قسمت لاستیکی میزارن ... مطالبی که توی کتاب ها به صورت تئوریک هست با اون چیزی که توی کنسرت ها و اجرا ها میبیتیم فرق داره . انگار سبک های مختلفی توی گرفتن آرشه هست و هرکس یه جور میگیره ... البته چیزی که مشترک بود اینه که همه آرشه رو یه مقدار به صورت مورب میگیرند به طوری که موهای آرشه سمت خرک هست. من هر کاری میکنم نمیتونم یعنی جور در نمیاد نمیشه ، عادت کردم آرشه رو صاف بگیرم طوری که همه ی موهای آرشه با سیم ها در تماسند اما ظاهرا ً اشتباه میگیرم

الان که مختصرا در مورد گرفتن آرشه توضیح دادم میتونم کمی بیشتر و دقیق تر جواب شما رو بدم.
همونطور که دیدین روش های مختلفی برای گرفتن آرشه وجود داره.
اما جدا از این مسائل بعضی وقتا می بینین نوازنده با توجه به نتی که میخواد بزنه کمی وضعیت دستش رو تغییر میده.
مثلا وقتی قراره نت های ترمولو بصورت سریع اجرا بشن نیازی نیست که انگشت کوچک روی آرشه قرار بگیره.

چیزی که توی کتاب ها نوشته ، روشی هست که با اون بشه تمام تکنیک ها رو اجرا کرد. مثلا اگه بگن انگشت چهارم آزاد باشه، دیگه اسپیکاتوها رو نمیشه به خوبی اجرا کرد. یا اگه انگشت اشاره درست قرار نگیره نمیشه آکسان ایجاد کرد و ...

صاف گرفتن آرشه ایرادی نداره فقط باعث میشه نزدیک به پاشنه آرشه نتونین تکنیک ها رو بخوبی اجرا کنین. ... سعی کنین آرشه رو بصورت صحیح بگیرین (اون حالت مایل خودش ایجاد میشه)

[valipour]

سلام به همه.
من یه مشکل اساسی دارم توی ارشه کشی. ارشم در هنگام نوازندگی یا زیادی نزدیک گریف می شه به طوری که می ره رو قسمت گریف یا خیلی از گریف دور می شه.
دوستان لطفا راهنمایی کنید

[angelmalfoy]

سلام به همه.
من یه مشکل اساسی دارم توی ارشه کشی. ارشم در هنگام نوازندگی یا زیادی نزدیک گریف می شه به طوری که می ره رو قسمت گریف یا خیلی از گریف دور می شه.
دوستان لطفا راهنمایی کنید

من این مشکل قبلا داشتم تصمیم گرفتم موقع تمرین دقت کنم و تمرکز کنم که ارشه منحرف نشه یا زیادی نزدیک گریف یا خرک نشه
پس از یه مدت تمرین درست شد
یه وسیله هم هست به نام هدایت گر ارشه اونو تو اینترنت دیدم استفاده نکردم ولی استفاده اش برای همین چیزه خواستید تحقیق کنید
:)

[valipour]

من این مشکل قبلا داشتم تصمیم گرفتم موقع تمرین دقت کنم و تمرکز کنم که ارشه منحرف نشه یا زیادی نزدیک گریف یا خرک نشه
پس از یه مدت تمرین درست شد
یه وسیله هم هست به نام هدایت گر ارشه اونو تو اینترنت دیدم استفاده نکردم ولی استفاده اش برای همین چیزه خواستید تحقیق کنید
:)

ممنون عزیز. از هدایت کننده ارشه استفاده می کنم ولی همین که در میارم یا ارشم کج می شه یا نزیدیک گریف میشه یا دور می شه

[virtuoso]

سلام به همه.
من یه مشکل اساسی دارم توی ارشه کشی. ارشم در هنگام نوازندگی یا زیادی نزدیک گریف می شه به طوری که می ره رو قسمت گریف یا خیلی از گریف دور می شه.
دوستان لطفا راهنمایی کنید

سلام دوست خوبم.
ترجیحا از هدایت کننده ی آرشه استفاده نکنید. اگه هم استفاده می کنید برای مدت کوتاهی باشه. (یعنی مثلا 10 دقیقه اول تمرینتون با هدایت کننده باشه)

وقتی دارین آرشه کشی می کنین به محل تماس موهای آرشه با سیم نگاه کنید و روش تمرکز کنید. سعی کنید اگه جابجا شد همون موقع بیارینش سر جای اول (خودم همینجوری یاد گرفتم)

[valipour]

سلام دوست خوبم.
ترجیحا از هدایت کننده ی آرشه استفاده نکنید. اگه هم استفاده می کنید برای مدت کوتاهی باشه. (یعنی مثلا 10 دقیقه اول تمرینتون با هدایت کننده باشه)

وقتی دارین آرشه کشی می کنین به محل تماس موهای آرشه با سیم نگاه کنید و روش تمرکز کنید. سعی کنید اگه جابجا شد همون موقع بیارینش سر جای اول (خودم همینجوری یاد گرفتم)

خیلی سپاس گزارم.

- - - Updated - - -

و یه سوال دیگه این که از چند استاد شنیدم که گفتن هر جور که نوازنده راحته می تونه ویولن و ارشه رو بگیره. ایا این درسته

[virtuoso]

خیلی سپاس گزارم.

- - - Updated - - -

و یه سوال دیگه این که از چند استاد شنیدم که گفتن هر جور که نوازنده راحته می تونه ویولن و ارشه رو بگیره. ایا این درسته

خواهش می کنم.
خیر درست نیست.
نوازنده های بزرگ بعضی وقتا توی اجرای قطعاتی تکنیک ها رو به شکلی که می پسندن اجرا می کنن.
اساتید ویلن ایرانی با توجه به تکنیک هایی که استفاده می کردن انگشت گذاری و آرشه کشی شون رو تنظیم می کردن. مثلا اون فرمی که استاد ملک آرشه می گرفتن باعث میشد که بتونن آرشه های آکسان و مقطع و سریع رو بخوبی اجرا کنن (سبک ایشون هم بر همین مبنا بود) ... اما استاد زندگانی به شکل دیگه ای آرشه رو می گرفتن و آرشه کشی می کردن.

بزرگان عرصه ی ویلن کلاسیک هم اکثرا از سبک ها و مکتب های خاصی که در موردشون صحبت کردم پیروی می کردن. البته خب طبیعتا هیچ دو نوازنده ای به صورت 100 درصد ویلن و آرشه رو مثل هم نمی گیرن
اما بطور کلی ما باید استانداردها رو رعایت کنیم تا موقع اجرای تکنیک های مختلف به مشکل بر نخوریم

[Nilya]

سلام به همه.
من یه مشکل اساسی دارم توی ارشه کشی. ارشم در هنگام نوازندگی یا زیادی نزدیک گریف می شه به طوری که می ره رو قسمت گریف یا خیلی از گریف دور می شه.
دوستان لطفا راهنمایی کنید

دوست عزیز برای بر طرف کردن این مشکلات اول از همه این که جلوی آینه تمرین کنید و به حرکت مچتون دقت کنید. قبل شروع تمرین اصلیتون ۱۰ دقیقه فقط تمرین آرشه کشی انجام بدید. من حدس میزنم که شما در حرکت دادن ارشه از مچ و انگشتاتون به خوبی استفاده نمی کنید که این مساله اتفاق می افته. و به خاطر اینه که هنوز نرم نشدن. در ارشه ی چپ وقتی که به انتهای آرشه می رسید انگشتاتون باید جمع بشه و مچتون به سمت صورتتون بیاد. (یه کم توضیحش برای من که خودم هنرجو هستم سخته) این جمع شدن مچ و انگشتا باعث میشه که ارشه تون کج نشه و از خرک خیلی دور نشه. کلا سعی کنید تو اون ۱۰ دقیقه تمرین (روزانه انجام بدید) به حرکت مچتون فکر کنید. و در آخر این که : حوصله
حوصله داشته باشید. یه سری چیزا فقط به مرور زمان درست میشن. طی چندین ماه. مثه ویبراتو و آرشه های اسپیکاتو. پس توقع نداشته باشید که بعد یه هفته همه چیز عالی بشه. به تمرینتون ادامه بدید و دلسرد نشید. آینه رو هم فراموش نکنید. هدایت گر رو هم بذارید کنار.

[angelmalfoy]

من امروز از مربی ویولنم پرسیدم که آیا آرشه ام هوا داره یا نه و اون مبحث colle پرسیدم
گفتن آرشه کشیم هوا نداره فقط نویز داره که باید آزادانه تر آرشه بکشم
گفتن عضلات دستمو منقبض نکنم
روم نشد بپرسم نویز داشتن چیه
نویز همین خش خش کردن های بعضی اوقات آرشه است؟
نویز فقط با ریلکس تر آرشه کشیدن برطرف می کنن؟

[virtuoso]

من امروز از مربی ویولنم پرسیدم که آیا آرشه ام هوا داره یا نه و اون مبحث colle پرسیدم
گفتن آرشه کشیم هوا نداره فقط نویز داره که باید آزادانه تر آرشه بکشم
گفتن عضلات دستمو منقبض نکنم
روم نشد بپرسم نویز داشتن چیه
نویز همین خش خش کردن های بعضی اوقات آرشه است؟
نویز فقط با ریلکس تر آرشه کشیدن برطرف می کنن؟

نویز به معنای صدای اضافه اس. خش خش کردن یا هر صدای دیگه ای میتونه باشه.
اگه بشنوم صدای سازتونو یا ببینم نوازندگیتونو بهتر میتونم کمکتون کنم.

[valipour]

دوست عزیز برای بر طرف کردن این مشکلات اول از همه این که جلوی آینه تمرین کنید و به حرکت مچتون دقت کنید. قبل شروع تمرین اصلیتون ۱۰ دقیقه فقط تمرین آرشه کشی انجام بدید. من حدس میزنم که شما در حرکت دادن ارشه از مچ و انگشتاتون به خوبی استفاده نمی کنید که این مساله اتفاق می افته. و به خاطر اینه که هنوز نرم نشدن. در ارشه ی چپ وقتی که به انتهای آرشه می رسید انگشتاتون باید جمع بشه و مچتون به سمت صورتتون بیاد. (یه کم توضیحش برای من که خودم هنرجو هستم سخته) این جمع شدن مچ و انگشتا باعث میشه که ارشه تون کج نشه و از خرک خیلی دور نشه. کلا سعی کنید تو اون ۱۰ دقیقه تمرین (روزانه انجام بدید) به حرکت مچتون فکر کنید. و در آخر این که : حوصله
حوصله داشته باشید. یه سری چیزا فقط به مرور زمان درست میشن. طی چندین ماه. مثه ویبراتو و آرشه های اسپیکاتو. پس توقع نداشته باشید که بعد یه هفته همه چیز عالی بشه. به تمرینتون ادامه بدید و دلسرد نشید. آینه رو هم فراموش نکنید. هدایت گر رو هم بذارید کنار.

سلام دوست عزیز بسیار سپاس گزارم.
در رابطه با ارشه کشی من همه چیز رو که نه ولی طرز گرفتن رو می دونم ولی نمی تونم انجامش بدم.
و اینکه من همیشه جلوی اینه تمرین می کنم ولی همین که از اینه دور می شم دوباره همون اش و همون کاسه.
هدایت کننده ارشه هم استادم گفته

[Nilya]

من امروز از مربی ویولنم پرسیدم که آیا آرشه ام هوا داره یا نه و اون مبحث colle پرسیدم
گفتن آرشه کشیم هوا نداره فقط نویز داره که باید آزادانه تر آرشه بکشم
گفتن عضلات دستمو منقبض نکنم
روم نشد بپرسم نویز داشتن چیه
نویز همین خش خش کردن های بعضی اوقات آرشه است؟
نویز فقط با ریلکس تر آرشه کشیدن برطرف می کنن؟

منظورشون از نویز همون خر خر کردن آرشه است. ایشون درست فرمودن یکی از علت های خر خر همینه که هنرجو انقدر دستشو سفت میکنه که این فشار به سیم ها هم منتقل میشن. ونمیذارن که ارشه ازادانه حرکت کنه. من نمیدونم شما چند وقته ساز میزنید ولی در ابتدای امر این مساله طبیعیه. چون عضلات عادت ندارن خود به خود بعد از چند دقیقه تمرین منقبض میشن. سعی کنید راحت باشید و هر وقت دیدید که عضلاتتون گرفته چند دقیقه استراحت کنید. یه کم دستاتونو تو هوا بچرخونید تکنیک colle هم خیلی تاثیر داره تو خر خری که در انتهای آرشه و هنگام تعویض آرشه ممکنه پیش بیاد. مدت زمان استفاده از سیم و خود آرشه هم تو این خرخرا بی تاثیر نیست. مثلا من الان سیم میم داغونه. صدا غاز میده.

[Nilya]

سلام دوست عزیز بسیار سپاس گزارم.
در رابطه با ارشه کشی من همه چیز رو که نه ولی طرز گرفتن رو می دونم ولی نمی تونم انجامش بدم.
و اینکه من همیشه جلوی اینه تمرین می کنم ولی همین که از اینه دور می شم دوباره همون اش و همون کاسه.
هدایت کننده ارشه هم استادم گفته

طرز گرفتن ارشه یه چیزه و ارشه کشی (ساده) یه چیز دیگست. یه جور دیگه بهت بگم. تصور کن داری آرشه ی چپ می کشی. شروع میکنی دستتو از آرنج جمع کردن. تا وسطای آرشه عمدتا حرکت از مفصل ارنجه اما از اون جا به بعد همه ی حرکتت نباید با آرنج باشه. حدودا از نیمه ی پایین آرشه باید حرکت مچ و انگشتا هم بهش اضافه بشه.
حالا در کل شما سعی کن تمرین مختص آرشه کشی داشته باشی هر روز همون طور که تو پست قبلی گفتم و روش تمرکز کنی. نگران نباش به مرور درست میشه.

[virtuoso]

نکاتی که باید در آرشه کشی به اونا توجه کنیم (سطح پیشرفته):

البته منظور از پیشرفته اینه که نسبت به اصول مقدماتی این اصول پیشرفته تر هستن. اما برای آرشه کشی حرفه ای نیاز به تجربه و آموزش دیدن زیادی هست.

دوستان دقت کنن تا به موارد مقدماتی آرشه کشی مسلط نشدن سراغ موارد پیشرفته نرن. معمولا این نکات برای هنرجوهایی هست که در سال دوم یا بالاتر هستن.

دوباره تاکید می کنم که هر یک از مواردی که عرض می کنم نیاز به توضیح مفصل داره که انشاا... در فرصتی مناسب با همکاری دوستان و اساتید به بررسی تک تک موارد می پردازیم (ضمنا بنده چون نوازنده ی حرفه ای نیستم طبیعتا نمی تونم خیلی دقیق و بصورت تصویری موارد رو توضیح بدم اما هر مقداری که بلدم عرض می کنم)

1- برای اجرای دینامیک ها (رعایت کردن دینامیک قطعه) باید هنرجو بتونه با قدرت ها و سرعت های متفاوتی آرشه کشی کنه. فورته و پیانو زدن نیاز به تمرین زیاد داره. ضمنا هنرجو باید هر روز تمریناتی رو مبنی بر آهسته آرشه کشیدن انجام بده. مثلا بتونه 20-30 ثانیه (یا بیشتر) یک نت رو در یک آرشه بنوازه طوری که صدا یکنواخت باشه. طبیعتا باید قبل از این تمرین آرشه بطور یکنواخت به کلیفون آغشته شده باشه.

2- بعضا دیده میشه که بعضی از هنرجوها توی آرشه کشیشون صدای „هوا” شنیده میشه (یا اصطلاحا آرشه شون هوا داره!) بخصوص روی سیم چهارم (و سوم)
برای اینکه آرشه هوا نداشته باشه باید در ابتدا به میزان فشار (نیرو روی آرشه) توجه کرد. آرشه در هنگام اجرای نت نباید به خرک نزدیک یا از اون دور بشه. علاوه بر این ها آرشه باید اصطلاحا „وزن دار” کشیده بشه:
فرض کنین میخواین با یک آرشه ی راست کلیفون روی آرشه رو پاک کنین! دقت کنین که زیاد محکم آرشه نکشین. این حالت رو با حالت آرشه کشی عادی مقایسه کنین. اگه دقت کنین در این حالت آرشه خیلی بهتر با سیم ها درگیر هست.
در واقع آرشه باید جوری کشیده بشه که یک ارتعاش خوب و منظم رو در سیم ایجاد کنه تا صدای شفافی ایجاد بشه.

3- نکته ی بعدی در مورد نرم آرشه کشیدن بخصوص در هنگام تعویض آرشه در انتهای آرشه هست (در نزدیکی پاشنه) ... برای نرم آرشه کشیدن هنرجو باید تکنیک colle رو بخوبی یاد بگیره (برای اینکه بدونین این تکنیک چیه، colle bowing رو سرچ کنید و ویدئوهای مربوطه رو ببینید) ... این تکنیک باعث میشه هنرجو بتونه بهتر از حرکت انگشتاش استفاده کنه. آرشه کشی نرم نیاز به حرکت مچ و انگشتا داره.

4- باید در موقع تعویض سیم به دوتا نکته توجه کرد. یکی اینکه به سرعت وضعیت دست عوض بشه و آرشه مدتی رو صرف تعویض سیم نکنه. در یک لحظه باید وضعیت دست عوض بشه (در نوازندگی ویلنیستای بزرگی مثل سامول یروینیان این مسئله کاملا مشهوده)
و نکته ی دوم اینکه باید دقت کنیم که در هنگام تعویض سیم (بخصوص از سیم دوم به اول) یکنواختی صدا از بین نره.

این ها تعدادی از نکات پیشرفته تر بودن که الان حضور ذهن داشتم تا مطرح کنم. اگه نکته ی دیگه ای هست لطفا بفرمایید تا اضافه کنم.

[angelmalfoy]

چرا بعضی ویولنیست ها چرخش آرشه شون متفاوته؟
نوک و ته آرشه کل پهنا موها وسط کنار موهای ارشه؟ آیا فقط موقع پیانو و فرته زدن باید چرخوند؟
پیانو و فرته زدن و آکسان هم اگه می شه توضیح بدید
اون قضیه چرخش آرشه می شه به صورت مفصل توضیح بدید؟

[Nilya]

چرا بعضی ویولنیست ها چرخش آرشه شون متفاوته؟
نوک و ته آرشه کل پهنا موها وسط کنار موهای ارشه؟ آیا فقط موقع پیانو و فرته زدن باید چرخوند؟
پیانو و فرته زدن و آکسان هم اگه می شه توضیح بدید
اون قضیه چرخش آرشه می شه به صورت مفصل توضیح بدید؟

درباره چرخش ارشه من یه چیزای مختصری که خودم میدونم رو میگم. اصلا چرا آرشه رو می چرخونن؟ قضیه یه مقداری به فیزیک مربوط میشه. ولی اگه سازتون رو بگیرید دستتون کاملا ملموسه. پیانو و فرته رو میذاریم کنار. فرض میکنیم که میخوایم یه صدای یکنواخت داشته باشیم. اگه نیروی دست ما ثابت باشه آیا صدا یکنواخته؟ جواب خیره. چون محل اعمال نیرو که از مچ و انگشتان میاد به پاشنه نزدیک تره. پس ما تو پاشنه ی ارشه صدای قوی تری داریم. و در سر آرشه چون از مقدار نیروی اعمالی کاسته میشه (نیروی دست ثابته ها) صدا ضعیف تره. پس اگه ما صدای یکنواخت بخوایم در آرشه راست باید به مرور که به سمت نوک آرشه میریم نیروی دستمون رو افزایش بدیم. اما این کار خیلی سخت میشه چون ممکنه یهو نیرو رو انقدر زیاد کنی که حالت کرشندو به وجود بیاد. پس در حالت کلی نوازنده ها به جای اینکه خودشون رو درگیر نیروی مچ و دست و اینا بکنن از تکنیک چرخش آرشه استفاده می کنن. به این شکل که در آرشه راست پاشنه ی آرشه رو به حالت مایل روی سیم قرار می دن و به مرور که به سمت نوک میرن آرشه رو صاف می کنن. طبیعیه که وقتی حجم کم تری از مو ها در تماس با سیمه زیاد بودن نیرو در اون حالت رو جبران میکنه و بالعکس. فکر کنم خیلی بد توضیح دادم. هر جا شو نفهمیدین بپرسین