اشعار و ترانه های فریدون توللی

[Hmd_N]

مهتاب

در زیر ِ سایه روشن ِ ماه ِ پریده رنگ
در پرتوی چو دود ، غم انگیز و دلربا
افتاده بود و زلف ِ سیاهش به دست ِ باد
مواج و دلفریب
می زد به روشنایی ِ شب ، نقش ِ تیرگی
می رفت جویبار و صدای ِ حزین ِ آب
گویی حکایت ِ غم ِ زاران ِ رفته داشت
وز عشق های ِ خفته و اندوه ِ مردگان
رنجی نهفته داشت
در نور ِ سرد و خسته ی مهتاب ، کوهسار
چون آرزوی ِ دور
چون هاله ی امید
یا چون تنی ظریف و هوسناک در حریر
می خفت در نگاه
وز دشتهای ِ خرم و خاموش می گذشت
آهسته شامگاه
او ، آن امید ِ جان ِ من ، آن سایه ی خیال
می سوخت در شراره ی گرم ِ خیال خویش
می خواند در جبین ِ درخشان ِ ماهتاب
افسانه ی غم ِ من و شرح ِ ملال ِ خویش

لیست اشعاروترانه های قرارداده شده :
مهتاب
سوگند
پیشک
بازگشت
عشق رمیده
دره ی مرگ
دور
پاییز
کوی مردگان
گم کرده عمر

[Hmd_N]

سوگند

گرانبار شد ، گوشم از پند ها
برآنم ، که تا بُگسلم بَندها
هر آن دل ، که شد بسته ی دام ِ عشق
رهایی نیابد به ترفندها
پرستنده ام بر تو ، ای خانه سوز
کجا ترسم ، از شرم ِ پیوند ها
ز تنهاییم ، باغ ِ دل تیره بود
تو جانش دمیده به لبخند ها
کنون ، چامه گویم بران روی و موی
در آغوش ِ هر چامه ، گلقندها
به افسون ِ آن چشم ِ مستت که هست
مرا تکیه پروردِ سوگندها
که از شور ِ مهرت ، چنان سرخوشم
که بر کام ِ دل ، آرزومندها
مرا بندگی بین و در سایه گیر
که شرط است ، لطف از خداوندها
تو نور ِ دلی ، ای فروزنده بخت
که بازت نجویم همانند ها
خوش آندم ، که افشانمت جان به پای
چو بر گونه ی آذر ، اسپند ها

[Hmd_N]

پیشک !

خوش بود خاطرم به تماشای ِ بودنش
و آن دلبرانه بر سر ِ مسند غنودش
چابک ز بام خانه فرو جستنش به زیر
و آن فرش ِ آستانه به سر پنجه سودنش
با آن زبان ِ سرخ تر از غنچه ، هر زمان
آلودگی ز مخمل ِ پیکر زدودنش
بر زانوان ِ من ، زدن از شوق ِ طعمه چنگ
وز پیش ِ دست ، لقمه به شادی ربودنش
تا شور و شوق ِ دل ، به نوازش فزون کند
بر عشوه های ِ خور خور ِ شیرین فزودنش
در خانه بانگ ِ گام ِ مرا ، نارسیده باز
با گوش ِ تشنه از سر ِ معبر شنودنش
بازیکنان به گرد ِ من ، از شور ِ خوشدلی
با حالتی ، که دل نتواند ستودنش
دیدن هزار راز ِ نهان ، در کنار ِ من
پس با زبان ِ بسته به من وانمودنش
با آن خدنگ ِ کودک ِ همسایه ، ای دریغ
اینک : منم به عالم و ، داغ نبودنش

[Hmd_N]

بازگشت


تا بازگشت ِ ما همه باشد به سوی ِ تو
ما ، از توییم و ، آینه پرداز ِ روی ِ تو
خرم دمی که چون پر ِ کاهی ، به دست ِ باد
زین خاکدان ِ تیره ، در افتم به کوی ِ تو
از چشم ِ سر ،نهانی و بر چشم ِ دل عیان
بیچاره کوردل ، که کند جستجوی ِ تو !
زاهد که آن „بدی” همه بر اهرمن نهاد
خصمی نهاده در بر ِ ذات ِ نکوی ِ تو !
از ماست هر „بدی” که بدین عقل ِ چاره ساز
لب تشنه ایم و باده ی ما ، در سبوی ِ تو
اندیشه گرم ِ حیرت و عشق ، اوفتاده مست
زان حلقه های ِ زلف ِ خوش ِ نافه بوی ِ تو
هر زاد و مرگ ما ، همه تا „بود” دیگری است
ریگی به جا نمانده و نماند ، به جوی ِ تو
بس خلیل ِ پادشاه و گدا ، کز زمانه رفت
تا در زمانه تازه شود ، گفتگوی ِ تو
بر میر ِ کاروان چو حرامی ، تویی امید
دست ِ دعای ِ هر دو ، چو خیزد به سوی ِ تو
زنجیر ِ کهکشان که سپهرش بود به دام
تاری بود ز حلقه ی زنجیر ِ موی ِ تو
عارف خموش و واعظ ِ جاهل ، به صد قیاس
پر کرده عالمی همه ، از های و هوی ِ تو
آن عقده ای که وهم و خرد بر تو ، ره نیافت
با پرده های ِ غنچه وش تو به توی ِ تو
آن مرگ ِ خوش به کام ِ فریدون فرو فرست
ای داغ ِ سینه ، باغ ِ خوش آرزوی ِ تو

[akanani]

عشق ِ رمیده

در پای آن چنار ِ کهن ، کز بسی زمان
سر بر کشیده یکه و تنها میان دشت
عشقی رمیده ، رفته ز افسردگی به خواب
غمگین ز سر گذشت
غوغا کنان ، گروه ِ کلاغان به شامگاه
سوی ِ درخت ِ گمشده پرواز می کنند
پر می زنند و از پی ِ خواب ِ شبانگهان
آواز می کنند
شب می رسد گرفته و سنگین نفس ز دور
سوسو زنان ، ستاره نظر می کند به خاک
وندر سکوت ِ شامگهان ، ژرف حالتیست
آرام و سهمناک
گهگاه ، از میانِ یکی ابر ِ تیره رنگ
برقی به چشم می رسد از کوهسار ِ دور
وز گوشه ی سیاه ِ یکی دخمه سایه ای
سر می کشد ز گور
آنجا ، کنار ِ قلعه ی ویران و دوردست
افروختست دختر ِ شبگرد ، آتشی
او خود به خواب رفته و نالان بگرد ِ او
روح ِ مشوشی
باد از فراز ِ کوه ، خروشان و تند خیز
می افکند به خاک ، چنار ِ خمیده را
می پیچدش به شاخه و بیدار می کند
عشق ِ رمیده را

[akanani]

دره ی مرگ

دور شو ! دور ازین راه تباه !
شام ، خونین شد و خورشید نشست
تو چه دانی که درین درّه ی پر شیب و شکست
این هیولای سیاه
چیست کاویخته از دور به راه ِ تو نگاه
چه هوسهای ِ فروزنده و امّید دراز
که فرو مرده و پوسیده در ایندشت ِ خموش
وندر آن تیرع مغار
ای بسا شیهه ی اسبان و هیاهوی ِ سوار
که بپیچیده و لختی دگر افتاده ز جوش !
دور ! ای خسته ، از این راه ِ تباه
شب فرود آمد و لغزید به کوه
سایه پیوست به تاریکی و ز آن راه ِ دراز
باز ، آن شیون ِ راز
باز ، آن بانگ ِ ستوه
بانگ ِ آن زخمی ِ گمگشته به پا خاست ز گودال ِ سیاه !
پای ِ آن تپه ، در آن بیشه ، از آن شبرو ِ گرن
ای بسا اخگرسوزان که فرومانده به جای
کاروانها زده اندر خم ِ این گردنه دزد
چشم ، کاوان بره و گوش به آهنگ ِ درای !
دور شو از دل ِ این دره که این کوه ِ فسون خیز ِ بلند
رازها دارد از آن کهنه هراس
خسته از تاب ِ شکیب
ای بسا غول فریب
که در آن گوشه نشستست به راه ِ تو به پاس !
دور شو ، دور ، که در سینه ی آن چشمه ی خشک
گرزه مارست که چنبر زده بر دامن ِ سنگ
تشنه ِ جان ِ تو تا از بن ِ دندان ِ ستیز
به یکی گام ، فرودوشیِشان بار ِ شرنگ !
پای چالاک کن ؛ این سایه ی اوست!
نقش ِ آن اهرمنست اینکه در افتاده به سنگ
نه شکیب و نه درنگ
زود بشتاب و برون آی از این دره ی تنگ
تند بگریز و مپا ، این نه گذاریست که مَرد
اندر آن سست کند پای ِ شتاب
تند بگریز و مپای
چیست ای رهگذر این سایه که چالاک چو گرد
می شتابد ز پیَت از دل ِ این راه ِ سپید ؟
وای بر جان ِ تو وای
رهگذر ! دیو رسید !

[hichnafar]

دور

دور ، آنجا که شب فسونگر و مست
خفته بر دشتهای ِ سرد و کبود
دور ، آنجا که یاسهای سپید
شاخه گسترده بر کرانه ی رود
دور ، آنجا که می دمد مهتاب
زرد و غمگین ز قله ی پربرف
دور ، آنجا که بوی سوسنها
رفته تا دره های خاموش و ژرف
دور ؛ آنجا که در نشیب ِ کمر
سر به هم داده شاخه های تمشک
دور ؛ آنجا که چشمه از بر ِ کوه
می درخشد چو دانه های ِ سرشک
دور ، آنجا که رازهای نهان
خفته در سایه های جنگل ِ دور
دور ، آنجا که در آن جزیره که شب
اشکها می چکد ز چشم ِ گناه
دور ، آنجا که سرکشیده به ناز
شاخ ِ نیلوفر از میان ِ گیاه
دور ، آنجا که مرغ ِ خسته ی شب
دم فرو می کشد ز ناله و سوز
دور ، آنجا که بوسه های سحر
میخورد بر جبین ِ روشن ِ روز
اندر آنجا در آن شکفته دیار
در جهان ِ فروغ و زیبایی
با خیال ِ تو می زنم پر و بال
از میان ِ سکوت و تنهایی

[hichnafar]

پاییز

دوش ، از دل شوریده سراغی نگرفتی
بر سینه ، غمی هشتی و داغی نگرفتی
ای چشم و چراغ شب تاریک فریدون
افتادم و دستم به چراغی نگرفتی
پاییز ِ دل انگیز ِ سبکسایه ، گذر کرد
بر کام ِ دلم ، گوشه ی باغی نگرفتی
روزان و شبانت ، همه در مشغله بگذشت
لختی ننشستی و فراغی نگرفتی
در حسرت آغوش تو خون شد دل و یکروز
در بازوی من ، دامن راغی نگرفتی
بر گو چه شد ای بلبل خوش نغمه ، که از لطف
دیگر خبر از لانه ی زاغی نگرفتی
گلزار ِ فریدونی و این طرفه که یک عمر
بوییدت و او را به دماغی نگرفتی

[hichnafar]

پیشواز مرگ

ای داد ! چهر عمر غبار ِ زمان گرفت
خورشید ِ عشق تیرگی ِ جاودان گرفت
موی ِ سپید پرچم ِ تسلیم برکشید
دیدار ِ مرگ ، تیر ِ ستیز از کمان گرفت
دست ِ فسوس ، بر سر ِ امواج ِ خاطرات
بس عشق های ِ مرده که از هر کران گرفت
ایمان شکست و زین قفس تیره مرغ بخت
شادان گشود بال و ره ِ آشیان گرفت
پای ِ امید ، پیشرو ِ کاروان ِ عمر
آزرده شد ز راه و دل از کاروان گرفت
یار ِ گذشته ، دشمن ِ قلب ِ شکسته گشت
باغ ِ شکوفه ، سردی ِ دور ِ خزان گرفت
تصویر ِ آرزو ، چو غباری به دست باد
آهسته از نظر شد و رخت از میان گرفت
گنج مراد ، در دل ِ ویران ِ انتظار
ناجسته ماند و مرگ بر او سایبان گرفت
بدبینی از شمار ، فزون گشت و دل ز بیم
با مهربان ، قیافه ی نامهربان گرفت
اندیشه ، بال و پر زد و بیزار ازین جهان
راه ِ سپهر ِ تیره ِ وهم و گمان گرفت
دل ، تشنه ی گناه شد و مستی ِ گناه
یکباره پرده از سر ِ عیب ِ نهان گرفت
دلخون ، ز رنج عفل و ادب ، جان ِ خود فریب
بند ِ گران ز وسوسه ی بی امان گرفت
تابوت ِ کودکی ، به سراشیب ِ زندگی
در هم شکست و هر هوس ِ مرده جان گرفت
آه از چراغ ِ دل ؛ که دمادم به راه ِ عمر
خاموش گشت و روشنی از دیگران گرفت
من خواستار ِ مرگم و آوخ که دست ِ مرگ
دام ِ حیات ِ این شد و دامان ِ آن گرفت

[hichnafar]

کوی مردگان

بگذار و بگذر از سر ِ این راز ِ سینه سوز
کاین اژدر ِ سیاه
پیچان ز سنگسار ِ گرابار ِ سال و ماه
در جستجوی ِ راه ِ فروبسته ی گریز
بس نیش ِ آتشین که به دل می زند هنوز
پیداست از نگاه ِ تو ای فتنه کاین سخن
در جام ِ راز نوش ِ تو دردیست ناگواتر !
بگذار و بگذر از سر ِ این راز ژ سینه سوز
کاین جان ِ مهرپوش ، چه شبها که تا بروز
سیلاب ِ خون گریسته بر خاک ِ آن مزار
بینم که باز چشم ِ تو ، این چشم ِ کنجکاو
می کاود از نگاه ِ من ، این راز ِ خفته را
آن به که بازگویم و بگشایم آشکار
پیش ِ تو این فسانه ِ هرگز نگفته را
آن شب ز دشت ِ باختران ، باد ؛ بی درنگ
می گوفت گرم و چیره بر آن قلعه ی بلند
وز بقعه ، بر کرانه ی شااوِر دیر سال
فانوس دانیال
با لرزشی نژند
می تافت بر سپیدی ِ مهتاب ِ نیمرنگ
در پیشگاه ِ چادر ِ ما ، کوی ِ مردگان
بلا گورهای ِ سرد
با ساز و برگ ِ مرگ
با توشه های پهنه ی پرجوش ِ رستخیز
گسترده بود بر سر ِ آن تپه ی خموش
سوی دگر ، به خواب ِ گران رفته زندگان
بر بامهای ِ شوش
آن شب ، ز پشت ِ ظلمت ِ بس قرنهای دور
می تافت ماه ، بر سر ِ این راز ِ دیر باز !
وندر شرار ِ گرم ِ هوس ، باستانشناس
بی هیچ شرم و پاس
بگرفته بود پرده ازین کاروان ِ راز !
فرسوده از گشودن ِ آن وادی ِ خموش
یاران ِ من فرو شده چون مردگان به خواب
من پیش ِ خیمه بر سر ِ سنگی ، به راه ِ باد
بنشسته زار و خسته ، در آغوش ِ ماتاب
مانا به انتظار ِ کسی جان ِ دردمند
می سوخت در تنور ِ فرزونده ی نیاز
" این کیست ، اینکه در خم ِ آن گیسوی ِ بلند
نادیده ، بسته گردن ِ جانم ز دیر باز ! "
جغدی کشید شیون و گفتی غریو ِ مرگ
پیچد در سراسر ِ ویرانه های دشت
وانگاه از درون ِ یکی سهمگین مغاک
بانگی دُرُشتناک
چون بانگ بهمنی که در افتد ز کوهسار
یا معبدی کهن که فرود آیدش حصار
یا تندری شگفت
آمد به گوش و خاست زنی مرده از مزار !
گیسو فشاند مست و چو یاری به انتظار
هر سو به دشت ِ خفته بکاوید و خیره گشت
بر من فکند چشم و تو گفتی از آن نگاه
بس چشمه های مهر
جوشید از نهانگه ِ این جان ِ پر گناه
" این اوست ، اوست کز پس ِ بس قرن ِ دیرپای
بگشاده چهره بر منو بشکفته زین مزار !
این آشنای ِ جان ِ من آن نقش ِ آرزوست
کاین جان ِ پاکدوست
بسیار گشت و باز ندیدش به روزگار !
زن ، نرم پیش ِ من شد و من در شرار ِ شوق
آغوش ِ آتشین بگشودم بر او ز مهر
لیک از فسون ِ پنجه ی آن عشق ِ گور خیز
سوزان و دردناک
پاشید پیکرم چو کلوخی گران به خاک
او تافت روی و روح ِ من اندر پیَش خموش
می رفت بر کرانه ی آن شیب ِ دوردست
باز ایستاد ناگه و پس در یکی مزار
گوری غمین و تار
لختی فکند چشم و به من گفت اشکبار :
" کاین استخوان ِ توست کز آن روزگار ِ دور
بر جای مانده در دل ِ این سالخورده گور ! "
" ای بس شبان ، که تنگ بدین پیکرت ز مهر
افشرده ام به سینه در آن ژرف روزگار
وین جان ِ بی قرار
بازت چو دیر باز
پر شور ، می پرستد و می جوشد از نیاز !"
من تافتم به پیکر و آن تخته بند ِ مرگ
آن استخوان سرد
در تیره جای ِ خویش بجنبید و جان گرفت
آویختم در آن مه و لختی نرفته باز
بنشست ماه و دامن از آن خاکدان گرفت
ز آن پس ، ندانم آنچه به ما رفت تا به روز
این دانم آنکه او شد و خورشید شد فراز
من ، مست و هوشباخته از سرگذشت ِ دوش
در پای آن کلوخ ِ پریش آن تن ِ خموش
در هیکل ِ شگفت ِ مغی مات و بیمناک
باز ایستاده بر سر ِ آن پشته های خاک !

[hichnafar]

گم کرده عمر
بس که این هنگام و این هنگامه ماند
انتظارم کشت و دردم ، به نشد !
از کمین جویان ، خدنگی برنخاست
وز کمانداران کمانی ، زه نشد !
نیم عمرم در ستیز آمد به سر
نیمِ دیگر بر فنا شد ، درشکست
دورِ گردون شوق من در سینه کشت
دیو افسون دست ِ من ، بر چاره بست!
جامه بر تن گر نباشد ، گو مباش
کس ندارد شکوه ، از بی جامگی!
بسته کامی را چه سازم با هنر ؟
ویژه در چرخشت این خودکامگی
دشنه ها آبی نزد بر تشنه ها
تا نپنداری ز کوشش تن زدیم
غرقه در خونیم و رنجور از تلاش
مشت رویین بس که بر جوشن زدیم !
بر هنرمندی چو من ، با این سکوت
زندگی مرگ است و مرگی بس دراز !
هر دمی بر جان من آید غمی
همچو پیکانی که بارد از فراز
دل درین چاه است و بر بالای ِ چاه
از کمانداران سلطان ، لشکری !
پا درین زندان آزادی منه
اینکه آزادانه ، دور از کشوری !