استاد کیست ؟؟؟؟؟

[salemi]

با سلام و عرض سپاس بابت طرح اينگونه مباحث جالب توسط دوستان عزيز
بنده بنا به دلايلي كه جناب خوش لفظ و ارين عزيز و نازنين تا حدودي در جريان هستند قرار بود تا انجا كه امكان دارد مزاحم دوستان نشوم و چيزي ننويسم ولي بعضا مانند عنوان اين تاپيك مباحث جالبي طرح ميشود كه ناگزير از شكستن پيماني كه با خود بسته ام ميشوم. بگذريم...!
اصولا لقب استاد دو معنا دارد يكي درجه مهارت اشخاص در حرفه اي كه به ان اشتغال دارند را ميرساند كه به يك لوله كش ماهر نيز اطلاق ميشود و در موسيقي نيز اشخاصي كه فن نواختن ساز را به خوبي ميدانند نيز مانند همان لوله كش ماهر در فن خود استادند در معناي دوم بعد عرفاني و روحاني اين لقب مورد توجه است. در اينجا ديگر به غير از توانايي در فن مورد نظر بايد ان شخص به ديگر مسائل نيز اراسته شود تا شايسته اطلاق اين نام گردد

بسيار نكته غير حسن ببايد كه تا كسي
مقبول طبع مردم صاحب نظر شود

يعني حسن كه الزاميست حال ان بسيار نكته غير حسن چه ميتواند باشد؟
در قسمت نوازندگان سنتور تاپيك (ان بي غش بي مانند،سلطان سنتور) به قلم هنرمند ارجمند جناب رضا مهدوي كه ارين عزيز زحمت انتقال ان را كشيده اند را مطالعه فرماييد فكر ميكنم پس از انكه با دقت ان مطلب را بخوانيم متوجه خواهيم شد كه استاد را بايد به چه كساني بگوييم. در انجا از ان بسيار نكته غير حسن ها فراوان ميبينيم. منظور ،شخص استادي كه مطلب راجع به ايشان نگاشته شده نيست بلكه صفاتيست كه اگر متصف به ان شدي لياقت اطلاق بعد روحاني لقب استادي را ميابي. در انجاست كه هنر به تو ميبالد نه تو به هنر

دعوي عشق ز هر بوالهوسي ميايد. دست بر سر زدن از هر مگسي ميايد
اوست غواص كه گوهر به كف ارد ورنه. سير اين بحر ز هر خار و خسي ميايد

[خان]

سلام به دوست عزیز salemi.
امیدوارم که از این به بعد بیشتر شاهد پیمان شکنی شما باشیم ، تا بتونیم از اظهارات جنابعالی استفاده کنیم.

مطالبی که در پست قبلی قرار دادید ، حداقل من رو تا حدودی متقاعد کرد .
فکر میکن در مورد مهارت و تکنیک های اجرای ساز (در حال حاضر موضوع بحث ما بر سر نوازندگی میباشد) با هم همعقیده باشیم . یکی از ارکان تصمیم گیری و دلایل ما برای این لقب همین چیرگی در ساز نواختن است.

به نظرتون بعد دومی که گفتین میتونه دلیله مناسبی برای این نام گذاشتن باشه؟
آیا همین حالات عرفانی و روحانی در حالت کلی تعریفی داره که بشه ادا کرد ، یا برای هر شخص فرق میکنه و به طبع آن برای قضاوت هم موضوع مشکل تر میشه ؟ به نظرتون مورد دوم باعث نمیشه که باز هم در مورد نام نهادن اساتید سلیقه ای عمل کنیم؟
و در نهایت همین دو مورد که عرض کردین موضوع سن شخص مورد نظر رو رفع میکنه؟ (منظورم اینه که با این روش افرادی وجود دارن که با سن کم استاد میشوند مگر اینکه تعریف دیگری در ذهن باشه)

موفق و پاینده باشید.

[salemi]

سلام بر شماو تشكر از مرحمت شما

چيرگي در نواختن ساز كه شرط اصلي براي ادامه بحث است و شخص هر چقدر فرحيخته و فرزانه بدون داشتن تخصص لازم و بسيار سطح بالا نهايتا انسان خوبي است نه چيز ديگر. اما شرط لازم براي احراز مقام استادي همان بسيار نكته غير حسن است. بعد دوم كه عرض كردم اگر همراه چيرگي و مهارت لازم باشد استاد ميسازد و اگر بعد دوم را نداشته باشي و فقط چيره دست بي همتا هم كه باشي مانند همان لوله كش ماهر فقط در فن نواختن يگانه اي و چون هنر فرزانگي نيز ميخواهد و بعد روحاني ان غالب است شرط داشتن بعد دوم بيش از بعد اول نباشد كم از ان نيست و با هم كه در اميخت بزرگاني چون صبا و خالقي را ميسازد. مثالي ميزنم:تمامي هنرمندان بزرگي كه محضر روح الله خالقي را درك كرده اند و عاشق ايشانند در بيان خاطرات از ان بزرگوار از انسانيت كم نظير او ميگويند و الا سواد موسيقي اهنگسازان امروز بسيار از خالقي بالا تر است چون هنر پيشرفت كرده است اما خالقي هنوز نيامده است چرا؟انكه هنرمند را حتي صدها سال پس از مرگ جاودانه ميكند هنرش نيست چيز ديگري است چون هنر صد سال پيش در مقايسه با تكنيكهاي امروزي بسيار پيش پا افتاده است البته در روزگار خود بايد در هنر نيز سرامد روزگار خود باشي. در مورد صبا نيز وضع بر همين منوال بود يكايك شاگردان صبا در قدرت نوازندگي از او بالاتر بودند اصولا اساس پويايي هنر در اين است كه شاگرد از استاد بالاتر باشد ولي همان شاگردان صبا را جاودانه كردند چون خلق و خوي كريمانه صبا حتي تا امروز نيز در كمتر هنرمندي يافت شده است. كلنل وزيري هم در ان روزگار صبا و خالقي بوده است از لحاظ سواد موسيقي و قدرت نوازندگي از هر دوي اينها برتر بوده است تازه حق بزرگتري نيز بر گردن موسيقي ايران دارد و ان اينكه نت را به موسيقي ايران اورد ولي هيچگاه جايگاه صبا و خالقي را در موسيقي ما كسب نكرد! اين همان دليل است كه چيرگي تنها براي جاودانه شدن به تنهايي كافي نيست. اميدوارم كه منظورم را رسانده باشم. اما در مورد اينكه فرموديد اين حالات در افراد مختلف ممكن است متفاوت باشد بنده از جنابعالي ميپرسم ايا خوبي و پاك و منزه زيستن و دستگيري از همنوع و بخشنده بودن و... جز يك تعريف واحد تعريف ديگري نيز دارد به ياد دارم زماني كه مديريت هنرستان ملك را عهده دار بودم (پس از در گذشت استاد حسين ملك) روزي شهريه كلاسها را مقداري افزايش دادم همان روز بعد از ظهر كلاس ويلن استاد اسدالله ملك داير بود اخر وقت به اتاق من امد و گفت:(اضافه شهريه شاگردان مرا به انها پس بده اينها همين مقدار را هم با سختي ميپردازند اگر موسسه مشكل مالي دارد فعلا حقوق مرا نده تا مشكل مالي بر طرف شود) حال استادي! را ميشناسم و ميشناسيد كه نامش از شهرت فراوان لرزه بر اندام موسيقي ايران مياندازد و در همين سايت نيز از يگانگي ايشان در ساز خودش سخنها رانده شده است روزي شاگرد ايشان كه از راه دوري نيز ميامده فراموش ميكند كه شهريه را بياورد استاد! به او درس نميدهد و ميگويد برو منزل شهريه را بياور تا ياد بگيري چگونه منظم باشي!!! حالاين دو را با هم مقايسه كنيد
در مورد سن و سال نيز بايد عرض كنم گذشت عمر هم تجربه مياموزد كه يك جوان هرچه قدر چيره دست تجربه لازم را در خيلي از امور ندارد هم انسان ساز است اگر در جواني به خاطر شور و شر جواني و خيلي از مسائل كه لازمه جواني است اعمالي از ادم سر بزند كه زيبنده نباشد در سنين بالا گذر عمر ان را اصلاح ميكند

شنيدم رهرويي در سرزميني
همي گفت اين معما با قريني
كه اي صوفي شراب انگه شود صاف
كه در شيشه بماند اربعيني

[AliB]

سپاس از دوستان ارجمند برای مطرح کردن مطالب خوب و بویژه مطلب اخیر جناب سالمی که به زیبایی راز ماندگاری و برتری واقعی یک هنرمند را تبیین کردند.
فکر می کنم پس تا به اینجا دوستان فرض و شرط لازم را بر این گذارده اند که فردی که واجد شرایط داشتن عنوان „استاد” است ابتدا باید در زمینه ی هنری خود سرآمد باشد و (حال چه آهنگساز و چه نوازنده) به نوعی که در بهترین سطح ممکن کار خود را ارایه دهد. که باز به طور پیشفرض چنین توانایی ای در سایه ی طی کردن مدارج لازم از نظر آموزشی می باشد . یعنی به طور مثال برای یک نوازنده ی ساز ایرانی ، شاگردی کردن و فرا گرفتن رپورتوار موسیقی ایرانی و تسلط به رموز و دقایق اجرای این رپورتوار . و همچنین فهم آن و توانایی تجزیه و تحلیل و ارایه ی مطلب (که به نوعی نوازنده ی موسیقی ایرانی باید در سطح عالی توانایی خلاقیت و بداهه پردازی بر مبنای اصول موسیقی ایرانی را داشته باشد) می باشد. (در واقع این مورد همان شرایط علمی و عملی می باشد)
و شرطی که کافیست برای رسیدن به این مرتبت ، همانا بعد اخلاقی و روحی و عرفانی یک فرد است. که من هم به شخصه با این تقسیم بندی موافقم . یعنی با میزان اهمیتی که جناب سالمی برای بعد اخلاقی در نظر می گیرند موافقم. خواهشی که از دوستان دارم این است که مواردی را که در بعد اخلاقی به نظرشان اهمیت دارد را دقیق تر بیان کنند(البته اشاراتی شد اما کمی بیشتر توضیح دهید همانگونه که جناب سالمی زحمت کشیدند و نمونه هایی را ذکر کردند) نمونه های بیشتری از رفتار استاد صبا با شاگردانش و نمونه هایی از این دست که این هنرمندان را استادانی بی همتا و ماندگار در موسیقی و تاریخ هنر ما کرده است را بیان کنید.
سپاس دوباره

[خان]

دوستان نمیخواین توی این بحث شرکت کنید؟
فکر میکنم هنوز جای بحث و گفتگو زیاد داشته باشه.

ممنون.