موسیقی کوبا

[Amir]

در قرن نوزدهم، سمفونيها، اپراها و موسيقي پيانويي كوبا ابتدا كلاسيك بودند و سپس عمدتاً رومانتيك شدند. آنتونيو راف‌فلين2 (1882ـ 1796) چندين مس، سمفوني و موسيقي براي گروههاي كوچك موسيقي را در حال و هواي كلاسيك خلق كرد. روب ريدو مانوئل ساموئل3 كه آهنگساز پ‍ُركاري بود با موسيقي بديع و ويژه خود سبكي را به وجود آورد كه بعدها مشخصه انواع موسيقي ريتميك و محبوب آمريكاي لاتين شد. لورينو فوئنتس4 (98‌ـ1825) چندين اثر براي گروه كوچك موسيقي و قطعات موسيقي ديني، سمفوني آمريكا، اپراي سيلا5 و موسيقيهاي بومي فراواني را خلق كرد. نيكلاس روئيز اسپادرو6 (90‌ـ1832) قطعات مهمي را براي پيانو در سبكي برخاسته از شيوه ليست7 و گوت‌شالك8 نوشت. گاسپار ويل ليت9 در كنسرواتوار پاريس تحصيل كرد و اپراهاي او نخستين بار در اروپا اجرا شدند.
نخستين گام مشخص در ناسيوناليسم موسيقايي در كوبا، توسط ايگناسيو سروانتس10 (1905‌ـ1847) كه مهم‌ترين آهنگساز نسل خود بود، برداشته شد. او ابتدا شاگرد گوت شالك و روئيز اسپادرو و سپس شاگرد مارمونتل11 در كنسرواتوار پاريس بود و به عنوان پيانيست كنسرت، شغل خوبي داشت. بسياري از آثار او با عناصر موسيقي فولكلور آفريقايي‌ـ كوبايي و سنتهاي گوآژيرو12، در سبك پيانويي رومانتيك خلق شده‌اند.
آهنگسازان برجسته بعدي كه با موسيقي ملي سر و كار داشتند، آمادئو رولدان13 و الخاندرو كاتورلا14 بودند كه هر دوي آنها موسيقي «آفريقايي‌ـ كوبايي» را مناسب‌ترين شيوه براي بيان مفاهيم ملي يافتند. سبك ويژه رولدان را مي‌توان به خوبي در مجموعه شش اثر ريتميك براي سازهاي مختلف كه در سال 1930 ساخته شدند، مشاهده كرد. كاتورلا بعضي از آثارش را در اروپا و آمريكا چاپ كرد. شيوه بديع و خلاقانه او در موسيقي آفريقايي‌ـ‌كوبايي در لارومبا15 (1933) و ترس دنزاس كوباناس16 (1937) كه براي اركستر نوشته شده است و مخصوصاً در آثاري از اشعار آلژو كارنپتير17 و نيكولاس گوئيل لن18 استفاده شده، به خوبي قابل بررسي است.
رولدان براي مدتي رهبر اركستر مردمي هاوانا19 بود كه در سال 1924 توسط پدرو سان‌خوان20 پايه‌گذاري شد. قبل از آن، رهبر اين اركستر، گونزالو روئيگ21، آهنگساز اثر موسيقايي سيسيليا والدز22 بود. ارنستو لكواونا23، يكي از موسيقيدانهاي اين نسل، به خاطر كمديهاي موسيقايي و بسياري از ترانه‌هاي پاپ، از شهرت زيادي برخوردار بود. پس از مرگ زودرس رولدان و كاتورلا، خوزه آردول24، از سالهاي 1930 تا اواسط سالهاي 1950، آهنگساز و مربي موسيقي برجسته دوره خود بود. او به بسياري از آهنگسازان جوان، آموزش فني بسيار جدي و مستحكمي را تعليم داد و گروه موسيقي گروپو رنوواسيون موزيكال25 را در سال 1942 در هاوانا راه‌اندازي كرد. اين گروه در موسيقي معاصر فعاليتهاي ثمربخشي كرد.
در مورد موسيقي فولكلور كوبا تا قبل از سال 1800 اطلاع‌ چنداني در دست نيست. گفته مي‌شود موسيقي‌اي كه كريستف كلمب با خود آورد، تأثير چنداني بر موسيقيدانهاي فولكلور كوبا نداشته است. در بايگاني موسيقي هرناندو دلا پاررا26 از موسيقي‌اي صحبت شده‌ است كه در آن ويولن، كلارينت و نوعي گيتار بزرگ استفاده مي‌شده است.
بخش اعظم اين موسيقي را ميكائلا گيتنز27 كه برده آزادشده‌اي از سانتو دومينگو28 بود، ساخته بود. لورينو فوئنتس28 (98‌ـ1825) در سال 1580 چنين نوشته است كه سانتياگو29 فقط دو يا سه نوازنده داشته كه همگي، همزمان با هم به سازمان تئودورا30 و ميكائلا گينز تعلق داشتند. يكي از شناخته‌شده‌ترين نغمه‌هاي اوليه كوبا، نغمه لاماـ تئودور31 و در واقع نام خواهر فقيد ميكائلاست. با وجود اين، نغمه مذكور بسياري از عناصر متداول در ترانه‌هاي فولكلوريك قرن شانزدهم اروپا را در خود دارد و ساختار آن بسيار ساده است.
يكي ديگر از موسيقيهاي فولكلور كوبا، سان پاسكوآل32 و ال سانگامبلو33 هستند. راميرز34 نخستين كسي بود كه به اين موسيقيها اشاره كرد و گفت كه سبك نوشتاري آنها آشكارا به سبك موسيقي آغاز قرن نوزدهم، يعني زبان موسيقايي انجمنهاي ادبي كوباست.

---------------------------------------------------------------------------

1. Jennifer Brozensky
2. Antonio Raffelin
3. Roberdo Manuel Samuel
4. Laureano Fuentes
5. Seila
6. Nicolas Ruiz Espadero
7. Liszt
8. Gottschalk
9. Gaspar Villete
10. Ignacio Cervantes
11. Marmontel
12. guajiro
13. Amade Roldan
14. Alejandro Caturla
15. La Rumba
16. Tres Danzas Cubanas
17. Alejo Carpentier
18. Nicolas Guillen
19. Hawana
20. Pedro San Juan
21. Gonzalo Roig
22. Cecilia Valdes
23. Ernesto Lecuona
24. Jose Ardevol
25. Grupo Renovacion Musical
26. Hernando De La Parra
27. Micaela Gines
28. Laureano Fuentes
29. Santiago
30. Teodora
31. La Ma Teodora
32. San Pascual
33. El Sungambelo
34. Ramirez

منبع : سوره مهر