صدای تنبک، شبه هارمونیک است

[Hmd_N]

از ديد آكوستيك صدادهي سازهاي پوستي بسيار پيچيده است. صداي اين سازها در محدوده اصوات شبه هارمونيك قرار مي گيرد همچنانكه صداي ساز تار داراي ساختار هارمونيك است. درك ارتفاع صوت خود نيز مقوله اي پيچيده است اما بايد ذكر نمود كه تنبك همانند تيمپاني از اصول مشتركي در فيزيك صدا بهره مي برد. كاسه رزونانس در هر دو نقش بهبود دهنده و تغيير ماهيت ارتعاش را داشته و آن را از محدوده اصوات نامشخص خارج مي كند. در نهايت تقسيم بندي زير شايد مفيد باشد .

انواع صدا از نظر تشخيص ارتفاع صدا يا pitch :

1- نوفه-پارازيت يا نويز مانند صداي آبشار

2-صداي شبه هارمونيك (قابل تشخيص) مانند صداي تيمپاني –تمبك-زيلوفون-ويبرافون-چلستا و...

3-صداي هارمونيك (قابل تشخيص) مانند صداي سازهاي زهي و بادي

در مورد 2 و 3 بسته به نوع ساختار ساز از نظر سيستم كوك مي توان گفت:

1- ساز با صداي كوك پذير(ارتفاع قابل تعيين) مانند تنبك كوكي و تار

2- ساز با صداي غيرقابل كوك(ارتفاع غير قابل تعيين) مانند تنبك معمولي كه كوك آن تابع شرايط فيزيكي محيط و ساز است.

پس مي بينيم كه صداي تنبك شبه هارمونيك-قابل تشخيص و قابل تعيين يا غير قابل تعيين است.

اگر دقت نماييد مي توانيد محدوده صداي تنبك را با كمك سازي مثل يك ارگ معمولي تعيين نماييد.

با در نظر گرفتن ساختار كلي طيف صداي تنبك - تكنيكهاي تنبك به مانند فيلتر صوتي - طيف رنگهاي صوتي متفاوتي را به گوش مي رسانند. علت اختلاف صوتي بك و پلنگ همين است و اما تنبك از طريق شكل خاص اجراي تكنيكهاي گرفته (موج عالم نمايي عوام پسند آن را خفه شدگي صدا مي نامد) قابليت اجراي فواصل موسيقي نسبت به كوك خود (نت پايه يك سيستم فواصل فرضي) را داراست.

درضمن همان موج بیسوادی و عالم نمايي عوام پسند باعث شد تا تنبك كوكي را تنبك شل كن سفت كن بنامند !

پیمان ناصح پور