سانی بوی ویلیامسون

**alexy_336** · Friday 11 January 2008

پسر بزرگ سازدهنی

در باره «سانی بوی ویلیامسون»
پسر بزرگ سازدهنی

امیر بهاری

چند سال پیش فیلم مستندی منتشر شد که مربوط به فستیوال موسیقی فولک- بلوز ایالات متحده در سال های 1962 تا 1964 بود. در آغاز این مستند پیرمردی قد بلند و شق و رق از سمت چپ تصویر وارد قاب تصویر می شد که مکانی واقعی یا شبیه سازی شده در حومه رود می سی سی پی بود، این پیرمرد در حال نواختن ساز دهنی وارد می شد. نحوه ساز زدن او با آنچه که در متد های نوازندگی سازدهنی بلوز آموزش می دهند چندان مطابقت نداشت، اما این نوع پرفورمنس او، حالتی بود که او برای آن اجرا در نظر گرفته بود چون امکان ندارد متدی برای نوازندگی سازدهنی بلوز نوشته شده باشد و مثالی از «سانی بوی ویلیامسون» در آن وجود نداشته باشد. سانی بوی ویلیامسون توانایی شگرفی در نوازندگی سازدهنی به شکل های مختلف داشته است و به روایتی سلطان نوازندگی سازدهنی بلوز است.

در آن مستند ویلیامسون روایتگر فستیوال است. او در آن سال ها قدیمی ترین پیشکسوت باقی مانده از اولین نسل نوازندگان موسیقی دلتا بلوز محسوب می شده است. او سابقه همکاری و دوستی با «رابرت جانسون» مرموز را هم داشته.

به روایتی سانی بوی ویلیامسون مشهور به سانی بوی ویلیامسونII و یا سانی بوی در سال 1899 در گلاندورا در حومه می سی سی پی و در همان جایی که دلتا بلوز شکل گرفت با نام واقعی آلکس فورد و به روایتی دیگر آلک میلر به دنیا آمد.

در مورد کودکی و نوجوانی این نوازنده سیاهپوست اطلاع چندانی در دست نیست چون سانی بوی تمایلی به مصاحبه با دیگران نشان نمی داد و از این بابت روایتگر چندان قابل اعتمادی هم نبود. آنچه مسلم است این که او در سنین نوجوانی نواختن سازدهنی را بدون هیچ معلمی و بدون آشنایی با نت خوانی شروع کرد. سانی بوی برخلاف اغلب نوازندگان بلوز دوران کودکی آرامی را گذراند و تا سنین 30 سالگی و بیشتر در کنار خانواده زندگی می کرد و بیشتر وقتش صرف کشاورزی و کار در مزرعه می شد. او در اواسط دهه 30 به دنبال شغل بهتر به هلنا در ایالت آرکانزاس عزیمت کرد. هلنا در دهه 30 به مرکز موسیقی بلوز در دلتا تبدیل شده بود و پذیرای بسیاری از بزرگان بلوز مانند رابرت جانسون (سلطان موسیقی دلتا بلوز که پیش تر در همین ستون معرفی شد) ، هاولین وولف(1976-1910) و المور جیمز(1963-1918) بود. این شهر حدود 10 هزار نفر جمعیت داشت که 70 درصدشان سیاهپوست بودند.

در نوامبر سال 1941 سام اندرسون نخستین رادیوی محلی هلنا را تاسیس کرد. تا قبل از آن مردم هلنا، رادیوی محلی نداشتند و تنها برنامه های رادیوی ممفیس را دریافت می کردند. سانی بوی توانست در دسامبر آن سال در یک برنامه رادیویی به اجرای زنده بلوز بپردازد. این برنامه با پشتیبانی یک شرکت مواد غذایی که محصولاتش را با نام تجاری King Biscuit به بازار عرضه می کرد، اجرا می شد. اسم این برنامه کی بی تی (T. B. K) بود.

سپس سانی بوی و گروهش آهنگ های خودشان و یا آهنگ های درخواستی را که مردم از طریق برنامه مطرح می کردند برای شان می نواختند.

به کمک این رادیو شهرت سانی بوی روز به روز بیشتر شد و او توانست دامنه فعالیتش را تا مناطق شمالی تر دیترویت و شیکاگو گسترش دهد. این برای نخستین بار در تاریخ دلتا بود که خواننده یی توانسته بود برای خودش یک حامی مالی دست و پا کند و به واسطه رسانه رادیو به شهرت برسد. ضمن اینکه گروه، محل اجرای هر شب خود را به گوش مردم می رساند تا مخاطبان بیشتر و بالطبع درآمد بیشتری را جذب کند. از همه مهمتر اینکه هلنا به سرعت در کانون توجه نوازندگان جوان و جویای نامی قرار گرفت که به قصد تجربه اندوزی و شغل بهتر به آنجا مهاجرت می کردند. مادی واترز (خواننده شهیر موسیقی بلوز) هم گفته بود که در ایام جوانی هیچ گاه شنیدن برنامه KBT را از دست نمی داده است. حتی بی بی کینگ هم از طرفداران پروپا قرص KBT بوده است.

در سال 1951 سانی بوی توانست اولین صفحه هایش را در شهر جکسون می سی سی پی ضبط کند. او در زمان ضبط نخستین صفحه هایش بیش از 50 سال سن داشته است. آهنگ هایی که در فاصله سال های 1951 تا 1954 ضبط شده بود به همراه یکی از برنامه های رادیویی او بعدها به صورت آلبوم منتشر شد. این آلبوم کیفیت ضبط مناسبی ندارد ولی به خوبی نشان دهنده سبک خاص سانی بوی است که در آن زمان به پختگی و کمال لازم رسیده بود. همچنین فضای حاکم بر موسیقی دلتا بلوز دهه 40 و 50 را به روشنی نشان می دهد.

در اوایل دهه 1960 سانی بوی برای اجرای چند کنسرت به اروپا رفت و تصمیم به اقامت در آنجا گرفت وبا گروه های جوان و مطرح انگلیسی همچون آنیمالز(The Animals) و گروه یاردبردز (Yardbirds) همکاری کرد، اما در نهایت نتوانست در اروپا بماند و به می سی سی پی بازگشت. هنگامی که از او پرسیدند به چه دلیل به وطن بازگشته او پاسخ داده بود؛«آمدم خانه تا بمیرم». در همان سال 1965 که سانی بوی به هلنای می سی سی پی بازگشته بود گروه The Band هم در آن شهر اقامت داشتند(همان گروهی که مارتین اسکورسیزی راجع به آنها مستند آخرین والس را ساخت). با پیگیری یکی از نوازنده های گروه آنها افتخار این را پیدا کردند تا یک شب به همراه سانی اجرایی زنده داشته باشند و پس از همین اجرا سانی بوی در روز 25 مه 1965 در خانه اش درگذشت.