اصالت یا مدرنیته؟

[خان]

سلامی دوباره به دوستان.

می خواستم در این تاپیک در مورده بحث تغییراته سازها از جمله تنبک در طی سالهای متمادی حرف بزنیم.

تمامی سازها از زمانه ایجاد دارای شکل و قالبی بودند که برای اون ساز تعریف شده بود و نشان دهنده قالب سازبوده. یا اگر اون ساز دارای اشکالاتی بوده در همون ابتدای امر به اصلاح ساز قدم گذاشتن و معایب رو رفع کردند.

امروزه در سازهایی همچون تنبک تغییراتی ایجاد شده است که در از ابتدا صورت نگرفته بود. مثلا چند مدتی هست که در همه جا صحبت از تنبک کوکی هست. تنبکی که به ظاهر می تونه صداهایی ایجاد کنه که بر اساسه کوکی که می شه تغییر کنه(تمامی اینها فقط نظر سازنده بوده).
یا امروزه برای رنگ زدن تنبک از رنگهایی استفاده می شه که دی گه اون اصالت و زیبایی رو نداره. یا رنگ هایی استفاده می شه که هیچ ربطی به یک سازه اصیل و سنتی نداره و بیشتر به درد رنگ کردنه عروسک می خوره(یکی رو دیدم که خیلی ذوق میکرد که مثلا تنبک ساخته و اونو رنگ زده وقتی سازشو دیدم شاخ در اووردم. سازش و سبزه کرده بود. از اون رنگ هایی که ماتیز داره)

به نظرتون این موارد در جهته مثبت حرکت می کنه و می تونه باعث پیشرفته تنبک یا سازه دیگه ای بشه؟یا این ساز به تغییر نیاز نداره؟یا حتما ساز ها باید دچار تغییر بشن تا یک نواختی رو به ارمغان نیارن؟

[Kamanche]

با سلام و تشکر از خانِ خان
به نظر من تغییرات تا اون حدی خوبه که ماهیت اون ساز خاص رو ازش نگیره . مثلا من به شخصه با تنبک کوکی مشکلی ندارم چون بالاخره کار نویی است. وماهیت تنبک همون تنبکه ولی خب صداش شاید کمی بم تر یا زیر تر بشه.
به نظر بنده تنبک با شکل کلاسیکش بسیار بسیار ساز کاملیست و احنیاجی به تغییر هم نداره ولی کوکی شدنش میتونه در کنار شکل کلاسیکش و در کنار هم به پیشرفت این ساز کمک کنن.
در مورد رنگ ها هم من هم مثل شما با استفاده کردن از رنگ های غیر عادی مثل سبز و صورتی و بنفش و قرمز برای تنبک زیاد میانه ی خوبی ندارم

در مورد این صحبتت که حتما ساز ها باید دچار تغییر بشن تا یک نواختی رو به ارمغان نیارن؟

به نظرم ابداع چیزی مثل تنبک کوکی به این خاطر نبود که تنبک کلاسیک یکنواخت شده بود. بلکه با رشد صنعت و در خدمت بشر قرار گرفتنش . یه سری افراد به فکر افتادن که روی مثلا بعضی ساز ها تغییراتی ایجاد کنن . در مورد بعضی ساز ها این طرح های نو شکست خورد مثل استفاده کردن از تاندر برای تار یا کلید دار کردن نی و در بعضی ها موفق مثل استفاده ی از همین تاندر در کمانچه. یا ابداع دف های طلقی و نایلونی به جای دف پوستی.
تنبک کوکی هم حاصل همین تفکراته . که داره تجربه میشه و با مخالفت و موافقت همراه میشه.
سر جمع صحبت هام که سرت رو هم درد اوردم مثبت بودن یا نبودن این تغییرات در طول یه دوره بلند مدت شاید حتی یک قرن یا بیشتر ثابت میشه و اون جامعه ی اینده س که در مورد خوب یا بد بودنش میتونه قضاوت کنه؟
همچنان که الان کمانچه از دوره قاجار بیشترین تغییرات رو دربین سازهای ایرانی داشته مثل تغییر سیم و موی آرشه و سیم گیر و تاندر و ... و الان در دوره معاصر مورد قبول همه ی نوازندهای این ساز قرار گرفته!

ببخش اگه نتونستم کمکی کنم.

[خان]

اخیار داری کمانچه جان اطلاعاتت کامل و جامع بود. و خیلی منو راه نمایی کرد.

درسته تغییرات می تونه در طی گذشت زمان باعث پیشرفت ساز بشه و به کامل شدن ساز کمک کنه یا اگر هم مفید بودنش به اثبات نرسه خود به خود از بین خواهد رفت و کار به روال عادی خودش بر می گرده.

ولی این قضیه با این که بعضی ها از روی بی کاری با ساز ها ور میرن و می خوان شکلشو تغییر بدن خبلی فرق می کنه.

[E_h_s_a_n]

من فکر کنم چه بخوایم چه نخوایم سازها تغییر میکنن
مثلا من شنیدم جدیدا ویلن هایی اومده که جنسش از یه نوع پلاستیکه و صدای خوبی هم داره
و در مورد جمله ی آخرتون
به نظر من کسایی که از رو بیکاری به ساز ور میرن هیچوقت نمیتونن تغییر موندگار و مفیدی تو سازها ایجاد کنن

[خان]

آره احسان عزیز من هم نظره تو رو دارم.
هر تغییری اجبارا موندگار نیست و نمی تونه به طرح اولیه خدشه وارد کنه. مخصوصا که از روی شکم سیری باشه.

حرفه من اینه که اگه یه سازی تغییرات زبادی روش انجام بشه دیگه باید اسمشو عوض کرد.
جدیدا یه تنبکی ساختن که روی بدنه اصلی ساز(اون قسمس که دستتون رو روش می زارین) سوراخی درست می کنن و یه پوسته دیگه هم اونجا می زارن که اتفاقا صدای اون پوست با صدای خوده پوسته اصلی فرق داره و حتی چون به ساختاره اصلی ساز لطمه زده پوسته اصلی هم صدای قبلی رو نمیده(بعد از اینکه به پوسته اصلی ضربه میزنید پژواکه ایجاد شده با سطوح یکسانی از جهته استحکام برخورد نمیکنه و صدا تغییر میکنه).
نمیگم این کار بده و این ساز قابله قبول نیست ولی دیگه نمیشه اسمشو تنبک گذاشت باید اسمی جدید براش انتخاب کرد.
ما سازی به نامه کوزه داریم که واقعا شبه کوزه هم هست و از گذشته هم وجود داشته و صدای جالب هم داره میدونید که اخیرا اقای سامانی اومده همین سازو (کوزه) تغییرداده و یه پوست بهش اضافه کرده در واقع قابلیت اونو افزایش داده ولی دیگه نگفته اینم کوزه ورژن2. اسمشو گذاشته اودو(می تونید به بخشه دیگر سازهای کوبه ای قسمت عجب سازیه این... مراجعه کنید)

[Hmd_N]

با سلام و تشکر از خانِ خان
به نظر من تغییرات تا اون حدی خوبه که ماهیت اون ساز خاص رو ازش نگیره . مثلا من به شخصه با تنبک کوکی مشکلی ندارم چون بالاخره کار نویی است. وماهیت تنبک همون تنبکه ولی خب صداش شاید کمی بم تر یا زیر تر بشه.
به نظر بنده تنبک با شکل کلاسیکش بسیار بسیار ساز کاملیست و احنیاجی به تغییر هم نداره ولی کوکی شدنش میتونه در کنار شکل کلاسیکش و در کنار هم به پیشرفت این ساز کمک کنن.
در مورد رنگ ها هم من هم مثل شما با استفاده کردن از رنگ های غیر عادی مثل سبز و صورتی و بنفش و قرمز برای تنبک زیاد میانه ی خوبی ندارم

در مورد این صحبتت که حتما ساز ها باید دچار تغییر بشن تا یک نواختی رو به ارمغان نیارن؟به نظرم ابداع چیزی مثل تنبک کوکی به این خاطر نبود که تنبک کلاسیک یکنواخت شده بود. بلکه با رشد صنعت و در خدمت بشر قرار گرفتنش . یه سری افراد به فکر افتادن که روی مثلا بعضی ساز ها تغییراتی ایجاد کنن . در مورد بعضی ساز ها این طرح های نو شکست خورد مثل استفاده کردن از تاندر برای تار یا کلید دار کردن نی و در بعضی ها موفق مثل استفاده ی از همین تاندر در کمانچه. یا ابداع دف های طلقی و نایلونی به جای دف پوستی.
تنبک کوکی هم حاصل همین تفکراته . که داره تجربه میشه و با مخالفت و موافقت همراه میشه.
سر جمع صحبت هام که سرت رو هم درد اوردم مثبت بودن یا نبودن این تغییرات در طول یه دوره بلند مدت شاید حتی یک قرن یا بیشتر ثابت میشه و اون جامعه ی اینده س که در مورد خوب یا بد بودنش میتونه قضاوت کنه؟
همچنان که الان کمانچه از دوره قاجار بیشترین تغییرات رو دربین سازهای ایرانی داشته مثل تغییر سیم و موی آرشه و سیم گیر و تاندر و ... و الان در دوره معاصر مورد قبول همه ی نوازندهای این ساز قرار گرفته!

ببخش اگه نتونستم کمکی کنم.

مرسی خان عزیز بخاطر توجه خوبت و موضوع جالبت که خیلی هم جای بحث داره !

و مرسی از کمانچه ی عزیز ! منم در کل با نظره کمانچه جان موافقم ! میتونه در کنار تنبک کلاسیک نوع آوری خوبی باشه و مورد استفاده هم قرار بگیره. تنوع در صورتی خوبه که ماهیت اصلیه ساز تغییر نکنه و البته استفاده ی اونا در کنار مادر اون ساز باشه نه بجای اون ! در مورد رنگ هم نظره شخصی من اینه که با چنین مواردی اصلا موافق نیستم !

ممنون