موضوع : ترانه ی نوین ایران

نویسنده : پیروز جعفری

ترانه هایی که امروز به گوش من و تو آشنا و دلنشین است. همان عاشقانه هایی ست که به آن بالیدیم و عاشق شدیم . آمدیم، رفتیم، و دل دادیم و دل بریدیم . همان عاشقانه هایی که به نام ترانه نوین آن را می شناسیم، مخلوق قلم سه بزرگوار: ایرج جنتی عطایی وشهیار قنبری واردلان سرفراز است. بی شک دلیل ماندگاری این ترانه ها، ابداع چینش های جدید وبهره گیری از برخی قالبهای شعر کلاسیک ومطرح کردن فلسفه ها و اندیشه های پر بار و عارفانه و گنجاندن آنها درکالبد مناسبات امروزی، همگام با موسیقی بین المللی بوده، که به زیباترین وجه ممکن، با زبانی شیوا و قابل درک سروده شده است. اما امروزه مفهوم صحیحی از ترانه وجود ندارد. به عبارت دیگر، امروز هر سخن یا نوشته ای که به زبان عامیانه و محاوره باشد نام ترانه به خود می گیرد . مانند :
تو مثل شیر شکلاتی
آب نباتی
آب نباتی و ... می رسد به امروز: خوشگلا باید برقصن و غیره ...
شما را به خدا مخاطب و شنونده چه گناهی دارد ؟ با چه حسی ترانه را ارزشیابی کند و آن را درک کند ؟
آیا جنتی عطایی و شهیار قنبری و اردلان سرفراز نیز اینگونه سروده اند، که هنوز قدیمی ترین کارهایشان برای همگان و برای من و تو عاشق، تفکر بر انگیز است ؟ هر ترانه بدون شک برای خود معنای عمیقی دارد .
نگاه تشبیه ساز و واژه پرداز ایرج جنتی عطایی، سوژه نگریهای ویژه شهیار قنبری، و نیز تفکر عمیق فلسفی اردلان سرفراز، ویژگی هایی ست که در ارتباط با هر یک از این بزرگواران گفتیم، ظرایف و توانایی هایی هستند که به دشواری می توان اندکی از آن را در ترانه های امروزی یافت. واقعا چرا مخاطب و شنونده را به ترانه بد و در حد پایین عادت می دهیم ؟
ایرج جنتی عطایی می گوید :آنجا که حرف از قیاس رسالت در زمینه های شعر و ترانه پدید می آید، به یقین ترانه سرا رسالت و مسولیتی به مراتب سنگین تر و خطرناک تر و ظریف تر از شاعر را به دوش دارد. زیرا ترانه که با عوامل دیگری نظیر صدا و موسیقی همراه است، اجبارا این جا و آن جا شنیده می شود و شنونده اگر به دور از آگاهی ابتدایی و به اصطلاح اهل مطالعه و خواندن نباشد، استعداد و آمادگی هر گونه تاثیر پذیری را دارد. بنابراین ترانه ای که دور از هر گونه اصالت است سراپا مبتذل، به طور قطع در این شنونده تاثیر منفی خواهد گذاشت.
واقعا چرا مخاطبمان را به ترانه بد و سطح پایین عادت می دهیم ؟

* قسمتی از این مطالب برگرقته از فصل نامه گوهر دانش می باشد .