کمانچه کش ها

[Leon]

بخش نخست : کمانچه
موسيقيدان فرانسوی موسوم به لاوين ياک در کتاب خود به نامه „موسيقی و موسيقيدان ها” میباشد قديميترين سازی که با آرشه نواخته میشد به نام „راوانستران” ذکر کرده است.
این ساز جز دسته سازهای زهی است و دارای 4 سیم می‌‌باشد. این سیم‌ها به موازات تمام طول ساز امتداد دارد و صدای آن خیلی خوش و جذاب می‌‌باشد ولی کمی به اصطلاح تو دماغی.
کاسه صوتی این ساز از چوب توت است که با برش‌های از عاج تزیین شده است. معمولاً از زیر شیطانک کمانچه تا زیر دهانه کاسه در کمانچه‌های پشت بسته 28/5 و در کمانچه‌های پشت باز 31 سانتی متر است که این اندازه‌ها در کمانچه‌های نقاط مختلف کشور نسبی هستند ترکیب صدایی کمانچه آن را از نوع سازهای زیر صدا قرار داده البته در کمانچه‌های آلتو یت باس صدا نسبتاً یک اکتاو بم تر است در قدیم کمانچه را ستار پارسی میگفتند کمانچه را معمولاً با دو کوک چپ و راست کوک می‌کنند چپ کوک معمولاً برای همراهی با خوانندگان زیر صدا (عمدتاً خانمها) و راست کوک معمولاً برای همراهی و جواب آواز بم صداها (عمدتاً آقایان) البته تمامی مطالب گفته شده نسبی هستند مثلاً در بعضی نقاط ایران ممکن است طول دسته کمانچه به 35 سانت هم برسد .

چون کمان را روي این ساز میکشند نوازنده این ساز را کمانچه کش و به عمل آن کمانچه کشيدن میگويند. در ایران قبل از اسلام سازی موسوم به „غژه” يا „غيچک” بوده است. این ساز جز سازهاي زهی بوده است که در ابتدا دو سيم داشته و بعدها يک سيم ديگر به آن اضافه شده و با „کمانه” به صدا در می آيد. از دوره صفويه به بعد کمانچه يکی از ارکان موسيقي ایرانی قرار گرفته است. با آمدن ویولون در دوره مظفردين شاه به ایران کمانه نامه خود را به „آرشه” تغییر داد .


کمانچه کش ها
دوره صفويه : ميرزا محمد کمانچه ای و استاد معصوم کمانچه ای
آقا مطلب (پدر محمد صادق خان)
دوره ناصری : خوشنواز - اسمعيل خان - قلی خان (برادر کوچک اسمعيل خان)
موسی کاشی - میرزا علی جان گنده و سه پسرش رضا و اکبر و حسن
حسين معروف به کريم کور - مشهدی علی حسن معروف به بنا
میرزا غلام حسين پدر سماع - صفدر خان - جواد خان قزوينی
حسين خان اسمعيل زاده پسر اسمعيل خان که از شاگردن او میتوان به حسين ياحقی اشاره کرد.
باقر خان رامشگر که شاگرد موسی کاشی بوده است. او این ساز را نزد استاد فرا گرفت اما همان طوريکه میگويد موسی کاشي رديف را خوب نميدانسته است. او هنگاميکه نزده آقا حسين قلی رفته است و داماد او شده است رديف را به طور کامل ياد گرفته است.
عليرضا خان چنگی : شاگرد جواد خان قزوينی بوده است. همراه استاد خويش به دربار مظفرالدين شاه راه يافته است و بعدها هم در دستگاه محمد علی شاه نوازندگی کرده است.

نوازندگان مطرح حال حاضر اين ساز عبارت‌اند از اردشیر کامکار، داود گنجه‌ای، کيهان کلهر، سعيد فرج پوري، علی اکبر شکارچی، هادی منتظری درویش رضا منظمی و ...

[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]

[avaye_asemani]

در نوازندگان مطرح استاد مقدسی را یادتون رفت که

[Hes_r]

میرزا رحیم کمانچه کش هم بوده .

که اگه اشتباه نکنم شوهر دختر امه ی خالقی بوده .

که تو کتاب بزرگان موسیقی ایران هم ازش نام برده و گفته تاثیر بسزایی توی آشناییش با موسیقی داشته .

[mh828]

علی‌اصغر بهاری و یادتون رفت