معرفی آثار (کمانچه نوازی)

[bardyaa]

بردیا جان فکر کنم نسخه ی آقای آذرسینا فقط نوشتاریه . نه؟

به هر حال، راست می‌گی، و من بی‌احتیاطی کرده‌م! می‌تونم از «سروش» بپرسم و نتیجه رو بگم.

کشتم خودم رو؛ نه؟!

ولی «داره»، و من پنج‌شنبه یکی از دو نسخهٔ موجود تو فروشگاه سروش تو خیابون انقلاب رو خریدم!

اجرا «خوب»ه و ضبطش هم با وجود تغییر محسوس کیفیت تو جلدای مختلف (و حتی دو روی نوار اول!) قابل تحمل‌ه؛ ولی کیفیت خود نوار، مثل اغلب نوارایی که سروش تو این چندساله درمی‌آره، افتضاح‌ه. نوار احتمالاً ایرانی‌ه، و به شدت حساس به هر چیزی، از جمله گوش داده شدن!

[Kamanche]

کشتم خودم رو؛ نه؟!

ولی «داره»، و من پنج‌شنبه یکی از دو نسخهٔ موجود تو فروشگاه سروش تو خیابون انقلاب رو خریدم!

اجرا «خوب»ه و ضبطش هم با وجود تغییر محسوس کیفیت تو جلدای مختلف (و حتی دو روی نوار اول!) قابل تحمل‌ه؛ ولی کیفیت خود نوار، مثل اغلب نوارایی که سروش تو این چندساله درمی‌آره، افتضاح‌ه. نوار احتمالاً ایرانی‌ه، و به شدت حساس به هر چیزی، از جمله گوش داده شدن!

با سلام
ممنون از توجهات شما جناب بردیای گرامی
با اینکه خیلی توی جمع کردن آلبوم های موسیقی اینکاره هستم ولی اعتراف میکنم از وجود چنین آلبومی بی خبر بودم.
این کاست ها به صورت آلبوم هست دیگه نه ؟ آِیا میشه به صورت CD هم پیداشون کرد ؟
اجراشون مربوط به چه سالیه ؟
واینکه گویا تجدید چاپ شدن چون تا اونجایی که میدونم توی بازار نبودن. ؟
یه سوال هم در مورد نواخته ها داشتم که همه ی دستگاهها رو زدند یا نه ؟
متشکر

[bardyaa]

با سلام
ممنون از توجهات شما جناب بردیای گرامی
با اینکه خیلی توی جمع کردن آلبوم های موسیقی اینکاره هستم ولی اعتراف میکنم از وجود چنین آلبومی بی خبر بودم.
این کاست ها به صورت آلبوم هست دیگه نه ؟ آِیا میشه به صورت CD هم پیداشون کرد ؟
اجراشون مربوط به چه سالیه ؟
واینکه گویا تجدید چاپ شدن چون تا اونجایی که میدونم توی بازار نبودن. ؟
یه سوال هم در مورد نواخته ها داشتم که همه ی دستگاهها رو زدند یا نه ؟
متشکر

ببین برادر! «اینکاره»، دیگری‌ه! اگه باهاش کنار اومدی، حق‌وحساب من رو یادت نره!

من هم فکر نمی‌کردم که سروش منتظرش کرده باشه. فکر می‌کردم که مثلاً تو همون مؤسسه‌شون (چهارگاه بود؟) شاید بشه پیداش کرد. پنج‌شنبه مجبور شدم بیست دقیقه تو وصال علاف بشم، و فکر کردم که خوب‌ه از سروش یه سؤالی بکنم. شانس آوردم و داشت. یاد نسخهٔ غیرمجازش افتادم ...

آلبوم‌ه، شیش‌تا نوار. آقای فروشنده گفتن «نه آقا. همین‌ه که هست. سی‌دی می‌خوای که ام‌پی‌تری کنی بذاری رو اینترنت؟» و سؤال من رو (که فقط همین یکی نباید بره رو اینترنت که بقیه سی‌دی دارن و این نه؟) کلاً ندیده گرفتن. بعدتر، فکر کردم که شاید با «ام‌پی‌تری رو اینترنت» مشکل داشتن و مثلاً اگه دابلیوام‌ای می‌بود مشکلی نمی‌داشتن؛ ولی دیگه روم نشد بپرسم! اون بنده‌خدا هم البته نمی‌دونست که وقتی با نوار طرفی، ام‌پی‌تری کردنش فقط وقت بیشتر می‌بره، نه چیز دیگه‌ای!

نمی‌دونم اجرای چه سالی‌ه؛ اما مقدمهٔ کتاب (که می‌گن که از روی اجراشون نت شده) ، تاریخ اسفند 77 رو داره. توش هم به اجرای آقای شکارچی اشاره شده؛ پس بین زمان ضبط اون کار و سال 77 ضبط شده. جالب‌ه که تو آلبوم، هیچ اشاره‌ای به زمان اجرا نشده.

فکر نمی‌کنم که آلبوم رو مجدداً تکثیر کرده باشن؛ چون این جور که می‌گفتن فروشش خیلی کم بوده. خود کتاب هم چاپ اول (79) ه، که تا همین پنج‌شنبه تو فروشگاه سروش موجود بود.

تو نوارا، همهٔ گوشه‌های ردیف میرزا عبدالله ـ [قهرمانی ـ] برومند و ضربی‌ها اجرا شده، به همون ترتیبی که از اجرای خود آقای برومند هست، با همون سوتی دوتا گوشهٔ جا‌به‌جا (اگه به کسی بر نمی‌خوره!).

[tarooneh]

باران یا غزل 4
ادامه مجموعه های غزل با نوازندگی :
کمانچه : کیهان کلهر ----------------------- سیتار : شجاعت حسین خان
ناشر : موسسه ی آوای دوست

این اثر زیبا ادامه مجموعه های غزل 1 و 2 و 3 است که کیهان کلهر نوازندگی کمانچه، شجاعت حسین خان نوازندگی ساز زیبای هندی سیتار + ساندیپ داس نوازندگی ساز کوبه ای طبلا را در آن به عهده دارند.

لازم به ذکر است این اثر پس از هفت سال همکاری آن دو نوازنده بوجود آمده و از آثار پیشین آن دو بسیار متمایز است. هم چنین در سال 2004 نامزد دریافت جایزه ی گرمی Grammy گردید.
این اثر شامل 3 قطعه آبی، سبز و سرخ می شود که البته در سی دی اصلی که قبل از ورودش به ایران و در خارج از کشور منتشر شده بود با نام های آتش ، طلوع و نهایت شناخته می شوند.
در نظر شخصی من، این اثر نه تنها یکی از بهترین آثار کیهان کلهر، بلکه یکی از بهترین آثار دنیای کمانچه نوازی است.

[Kamanche]

تالون
کمانچه و قیچک : سعید کامجو
سازهای کوبه ای : ضیا طبسیان
ناشر : موسسه ی فرهنگی هنری ماهور
انتشار : 1387

این مجموعه به ییاد تالون ساخته و پرداخته شده است. دشت و دره ای که اگر چه امروز در هیاهوی ماشین های جاده سازی ، جز نام و خاطره ای از آن نمانده ، اما در سالهای پر اضطراب دهه ی شصت ، در سالهای جنگ ، گریزگاهی بود برای دوستی با طبیعت.
و پیشکش است به علی اکبر شکارچی که عاشق طبیعت بوده و هست و برای سالها در خانه کوچک اما گرم و پرمحبت خود با سخاوت تمام و بی هیچ چشم داشتی فرهنگ و کارگان موسیقی ایرانی را به من آموخت. تنها به همت بلند او بود که توانستم به محضر استاد بزرگ موسیقی ، علی اصغر بهاری را یافته و با منش و طبع خاص او با مجموعه ای از فطعات و آواز های این موسیقی نیز آشنا شوم.
راهبرد اصلی این مجموعه موسیقی ، استفاده از امکانات و ظرفیت های پر شمار کمانچه برای دستیابی دستیابی به بیان شخصی بوده است. تکنیک های متنوع ، رنگ های صوتی گوناگون ، دینامیسم متفاوت ، امکانات ساز و آرشه برای جمله پردازی های موسیقایی و ... همه در این راستا به کار گرفته شده است. تعلق خاطر من به پیچیدگی شگفت انگیز وزن در موسیقی ایران در کنار غنای ملودیک این موسیقی سبب شده که مصالح موسیقایی این مجموعه در بردارنده ی دامنه ی گسترده ای از ریتم ها و ملودی ها باشد.

برگرفته از بروشور آلبوم

[Kamanche]

ردیف نوازی و بداهه نوازی
هفت دستگاه موسیقی ایران
کمانچه استاد علی اصغر بهاری
ناشر : موسسه ی چهارباغ
انتشار : تابستان 1384

این آلبوم مجموعه ایست از نواخته های استاد بهاری که نسبت به اجراهایی که از ردیف های میرزا ها موجود است مختصر تر و تنها به گوشه های اصلی هر دستگاه و آواز پرداخته شده . هر چند مشخص نیست که همه ی نواخته ها تحت عنوان ردیف نواخته شدند یا ناشر قطعات نواخنه شده را گرد آوری و نام ردیف استاد بهاری را بر آنها نهاده است. لازم به ذکر است که در مجموعه فوق استاد بهاری پیش درآمدها ، چهارمضراب ها ، ضربی ها و تصنیف های متنوعی نیز نواخته و خوانده اند.
به هر روی در هر دو حال ذکر شده مجموعه ی فوق ، نمونه ی قابل توجهی است از نوازندگی های استاد بهاری که نمونه هایی از دوره های مختلف زندگی استاد را در بردارد و منبع قابل توجهی است برای نوازندگان کمانچه .

[Kamanche]

بر تارک سپیده
آثاری برای کمانچه و سنتور
از هوشنگ و ارسلان کامکار
تکنوازان : اردشیر و اردوان کامکار
ناشر : شرکت روح افزا
انتشار : 1369

این اثر شامل دو بخش است. بخش اول کنسرتینو برای سنتور وارکستر با آهنگسازی هوشنگ کامکار و نوازندگی سنتور اردوان کامکار.
اما مورد نظر ما بخش دوم اثر:

کنسرتینو برای کمانچه و ارکستر
آهنگساز : ارسلان کامکار
بر اساس قطعاتی از اردشیر کامکار

بر تارک سپیده و کمانچه ی آن همواره برایم غرور آفرین بوده اند . در دوره ای که انگ ناتوانی و ناقص بودن به سازهای ایرانی به خصوص کمانچه ، در مقاسیه ی نا بخرادانه اش با ویولون زده می شد بر تارک سپیده و کمانچه ای که در نواخته شده جواب دندان شکنی بود و گویی نواخته شده بود تا همه ی آن خرافات به گور سپرده شوند.
به گفته ی ناشر اولین اثر تجربی اردشیرکامکار است و شامل آثار نوشته شده ایست از ارسلان کامکار بر مبنای قطعاتی از اردشیر کامکار.
نوازندگی اردشیرکامکار در این اثر ، بسیار بسیار نو بود و مطمئنا کسانی که در همان سالهای انتشار ، آنرا شنیده اند به سختی باور کرده اند که سازی که در این آلبوم نواخته شده هم کمانچه است. چنان که برای نسل ما هم پذیرش آن دشوار است.
به هر روی تکنیک های نو و بدیل استفاده شده در این اثر از جمله استفاده از پوزیسیون های مختلف و غیر متعارف در نوازندگی کمانچه ، تنوع فوق العاده در آرشه کشی ها، به دست اوردن صدای شفاف و بدون پارازیت در پوزیسیون های بالاتر که با توجه به ساختمان ساز کاریست دشوار ، به همراه اجرای با شهامت اردشیر کامکار و همینطور تنظیم های مثل همیشه هنرمندانه ی ارسلان کامکار ، برتارک سپیده را در زمره ی درخشان ترین آثار اجرا شده در موسیقی ایرانی قرار داده است.
حیفم آمد قطعه ای کوتاه از برتارک سپیده را برای آشنایی بیشتر خوانندگان در اینجا قرار ندهم . قسمتی از این اثر را می توانید از لینک زیر دانلود کنید.

[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]

[Kamanche]

چلیپا
تکنوازی کمانچه مهدی آذرسینا
تنبک : مرتضی اعیان
اجرا : 1363 ، 1364
انتشار : ؟
ناشر : شرکت آواز جنوب


تصویر بهتری از آلبوم در اختیار نداشتم .

چلیپا در نوع خود بسیار شنیدنی است. مهدی آذرسینا اکنون در موسیقی ایرانی و به خصوص در کمانچه نوازی به یک نظریه پرداز مبدل گشته است. همواره بر آنچه که به آن اصالت و کمانچه نوازی اصیل اطلاق میکند ، ثابت قدم بوده و برای آن تعاریف خاصی دارد . در نواختن این سازبه بیان شخصی رسیده و کمانچه نواختنش از دیگران متمایز است.
برای من که اولین بار این اثر را چند روز پیش شنیدم ، بسیار بسیار تحسین بر انگیز بود و کنجکاوی ام را براگیخت تا به دنبال دیگر آثار نواخته شده ی ایشان باشم . اما صد حیف که چلیپا و دیگر نواخته های ایشان ، امروز در بازار تقریبا نایاب هستند و هر کسی امکان شنیدن آن ها را ندارد .
انتشارآثار موسیقایی در ایران خود بحث پپرمناقشه ایست. چه بسیارند آثاری که در گذشته توسط ناشری منشتر شده و بعد ها به دلایل مختلف ، شرکت مذکور تعطیل و از ادامه ی فعالیت باز می ماند و این آثار گرانبها نیز به ناچار تحت تاثیر سرنوشت ناشرانشان قرار می گیرند.
البته جای هیچ شکی نیست که هنرمندان نیز ، باید به شدت در انتخاب ناشر آثار خود دقت کنند تا آثارشان همواره با کیفیت مناسب و توزیع به موقع در دسترس علاقه مندان قرار گیرند .

[خان]

اول قصد داشتم این کار رو به دلیل وجود تمبک و پرکاشن که از ساز های کوبه ای پر طرفدار هستند در بخش تمبک معرفی کنم و یک تحلیلی هم بر روی اجرا های این دو ساز به همراه کمانچه داشته باشیم.
ولی دلم نیومد این اثر زیبا رو در این بخش وزین معرفی نکنم.

بی غبار عادت جدید ترین کار اردشیر کامکار هستش.
به جد خدمدتون عرض میکنم ، من به عنوان یک شنونده که فقط از کمانچه لذت میبرم ، آنقدر تحت تاثیر نوای زیبا و ریتم های دل انگیر کمانچه اردشیر کامکار و شروین مهاجر ، تمبک کامبیز گنجه ای و پرکاشن همایون نصیری در این اثر قرار گرفتم که زندگی ام در این چند روز برای این کار مختل شده است.
نوع جدید ریتم هایی که حداقل من تا به حال از کمانچه نشنیده بودم ، یک سبک جدید و ترانه های محلی به همراه سازی غیر ایرانی به نام پرکاشن که به کار حال و هوایی بسیار خاص داده و زیبایی آن را صد چندان کرده به همراه تمبک از ویژگی های خاص این آلبوم داغ هستند.

بی غبار عادت توسط موسسه آوای باربد به تازگی و طی هفته قبل منتشر شده است ، که شنیدن آن را به همه شما هنر دوستان توصیه میکنم.

خیلی خوب میشه که دوستانیکه با ساز کمانچه آشنایی دارن نقدی هر چند مختصر روی کار داشته باشن تا نظرشون رو بدونیم.

[Kamanche]

حاصل عمر
کمانچه استاد علی اصغر بهاری
تنبک : استاد حسین تهرانی
سنتور : استاد فرامرز پایور
ناشر : موسسه ی چهارباغ بانگ

[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]

حاصل عمر سه نوازی شنیدنی سه استاد بزرگ موسیقی ایران را در خود جای داده است. در دو قسمت آواز بیات ترک و آواز بیات اصفهان .
و بدون شک یکی از تکرار نشدنی ترین آثار موسیقی ایران است. همه چیز در این اثر در جای خود قرار دارد . از تکنوازی های شنیدنی اساتید گرفته تا ضربی های زیبا ، متنوع و به جا و نغمه های ناب ایرانی .
حاصل عمر بدون شک حاصل عمر آنهاست. عمری که به پای فرهنگ و هنر و موسیقی ایرانی گذاشتند .

[Kamanche]

عاشقانه
تکنوازی کمانچه علی اکبر شکارچی
نوازنده ی تنبک و هم خوان : آساره شکارچی
ناشر : مرکز موسیقی حوزه ی هنری
انتشار : پاییز 1387

آخرین آلبوم ارائه شده از هنرمند گرامی علی اکبر شکارچی ، عاشقانه نام دارد . که در واقع مرکب نوازیست از ایشان در افشاری ، بیات ترک و راست پنجگاه .
آلبوم ، پاییز سال گذشته به صورت CD و بیشتر در مراکز فروش آثار هنری تهران به بازار عرضه شد .
عاشقانه روند موسیقایی خاصی دارد که بهترین توضیح را در مورد آن ، جناب شکارچی در بروشور اثر اینگونه نگاشته اند :

این تکنوازی بر اساس سه محور زیر شکل گرفته است :

الف - فرم : فرم این اجرا مرکب نوازیست و از قسمت های مختلف شکل گرفته است.

ب - مضمون : بیان عاشقانه هم در اشعار و هم در اجرای گوشه های بی کلام .

ج - تئوری : در دسته بندی گوشه ها و آواز های موسیقی ایرانی در همه ی ردیف های اساتید موسیقی ایرانی ، کلیه ی گوشه های آواز افشاری : „در آمد ، جامه دران ، عراق ، قرایی ، قطار و رهاب” ، در دستگاه ماهور ، راست پنجگاه و نوا گوشه های : "رهاب ، مسیحی ، شاه ختایی و تخت طاووس پرده بندی و فواصل شان منطبق است بر فواصل و پرده بندی دستگاه شور .
ولی خصوصیت مهم گوشه های فوق که آنان را از سایر گوشه های دستگاه شور متمایز می کند این است که گوشه های نام برده به جای فرود به نت پایه و ایست دستگاه شور ، به درجه ی هفتم آن فرود می آیند و می ایستند .
از طرفی توقف این دسته از گوشه ها روی درجه ی هفتم دستگاه شور ، شروع دستگاه راست پنجگاه را القا می کند .
نریمان حجتی در کتاب بنیان های نظری موسیقی ایرانی ، به این توقف و گردش ملودی „راست نظری” نام نهاده است ، راست پنجگاهی که فاصله ی سوم و ششم آن کوچک است ، که نظریه ای ارزشمند است.
در این اجرا عملا گردش ملودی گوشه های فوق به طور سیار در هم می آمیزند . به بیان دیگر این تحقق علمی یه نظریه ی بکر و با ارزش موسیقی ایران است که نگارنده ، نمونه ی این پرده بندی ها را به فراوانی در موسیقی لرستان و بختیاری بارها اجرا نموده است. و اگر سمیناری برای این بحث نظری بر گزار گردد اینجانب برای این دسته از گوشه ها نام „راست افشار” را پیشنهاد خواهم کرد .

[Kamanche]

کمانچه و تنبک
تکنوازی کمانچه مهدی آذرسینا
تنبک : محمد اخوان
ناشر : موسسه فرهنگی هنری چهارگاه
انتشار : 1388

تعدادی از آثار اجرا شده قدیمی هنرمند گرامی مهدی آذرسینا ، در موسسه ی هنری چهارگاه دوباره منتشر و در همین موسسه به علاقه مندان عرضه می شود . بنده هنوز موفق به خرید این آثار نشدم اما تصمیم گرفتم این آثار را برای معرفی بیشتر به علاقه مندان در این تاپیک قرار بدهم.
یکی از این آثار کمانچه و تنبک نام دارد که همنوازی کمانچه و تنبک مهدی آذرسینا و محمد اخوان را شامل می شود .
جناب آذرسینا در وبلاگ اختصاصی شان توضیحات جامع تری پیرامون این آلبوم دادند که بنده بهتر دیدم همان مطالب را اینجا ذکر کنیم . چه ، خواندن توضیحات خالق اثر پیرامون آن مسلما بیشتر و بهتر میتواند بیان گر ویژگی های یک اثر هنری باشد تا نظرات دیگران .

مطلب جناب آذرسینا :

تلاش کرده ام تا مجموعه ای از کارهای موسیقائیم را که به صورت کتاب یا نوار و CD منتشر شده است ، در موسسه چهارگاه ارائه کنم و درباره هرکدام شرح مختصری بنویسم . درباره سیاوشانه نوشتم و اینبار خبر انتشار CD «کمانچه و تنبک»و مطلبی در باره آن:



در نیمه دوم دهه چهل نهضتی در موسیقی ایران آغاز شد که پایگاه اصلی آن گروه موسیقی دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران و مرکز حفظ و اشاعه موسیقی بود.

با شکل گیری این تحول که اساس آن با توجه به اصالتها برنامه ریزی شده بود، تمام جلوه های موسیقی اصیل ایران تحت تاثیر قرار گرفت. شاگردان این مکتب در ان سالها کارهائی متفاوت وپویاو پرنفوذ ارائه کردند . ساختن موسیقیهای بدون کلام ، کنارگذاشتن شکل و مضمون ترانه ها و کلام موسیقیهای گذشته و روی آوردن به شعر با مفاهیم عمیق عرفانی و اجتماعی از بزرگان شعر قدیم و شاعران معاصر ، توجه به ظرایف و غنای موسیقی دستگاهی ایران ، و برخورداری از فن و صلابت در نوازندگی ها ، از نشانه های این موسیقی هاست. که در سالهای انقلاب و بعد از آن به اوج خود رسید ، و هنوز به رغم تمام کجروی ها و تحریف ها و ترفند های طرفدار هنرهای بزمی و تشریفاتی ، بالاترین و ارزشمند ترین طرز تلقی از موسیقی اصیل و جدی و متحول ایران را نشان می دهند .

از این نظر شنیدن ساز نوازندگان شناخته شده این دوره از موسیقی ایران برای راهیان موسیقی امروز لازم است و انتشار این البوم نیز در این راستا صورت گرفته است.



این مجموعه در سه قسمت تدوین شده است

اولی قسمت های ضربی ماهوریست با همنوازی تنبک محمد اخوان که بخش اوازی آن حذف شده است و در فرازهائی به صورت بداهه نوازی محض اجرامی شود . (30 دقیقه اجرا در سال 1365)

دومی کمانچه ایست که به عنوان موسیقی همراه فیلم ، فیلمی از شب یکی از عملیاتهای دفاع مقدس نواخته شده است و ملودی اصلی آن بر مبنای نوحه ایست که در آن شب سربازان به صورت گروهی می خواندند . (41 /12 دقیقه اجرا در سال 1364)

و سومی چهارگاهی است که در سال 1362 ضبط شده است. (41/19دقیقه)

با تقدیم این مجموعه به مشتاقان و پژوهشگران و هنرجویان موسیقی ، آلبوم های کمانچه نوازی با اجرای این نوازنده علاوه بر مجموعه فوق ، شامل : چلیپا (1 کاست) تنبک نواز همراه „مرتضی اعیان” ، شور افرین (دو کاست) همنواز تنبک „محمد اخوان” ، ردیف موسیقی ایران (6 کاست) و صفیر سیمرغ (به صورت 2 حلقه CD) ،همنواز تنبک „آرش فرهنگفر” ، خواهد بود „تا چه قبول افتد و چه در نظر آید”