تار آذربایجانی

[Amirrelax]

تعداد سیم‌ها و نوع نواختن آن با تاری که در تهران نواخته می‌شود، متفاوت است. تار آذربایجانی ظاهرا حدود 150 سال پیش به وسیله‌ی شخصی به نام « صادق جان اسد اوغلی » در منطقه‌ی قره ‌باغ به وجود آمده و این تار با تغییراتی که در آن داده شده به شکل امروزی در آمده است. تار آذربایجانی دارای یازده سیم است که به ترتیب خاصی با حفظ فاصله‌ی چهارم درست کوک می‌شود. از این یازده سیم یک سیم باس و چهار سیم دیگر به نام جینگره یا سیم زنگ معروف است.
روی تمامی سیم‌ها مضراب زده می‌شود اعم از سیم‌های اصلی، سیم باس و چهار سی جینگره. تار آذربایجانی 22 پرده دارد. و وسعت آن در حدود دو اکتاو و نیم است.

درباره موسیقی «عاشقی» نظرات متفاوتی وجود دارد که در مجموع، بهترین مفهوم آن عاشق به معنی مشتاق لقاء به «حق» است. در قدیم به عاشق‌ها «اوزان» می‌گفتندو ظاهرا کلمه‌ی عاشق از دوره‌ی صفویه مرسوم شده است. دوره‌ای که رواج عاشقی بودهو عاشق‌ها از احترام ویژه‌ای برخوردار بوده‌اند. در روایاتشفاهی، قدیمی‌ترین عاشق آذربایجان را «دده قرقود» می‌نامند که احتمالا هفت‌صد تا هشت‌صد سال پیش می‌زیسته است. (درفرهنگ آذربایجان عاشق به کسی گفته می‌شود که ساز بزند، آواز بخواند و اشعار را فی‌البداهه بسراید و دارای صفات و خصایل نیکو باشد.) موسیقی اصیل عاشقی تنها با ساز «قرپوز» قابل اجرا است. این موسیقی دارای سی‌صد نغمه بوده است. اما در باب ساز عاشق، سازی که عاشق با آن می‌نوازد. این ساز در قدیم دارای نه پرده بوده که به مرور دارای چهارده، شانزده و بیست پرده شده است. در حالی که بسیاری از عاشق‌های قدیمی با سازهای نه پرده‌ای می‌نوازند، «عدالت نصیب‌اف» نوازنده‌ی بزرگ ساز عاشقیبا ساز بیست پرده‌ای می‌نوازد.

این ساز دارای نه سیم است که سه تا سه تا کوک می‌شود. برای تغییر کوک فقط سیم‌های ردیف وسط عوض می‌شود و دو ردیف بیرونی همیشه ثابت هستند. اخیرا از سازهای دوازده سیمی نیزاستفاده می‌شود. سیم‌های این نوع سازها در سه دسته‌ی چهارتایی تنظیم می‌گردد.

منبع: turkoglan. blogfa. com