ربع پرده چیست؟!

[mtb]

سلام دوستان عزیز. در تاپیکی که مشاهده میکنید در مورد ربع پرده ها در موسیقی بحث و گفتگو خواهیم کرد. بزارید اینجوری بگم که اصلا" ربع پرده چیه؟ از چه زمانی وارد موسیقی ایرانی شده؟ چه
کسی تونسته ربع پرده رو در موسیقی پیدا کنه؟ اصلا" آیا برای اولین بار ایرانی ها اون رو پیدا کردند؟
چه سازهایی قابلیت نواختن ربع پرده رادارند؟ و سوالاتی از این قبیل...
تا آنجا که من می دانم ربع پرده در بین فواصل یک پرده ای وجود دارد و حس وحال خاصی به آهنگ می دهد و آن را با علایم تغییر دهنده ای با نام های سُری و کُرُن نشان میدهند. اگر نت زیرتر شود
از سُری و اگر بم تر شود از کُرُن استفاده می کنیم. وسازهایی که میتونن ربع پرده را بنوازند تا آنجا که من اطلاع دارم سازهایی مثل: ویلن(ساز خودم) سنتور و تار رو میشناسم. لطفا" دوستان هر کسی که اطلاعاتی در این زمینه داره بیاد حرف هاش رو بگه و هرکسی هم سوالی داره بپرسه تا دوستانی که اطلاعاتی در آن زمینه دارند نظراتشان را بگویند تا بقیه دوستان و همچنین خودم با گفتگو با همدیگر بتوانیم از این مطالب اطلاعات خوب و قابل قبولی را برداشت کنیم.

[you3f]

سلام دوستان عزیز. در تاپیکی که مشاهده میکنید در مورد ربع پرده ها در موسیقی بحث و گفتگو خواهیم کرد. بزارید اینجوری بگم که اصلا" ربع پرده چیه؟ از چه زمانی وارد موسیقی ایرانی شده؟

چه کسی تونسته ربع پرده رو در موسیقی پیدا کنه؟ اصلا" آیا برای اولین بار ایرانی ها اون رو پیدا کردند؟
چه سازهایی قابلیت نواختن ربع پرده رادارند؟ و سوالاتی از این قبیل...
تا آنجا که من می دانم ربع پرده در بین فواصل یک پرده ای وجود دارد و حس وحال خاصی به آهنگ می دهد و آن را با علایم تغییر دهنده ای با نام های سُری و کُرُن نشان میدهند. اگر نت زیرتر شود
از سُری و اگر بم تر شود از کُرُن استفاده می کنیم. وسازهایی که میتونن ربع پرده را بنوازند تا آنجا که من اطلاع دارم سازهایی مثل: ویلن(ساز خودم) سنتور و تار رو میشناسم. لطفا" دوستان هر کسی که اطلاعاتی در این زمینه داره بیاد حرف هاش رو بگه و هرکسی هم سوالی داره بپرسه تا دوستانی که اطلاعاتی در آن زمینه دارند نظراتشان را بگویند تا بقیه دوستان و همچنین خودم با گفتگو با همدیگر بتوانیم از این مطالب اطلاعات خوب و قابل قبولی را برداشت کنیم.

„ربع پرده در بین فواصل نیم پرده ای قرار دارد”
میشه گفت موسیقی که از فواصل ربع پرده در آن استفاده میشه(سنتی„ایرانی”) زیبایی و جمال داره. و موسیقی غربی که از پرده و نیم پرده استفاده میشه شکوه و جلال داره.
فواصل یک هشتم پرده هم وجود دارند که من بیشتر در موسیقی های قدیم هند شنیدم. چون چنین فواصلی به گوش ما اشنا نیست تصور میکنیم که فالش میخونن ولی در نظر خودشون کاملا صحیح میخونن.
موسیقی ایرانی هم تقریبا همین طوره. فواصل ربع پرده ای برای گوش غربی ها نا آشناست. البته الان که دیگه موسیقی ایرانی در غرب هم تا حدودی شناخته شده ست.
سازهایی هم که ربع پرده دارن علاوه بر سازهایی که این دوست عزیز فرمودند تا اونجا که در خاطرم هست:
سه تار - دو تار - قانون - کمانچه

[BaBak_ParSian]

ربع پرده تو موسیقی ایرانی فکر کنم فقط کاربرد داشته باشه که نوای اوازی به به صدای ویلون میده هنوز ویلون ایرانی و دستگاههای ایرانی مثل دستگاه شور که که اکثرا ربع پرده تو اهنگاش وجود داره

[sarsabz]

علاوه بر حرفای دوست عزیزمون [ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید] به نظرم میشه گفت از ربع پرده برای بیان دقیقتر و عمیقترِ احساسات (و یا احساساتِ عمیقتر) استفاده میشه که بیشتر توی موسیقی هایی که به یه فرهنگ و تمدن خاص تعلق دارن (مقامی و سنتی ایران، هندی، خاور دور و...) دیده میشه.
و بعید میدونم کسی به طور خاص ربع پرده رو پیدا کرده باشه. چون ابتدای موسیقی روی کاغذ و با نت نویسی نبوده بلکه به فرهنگ و احساسات یک جامعه و افرادش بر میگرده.
ضمنا ربع پرده توی همه ی دستگاههای ایرانی استفاده میشه.

[Arash-hadian]

یه چیز جالب بگم این وسط :
صدای بوق آزاد تلفن وقتی گوشی رو بر میدارین لا کرن هست :)

[am3000]

ربع پرده يك اصطلاحه و به معني يك چهارم نيست و بسته به مقام،گوشه و حتي نوع حركت در پاسا‍ژ اندازه اش متغيير ميتونه باشه اما به طور متوسط اندازه اون رو 1/3 هم در نظر گرفته اند(33cent) كه اونهم اشتباهه. انواع مختلفي از اين فواصل در موسيقي ما وجود داره كه 1/8 پرده رو هم شامل ميشه منتها يا در نت نويسيها لحاظ نميشه يا به عنوان نوانس ذكر ميشه.

[am3000]

یه چیز جالب بگم این وسط :
صدای بوق آزاد تلفن وقتی گوشی رو بر میدارین لا کرن هست :)

قاعدتآ بايد لا باشه نه لاكرن.

[pinky]

قاعدتآ بايد لا باشه نه لاكرن.

نه لا نیست کم تر از لا هستش لا بمل هم من شنیدم که میگن اما همون لا بمل به نظرم بیشتر می تونه باشه تا کرن ولی از لا کم داره لا نیست

[Arash-hadian]

همونطور که دوستمون am3000 گفتند در دستگاهها و آوازهای مختلف ربع پرده های مختلفی داریم. مثلا ر کرن در شور با رکرن در سه گاه خیلی فرق داره.
به نظرم میاد که حتی نتهای نیم پرده ای که ما در موسیقی اصیلمون استفاده میکردیم هم با نیم پرده های تعریف شده استاندارد کمی تفاوت داره. اینطور نیست به نظرتون؟

[mtb]

با تشکر از دوستان که نظراتشون رو گفتند. اما این وسط تناقض هایی در بین صحبت ها وجود دارد. یکی از دوستان گفتند که بعضی ربع پرده ها در دستگاه های مختلف جایگاه متفاوتی دارند. پس با این وجود قانون خاصی بر ربع پرده ها حاکم نیست. دوستی دیگر در مورد 1/8 پرده صحبت کردند وگفتند که در نوانس ها به حساب می آیند. آیا اینها علامت خاصی دارند که بتوان آنها را شناخت؟ اصلا" با چه سازهایی قابل نواختنند؟ اما در این بین یک سوال در ذهن من وجود دارد که اگر به گفته ی دوستان ایرانی ها ربع پرده را در دنیای عظیم موسیقی کشف کردند چرا باید آن را مختص به موسیقی ایرانی بدانیم تنها به این دلیل که ما آن را پیدا کرده ایم در حالی که از تمام گام ها و حالات مختلف موسیقی غربی(کلاسیک و ...) استفاده میکنیم. به نظر من موسیقی دریای بی کرانی است که همه برای رشد و نمو آن تلاش میکنند ونامی نکو از خود در آن بر جای می گذارند و به هیچ شخص و قوم و ملیتی وابسته نیست و فراتر از این چیزهاست...

[am3000]

نه لا نیست کم تر از لا هستش لا بمل هم من شنیدم که میگن اما همون لا بمل به نظرم بیشتر می تونه باشه تا کرن ولی از لا کم داره لا نیست

از کدام لا کمتره؟لا 440؟چون لای 440 در همه جا مرسوم نیست و استاندارد 440 مثلآ در اروپا رعایت نمیشه و استاندارد دیگه ای دارند. با توجه به اینکه عمر این نوع بوق آزاد چندین دهه ست احتمالآ از استاندارد دیگه ای استفاده کرده اند.

[am3000]

همونطور که دوستمون am3000 گفتند در دستگاهها و آوازهای مختلف ربع پرده های مختلفی داریم. مثلا ر کرن در شور با رکرن در سه گاه خیلی فرق داره.
به نظرم میاد که حتی نتهای نیم پرده ای که ما در موسیقی اصیلمون استفاده میکردیم هم با نیم پرده های تعریف شده استاندارد کمی تفاوت داره. اینطور نیست به نظرتون؟

بله به نطر من نه تنها نیم پرده ها ،بلکه تمام فواصل موسیقی ما انعطاف پذیرن و البته تا حدی سلیقه ای... شما ساز قدما رو که میشنوید(که دسترسی به تیونر نداشته اند) متوجه حال و هوای متفاوتش میشید... به هر حال دیگه امروز همه وقتی میخوان از روی نت بزنن،سازشون رو هم با تیونر و بر مبنای فواصل غربی کوک میکنن دیگه گوش هممون خراب شده!

[am3000]

با تشکر از دوستان که نظراتشون رو گفتند. اما این وسط تناقض هایی در بین صحبت ها وجود دارد. یکی از دوستان گفتند که بعضی ربع پرده ها در دستگاه های مختلف جایگاه متفاوتی دارند. پس با این وجود قانون خاصی بر ربع پرده ها حاکم نیست.

چراهست؛ قانون احساس. البته در گذشته فواصل رو با استفاده از ریاضیات محاسبه میکرده اند و بوسیله هندسه نشان میداده اند.

دوستی دیگر در مورد 1/8 پرده صحبت کردند وگفتند که در نوانس ها به حساب می آیند. آیا اینها علامت خاصی دارند که بتوان آنها را شناخت؟

بخشی از این فواصل رو که مشخصآ تثبیت مشوند رو استاد تجویدی در ردیفشون نشانه گذاری کردند امابخش بزرگی از اینها در خلال تزیینات و نوانسها استفاده میشن که باید سینه به سینه اونها رو آموخت...

اصلا" با چه سازهایی قابل نواختنند؟

البته با سازهایی مثل کمانچه بربط و نی بهتر میشه اینها رو اجرا کرد اما توسط تار قانون و سنتور (با وجودکوک ثابت) هم میشه اجرا کرد.

اما در این بین یک سوال در ذهن من وجود دارد که اگر به گفته ی دوستان ایرانی ها ربع پرده را در دنیای عظیم موسیقی کشف کردند چرا باید آن را مختص به موسیقی ایرانی بدانیم تنها به این دلیل که ما آن را پیدا کرده ایم در حالی که از تمام گام ها و حالات مختلف موسیقی غربی(کلاسیک و ...) استفاده میکنیم. به نظر من موسیقی دریای بی کرانی است که همه برای رشد و نمو آن تلاش میکنند ونامی نکو از خود در آن بر جای می گذارند و به هیچ شخص و قوم و ملیتی وابسته نیست و فراتر از این چیزهاست...

همین الان در کشورهای عربی و ترکیه و همسایگان فارسی زبان و حتی بخشهایی از هند که موسیقی شون بر مبنای موسیقی ما ست (به اضافه برخی تغییرات) هنوز هم از ربع پرده استفاده میکنن،هیچ ایرادی هم نداره ولی باید معلوم باشه سرچشمه از کجاست. شما الان از لامپ که استفاده میکنی کسی جلوتو نگرفته و نمیگه استفاده نکن ولی مهمه که بدونی ادیسون بوده که این لامپ رو اختراع کرده نه خودت.

[Arash-hadian]

از دوستان گفتند که بعضی ربع پرده ها در دستگاه های مختلف جایگاه متفاوتی دارند. پس با این وجود قانون خاصی بر ربع پرده ها حاکم نیست.

اصلا یکی از وچه تمایز های موسیقی ما با موسیقی غربی همینه.
که قانونها و قاعده ها جلوی حس و احساس رو نمیگیره.
بخاطر همین هم هست که یک استاد موسیقی وقتی میخواد دستگاهی رو بنوازه همیشه روی یک کوک ثابت نمیزنه. سی بملش همیشه یه جور نیست. بسته به احساس و حال نوازنده فرق میکنه.
به نظر من این قضیه یه شیرینی جالب به موسیقی ما داده.

[setareh_hk]

ساز من (ابوا) ، با اینکه ساز کلاسیک و در دوره باروک هم خیلی استفاده شده، دارای ربع پرده است!
ولی انگشت گذاری اش واقعا سخته!! من خودم تا حالا نتونستم بگیرم.

[Mezrab]

ساز من (ابوا) ، با اینکه ساز کلاسیک و در دوره باروک هم خیلی استفاده شده، دارای ربع پرده است!
ولی انگشت گذاری اش واقعا سخته!! من خودم تا حالا نتونستم بگیرم.

فکر میکنم ربع پرده عربی باشه، و با ربع پرده ما فرق داشته باشه..