ماهور

[Hmd_N]

ماهور :

دستگاهي است كه معمولا به شادابي و چالاكي و شور معروف است. اما آنگونه كه در كتاب ها آمده است ماهور ، دستگاه معتدلي است... اگر نيك بنگريم متوجه مي شويم كه توصيف بسيار زيبايي است... چرا كه اين دستگاه داراي گوشه هايي است كه به خوبي بيانگر حالت اعتدال يك انسان هستند ... نه بسيار شاد است... و نه مانند دشتي بسيار حزن آلود و غمگين ... ماهور مانند هر دستگاه ديگري با درآمد شروع مي شود و از گوشه هاي معروف آن به ترتيب مي توان كرشمه - آواز - خسرواني - مجلس افروز - دلكش - فيلي - چهار (چار) پاره يا مرادخاني - شكسته - گوشه هاي راك (عبدالله - كشمير و ...) را نام برد ... البته ماهور امروزه بيش از 30 گوشه دارد ... اما در هردستگاهي برخي گوشه ها رايج شده اند و معمولا آنها زياد اجرا مي شوند . دوستان بايد توجه كنند كه براي ساز و آواز دو رديف جداگانه وجود دارد . رديف سازي و رديف آوازي ... و هركدام از گوشه ها و نحوه اجرايشان در رديف سازي با رديف آوازي متفاوت است... در واقع ردي آوازي متناسب با قابليت ها و توانايي هاي حنجره انسان است كه لزوما نميتواند مانند ساز عمل كند ... اما قطعاتي كه مي توانيم بشنويم :

1 - در آمد آوازي ماهور :
((آواز در درآمد ماهور - محمدرضا شجريان - شعر حافظ))
شعر آواز : سحر با باد مي گفتم حديث آرزومندي / خطاب آمد كه واثق شو به الطاف خداوندي
ماهور در آمدي ساده اما بسيار روان و زيبا دارد . در واقع در آمد آن سهل ممتنع است. ضمن اينكه از لحاظ تكنيك و نت آسان به نظر مي رسد ... اما هر كسي نمي تواند آن را مانند اساتيد ، به شكلي مطبوع و دلپذير و شيرين اجرا كند ...

2- در‌آمد سازي ماهور :
((در آمد ماهور - سه تار : امير / وبلاگ دل آواز‌ !!!))

3- درآمد-كرشمه - مجلس افروز :
((كنسرت گروه رهاب - سرپرست : سجاد عابدي))
در اين برنامه ، ابتدا شما درآمد ماهور را كه در قسمت دوم با اجراي سه تار شنيده بوديد به شكل يك اجراي موزون و اركسترال مي شنويد (اجرا در دانشگاه اصفهان) ... در زمان1/36 يعني يك دقيقه و سي و شش ثانيه كه گذشت ، اركستر به گوشه كرشمه تغيير مايه مي دهند ... گوشه كرشمه را تا زمان 2/30 مي شنويد . بعد از دو دقيقه و سي ثانيه ، از كرشمه به گوشه مجلس افروز مي روند ... بسيار زيبا و شنيدني اجرا شده است... توجه شود كه كرشمه و چارپاره (قسمت 4) از جمله گوشه هاي ريتميك و موزون دستگاه ماهور هستند ... البته كرشمه در دستگاه هاي ديگر نيز قابل اجرا است اما به هر حال اين دو گوشه ريتميك و موزون هستند ...

4-چارپاره يا مرادخاني :
((به حريم خلوت خود - خواننده :‌پريسا - شعر :‌قديمي))
براي اين گوشه ، تصنيف „به حريم خلوت خود” با صداي بانو پريسا را مي توان بهترين انتخاب دانست. اين تصنيف كوتاه در واقع جنبه آموزشي بسيار زيادي دارد و از ابتدا تا انتها در گوشه چارپاره يا مراخاني اجرا شده است.

5- دلكش :
((تصنيف مرغ سحر - شعر : ملك الشعراي بهار - آهنگ : مرتضي ني داود - صداي : محمدرضا شجريان))
معمولا وقتي مي خواهند زيبايي دستگاه ماهور را به شنونده غيرحرفه اي موسيقي ايراني نشان دهند ، به او مي گويند هيچ ميداني مرغ سحر در ماهور است ؟؟؟ اكثر شما تصنيف جاودان و ماندني مرغ سحر را شنيده ايد ... با اجراي زيباي استاد شجريان و شعر و موسيقي زيباتر ... اين تصنيف با مايه در آمد ماهور شروع مي شود (مرغ سحر ناله سر كن ... داغ مرا تازه تر كن) و در ماهور ادامه پيدا مي كند ... اگر ميخواهيد زيبايي گوشه دلكش ماهور را بشنويد ، حواستان جمع باشد ، از آنجا كه خواننده ميخواند : (ظلم ظالم ، جورصياد، آشيانم داده بر باد ... اي خدا ، اي فلك ، اي طبيعت...) از اينجا تصنيف در گوشه دلكش ساخته شده است...

در پايان نيز ، تصنيف فوق العاده زيبا و شنيدني „‌زمن نگارم” با اجراي فوق العاده تكنيكي و فني استاد محمدرضا شجريان به همراه شعري از ملك الشعراي بهار و موسيقي دلنشين و ستودني مرحوم درويش خان را بشنويد ...
زمن نگارم ، تصنيفي زيبا و دلنشين در ماهور است... اين تصنيف شنيدني در آلبوم „آهنگ وفا” با صداي استاد شجريان خوانده شده است. نوازندگان اين تصنيف (در اين فايل) گروه „آوا” ‌ به سرپرستي محمد فيروزي (بربط) هستند . ساير نوازندگان : سعيد فرجپوري(كمانچه)-بهزادفروهري(ني) - بهروز همتي (تار) - جواد بطحائي (سنتور) و همايون شجريان (تنبك و كمانچه آلتو) مي باشند .

زمن نگارم ، حبيبم ، خبر ندارد ...
زحال زارم ، حبيبم ، خبر ندارد ...
خبر ندارم من ، از دل خود ، حبيبم
دل من از من ، حبيبم ، خبر ندارد ...
كجا رود دلل ، عزيز دلم ، كه دلبرش نيست...
كجا پرد مرغ ، حبيبم ، كه پر ندارد .
(گوشه دلكش ، دقت كنيد :)
امان از اين عشق ، عزيز من آخ ، فغان از اين عشق ،
كه غير خون جگر ندارد
(فرود :)
همه سياهي ، حبيبم ، همه تباهي...
مگر شب ما ، حبيبم ، سحر ندارد ؟
جز انتظار و جز استقامت ،
وطن علاج دگر ندارد ...
بهار مضطر ، حبيب دل آخ ، ننال ديگر... (بهار اشاره به نام شاعر)
كه آه و زاري دگر اثر ندارد ...

منبع : [ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]