-
مسئول بازنشسته
وضعیت
- افلاین
همه چیز درباره ی کمانچه (قسمت سوم)
0
ویرایش توسط Kamanche : Tuesday 29 July 2008 در ساعت 02:44 AM
این چه استغناست یا رب ! وین چه قادر حکمت است !
کاین همه زخم نهان هست و مجال آه نیست !
-
5 کاربر برای این پست از Kamanche تشکر کرده اند:
-
Monday 21 April 2008
# ADS
-
مسئول بازنشسته
وضعیت
- افلاین
-
2 کاربر برای این پست از bardyaa تشکر کرده اند:
-
مسئول بازنشسته
وضعیت
- افلاین
-
2 کاربر برای این پست از AliB تشکر کرده اند:
-
مسئول بازنشسته
وضعیت
- افلاین
0
نوشته اصلی توسط
AliB
[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]
من هم از نظر منطقی با ارتباط مخروطی بودن دسته با کج بودن خرک یک مقدار مشکل دارم. فکر می کنم عامل تفاوت کشش و بالطبع فشاری که بر روی پوست ایجاد می کند رو با این کار تعدیل می کنند که فواصل بر روی دسته برای همه ی سیم ها در یک راستا باقی بمونه. البته من زیاد با این مورد ور رفتم و به نتیجه ی قطعی نرسیدم . مساله ی دیگر که به ذهنم میرسه اصلاح صوتی سیم هاست. وقتی خرک در قسمت سیم های بم پایین تره(منظور از شیطانک دور تره چون ساز عمودی قرار میگیره منظورم از پایین تر این بود) خود به خود صدای سیم های بم تنین دار تر و بم تر و سیم اول شفاف تر میشه .
با تشکرعلی عزیز
علی جان من هم حرف شما رو زدم و گفتم کج بودن خرک به دلیل مساوی شدن فواصل بر روی چهار سیم هست.
در مورد فواصل اگه یه مقدار خرک رو صاف کنید میبینید که انگشت گذاری که روی سیم اول برای نواختن مثلا ماهور دارید با سیم سوم فرق داره
و با نظر شما هم موافقم بله کج بودن روی خوش طنین شدن و به قول شما شفاف شدن صدای سیم ها تاثیر داره که در بخش پایین تر همین مقاله به صورت جدا ذکر کرده بودم:جنس چوب خرک ، زاویه قرار گیری سیم ها روی خرک (از لحاظ بالا و پایینی) ، فاصله سیم ها از یکدیگر بر روی خرک ، زاویه و شیب مناسب خرک بر روی پوست ، محل مناسب قرار گیری خرک بر روی پوست از لحاظ فاصله تا کاسه و بالا و پایین نبودن خرک و ... از مهم ترین عوامل برای ایجاد صدای مطلوب در کمانچه هستند و همگی بر نقش مهم خرک تاکید دارند.
نوشته اصلی توسط
bardyaa
[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]
این کج بودن خرک، واقعاً ربطی به «مخروطی بودن دسته» داره؟
بهنظرم، کج بودن خرک درواقع داره تغییر نیروی کشش سیم رو برای ضخامتهای مختلف سیمها تصحیح میکنه (که انگشتگذاری یکجور بمونه) ؛ نه؟
در مورد نظر بردیای گرامی فکر میکنم بنده هم حرف شما رو میزنم (کج قرار گرفتن خرک به خاطر مساوی بودن انگشت گذاری ها روی چهار سیم) اما شما مثل همیشه علمی تر و دقیق تر با قضیه برخورد کردید.
... ...
اما دوستان در مورد قضیه مخروطی شکل من نقل قول رو از استاد هادی منتظری کردم که مخروطی بودن رو هم در این کار موثر دانستند.
این چه استغناست یا رب ! وین چه قادر حکمت است !
کاین همه زخم نهان هست و مجال آه نیست !
-
4 کاربر برای این پست از Kamanche تشکر کرده اند:
-
مسئول بازنشسته
وضعیت
- افلاین
-
-
Wednesday 23 April 2008
#6
مسئول بازنشسته
وضعیت
- افلاین
0
نوشته اصلی توسط
bardyaa
[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]
ما مخلصیم!
نقل از آقای منتظری رو یادمه، و یادم نیست که چرا اون وقت چیزی نگفتم. اون مثال مثال خوبی نبود، چون وضعی که آقای منتظری بهش اشاره کردن درکار نیست. وقتی درست میبود که مقطعهای دسته، بیضیهایی باشن که نسبت به سیمها متقارن نیستن، ولی میدونیم که دسته فعلاً اینجور نیست. به هر حال، بحثی نیست در فایدهٔ کجی خرک (= یکسان بودن انگشتگذاری) نیست؛ فقط «دلیل»ش موضوع بود.
برای علی: فکر میکنم که باید تجربهش رو میداشتی، یا احتمالاً حواست بهش نیست: پاییندستهٔ سهتار، روی سیم بم، خوب فالشه؛ نه؟ صداها یهکم زیرتر از اونچه که آدم انتظار داره درمیآن. دلیلش اینه که پردهها جوری تنظیم میشن که پایین دسته روی سیم اول خوشصدا باشه. پس روی سیم چهارم که تقریباً دوبرابر کلفتتره و انگشتگذاری روش کشش بیشتری در سیم ایجاد میکنه، زیرتر از اونچه که انتظار داریم صدا میده. هرچی هم طول دسته بیشتر، وضع خرابتر. طبیعیترین تصحیح، اینه که طول صداده سیم بم رو بیشتر کنی که این خطا تصحیح شه، و این اضافه کردن طول هم باید از پایین انجام شه (چون بالادستهت خوبه) ؛ پس معقولترین شیوه اینه که خرک رو کج بذاری، طوری که طول صداده سیم بم بیشتر از سیم اول بشه. اما معمولاً اینکار رو نمیکنن، و احتمالاً به همین خاطر هم هست که تو ردیف، درحالی که از پاییندستهٔ سیم دوم (که معمولاً دو شماره ضخیمتر از سیم اوله) استفاده میشه، اساساً از یکچهارم بالای سیم چهارم (که تقریباً دوبرابر ضخیمتر از سیم اوله) به پایین استفاده نمیشه. موافقی؟
برای بردیا:
صحبت شما معقوله . در مورد اینکه سیم کلفت تر (البته دقیقا تنها ضخامت سیم در فرکانس اون تاثیر
مستقیم نداره بلکه عامل چگالی و یا جرم واحد طول در فرکانس موثر هست f=1/2*L*(F/m)^1/2
که در اینجا m جرم واحد طول هست که بالطبع برای سیم کلفت تر بیشتر خواهد بود اما عامل جنس
سیم نیز در آن دخیل است پس در بر دارنده ی دو عامل می باشد و اشاره به ضخامت به تنهایی
کافی نیست) و اما در ادامه به موردی اشاره کردید که با بر بررسی فرمول بالا نمی توان آن را عامل
اصلی و تنها عامل دخیل در بالا تر بودن فرکانس پرده های مرتب شده ی سه تار بر روی سیم بم آن
در نظر گرفت. اشاره ی شما به صرف نیروی بیشتر برای فشردن سیم بم بر روی دسته و پرده هاست
که در فرمول مشاهده می کنیم جذر نیروی کشش نقسیم بر جرم واحد طول با فرکانس سیم نسبت
مستقیم دارد بنابر این اگر چه افزایش نیرو از یک سو به افزایش فرکانس کمک می کند اما با حضور
عامل جرم واحد طول (که هم به ضخامت مربوط است و هم به چگالی فلزی که سیم از آن ساخته
می شود) این امر را تعدیل می کند زیرا نیرو بر آن تقسیم می گردد پس در نتیجه گیری نهایی در مورد
اینکه چرا صدای پرده های مرتب شده بر روی دسته سه تار بر روی سیم بم ناهماهنگ است باید
عوامل بیشتری را در نظر گرفت.
و این مساله تازه بررسی فیزیکی ارتعاش یک تار به صورت مجرد می باشد و هنگامی که بر روی ساز
مورد بررسی قرار می گیرد به عوامل بیشتری از جمله ساختار ساز و واکنش مکانیکی خرک و صفحه
ی رزونانس و سایر عوامل به ارتعاش سیم نیز موثر خواهد بود. اگر بخواهیم صرفا با این دید نگاه کنیم
شاید ضرورت کج کردن خرک سه تار بیشتر از کج کردن خرک کمانچه باشد زیرا وجود پرده بندی بر روی
دسته ی سه تار لزوم در یک خط قرار گیری فواصل بر روی سیم ها رو دیکته میکنه اما در سازی مثل
کمانچه همچین ضرورتی شاید با این دید نگاه کردن(صرفا به لحاظ تحلیلی و یه کم کل کل کردن) وجود
نداشته باشه تازه در کمانچه هم طول آزاد سیم کمتره و هم به واقع بیشتر از قسمت بالایی سیم
(بم) استفاده میشه . پس وقتی خرک کج قرار میگیره ممکنه از لحاظ منطقی مربوط به عوامل دیگری
نیز باشه. مثلا چرا خرک ویلن کج قرار نمیگیره مگر همه ی مواردی که شما به اون اشاره کردید در
مورد ویلن صادق نیست؟ چه توضیحی برا اون دارید؟ تازه در ویلن از گستره بیستری از طول سیم ها در
پوزوسیون های مختلف استفاده میشه!
چرا فقط کمانچه خرکش کج قرار گرفته؟
نکته ی جالب دیگه اینکه دنبال عکس های رباب و قیچک بودم روی نت تا وضعیت خرکشون رو دقیق تر
مورد بررسی قرار بدم در مورد قیچک چندین تصویر دیدم با خرکهای وحشتناک کج اما یه عکس از
رحمت الله بدیعی دیدن در حال قیچک زدن (از کلمه ی استاد فاکتور گرفتم) خرک سازش به نحو
عجیبی صاف و مستقیم بود ! در مورد رباب هم به نظرم خرک صاف بود!
(اگر اینطور باشه) اون رو چطور توجیه می کنید؟ رباب هم سازیست بدون پرده که طول آزاد سیم ها در
اون زیاد هست نسبتا ! یا مثلا در گیتار چی؟ جنس سیم ها متفاوته و پرده بندی ثابت داره خرک هم
صافه ! از همه ی سیم ها هم به فراخور در قسمتهای مختلف ممکنه استفاده بشه.
ضمن اینکه من هم در پست قبلیم به عامل تصحیح فواصل ساز اشاره کرده بودم ایا مورد تصحیح صوتی
و یا خوش خوان شدن ساز رو هم با این توضیحات میشه در نظر گرفت؟ آیا همونطور که من گفتم
میتونه عوامل غیر قابل محاسبه ای هم در این کج قرار گرفتن خرک در کمانچه وجود داشته باشه به
نوعی که من بتونم همونطور که در پست قبلی گفتم بگم که " من زیاد با این مورد ور رفتم اما به نتیجه
ی قطعی نرسیدم؟" چون حقیقتا میزان این شیب و محل قرار گیری این خرک میتونه در هر ساز به
عوامل زیادی بستگی داشته باشه(منظورم بین کمانچه هاست) مثلا جنس و ضخامت پوست -مبنای
کوک سیم ها- جنس و کیفیت سیم ها- ساختار ساز و کیفیت و ساختار چوب به کار رفته- سلیقه و
نحوه ی انگشت گذاری نوازنده و ... شاید اگر زور بزنم چند تا عامل دیگه هم بتونم اضافه کنم
-
4 کاربر برای این پست از AliB تشکر کرده اند:
-
Wednesday 23 April 2008
#7
مسئول بازنشسته
وضعیت
- افلاین
-
-
Wednesday 23 April 2008
#8
مسئول بازنشسته
وضعیت
- افلاین
-
کاربران زیر از bardyaa به خاطر این پست تشکر کرده اند:
-
Wednesday 23 April 2008
#9
مسئول بازنشسته
وضعیت
- افلاین
-
-
Wednesday 23 April 2008
#10
مسئول بازنشسته
وضعیت
- افلاین
-
-
Wednesday 23 April 2008
#11
مسئول بازنشسته
وضعیت
- افلاین
-
-
Monday 6 February 2012
#12
-
کاربران زیر از m_rv_2008 به خاطر این پست تشکر کرده اند:
-
Monday 6 February 2012
#13
مسئول بازنشسته
وضعیت
- افلاین
0
نوشته اصلی توسط
m_rv_2008
[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]
در پايان از آقاي خرك كمانچه هم سپاسگذاري مي شود. متمنيست با تشريف فرمايي خود روح آن مرحوم را شاد و بازماندگان را قرين امتنان فرماييد.
که یعنی چی؟
-
-
Monday 20 September 2021
#14
-
علاقه مندي ها (Bookmarks)