-
Sunday 11 January 2009
#1
کاربر فعال انجمن
وضعیت
- افلاین
-
21 کاربر برای این پست از fagher تشکر کرده اند:
ahmad65e,Ajika,ali1960i,arman405,endvb6,faramarzlotfy,khark11,Leon,maryam_3tar,meisam_,mina_v57,mojgani,pinky,Prana,Razoniaz,ReshadNab,sam1993,seyyed97,SOBHANTOTo3,SYE,Violin_jahanshah
-
Sunday 11 January 2009
# ADS
-
Sunday 11 January 2009
#2
کاربر فعال انجمن
وضعیت
- افلاین
-
4 کاربر برای این پست از endvb6 تشکر کرده اند:
-
Sunday 11 January 2009
#3
کاربر انجمن
وضعیت
- افلاین
-
3 کاربر برای این پست از arman405 تشکر کرده اند:
-
Monday 12 January 2009
#4
دوست خوب
وضعیت
- افلاین
قسمت اول بحث در مورد دستگاه های ایرانی
0
خوب...
اول اینکه، خواهشاً به جای موسیقی سنتی بفرمایید موسیقی ملی یا ایرانی ، چون لطفظ سنت، تحجر گرایی رو در خودش نهان داره و این چیزیه که در موسیقی کاملاً منفور هست و موسیقی رشد می کنه وقتی که نوآوری و بدعت در راه درست خودش اعمال بشه.
و اما، می خوام نسبتاً کامل در حد حوصله ی یک پست توضیح بدم؛
__________________________________________________ _
بحث دستگاه های ایرانی: شاید اولین چالش در برخورد با کلمه دستگاه، اسمش باشه که چرا بهش می گن دستگاه. دستگاه، یعنی محل گذاشتن دست از نظر لغوی. از نظر موسیقیایی، چون محل گذاشتن انگشتان در هر دستگاه از موسیقی ایرانی با دستگاه دیگر تفاوت داشته، به اصطلاح هر بخش از موسیقی ایرانی رو دستگاه یعنی محل های بخصوص گذاشتن دست روی دسته ساز نام گذاری کردند.
اگر بخوایم در یک جمله بگیم دستگاه چیه، دستگاه یعنی حال و هوا. این دقیقاً اولین چیزیه که از شنیدن هر دستگاه به ذهن انسان متبادر می شه. در اکثر کتب موسیقی یا رساله ها و مقالات، تعاریف دستگاه کمی گنگ هستند. اما در کل می دونید که احساسی که شنونده از هر دستگاه پیدا می کنه کاملاً با دستگاه دیگه فرق داره البته در برخی موارد این فرق عمده هست و در برخی موارد جزئی.
موسیقی ایران، بنا ردیف ها و روایت هایی که هست و کارهایی که افرادی مثال علی نقی خان وزیری و امثالهم انجام دادند، به هفت دستگاه و پنج آواز تقسیم می شه. در برخی از روایت ها (چیزی نمونده فک کنید بحث مذهبی داریم انجام می دیم!) به موسیقی دوازده مقامی اعتقاد هست. یعنی میگن که آوازها هم خودشون دستگاه هایی مستقل هستند که از جهاتی که حالا این جا جاش نیست به نظر من صحیح تر از فرضیه هفت دستگاه و پنج آواز هست هر چند که هفت و پنج رواج بسیار بیشتری داره.
دستگاه ها عبارتند از: 1-شور 2-ماهور 3- سه گاه 4-چهارگاه 5-راست پنجگاه 6-همایون 7-نوا
آوازها عبارتند از: 1-دشتی 2-بیات ترک 3-افشاری 4- بیات اصفهان 5-ابوعطا
حال، اگر بخوایم بگیم که کدوم آواز ها متعلق به کدوم دستگاه ها هستند ترتیب به این صورت میشه:
1- شور >> آواز افشاری، بیات ترک، ابوعطا، دشتی
2- همایون>> بیات اصفهان
3- ماهور>> راست پنج گاه (تقصیر من نیست، خیلی ها معتقدند که راست پنجگاه آوازی هست متعلق به ماهور)
همانطور که می بینید، شور ام المقام یعنی مادر آواز ها هم خوانده شده، چون قسمت عمده ای از موسیقی ایرانی در دستگاه شور نمود پیدا می کند و به عکس، دستگاه نوا مهجور ترین دستگاه ایرانی هست، یا مثلاً راست پنجگاه. بعضی از دستگاه ها آواز به اون معنای تعریفی ندارند مثل سه گاه اما گوشه های مشهوری دارند که مثلاً مخالف در سه گاه (هر چند بیشتر به شور و گاهی به بیات اصفهان شبیه هست!)
در موسیقی غربی، تونالیته ها با گام ها مشخص می شوند، یعنی حال و هوا با گام ها مشخص می شود. گام های ماژور و مینور که از هر هفت نت موسیقی می توان این گام ها را ساخت. اما در موسیقی ایرانی بحث پیچیده تر است، چون در موسیقی ایرانی اولاً نت هایی با عنوان نت شاهد، ایست و ... موجود هستند که در تونالیته تاثیر دارند، و ثانیاً وجود ربع پرده که نواختن برخی از دستگاه بدون ربع پرده غیر ممکن است.
برخی از دستگاه ها در حالت اوریجینال (!) ربع پرده ندارند، مثل دستگاه ماهور، راست پنجگاه، و آوازهایی مثل آواز دشتی و اصفهان. آهنگ های ایرانی که با سازهایی مثل گیتار و پیانو نواخته می شود قطعاً در این دستگاه ها و آوازهاست که ربع پرده ندارند مگر این که برای گیتار با چوب کبریت فرت ربع بسازیم یا پیانو رو ایرانی کوک کنیم !!!
همین دستگاه ها اگر وارد گوشه های خاصی شوند، ربع پرده خواهند داشت. مثلاً ماهور در گوشه ی دلکش یا دشتی در دیلمان...
اما می رسیم به حال و هوا:
خب، تا اینجا بیشتر به مفاهیم پرداختیم، اما حالا از حال و هوا می خوایم حرف بزنیم. مختصر و مفید:
1- شور: حزن و اندوه عاشقانه از نوع جانسوز! >>> آتشی ز کاروان جدا مانده، استاد علی تجویدی
2- ماهور: شادی و فرح فراوان >>> مرغ سحر
3- همایون: غمی شکایت گونه >>> تو ای پری کجایی، همایون خرم یا کیه کیه در می زنه از بانو پوران
4- نوا: عرفان و سیر و سلوک عارفانه >>> اثر جاودان نینوا، از حسین علیزاده (ارکستر خانواده ویولن و نی)
5- سه گاه: سوز و غم الهی و عارفانه >>> رسوای زمانه از الهه
6- چهارگاه: شادی متعادل و هدفمند، حس سلحشوری >>> بادا بادا مبارک بادا...
7- راست پنجگاه: همون ماهور فقط ... >>> اجرای محمد رضا لطفی، شجریان و ناصر فرهنگفر در جشن هنر شیراز
8- بیات ترک>>> اذان جاودان موذن زاده اردبیلی در گوشه ی روح الارواح
9- بیات اصفهان >>> یک غم نوستالژیک، غم غربت، غم عشق و ناز معشوق، دلم می خواد به اصفهان برگردم، معین یا می زنم فریاد هر چه باداباد از هایده یا بوی جوی مولیان از بنان و مرضیه با آهنگسازی استاد بدیعی
10- ابوعطا>>> اشکم دونه دونه از بانو پوران
11- افشاری >>> به اون صورت چیزی که زیاد شنیده باشم به صورت آهنگ تو ذهنم نیست اما تا دلتون بخواد در برنامه های تکنوزان و گل ها در مایه افشاری موجود هست. مناجات های فارسی هم اکثرا در این آواز هستند (مثنوی شجریان برای دم افطار)
12- دشتی >>> محزون ترین نغمه های ایرانی در این آواز هستند. زرد ملیجه از استاد صبا، به سوی تو و گذشته ها هر دو از کوروس سرهنگ زاده با آهنگسازی استاد بدیعی در این آواز هستند. البته آثار پاپ مثل آهنگ های پاپ هایده و معین قریب به 60 درصدشون دشتی هست. البته اگر Leading Note یا نت هدایت کننده ی گام دو ماژور یا ماژورهای دیگه رو محور قرار بدیم و یه حالی هم به کوک بدیم میشه دشتی رو در گام های بین المللی زد.
خب این ها یک بحث کلی روی دستگاه ها بود.
امیدوارم که مفید بوده باشه. همچنین امیدوارم بقیه دوستان هم بیان و به تکمیل بحث کمک کنند.
انشاالله در فرصت بعدی به گوشه ها هم خواهیم پرداخت و البته مباحث تکمیلی...
الان هم محض اطلاع ساعت 2:38 بامداد هست که دارم تایپ می کنم... دیگه پلکام رو هوا نمی ایسته وگرنه حتماً
بحث رو ادامه می دادم...
فعلاً...
__________________________________________________ _______________
در کنسرتی، یکی از حاضرین که از اجرای ویولن کرایسلر به وجد آمده بود،
وی را در آغوش گرفت و گفت: «ای کاش همه ی زندگی خود را می دادم
اما مانند شما ویولن می زدم.» کرایسلر گفت:«من هم دقیقاً همین کار را
کرده ام.»
__________________________________________________ _______________
Violin Proved to be Everything for me
http://f-14tomcat.persiangig.ir/violin1banner2.jpg
-
46 کاربر برای این پست از Arman_awn تشکر کرده اند:
Acoustic,adelviolon,ahmad65e,Ajika,ali1960i,ali2920,ameretat,arash_njn,arman405,bhmnpedram,chaz2163,d-kh61690,Davoudjan,drkarbassi,emgjey,fagher,faramarzlotfy,heiran,hichnafar,khark11,Leon,Majestic,maryam1212,mehdiney navaz,meisam_,mika120,mina_v57,Mohi_Liebert,mojtaba_bahador,mosy_khoda,m_abdi,pianist_h,pinky,Prana,Razoniaz,rumour,saeed2011,saeid.z,seyyed97,shabsokutkavir,simsimm,SOBHANTOTo3,wsblog,z_m,حمید.م,سپنتامهر
-
Monday 12 January 2009
#5
کاربر فعال انجمن
وضعیت
- افلاین
-
9 کاربر برای این پست از fagher تشکر کرده اند:
-
Monday 12 January 2009
#6
دوست خوب
وضعیت
- افلاین
0
صدالبته که فرمایش شما درسته. غمگین بودن یا نبودن علاوه بر دستگاه و مایه به ریتم بستگی فراوان
داره. در مایه ی دشتی می توان چهار مضراب هایی نواخت که به راحتی شادی فراوان در مخاطب ایجاد
کند. همین ای ایران با آن لحن حماسی، در دشتی ساخته شده.
نت شاهد به نتی می گن که محور قرار بگیره یعنی قطعه و آهنگ دور و بر اون نت گردش بکنه و نه صرفاً
تکرار اون نت.
__________________________________________________ _______________
در کنسرتی، یکی از حاضرین که از اجرای ویولن کرایسلر به وجد آمده بود،
وی را در آغوش گرفت و گفت: «ای کاش همه ی زندگی خود را می دادم
اما مانند شما ویولن می زدم.» کرایسلر گفت:«من هم دقیقاً همین کار را
کرده ام.»
__________________________________________________ _______________
Violin Proved to be Everything for me
http://f-14tomcat.persiangig.ir/violin1banner2.jpg
-
9 کاربر برای این پست از Arman_awn تشکر کرده اند:
-
Monday 12 January 2009
#7
کاربر فعال انجمن
وضعیت
- افلاین
-
6 کاربر برای این پست از endvb6 تشکر کرده اند:
-
Tuesday 13 January 2009
#8
کاربر فعال انجمن
وضعیت
- افلاین
-
4 کاربر برای این پست از fagher تشکر کرده اند:
-
Tuesday 13 January 2009
#9
دوست خوب
وضعیت
- افلاین
0
وقتی هیچ کدوم از اساتید به خودشون زحمت نمی دن که بیان و تو بحثی که اهمیتش از خیلی
از بحث های غیر مفید دیگه بیشتر هست، نظراتشون رو بفرمایند و به پربار شدن بحث کمک کنن،
دیگه برای آدم انگیزه ای نمی مونه. خودم بارها خواستم تاپیک هایی بزنم و در مورد چیزهایی بحث
بکنم اما وقتی دیدم هیچ کسی خریدار نیست و ... دیگه پشیمون شدم از این کار.
بازم به چشم، ایشاالله اگر سر فرصت به زودی بحث گوشه ها و بقیه بحث رو ادامه می دیم.
__________________________________________________ _______________
در کنسرتی، یکی از حاضرین که از اجرای ویولن کرایسلر به وجد آمده بود،
وی را در آغوش گرفت و گفت: «ای کاش همه ی زندگی خود را می دادم
اما مانند شما ویولن می زدم.» کرایسلر گفت:«من هم دقیقاً همین کار را
کرده ام.»
__________________________________________________ _______________
Violin Proved to be Everything for me
http://f-14tomcat.persiangig.ir/violin1banner2.jpg
-
9 کاربر برای این پست از Arman_awn تشکر کرده اند:
-
Tuesday 13 January 2009
#10
کاربر انجمن
وضعیت
- افلاین
-
6 کاربر برای این پست از arman405 تشکر کرده اند:
-
Tuesday 13 January 2009
#11
کاربر فعال انجمن
وضعیت
- افلاین
-
13 کاربر برای این پست از endvb6 تشکر کرده اند:
arabicfolut,arash_njn,arman405,danesh72,fagher,jafarzangeneh,Leon,mojgani,M_T,simsimm,SOBHANTOTo3,violin-m,سپنتامهر
-
Tuesday 13 January 2009
#12
کاربر حرفه ای
وضعیت
- افلاین
-
2 کاربر برای این پست از Leon تشکر کرده اند:
-
Tuesday 13 January 2009
#13
کاربر حرفه ای
وضعیت
- افلاین
-
13 کاربر برای این پست از Leon تشکر کرده اند:
ahmadtaj001,arian,arman405,endvb6,fagher,heiran,hossein_666night,khark11,masiha,mehdiney navaz,simsimm,SOBHANTOTo3,z_m
-
Tuesday 13 January 2009
#14
کاربر فعال انجمن
وضعیت
- افلاین
0
دستگاه چهارگاه :
دستگاه چهارگاه از نظر علم موسیقی یکی از مهمترین و زیباترین مقامات ایرانی است. گام آن مانند شور و همایون پایین رونده و مثل گام ماهور و اصفهان بالارونده می باشد، چرا که در دو حالت محسوس است. یعنی می توان گفت که این گام، مخلوطی از گام سه گاه و همایون است و اگر نت دوم و ششم گام ماهور را ربع پرده کم کنیم، ماهور تبدیل به چهارگاه می شود.
در گام چهارگاه همیشه دو علامت نیم پرده برشو و دو علامت ربعی فرو شو با هم وارد شده اند و فواصل درجات این گام نسبت به تونیک عبارتند از : دو نیم بزرگ ، سوم بزرگ ،چهارم درست ، پنجم درست ، ششم نیم بزرگ ، هفتم بزرگ و هنگام، که دانگهای آن هم با یکدیگر برابر است. نت شاهد (تونیک) این دستگاه نیز در راست کوک دو است. حالت آغازین درآمدهای چهارگاه، با نت لا بسیار واضح و مشخص است و به این وسیله به راحتی می توان آن را از سایر گامها تشخیص داد.
از میان مقامات ایرانی و بخصوص موسیقی مشرق زمین، شور، سه گاه و چهارگاه هستند که از این میان، مقام چهارگاه از همه مهمتر است. چهارگاه را گامی کاملاً ایرانی و خالص می دانند. این گام با گام بزرگ (ماژور) ارتباط دارد چرا که مانند گام بزرگ بالا رونده است. سوم بزرگ مانند گام بزرگ است_ دانگهایش مثل گام بزرگ (ماژور) مساوی بوده و فاصله ی آخر آنها نیم پرده است_ و همین طور فاصله ی هفتم آن مانند هفتم گام بزرگ است و فاصله ی محسوس تا تونیک نیم پرده می باشد.
از طرف دیگر این چهارگاه با گام کوچک (مینور) نیز ارتباط دارد و به طریقی تمامی گامهای مختلف در یک جا جمع شده اند و بهترین صفات هر گام را انتخاب کرده تا گام چهارگاه را با صفات عالی تشکیل دهد. گام چهارگاه هم از نظر آوایی و هم گوشه های مشترک، شباهت زیادی با گام سه گاه دارد. چهارگاه در گوشه زابل، کمی به اوج می رود. این گوشه با این که نت شاهد و ایست ثابتی ندارد ولی از حالت ریتمیک و ضربی بالایی برخوردار است ولی از این نظر، هیچ وقت به پای گوشه مخالف نمی رسد. مخالف اوج زیبایی چهارگاه است. حصار گوشه ای است که در عین زیبایی، کمی از نظر کوک برای نوازندگان بخصوص سنتورنوازان، مشکل ساز می شود. زیرا برای اجرای این گوشه در ادامه ردیف چهارگاه، بایستی نت فا را دیز کوک کرد (البته در راست کوک). یعنی نت فا، نیم پرده زیر می شود. این گوشه تا حدودی معادلات چهارگاه را به هم می ریزد و برای اینکه بتوان به ادامه ردیف پرداخت، بایستی فرودی مجدد به درآمد داشته باشیم. گوشه منصوری نیز معمولاً پایان بخش دستگاه چهارگاه است. حالات کرشمه، بسته نگار، حزین و زنگ شتر، به زیبایی در تمام چهارگاه، خودنمایی می کنند.
واز چهارگاه نمونه جامع و کاملی از تمام حالات و صفات موسیقی ملی ماست. چرا که درآمد آن مانند ماهور، موقر و متین است و شادی و خرمی خاصی دارد. در ضمنی که آواز زابل در همه دستگاه ها و در اینجا حزن و اندوه درونی در آواز ما دارد. آوازی نصیحتگر ، تجربه آموز و توانا مانند همایون دارد و آواز مویه و منصوری غم انگیز و حزین است. پس این دستگاه نیز به دلیل کمال خود هم گریه و زاری می کند و هم شادی می آفریند و گاهی مسرور و شادمان است و گاهی نیز غم انگیز و دلشکسته و با توشه ای از متانت و وقار عارفانه شرقی.
اما روی هم رفته چهارگاه را می توان دستگاهی محسوب کرد که مانند پیری فرزانه دارای روحی بلند و عرفانی است و احساسات عالی انسانی را در کنار خصایص و محسنات انسانی صبور و شکیبا دار است.از ناکامی ها و نا امیدی ها اشک غم می ریزد و در شادی ها و خوشی ها اشک شوق و سرور. این دستگاه، بهترین گزینه برای ساخت قطعات و تصانیف ملی میهنی و حماسی است به طوریکه به زیبایی می تواند حالت شوق و افتخار وصف ناپذیری را در شنونده بوجود آورد. نوازندگی در این دستگاه با هر یک از سازهای ایرانی، زیبایی خاص خود را دارد ولی هنگامی که تارنوازی به اجرای چهارگاه می پردازد، چیز دیگری است.
آواز ابوعطا :
ابوعطا از مهمترین ملحقات شور به حساب می آید و نیز از کامل ترین آنها. انسان با گوش دادن به ابوعطا کمی به فکر فرو می رود و به مسائل فلسفی پیرامونش می اندیشد. به این ترتیب تا اندازه ای می توان نتیجه گرفت, کسانی که بیشتر به آواز ابوعطا علاقه دارند و آن را بیشتر از سایر دستگاهها گوش می دهند, انسانهای نسبتا گوشه گیر اند که دراویش هم از آنها مستثنا نیستند. تونیک (نت شاهد) این آواز, نت دو بوده (البته در راست کوک) و مشخص ترین حالت آن, اجرای صعودی سه نت لا- سی - دو (یعنی یک پرده پایین تر از آواز دشتی) است. این آواز معمولا از نت های لا یا سل آغاز شده و با همین نت ها نیز ختم می شود. از نظر نت شاهد و نت ایست, آواز ابوعطا با دستگاه نوا, مشابه است.
آواز ابوعطا از نظر حالت موسیقایی, مشابهت زیادی با موسیقی عربی دارد و شاید در طول تاریخ, از یکدیگر بهره هایی نیز برده باشند. گوشه بسیار مفصل و در عین حال زیبایی در ابوعطا وجود دارد که به حجاز معروف است که به عنوان اوج آن محسوب می شود. بسیاری از موسیقیدانان گذشته و حتی حال, این گوشه را یک آواز مستقل از ابوعطا می دانند. نت شاهد این گوشه که حالت ضربی بسیار جالبی نیز دارد, ر است (مانند آواز دشتی) به همین دلیل, به راحتی می توان از این گوشه وارد آواز دشتی شد و مرکب نوازی و یا مرکب خوانی پرداخت.
بسیاری حجاز را با دشتی اشتباه می گیرند, در حالیکه در حجاز هرگز ر کُرن استفاده نمی شود. اوج زیبایی ابوعطا, در حجاز نمایان می شود و می توان گفت که تقریبا حالتی کوچه بازاری و عامه پسند دارد و برای فهم آن, نیازی به تامل کردن نیست. حالت کرشمه و حزین در ابوعطا بسیار دلنشین است. تقریبا تمامی گوشه های ابوعطا حالتی متفاوت با درآمد ابتدایی دارند و معمولا نت شاهدشان, نت ثابت و مشخصی است. به همین خاطر تمییز دادن گوشه های ابوعطا از یکدیگر, کار آسانی می باشد.
فرود ابوعطا به تمامی ملحقات شور و حتی برخی از دستگاههای دیگر, امکان پذیر است ولی به مهارت خواننده و نوازنده بستگی دارد. شاید تمامی گوشه های ابوعطا, حالت ضربی نداشته باشد, اما از گوشه هایی چون چهارباغ (چهارپاره) و حجاز, بسیار در ساخت ضربی و تصنیف استفاده می شود.
پ. ن: شرمنده دوستان من دیگه نتونستم ویرایشش کنم. اگه اشکالی داشت بگین. ممنون
ویرایش توسط endvb6 : Tuesday 13 January 2009 در ساعت 07:23 PM
-
17 کاربر برای این پست از endvb6 تشکر کرده اند:
ahmadtaj001,ali1960i,arabicfolut,arian,arman405,cerevad,fagher,heiran,khark11,Leon,maryam_3tar,mehdiney navaz,mojtaba_bahador,RAHA3,simsimm,SOBHANTOTo3,z_m
-
Tuesday 13 January 2009
#15
کاربر انجمن
وضعیت
- افلاین
0
به به... چه میکنند این دوستان جان؟!
راستش دلم رضا نداد به کلیک روی آیکون تشکر بسنده کنم...
ای خدا این نت آهنگ را برای ما و برای خودت!! و برای عاشقان نگه دار...
دست مریزاد بچه ها...
نداشتن بعضی چیزها عیب نیست! ( "امضا" رو میگم که ندارم)!
موسیقی مهمتره
-
3 کاربر برای این پست از heiran تشکر کرده اند:
-
Wednesday 14 January 2009
#16
کاربر فعال انجمن
وضعیت
- افلاین
-
3 کاربر برای این پست از fagher تشکر کرده اند:
علاقه مندي ها (Bookmarks)