تکنیک های نوازندگی

وضعیت بدن

چلو معمولا به صورت نشسته نواخته می شود. وزن آن توسط پیچ  پایه حفظ می شود، که روز زمین قرار می گیرد. گاهی محافظی برای پیچ پایه در نظر می گیرند تا روی زمین لیز نخورد.قسمت پایینی ساز بین زانو ها و قسمت بالای در مقابل سینه قرار می گیرد. دسته سازبالای شانه ی چپ و گوشی سیم دو درست کنار گوش چپ قرار می گیرد. آرشته با سیم ها زاویه ای قائم می سازد. در اوایل خانم ها هنگام نواختن ساز کج می نشستند، زیرا براییک خانم نا شایست بود که در جمع زانوهای خود را باز کند. دست راست یا چپ بودننوازنده در طرز نگه داشتن ساز اثری ندارد. فقط در شرایط خاص به علت ناتوانی جسمی ساز را در سمت راست بدن قرار می دهند. در این حالت وضعیت سیم ها، طرح صفحه ی انگشتگذاری، خرک و ... باید عکس شود.

تکنیک های دست چپ

مکان دست چپ روی دسته نت ها را مشخص می کند. هرچه به خرک نزدیک تر شویم صدای نت نازکتر می شود، زیرا طول سیم به ارتعاش در آمدهکمتر است. در پوزیشن neck (که از نصف کمتر صفحه ی انگشت گذاری، و نزدیک به سر دسته،استفاده     می شود.)شست پشته دسته قرار می گیرد؛ در پوزیشن شست (اسمی برای نت های باقی مانده روی دسته) شست مانند دیگر انگشت ها روی سیم قرار میگیرد و از کنار شست برای گرفتن سیم ها استفاده می شود. انگشت ها از هر بند انگشتخم می شوند و سر انگشت روی سیم ها قرار می گیرد. اگر نیاز باید باشد که یه انگشت دو سیم را بگیرد (در دوبل استاپ یا آکورد ها) تا فاصله ی پنجم درست را بنوازد به صورت تخت و کل بند انگشت روی سیم گذاشته می شود. در قطعه های آرام و با احساس ترمی توان نقطه ی اتصال انگشت به سیم را آهسته از سر انگشت به کل بند انگشت تغییر داد که باعث ویبراتویی پرتر و کامل تر می شود.

ویبراتو

ویبراتو یه نوسان کوچک در محدوده ی نت (pitch) است. با گردش و نوسان بازو و شانه شروع می شود و به نوسانی خطی دردست تمام می شود. سر انگشت که روی سیم قرار دارد این نوسان را با جلو عقب رفتن به سیم انتقال می دهد و تفاوت زاویه ی در انگشت باعث تغییر زیر و بمی نت می شود.ویبراتو کلید نوازندگی با احساس  است و یک ویبراتو کامل یک عنصر حیاتی در توانایی یک چلیست مدرن است. در بعضی از سبک های موسیقی مانند دوره ی رمانتیک، ویبراتو ممکن است بر روی تمام نت ها اجرا شود درحالی که در دیگر سبک ها مانند دوره ی باروک به ندرت از آن استفاده می شده. در هرصورت استفاده از ویبراتو و شدت آن، معمولا امری شخصی و بسته به استیل و سبک نوازنده دارد. ولی معمولا هر چه صدا بم تر باشد. ویبراتو بیشتر و آرام تر است.

نت های هارمونیک

نت های هارمونیک روی چلو به دو دسته تقسیم میشوند؛ طبیعی و مصنوعی. هارمونیک های طبیعی به وسیله ی لمس کردن (اما بدون فشار)سیم در نقاطی خاص روی سیم نواخته می شوند. برای مثال: در نقطه ی میانی سیم نت هارمونیکی را تولید می کند که یک اکتاو از سیم باز (open) بالاتر است. هارمونیک های طبیعی فقطآن دسته از نت ها را تولید می کنند که جزو سری نت های هارمونیک طبیعی سیم نواخته شده است. هارمونیک مصنوعی، که با نام هارمونیک فاش نیز شناخته می شوند؛ با فشار دادن یک قسمت سیم و لمس کردن قسمتی دیگر می توان هر نتی را در بالای دو میانی نواخت. که معمولا یک چهارم درست بالاتر از نت فشار داده نواخته می شوند، که صدایی 2 اکتاو بالاتر از نت فشار داده شده را تولید می کند. تمام نت های هارمونیک صدایی فلوت مانند دارند و بدون ویبراتو نواخته می شوند.

گلیساندو

گلیساندو ( اسلایدینگ) تکنیکی است که با لیزاندن انگشت در حال فشار دادن سیم به سمت بالا یا پایین انجام می شود. این باعث می شد که زیر و بمی صدا به نرمی و بدون قطع شدن (لگاتو) انجام شود.

تکنیک های دست راست

آرشه در نوازندگی چلو، مانند نفس نوازنده در سازهای بادی است. درست راست آرشه را در دست می گیرد و زمان و شدت نت را کنترل می کند.آرشه در وسط فاصله ی بین انتهای صفحه ی انگشت گذازی و و خرک و با زاویه ی 90 درجهبه روی سیم کشیده می شود. آرشه با 5 انگشت نگه داشته می شود. شست در نقطه ی مقابل 4 انگشت و به سمت بدن است. شکل دست باید در راحت ترین حالت خود باشد. همه ی انگشت ها، به اضافه ی شست، باید خم باشند. انتقال وزن باید از بازو به سمت دست باشد. این وزن انگشت میانه و وسطی را با زاویه ی کمتری با آرشه فشار می دهد ونیروی عکس توسط شست تامین می شود. بسته به مدرسه ی تحت تعلیم دو انگشت دیگر با زاویه های مختلفی برای کنترل زاویه ی آرشه استفاده می شود و برای کنترل آن وقتی که روی سیم نیست استفاده از این دو انگشت ضروری است.

در انگلیسی لفظ آرشه بالا و پایین می تواند منحرف کننده باشد. آرشه پایین به معنی کشیدن آرشه به سمت راست بدن و آرشه بالا به سمت چپ. آرشه پایین اول با استفاده بازو، دست و سپس مچ ( به سمت داخل برمی گردد)ایجاد می شود تا آرشه کشی مستقیم باشد. ولی آرشه بالا  اول با استفاده از دست، بازو و سپس مچ ( به سمتخارج بر می گردد) ایجاد می شود. برای آنکه سیم را عوض کرد باید از کل دست استفاده کرد که یا پایین می رود و یا به کل بر داشته می شود، به همراه مچ که حرکت کمی دارد تا زاویه آرشه با سیم یکی شود. با این حال انعطلاف پذیری مچ برای عوض کردن از آرشه بالا به پایین ضروری است. در حرکت های سریع آرشه از مچ برای کامل کردن حرکت افقی آرشه استفاده می شود و برای حرکت های طولانی از بازو نیز کمک گرفته می شود.

تولید صدا و قدرت آن به چند عامل بستگی دارد. سه تا از مهمترین عوامل عبارتند از: سرعت آرشه، وزن ایجاد شده و نقطه ی تماس آرشه وسیم. یک نوازنده ی خوب قادر است هر نوع صدایی را تولید کند و به صورت طبیعی بیشترینفشار را در ته آرشه (frog) و کمترین را در سر آرشه اعمال می کند. هر چه بیشتر به خرک نزدیک شویم صدا شفاف تر و هر چه به صفحه ی انگشت گذاری نزدیک شویم صدای نرم تر می شود.

دوبل استاپ

دوبل استاپ شامل نواختن دو نت با هم می شود. و دوسیم توسط یک انگشت با هم نگه داشته می شوند و آرشه بر روی هر دو سیم کشیده می شود.استاپ سه تایی و چهار تایی هم می توان نواخت ولی نواختن و ادامه ی صدا به علت تغییرزاویه ی خرک مشکل است. فرانسس – ماری یوتی سیستم دو آرشه را اختراع کرد: یکی روی سیم ها را می نوازد و دیگری زیر آن را و باعث می شود که در استاپ های 3 یا 4 تاییصدا ادامه داشته باشد. استفاده از این تکنیک خیلی کم است.

پیزیکاتو

در نواختن پیزیکاتو، سیم به طور مستقیم با انگشت یا شست نواخته می شود و معمولا توسط دست راست انجام میشود در حالی که آرشه از سیمها توسط بقیه ی دست دور نگه داشته می شود. یک سیم تک را می توان با پیزیکاتو نواخت یا حتی استاپ های دو، سه یا چهارتایی. گاهی نوازنده باید با دست راست آرشه کشی کند و با دست چپ این تکنیک را اجرا کند. این کار توسط یک + در بالای نت ها مشخص میشود. در این حالت نواختن آکورد ها هم ممکن است.

Col legno

Col legno، تکنیکی است که در آن ازچوب آرشه به جای موی آن برای نواختن سیم ها استفاده می شود و دارای دو فرم است؛ col legno battuto و col legno tratto. نوع اول به صورت ضربه است که دارای هیچ ادامه ی صدایی نیست. ونوع دیگر که کمتر معمول است، col legno tratto، آرشه بر روی سیم کشیده می شود. بعضی از نوازنده ها به علت صدمه ی احتمالی به آرشه از انجام این تکنیک سر باز می زنند.

سپیکاتو

در اجرای سپیکاتو آرشه روی سیم ها کشید نمی شود بلکه به آنها ضربه می زند. با این حال کمی حرت افقی نیز دارد تا صدای خشک تریایجاد کند. سپیکاتو را می توان به وسیله ی حرکت مچ نواخت.  در ویالون ، آرشه کامل از روی سیم بر داشته میشود. ولی در چلو قسمت چوبی آرشه بالا می آید در حالی که مو آرشه به سیم می چسبد.در هنگام اجرا در حقیقت آرشه روی سیم بالا و پایین می رود. نوازنده ی چلو به آسانی به آرشه ضربه میزنند تا ضریه به سیم وارد شود. اینکار سریع انجام می شود و سپس آرشه از روی سیم بر داشته می شود.

ستاکاتو

در ستاکاتو، نوازنده آرشه را کمی روی سیم می کشد و در همان جا نگه می دارد، به صورتی که صدایی کوتاه از آن ایجاد شود، و بقیه ی ارزش زمانی نت به صورت سکوت اجرا می شود.

لگاتو

لگاتو تکنیکی است که در آن نت ها بدون قطع شدن صدا پشت هم اجرا می شوند.

Sulponticello/sul tasto

Sul ponticello به این معنی است که باید نزدیک تر به خرک بنوازیم و sul tasto به معنی آن است کهنزدیک تر به دسته آرشه کشی کنیم. Ponticello به معنی آرشه کشی سنگین تر و با سرعت کم تر استو صدایی سخت تر تولید می کند. Sul tasto، در بعضی اوقات به معنی flautando هم به کار می رود. و به معنی صدای نرم تر وفلوت مانند است.

Con/Senzasord

به معنی استفاده از میوت- صدا خفه کن- است که باعث می شود صدایی آرامتر و نرم تر داشته باشیم، یا بر داشتن آن.